❀ အကဲခတ္မိသည့္ Xenophoic ေရာဂါသည္မ်ား "ပတ္လည္ဝိုုင္းေနျခင္း" ျပႆနာ ❀

ေရးသား  💯 ညိဳထြန္း

ႏိုုင္ငံေတာ္၏ အတိုုင္ပင္ခံ သတင္းထုုတ္ျပန္ေရးေကာ္မတီ FB စာမ်က္ႏွာတြင္ ေမယုုေတာင္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား ခုုိေအာင္းရာေနရာတိုု႔တြင္ ကမာၻ႔စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္ (WFP) မွ ျဖန႔္ေဝထားေသာ စြမ္းအားျမင့္ဘီစကြတ္မ်ား ေတြ႔ရွိခဲ့ရေၾကာင္း သတင္းထုုတ္ျပန္ခဲ့သည္ဟုု ေတြ႔ရပါသည္။ တရားဝင္ ႏိုုင္ငံတကာ အဖြဲအစည္းၾကီးတခုုကိုု တိုုက္ရိုုက္ပင္ ေျပာဆိုုစြပ္စြဲလိုုသည့္ႏွယ္ သတင္းထုုတ္ျပန္မွဳမ်ဳိး ပါဝင္ေနသည္မွာ သတင္းထုုတ္ျပန္မွဳကိုု စီစဥ္သူသည္ over-reaction (လြန္ကဲစြာတံုု႔ျပန္ေနသည့္ သေဘာ) ျဖစ္ေပၚေနသည္ ဟုု အကဲခတ္မိသည္။ လြန္ကဲစြာ တံုု႔ျပန္ေနသည္ဆိုုသည္မွာ ယုုတၱိယုုတၱာ ဆင္ျခင္ စဥ္းစားႏုုိင္မွဳတိုု႔ မွ ကင္းလြတ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ သတင္းထုုတ္ျပန္ေရးေကာ္မတီ ဆိုုေသာေၾကာင့္ သည္သတင္းကိုု ေဒၚစုုကိုုယ္တိုုင္ စီစဥ္ညႊန္ၾကား ထုုတ္ျပန္သည္ဟုု တပ္အပ္မေျပာႏိုုင္ေသာ္လည္း က်ေနာ္တိုု႔ တပ္အပ္ေျပာႏိုုင္သည့္ တခ်က္မွာ –– ေဒၚစုုေဘးတြင္ ဝိုုင္းေနသည့္ အဓိက လူတိုု႔တြင္ –– ေဒၚစုု၏ လက္ရွိအနား ပတ္ဝန္းက်င္မွ လူတိုု႔သည္ –– ယုုတၱိယုုတၱာကင္းလြတ္မွဳတိုု႔ ၾကီးစိုုးမင္းမူေနသည္ ဟုု အကဲခတ္ႏိုုင္ပါသည္။

အၾကမ္းဖက္သမား ခိုုေအာင္းရာေနရာတြင္ WFP မကလိုု႔ ယမ္ယမ္ေခါက္ဆြဲေျခာက္ ကာတြန္း ပံုုးလိုုက္ ေတြ႔လွ်င္ေကာ ယမ္ယမ္ေခါက္ဆြဲစက္ပိုုင္ရွင္ကိုု စြပ္စြဲလိုု႔ရသလား၊ က်န္းမာေရးဝန္ၾကီးဌာနမွ ျဖန္႔ေဝထား ေသာ ပိုုးသတ္ျခင္ေထာင္မ်ားေတြ႔လွ်င္ေကာ မိမိ၏ က်န္းမာေရးဝန္ၾကီး ကိုုယ္တိုုင္ကိုု အၾကမ္းဖက္မွဳကိုု ၾကံစည္ေနသူဟုု စြပ္စြဲမွာလားဟုု ၄င္းသတင္းမ်ိဳးကိုု (စြပ္စြဲ) ေဖာျ္ပသူသည္ မိမိကိုုကိုုယ္ ေမးၾကည့္ႏုုိင္ ပါသည္။ WFP မွ အစားအစာဆိုုသည္မွာ ခိုုေအာင္းသူသည္ ရြာမွ လုုယက္လာတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေတာင္း ယူလာတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္ႏုုိင္သည္။ ဒါမွမဟုုတ္ ရြာေတြကိုုယ္တိုုင္က ခုုိေအာင္းေနေသာ အဖြဲ႔ကိုု ပံ့ပိုုးေပး ထားတာ ျဖစ္ႏိုု္င္သည္။ ဒုုတိယအခ်က္ –– သူပုုန္ကိုု ရြာသားက ေထာက္ပံသည့္ ဆိုုတာဟာ ––ျမန္မာျပည္တြင္း မည္သည့္ တိုုင္းရင္းသားသူပုုန္ အုုပ္စုုမွာမဆိုု ပံုုမွန္ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရွိေသာ ကိစၥျဖစ္သည္။

အဆီအေငၚမတည့္ေသာ တခ်က္ကိုု ေျပာလိုုသည္မွာ ကုုလသမဂၢမွ ဝင္ေရာက္စစ္ေဆးမည့္ ေကာ္မရွင္ကိုု လက္မခံႏိုုင္ေၾကာင္း ျမန္မာအစိုုးရ၏ အဓိက အေၾကာင္းျပခ်က္တခုုမွာ “ႏွစ္ဘက္ အသိုုင္းအဝိုု္င္းမ်ားၾကား အထင္အျမင္လြဲမွားစရာ ေတြ ရွိေနသည့္ အတြက္” ဆိုုတာ ျဖစ္သည္။ ေရွာင္တခင္ ဝင္ေရာက္ေသာ ေကာ္မရွင္ထက္ အခ်ိန္ယူျပီး စံုုစမ္းစစ္ေဆးထားသည့္ အတြက္ ပိုုမိုုတိက်ေသခ်ာလိမ့္မွာ ျဖစ္ေသာ ကိုုဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာကိုု ေစာင့္ပါ ဟုု ျဖစ္သည္။ သိုု႔ဆိုုလွ်င္ မိမိတိုု႔ အစိုုးရကိုုယ္တိုုင္ဟာ ဘီစကြတ္ေတြ႔တာနဲ႔ WFP မွ ျဖန္႔ေဝထားတာဟုု “လံုုးခ်စြဲဆိုု”ေသာ စကားမ်ိဳးကိုု ဘာလိုု႔ မဆိုုင္းမတြ (ဆိုုင္းတြျခင္း အလွ်င္းမရွိ) ထုုတ္ျပန္သနည္း၊ ၄င္းထုုတ္ျပန္မွဳမ်ိဳးသည္ ျမန္မာ့အသုုိင္းအဝုုိင္းမ်ား ႏွင့္ ႏုုိင္ငံတကာ အသိုုင္းအဝိုုင္းမ်ားၾကား –– အထူးသျဖင့္ ရခိုုင္ျပည္သူမ်ား ႏွင့္ ၄င္းတုုိ႔ကိုု အကူအညီ ေပးေန ေသာ ႏိုုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားၾကား အထင္အျမင္ အၾကီးအက်ယ္လြဲမွားေစေသာ ကတံုုးကတိုုက္ လုုပ္သည့္ “ဂုုန္းေခ်ာစကား” မဟုုတ္လိုု႔ ဘာပါနည္း။

သည္ထုုတ္ျပန္မွဳတြင္ က်ေနာ္တုုိ႔ အထင္အရွား သက္ေသအနံံံ႔ခံမိသည္မွာ ၄င္းထုုတ္ျပန္ခ်က္မ်ိဳးသည္ Xenophobic (ႏိုုင္ငံျခားသားအား မုုန္းတီးရြံရွာမွဳ) ျဖစ္ေနျခင္း သိုု႔မဟုုတ္ Xenophobia ကိုု ၄င္းတိုု႔အာဏာ ဆက္လက္တည္ျမဲေရးအတြက္ တြင္က်ယ္စြာ အသံုုးခ်လိုုျခင္းဟူသည့္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ျမန္မာစစ္ အာဏာရွင္တိုု႔၏ အရိပ္အေငြ႔ အနံ႔အသက္ကိုု ျဖစ္သည္။ ထုုိ႔ေၾကာင့္ အခ်က္တခ်က္ကိုု ထပ္မံ၍ က်ေနာ္တုုိ႔ က်ိန္းေသေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုုင္သည္မွာ ၄င္းအတိုုင္ပင္ခံရုံးလုုပ္ငန္းတိုု႔တြင္ ေဒၚစုုနား ဝိုုင္းေနသည့္ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားႏွင့္ အဓိကလူတုုိ႔သည္ Xenophobic ပုုဂၢိဳလ္ေတြ ျဖစ္သည္ –– ၄င္း Xenophobia သတင္းတိုု႔ကိုု အမ်ားျပည္သူၾကား စိမ့္ဝင္ရန္ ျဖန္႔ေဝလိုုသူတုုိ႔ျဖစ္ျပီး ၄င္းဝါဒကိုု အသက္သြင္းလိုုသူတုုိိ႔ ျဖစ္သည္။

Xenophobic မူဝါဒေတြကိုု အသက္သြင္းလိုုသူူတိုု႔ႏွင့္ အလုုပ္လုုပ္ျပီး ႏုုိင္ငံဟာ ႏိုုင္ငံတကာႏွင့္ ဝင္ဆန္႔ခ်မ္းသာလာမည္ဟုု ထင္လွ်င္ေတာ့ ဒါဟာ လြဲေနျပီဟုု ေျပာရမည္။ ႏိုုင္ငံၾကီးပြားခ်မ္းသာ –– ေအးခ်မ္းမွဳ ရွိေစလိုုေသာ္ ေဒၚစုုအေနျဖင့္ သူ႔ေဘးနားက အဓိက လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုု မျဖစ္မေန ဖယ္ရွားရလိမ့္မည္ဟုု ျမင္မိပါသည္။

📶📶📶📶📶📶📶📶📶📶📶📶📶📶📶📶📶📶📶📶

ျမန္မာ့ ပညာေရး အဆင့္အတန္း နိမ့္က်သြားရျခင္း အေၾကာင္းရင္းႏွင့္ တရားခံမ်ား

ေရးသား ❇ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ႀကီး|

ကိုလိုနီေခတ္ကပညာေရးကို ကၽြန္ပညာေရး လို႔ဘဲ ေခၚေခၚ ဘာဘဲေခၚေခၚ ပညာေရးမွာ ကမၻာ့ အဆင့္ကို ေကာင္းေကာင္း မီခဲ့ဖူးပါတယ္။ ကိုလိုနီေခတ္ဘြဲ ့ရခဲ့သူမ်ားက လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္တကၠ သိုလ္မွာ ဆရာမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး အဲဒီဆရာမ်ားရဲ႕ သင္ၾကားေပးျခင္းခံခဲ့ရတဲ့ တပည့္ မ်ားကလဲ ကမၻာ့အ ဆင့္ကို မီခဲ့ၾကပါတယ္။ ဦးႏုအစိုးရက အဂၤလန္။ အေမရိကန္။ ၾသစေၾတးလ်။ ကေနဒါ စတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားသို ့ ပညာေတာ္သင္မ်ား ေစလြႊတ္ၿပီး ၎ပညာေတာ္သင္မ်ား၏ ၉၉% က လဲ အမိႏိုင္ငံကို ျပန္လာၿပီး က်ရာ တာ၀န္မ်ားကို ထမ္းရြက္ၾကပါတယ္။

ပညာေရးစနစ္မွာလဲ ႏိုင္ငံပိုင္ေက်ာင္းမ်ားသာမက အလြတ္ပညာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ ခရစ္ယာန္သာသနာ ျပဳ ေက်ာင္းမ်ားပါရွိလို႔ ကိုယ္ႀကိဳက္ရာေက်ာင္းမွာ သင္ၾကားႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေက်ာင္းလခကလဲ ခုေခတ္ လို သိန္းနဲ႔ခီ်ေပးစရာမလိုပါဘူး။ အဲဒီေခတ္ကရန္ကုန္ကနာမည္ႀကီးေက်ာင္းေတြမွာ ေဒၚစုတက္ခဲ့တဲ့ အဂၤလိပ္မက္သဒစ္ေက်ာင္းက တစ္လကို ၂၅က်ပ္ယူပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းက မိန္းကေလးေရာေယာက္်ား ကေလးပါလက္ခံပါတယ္။ ရိုမန္ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းကေထာင္ထားတဲ့ စိန္ေပါလ္ေယာက္်ား ကေလးမ်ားေက်ာင္း (ေဒၚစုအစ္ကိုရင္း ဦးေအာင္ဆန္းဦးတက္ခဲ့တဲ့ေက်ာင္း)နဲ႔ စိန္ဂြၽန္းကြန္ဗင့္ မိန္းက ေလးမ်ားေက်ာင္း၊ အဂၤလီကန္ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းကဖြင့္ထားတဲ့ စိန္ဂြၽန္းဒိုင္အိုစီဇင္ေယာက္်ားကေလးမ်ား ေက်ာင္း (ေဒၚစုအစ္ကိုတစ္ဝမ္းကြဲ ေဒါက္တာစိန္ဝင္းတက္ခဲ့တဲ့ေက်ာင္း)နဲ႔ စိန္ေမရီဒိုင္အိုစီဇင္ မိန္းက ေလးမ်ားေက်ာင္း၊ တို႔ကေတာ့ အတန္းအလိုက္ ၁၅ က်ပ္က ၁၉ က်ပ္အထိ ယူပါတယ္။

ပညာေရးအဆင့္အတန္းကလည္းျမင့္ပါတယ္။ စာေမးပြဲေတြမွာ မတတ္ပဲနဲ႔ မေအာင္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ၁၀တန္းစာေမးပြဲလို႔ေခၚတဲ့ တန္းျမင့္ ေက်ာင္းထြက္နွင့္တကၠသိုလ္ဝင္စာေမးပြဲမွာ ေအာင္သူ ၁၀% ေတာင္ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္က ၃.၄% ပဲရွိပါတယ္။ တရာေျဖမွေလးေယာက္ ေတာင္ မေအာင္ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီ ႏွစ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕သားႀကီးၾသရသ ေအာင္ဆန္းဦးက ဂုဏ္ထူးႏွစ္ခုနဲ႔ေအာင္ခဲ့ပါတယ္။ ရန္ ကုန္တကၠသိုလ္ရဲ႕ အဆင့္ကလည္း ကမာၻအဆင့္မီခဲ့ပါတယ္။ အာဖရိကတိုက္က တခ်ိဳ႕ေက်ာင္းသားေတြ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာလာတက္ခဲ့ရပါတယ္။

တကၠသိုလ္၀င္တန္း ေအာင္ရင္ တကၠသိုလ္မွာ ကိုယ္ႀကိဳက္ရာ ၀ါသနာပါရာ ဘာသာရပ္ကို ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္စိတ္မ၀င္စားတဲ့ ဘာသာရပ္ကို အတင္းသင္ယူရျခင္းမရွိပါ။ စာေတာ္သူအမ်ားစုကလဲ ကိုယ္စိတ္မပါရင္ ဆရာ၀န္၊ အင္ဂ်င္နီယာ ဘာသာရပ္မ်ားကို မသင္ၾကဘဲ Honours ေခၚ ဂုဏ္ထူးတန္း ကို ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ဘာသာရပ္နဲ႔ တက္ေရာက္သင္ၾကားၾကပါတယ္။ ဝိဇၨာ ပညာရပ္မ်ား သင္ၾကားသူမ်ား လဲ ဂုဏ္မငယ္ၾကပါ။ ဝိဇၨာ။ သိပၸံ။ စီးပြါးေရး။ ပညာေရး။ စိုက္ပ်ိဳးေရး။ ေဆးပညာ။ အင္ဂ်င္နီယာအတတ္ တို႔ မွာလဲတကယ္စိတ္ပါသူမ်ားသာတက္ေရာက္ဘြဲ ့ယူခဲ့ၾကၿပီး တကယ္တတ္သူက တတ္လိုသူကို ပညာ သင္ေပးတဲ့ ေခတ္နဲ႔စနစ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

တကၠသိုလ္၀င္တန္းေအာင္ရင္ ဥပစာ(က)တန္းမွာတစ္ႏွစ္၊ ဥပစာ(ခ)တန္းမွာေနာက္တစ္ႏွစ္၊ စုစုေပါင္း ႏွစ္ႏွစ္တက္ရပါတယ္။ အဂၤလိပ္လိုကေတာ့ Intermediate Part (A) and Part (B) လို႔ေခၚပါတယ္။ ဝိဇၨာ သမားေတြအတြက္က Intermediate of Arts အတိုက I.A ပါ။ သိပၸံသမားေတြအတြက္ Intermediate of Science အတိုက I.Sc. ပါ။ ဥပစာ(ခ)တန္း ေအာင္ၿပီးမွ ရိုးရိုးဝိဇၨာ ဒါမွမဟုတ္ ရိုးရိုးသိပၸံ ဘြဲ႔ရဖို႔ေနာက္ ထပ္ႏွစ္ႏွစ္ ထပ္တက္ရပါတယ္။ B.A (A) & B.A (B) or B.Sc.(A) & B.Sc.(B) ပါ။ စုစုေပါင္း ၄ ႏွစ္ပါ။ Honours ေခၚ ဂုဏ္ထူးတန္းတက္ခ်င္ရင္ ဥပစာ (ခ)တန္း ေအာင္ၿပီးသတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ျပည့္စံုရင္ ဘြဲ႔ရ ဖို႔ေနာက္ထပ္သံုးႏွစ္ ထပ္တက္ရပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၅ ႏွစ္ပါ။ ဥပေဒဘြဲ႔ B.L နဲ႔ ပညာေရးဘြဲ႔ B.Ed တို႔ ဟာ ဘြဲ႔လြန္သင္တန္းေတြပါ။ ရိုးရိုးဝိဇၨာ ဒါမွမဟုတ္ ရိုးရိုး သိပၸံ ဘြဲ႔ရၿပီးမွေနာက္ထပ္ ၂ ႏွစ္ထပ္တက္ရပါ တယ္။ စုစုေပါင္း ၆ ႏွစ္ေပါ့။ ဒါေၾကာင့္လဲ လူေတြက ရတဲ့ ဘြဲ႔အလိုက္ ဦးဘ B.A., B.L ေဒၚလွ B.Sc., B.Ed စသျဖင့္ေရးၾကပါတယ္။ ေဆးပညာနဲ႔တိေမြးကုပညာ သင္လိုသူေတြဟာ Intermediate Part (A) and Part (B) မွာ Physics, Chemistry and Biology ယူခဲ့ရၿပီး ဥပစာ(ခ)တန္း ေအာင္ၿပီးသတ္မွတ္ ခ်က္နဲ႔ျပည့္စံုရင္ M.B.B.S ဘြဲ႔ရဖို႔ေနာက္ထပ္ ၅ ႏွစ္ထပ္တက္ရပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၇ ႏွစ္ေပါ့။ B.Sc. (Vet) ဘြဲ႔ရဖို႔ေနာက္ထပ္ ၄ ႏွစ္ထပ္တက္ရပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၆ ႏွစ္ ပါ။ အင္ဂ်င္နီယာအတတ္သင္လိုသူ ေတြဟာ Intermediate Part (A) and Part (B) မွာ Physics, Chemistry and Mathematics ယူခဲ့ရၿပီး ဥပစာ(ခ)တန္း ေအာင္ၿပီးသတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ျပည့္စံုရင္ B.Sc.(Engg) ဘြဲ႔ရဖို႔ေနာက္ထပ္ ၄ ႏွစ္ထပ္တက္ရ ပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၆ ႏွစ္ပါ။ B.Sc.(Forestry) သစ္ေတာပညာ ဘြဲ႔နဲ႔ B.Sc.(Agri) စိုက္ပ်ိးေရးပညာ သင္ လို သူေတြဟာ Intermediate Part (A) and Part (B) မွာ Physics, Chemistry and Mathematics ဒါမွမဟုတ္ Physics, Chemistry and Biology ယူခဲ့ရၿပီး ဥပစာ(ခ)တန္း ေအာင္ၿပီးသတ္မွတ္ခ်က္ နဲ႔ျပည့္စံုရင္ ဘြဲ႔ရဖို႔ေနာက္ထပ္ ၃ ႏွစ္ထပ္တက္ရပါတယ္။ စုစုေပါင္း ၅ ႏွစ္ပါ။ သစ္ေတာပညာသင္လိုသူ ေတြဟာ မိုင္ ၂၀လမ္းေလွ်ာက္ျပၾကရၿပီး သူ႔ေခတ္သူ႔အေျခ အေနအရ ေက်ာင္းသားေတြကုိသာ တက္ ခြင့္ျပဳပါတယ္။ ေက်ာင္းသူေတြေလွ်ာက္ခြင့္မရွိပါ။ အဲဒီေခတ္က သြားဘက္ဆိုင္ရာေဆးပညာ ျမန္မာျပည္ မွာမသင္ႏိုင္ေသးပါ။

တိေမြးကုပညာဘြ႔ဲဟာ Bachelor of Science (Veterinary) (အခုေခတ္အေခၚ B.V.S, Bachelor of Veterinary Science) မို႔ ဘယ္သူကမွ ကိုယ့္နာမည္ေရွ႕မွာ "ေဒါက္တာ" မတတ္ရဲပါဘူး။ Bachelor ဘြဲ႔ မက Master of Science (Veterinary) ရထားတဲ့ဆရာႀကီးေတြေတာင္ ကိုယ့္ နာမည္ေရွ႕မွာ ေဒါက္တာ မတတ္ပါဘူး။ တတ္ရင္လဲ တကၠသိုလ္ဆီးနိတ္အဖြဲ႕နဲ႔တကၠသိုလ္ေကာင္စီ တို႔က လက္မခံပဲ အေရးယူမွာ ေသခ်ာပါတယ္။

ႏွစ္စဥ္ ဂြၽန္လမွာစာသင္တန္းေတြစဖြင့္ၿပီး မတ္လဆန္းမွာ အတန္းတင္စာေမးပြဲေတြစစ္ပါတယ္။ ပူျပင္းလွ တဲ့မတ္လကုန္ကစၿပီး ေမလကုန္ထိဟာ ေႏြရာသီေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ြန္လမွာ ေနာက္ ဆက္တြဲစာေမးပြဲလုပ္ေပးတာေၾကာင့္ မတ္လစာေမးပြဲမွာမေအာင္သူေတြအတြက္ တစ္ႏွစ္မနာသြားေစႏိုင္ တဲ့အခြင့္အေရးရခဲ့ပါတယ္။

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္နဲ႔မႏၲေလးတကၠသိုလ္တို႔ဟာ ပညာေရးဝန္ႀကီးရဲ႕ေအာက္မွာမရိွဘဲ ကိုယ္ပိုင္ အက္ ဥပေဒေတြအရ တကၠသိုလ္ဆီးနိတ္အဖြဲ႕နဲ႔တကၠသိုလ္ ေကာင္စီတို႔ကအုပ္ခ်ဳပ္ပါတယ္။ တကၠသိုလ္ ေကာင္စီမွာေက်ာင္းသားကိုယ္စားလွယ္ႏွစ္ေယာက္ပါပါတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္ႏွစ္ေယာက္ကို ေက်ာင္း သားေတြကမဲေပးစံနစ္နဲ႔ေရြးခ်ယ္ရပါတယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာ မူအရ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အဓိပတိ၊ ဒု ဝန္ႀကီး ခ်ဳပ္ဟာ မူအရ မႏၲေလးတကၠသိုလ္အဓိပတိျဖစ္ေပမဲ့ ပညာေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိစၥေတြမွာ ဝင္စြက္ေလ့မရွိ ပါ။
ေက်ာင္းသားဆႏၵျပပြဲမ်ားမၾကာခဏျဖစ္ေပၚေလ့ရွိေပမဲ့ ဘယ္အာဏာပိုင္ပုဂၢိဳလ္ကမွ တိုင္းျပည္ ေနာင္ေရး ဒုကၡေပးမဲ့ ဘုန္းေဘာလေအာ အေအာင္ေပးတဲ့စနစ္၊ ေက်ာင္းသားအခ်င္းခ်င္း ေသြးကြဲေစမဲ့စနစ္၊ ေက်ာင္းသားမ်ား မဆူပူၿပီးေရာ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးလုပ္တာကလြဲၿပီး က်န္ကိစၥမ်ားကို ႀကိဳက္သလိုလုပ္ ထားခြင့္၊ ဥပမာ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားထဲ ဖဲရိုက္။ အရက္ေသာက္။ မူးယစ္ေဆး၀ါး သံုးစြဲတာကို လ်စ္လ်ဴျပဳ ထားျခင္း စတာမ်ိဳး ခြင့္မျပဳခဲ့ၾကပါဘူး။

ဘုန္းေဘာလေအာ အေအာင္ေပးတာဆိုလို႔ "ဟယ္ရီတန္ ၇ တန္း" လို႔နာမည္တြင္သြားတဲ့ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္က အစ္ိုးရစစ္ ၇ တန္း စာေမးပြဲတစ္ခုသာရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ စာေမးပြဲစစ္ေနတုန္း ေမးခြန္းေပါက္ၾကားၿပီး ေနာက္ တစ္ရက္မွာမွေျဖရမယ့္ဘာသာရပ္ရဲ႕ေမးခြန္းဟာတစ္ရက္ႀကိဳၿပီး ဗမာ့ေခတ္သတင္းစာမွာပါလာလို႔ အစိုးရ က စာေမးပြဲဖ်က္သိမ္းၿပီး ေနာက္မွထပ္က်င္းပမယ္လိုေၾကညာတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြကမေက်နပ္လို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္မွာရွိတဲ့ဗမာ့ေခတ္သတင္းစာတိုက္ကိုခဲနဲ႔ေပါက္ရာက အဓိကရုဏ္းျဖစ္ၿပီး ရဲက ေသနတ္နဲ႔ပစ္လူစုခြဲရာမွာ စိန္ေပါလ္ေက်ာင္းသားေလး ဟယ္ရီတန္ (ေခၚ) ေမာင္ေမာင္ဟာ ဗဟန္းအစိုးရ အထက္တန္းေက်ာင္းေရွ႕မွာ ေသနတ္မွန္ၿပီးေသဆံုးသြားပါတယ္။ လူထုႀကီးပါ ပါလာမွာစိုးရိမ္ၿပီး ဝန္ႀကီး ခ်ဳပ္ဦးႏုက စာေမးပြဲ ေနာက္ထပ္မက်င္းပေတာ့ပဲ ေျဖသူအားလံုးကိုအေအာင္ေပးလိုက္ေၾကာင္းနဲ႔ ဟယ္ရီ တန္ ေသဆံုးရမႈကို စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ၿပီးစစ္ေဆး အေရးယူေပးမယ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာလိုက္လို႔ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔လူထုႀကီး ေက်နပ္သြားပါတယ္။ ေနာက္ ၆ လေလာက္ၾကာၿပီး ေရြးေကာက္ ပြဲ ႏိုင္ၿပီး ဖဆပလ အစိုးရဆက္အာဏာရလာခ်ိန္မွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုက ေက်ာင္းသား ငါးေသာင္းေက်ာ္ကို စာေမး ပြဲမစစ္ပဲ အေအာင္ေပးမိတာ ေရြးေကာက္ပြဲနီးေနလို႔ ႀကံမိႀကံရာလုပ္ခဲ့ရတဲ့ ဖဆပလ အစိုးရရဲ႕အမွားပါ လို႔ဝန္ခံခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္က ၇ တန္း စာေမးပြဲမွာ ဘုန္းေဘာလေအာ အေအာင္ေပးမိတဲ့ ရလဒ္က ေတာ့ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္န႔ဲ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ တန္းျမင့္ေက်ာင္းထြက္နွင့္တကၠသိုလ္ဝင္စာေမးပြဲေတြမွာ က်ရႈံးသူ မ်ား လာျခင္းပါဘဲ။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္က စာေမးပြဲေအာင္သူ ၃.၄% ပဲရွိပါတယ္။

ဖဆပလ အစိုးရေခတ္က စစ္ရဲတပ္မ်ားဟာ အစိုးရအဖြဲ႕၀င္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီရဲ႕ ခါးပိုက္ေဆာင္တပ္မ်ား လို႔ နာမည္ႀကီးပါတယ္။ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွာ လက္ဝဲသမားေတြလို႔ ဖဆ ပလ အစိုးရကသတ္မွတ္ထားတဲ့ "တပ္ဦး" က အၿမဲႏိုင္ကာ ဆိုရွယ္လစ္မ်ားေထာင္ေပးထားတဲ့ "ရဲေခါင္" ကို ေက်ာင္းသားထုႀကီးကမႀကိဳက္ၾကလို႔ မဲမေပးၾကပါဘူး။။ ဒါေၾကာင့္ ေအာက္တိုဘာေက်ာင္းတစ္လ ပိတ္ေရးစတဲ့ ေက်ာင္းသားသပိတ္မ်ား၊ ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး ကိုယ္ တိုင္ စစ္ရဲမ်ားကိုဦးစီးျပီးၿဖိဳခြဲကာ စစ္ရဲတပ္ဌာနခ်ဳပ္မွာ ေက်ာင္းသားစစ္ေဆး ညွင္းဆဲေရးစခန္း ဖြင့္ေလ့ ရွိေၾကာင္း စာေရးဆရာမႀကီး ေဒၚခင္ေဆြဦးရဲ႕ဝတၳဳေတြမွာပါတတ္ပါတယ္။

ဖဆပလ အစိုးရ ေခတ္က ဆိုးတယ္၊ ရက္စက္တယ္လို႔ နာမည္ဆိုးနဲ႔ေက်ာ္ၾကားခဲ့ဲ့ဲ့တဲ့ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလးေတာင္မွ ေနာက္တက္လာတဲ့ စစ္ အစိုးရအဆက္ဆက္ ေက်ာင္းသားေတြအေပၚ လုပ္ရက္တာေတြၾကည့္ၿပီး "ရက္စက္လွခ်ည္လားဟရို႕" လို႔ေအာ္ရပါလိမ့္မယ္။ ၁၉၅၉ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ ေခတ္ကတည္းက ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကို ဖမ္းၿပီး ကိုကိုးကြၽန္းပို႔ကာအစြယ္ျပခဲ့ပါၿပီ။ ဂ်ြန္လမွာ ေနာက္ဆက္တြဲစာေမးပြဲလုပ္ေပးတဲ့စနစ္ကိုလဲဖ်က္သိမ္းလိုက္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ဘြဲ႔မရခဲ့သူ ဗိုလ္ေနဝင္း က အိမ္ေစာင့္အစိုးရေခတ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဘဝနဲ႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အဓိပတိတက္လုပ္ခဲ့တာဟာလဲ ေျပာစ မွတ္ႀကီးျဖစ္က်န္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၆၂ ခုႏွစ္မတ္လႏွစ္ရက္ေန႔ကစၿပီးစစ္အာဏာရွင္စနစ္ေပၚေပါက္လာတယ္။ "ဝန္ႀကီး"ဆိုတဲ့အေခၚဟာ ဗ်ဴရိုကရက္ဆန္တယ္ဆိုၿပီး "ဝန္ႀကီး"လို႔မေခၚပဲ "ဌာနတာဝန္ခံ" ဆိုတဲ့ေဝါဟာရသစ္တစ္ခုကို ထြင္ပါ တယ္။ အဂၤလိပ္လိုသံုးရာမွာေတာ့ Ministry, Minister စတဲ့ေဝါဟာရေတြကိုပဲသံုးပါတယ္။("ဌာနတာဝန္ ခံ" ဆိုတဲ့ေဝါဟာရဟာ ၆ ႏွစ္ေလာက္သာခံၿပီး ေနာက္ေတာ့ဝန္ႀကီးလို႔ပဲျပန္သံုးပါတယ္)။ မိန္းမေပြတယ္၊ မိန္းမကိစၥရႈပ္တယ္လို႔နာမည္ႀကီးခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္ ဗိုလ္ေန၀င္းက ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေမလဆန္းမွာ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ပါေမာကၡခ်ဳပ္ေဒါက္တာသာလွ သမိုင္းအုတ္စက္ကမိန္းမရြယ္တစ္ေယာက္နဲ႔ သတင္းႀကီးေန တဲ့ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဒါက္တာသာလွကိုု ေခၚေတြ႕ကာ "ေခါင္ကမိုးမလံုရင္ ဘယ္ေနရာမွ မိုးမလံုဘူး" လို႔ေျပာေတာ့ မဟုတ္မခံသမား ေဒါက္တာသာလွကလဲ "ကိုရႈေမာင္၊ က်ဳပ္ကိုလာဆံုးမေနရေအာင္ ခင္ဗ်ားကေရာ ဘာထူးလို႔လဲ။ ဘိန္းစားခ်င္းအတူတူ ေျပာင္းတစ္လံုးပိုမရွဴခ်င္ပါနဲ႔" လို႔ ဘုေတာတာနဲ႕ စကားေျပာအဆင္မေျပျဖစ္ၾကၿပီး ေဒါက္တာသာလွ ရာထူးကႏႈတ္ထြက္သြားပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္ရက္ ေလာက္အၾကာမွာ "ဦးကာအား ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္လိုက္သည္" ပံု။ ဗိုလ္မႉး ခ်ဳပ္သန္းေဖ၊ ဌာနတာဝန္ခံ၊ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန။ ဆိုတဲ့အမိန္႔ထြက္လာပါတယ္။ အရင္က ပါေမာကၡခ်ဳပ္ လို႔မေခၚခဲ့ပဲ "ဒုတိယအဓိပတိ" လို႔သာေခၚခဲ့တဲ့ မႏၲေလးတကၠသိုလ္မွာလဲ "ေဒါက္တာကိုကိုေလးအား မႏၲေလးတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္လိုက္သည္" ပံု။ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္သန္းေဖ၊ ဌာနတာဝန္ခံ၊ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန။ ဆိုတဲ့အမိန္႔ထြက္လာပါတယ္။ ဒီနည္းန႔ဲရန္ကုန္တကၠသိုလ္နဲ႔မႏၲေလးတကၠသိုလ္ တို႔ဟာ ပညာေရးဝန္ႀကီး ရဲ႕ေအာက္ကိုေရာက္သြားပါ ေတာ့တယ္။ ေနာက္သုံးရက္ေလာက္အၾကာမွာ "ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ျမန္မာစာေပဌာနပါေမာကၡ ဦးဧေမာင္အား အၿငိမ္းစားယူခြင့္ျပဳလိုက္သည္။ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ျမန္မာဘာသာဌာနပါေမာကၡ ဦးဝန္အား ၎၏မူလရာထူးျဖစ္ေသာ ဘာသာျပန္ႏွင့္စာအုပ္ထုတ္ေဝေရးဌာန၊ ဌာနႀကီးမႉးအျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕ခန္႔အပ္လိုက္သည္။ ျမန္မာစာေပ ဌာနႏွင့္ျမန္မာဘာသာဌာနတုိ႔ကို ျပန္လည္ပူးေပါင္းေစလိုက္ၿပီး ယခင္ကအတိုင္း ျမန္မာစာဌာနဟုသာ ေခၚတြင္ေစရမည္။ ျမန္မာစာေပဌာနကထိကဦးေမာင္ေမာင္ႀကီးအား ျမန္မာစာဌာနပါေမာကၡအျဖစ္ခန္႔ အပ္လိုက္သည္"။ ပံု။ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္သန္းေဖ၊ "ဌာနတာဝန္ခံ"၊ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန။ ဆိုတဲ့အမိန္႔ထြက္လာ ပါတယ္။

ပါေမာကၡဦးဧေမာင္နဲ႔ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္သန္းေဖတို႔ဟာ ေက်ာင္းေနဘက္သူငယ္ခ်င္းေတြမို႔ အလြန္ခင္ၾကတယ္။ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္သန္းေဖဟာ မလုပ္ခ်င္ပဲ "အထက္အမိန္႔"ေၾကာင့္လုပ္ရတယ္ဆိုတဲ့သတင္းထြက္လာပါတယ္။ ေနာက္ဆယ္ရက္ ေလာက္အၾကာမွာ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဝင္နဲ႔ဒုစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္(ေရ) ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္သန္းေဖ၊ "ဌာနတာဝန္ခံ"၊ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာနဟာႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ကြယ္လြန္တဲ့အေၾကာင္းသတင္းနဲ႔ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီဝင္ နဲ႔ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန "ဌာနတာဝန္ခံ" ဗိုလ္မႉးႀကီးလွဟန္ကို ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန အတြက္ပါ "ဌာန တာဝန္ခံ" အျဖစ္ခန္႔အပ္ေၾကာင္း၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဥကၠဌ ဗိုလ္ေနဝင္းရဲ႕အမိန္႔လဲ ထြက္လာပါ တယ္။

၁၉၆၂ႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၇ ရက္မွာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဆႏၵျပပြဲကို ဂ်ီသရီး ေမာင္းျပန္ေသနတ္မ်ား အသံုးျပဳ ကာ ရက္ရက္စက္စက္ ၿဖိဳခြင္းခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေန႔မနက္အေစာႀကီးမွာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အ ေဆာက္အဦကို မိုင္းဗံုးမ်ားျဖင့္ ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးရံုနဲ႔ အားမရေသးဘဲ ညပိုင္းမွာ အာဏာရွင္ ဗိုလ္ေန၀င္း က “ဒါဟာရွိတဲ့အား တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ထုတ္သံုး ၿပီးႏိွမ္နင္းတာဘဲရွိေသးတယ္။ ဒီ့ထက္လြန္လာရင္ ဓါးကို ဓါးခ်င္း။ လွံကို လွံခ်င္း ရင္ဆိုင္ရန္ အသင့္ရွိ တယ္” လို႔ျမန္မာ့အသံကအသံလႊင့္ၿပီး “ကြၽန္းျပန္ လူမိုက္ ဓါးႀကိမ္း ႀကိမ္း”သလို ျပည္သူလူထုႀကီးကို ၿခိမ္းေျခာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ စစ္အစိုးရကေနာင္ေက်ာင္းသားေတြ ဆူပူမႈလုပ္ရင္ တကၠသိုလ္ေတြကိုပိတ္ပစ္ၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ တကၠသိုလ္ေတြ မထားေတာ့ဘူးလို႔လဲေျပာပါ တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက စစ္အစိုးရဟာ တိုင္းျပည္ေနာင္ေရး ဘာမွမစဥ္းစားေတာ့ပဲ မိ်ဳးခ်စ္စိတ္၊ ျပည္ခ်စ္စိတ္ထက္ သူတို႔အာဏာတည္ၿမဲေရးသာ စဥ္းစားခဲ့တယ္ဆိုတာ လက္ေတြ႕ျပေနပါတယ္။
ႏွစ္လေလာက္အၾကာမွာ ေက်ာင္းေတြျပန္ဖြင့္ေတာ့လဲ ေက်ာင္းသားတိုင္း ပုဆိုးနဲ႔တိုက္ပံုအကႌ် ဝတ္ရ မယ္။ ေဘာင္းဘီဝတ္ရင္ "နက္တိုင္" တပ္ရမယ္။ ေက်ာင္းသူေတြလဲ အကႌ်လက္ရွည္ထူထူဝတ္ရမယ္။ အကႌ်ပါးပါးနဲ႔အကႌ်လက္ျပတ္မဝတ္ရ။ ဆရာေတြ၊ ဆရာမေတြကၾကည့္ထိန္းရမယ္။ စည္းကမ္းအတိုင္း ဝတ္မလာသူေတြကို စာသင္ခန္းထဲဝင္ခြင့္မျပဳရ။ စတဲ့အမိန္႔ေတြထုတ္ပါတယ္။

၁၉၆၂ေလာက္က အဆိုေတာ္ကိုမင္းေနာင္ဆိုခဲ့ဲ့တဲ့ "တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူတစ္ဦး"ဆိုတဲ့သီခ်င္းမွာ "တကၠ သိုလ္ေက်ာင္းသူတစ္ဦး၊ လွပံုထူးသမွ်၊ ေတြ႔ရဖူးသည္မွာ၊ တစ္ပတ္လိွ်ဳဆံထံုးေက်ာ့မွာ၊ တစ္ပြင့္ပန္းပန္ ကာ၊ လက္ရွည္ထူထူကေလးဝတ္ကာ ------" လို႔ပါပါတယ္။ အဲဒီသီခ်င္းနဲ႔ရႈမဝရုပ္ရွင္က ေမာင္ယဥ္ေထြး နဲ႔ စမ္းစမ္းေအးတို႔ရဲ႕ပထမဆံုးကား "ေရႊရင္သိမ္းသစ္" ဇာတ္သိမ္းပိုင္းေလာက္မွာ စမ္းစမ္းေအး ဝတ္စား ပံုကို ၾကည့္ရင္ေတာ့ "အားလံုးေကာင္းပါသည္ခင္ဗ်ား" ေပါ့။ ဒါေပမဲ့တကဲ့လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြမွာ တိုက္ပံု အကႌ်အမ်ားဆံုးႏွစ္ထည္ေလာက္ပဲတတ္ႏိုင္ေတာ့ မိုးတြင္းႏွစ္ရက္ေလာက္ ဆက္ၿပီးမိုးမိလိုက္ရင္ လဲစရာတိုက္ပံုအကႌ်မရွိ၊ ေက်ာင္းေရာက္ျပန္ရင္လဲ တိုက္ပံုအကႌ်ဝတ္မထားေတာ့ ဆရာေတြက စာသင္ခန္းထဲ ဝင္ခြင့္မျပဳနဲ႔ ဒုကၡေရာက္ၾကရရွာတယ္။ ပူအိုက္တဲ့ေန႔ေတြမွလဲ "နက္တိုင္" တို႔၊ တိုက္ပံုအကႌ်တို၊႔ လက္ရွည္ထူထူကေလးတို၊႔ ဝတ္ထားရေတာ့ ေခြၽးတစ္လံုးလံုး၊ ေခြၽးနံ႔တစ္ေထာင္း ေထာင္းနဲ႔ေပါ့။ အတန္းတင္စာေမးပြဲေတြကလဲေႏြရာသီမတ္လမွာဆိုေတာ့ အပူဒါဏ္မွာအဝတ္အစားက "ဗူးေလးရာဖရံုဆင့္" ျဖစ္ၿပီး က်က္မွတ္ထားတာေမ့ကာ စာေမးပြဲက်ခဲ့ရသူေတြလဲရွိခဲ့ပါတယ္။

ေက်ာင္းသားလႈပ္ရားမႈကေတာ့ ရပ္တန္ ့မသြားပဲ ၁၉၆၃ခု ႏို၀င္ဘာလမွာ အျပင္းထန္ဆံုး အဆင့္ကို ေရာက္ရွိလာလို႔ စစ္အာဏာပိုင္တို ့က ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ လက္ေအာက္ခံ ဝိဇၨာ မဟာဌာန၊ သိပၸံ မဟာ ဌာနနဲ႔ လူမႈေရး သိပၸံမဟာဌာန (ေနာင္ စီးပြါးေရးတကၠသိုလ္) တို ့ကို ရက္အကန္ ့အသတ္မရွိ ပိတ္ပစ္ လို္က္ၿပီး ေဆးပညာမဟာဌာန၊ အင္ဂ်င္နီယာ မဟာဌာနနဲ႔ ပညာေရး မဟာဌာနတို ့ကိုေတာ့ ဆက္ဖြင့္ ထားခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားမ်ားကို ေသြးခြဲ အုပ္ခ်ဳပ္လိုက္ျခင္း (Divided and Rule) ရဲ႕အစ ပထမပါ။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းသား ဆႏၵျပမႈမ်ားဟာ မႏၱေလးတကၠသိုလ္၊ နယ္ေကာလိပ္မ်ားနဲ႔ ဂ်ီတီအိုင္ေခၚ အစိုးရ စက္မႈလက္မႈ သိပၸံအထိ ကူးစက္သြားလို႔ မႏၱေလးတကၠသိုလ္ လက္ေအာက္ခံ ေဆးပညာမဟာဌာနနဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးေရး မဟာဌာနကလြဲၿပီး က်န္ဌာနအားလံုးကို တစ္ႏွစ္နီးပါး ပိတ္ထားခဲ့ပါတယ္။

၁၉၆၃ခု ႏိုဝင္ဘာလမွာ ဖဆပလ(တည္ၿမဲ) ေခါင္းေဆာင္ဦးဗေဆြက "ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းဟာ ပါးစပ္ကသာ ေရွ႕သို႔လို႔ အာေပါက္ေအာင္ ေအာ္ေနေပမဲ့၊ လက္ေတြ႕လုပ္ေနတာက ေနာက္သို႔ေတြခ်ည္းျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းျပည္၊ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာနဲ႔ တပ္မေတာ္ရဲ႕ေရွ႕ေရး၊ ေကာင္းႀကိဳး စတာေတြကို တကယ္ေတြးရင္၊ တကယ္ေစတနာရွိရင္ ရာထူးကအျမန္ဆံုးႏႈတ္ထြက္ပါ၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး ပါတီစံုေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ပါ"လို႕ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဘာရမလဲ၊ က်ားႀကီးဗေဆြရဲ႕ "ေနာက္ သို႔" ဆိုတဲ့ မိန္႔ခြန္းေဟာၾကားၿပီး ရက္အနည္းငယ္အၾကာမွာ အာဏာရူးႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက အာဏာ သိမ္းတဲ့အခ်ိန္က မဖမ္းေသးပဲထားခဲ့တဲ့ တည္ၿမဲဖဆပလေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ဗမာ့ တပ္မေတာ္မွာဒုတိယစစ္ေသနာပတိနဲ႔ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးရခ်ိန္မွာ ဒုတိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ကာကြယ္ ေရးဝန္ႀကီးျဖစ္ခဲ့တဲ့ဗိုလ္္လက္်ာ၊ စာေရးဆရာမႀကီးဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလး အစရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေျခခံရွိသူ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ဖမ္းတဲ့အျပင္ ျမန္မာတစ္ၿပည္လံုးမွာ မဆလကလြဲၿပီး က်န္ပါတီအားလံုးကို ဖ်က္သိမ္းခိုင္းလိုက္ ၿပီး တစ္ပါတီအာဏာရွင္စံနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေတာ့တာေပါ့။ တကယ္ေတာ့ဗိုလ္္လက္်ာဟာ ၁၉၄၇ ခု ဒီဇင္ဘာ လအကုန္ပိုင္း လြတ္လပ္ေရးမရခင္ရက္ပိုင္းအလိုမွာ ဗိုလ္ေနဝင္းကို ဒုတိယဗိုလ္မႉးႀကီးအဆင့္က ဗိုလ္မႉး ခ်ဳပ္အဆင့္ကို ရာထူးတစ္ဆင့္ေက်ာ္တင္ေပးခဲ့တဲ့အျပင္ ၁၉၄၈ ခု လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေတာ့လဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အဆင့္ကို ရာထူးတင္ေပးကာ ဒုတိယစစ္ေသနာပတိ ခန္႔ေပးခဲ့သူပါ။ တည္ၿမဲဖဆပလေခါင္းေဆာင္ ဦးဗ ေဆြနဲ႔ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔ဟာလဲ ၁၉၄၉ ခု မွာ ကရင္လူမ်ိဳး ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးစမစ္ဒြန္းကို စစ္ေသနာပတိ အျဖစ္က အတင္းပင္စင္ေပးပစ္ၿပီး ဗိုလ္ေနဝင္းကို စစ္ေသနာပတိျဖစ္လာေစတဲ့အျပင္ ေနာက္ပိုင္း ဗိုလ္ ေနဝင္းက လင္ရွိမယားေဒၚခင္ေမသန္းကိုယူလို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုက ဗိုလ္ေနဝင္းကို စစ္ေသနာပတိအျဖစ္ က ျဖဳတ္ဖို႔လုပ္ထားတုန္းကလဲ အတင္းဝင္ကယ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ေက်းဇူးရွင္ေတြပါ။

တကၠသိုလ္ေတြတစ္ႏွစ္နီးပါးပိတ္ထားတုန္းေက်ာင္းသားမ်ား ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးအတြက္ ဗိုလ္ေန၀င္းက ဘူမိေဗဒပါေမာကၡဘဝက ပညာေရးဌာနအတြင္း၀န္ျဖစ္လာတဲ့ (ေနာင္၀န္ႀကီး ျဖစ္လာမည့္) ေဒါက္တာ ညီညီကို တာ၀န္ေပးလိုက္တယ္။ ေဒါက္တာညီညီနဲ႔ အေပါင္းပါမ်ားကလဲ "စနစ္သစ္ ပညာေရး" ဆိုတာ ႀကီးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္လိုက္ၾကပါေတာ့တယ္။ နီးရာဓားေၾကာက္ရလို႔ "ေဗာင္းေတာ္ၿငိမ့္ စိတ္ ေတာ္သိ"လိုက္ရတာလား။ "တိုင္းျပည္ေနာင္ေရးဘာျဖစ္ျဖစ္ မိမိတို ့လူစု စစ္အာဏာရွင္လက္က်န္ အရိုး အရင္း စားရနည္းလား"။ "ဘယ္သူ ေသေသငေတမာၿပီးေရာ"ဆိုတဲ့ တစ္ကိုယ္ေကာင္းစိတ္နဲ႔ လုပ္ခဲ့ၾက တာလား။ ဆိုတာကိုေတာ့ ကာယကံရွင္ေတြသာအသိဆံုးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

စာသင္ႏွစ္ကိုလဲ ဂြၽန္လမွာမစေတာ့ပဲႏိုဝင္ဘာလလာက္မွစၿပီး စက္တင္ဘာလမွာ အတန္းတင္စာေမးပြဲ ေတြစစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ေတြက ေအာက္တိုဘာနဲ႔ဧၿပီလေတြျဖစ္သြားေတာ့ ပူျပင္းလွတဲ့မတ္လ နဲ႔ေမလမွာစာသင္ရလု႔ိ ဆရာ၊ ဆရာမေတြေရာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြပါ ပင္ပန္းၾကပါတယ္။ မူလတန္းကတကၠသိုလ္ဝင္တန္းအထိကေတာ့အရင္အတိုင္း ႏွစ္စဥ္ ဂြၽန္လမွာစာသင္တန္းေတြစဖြင့္ၿပီး မတ္လဆန္းမွာ အတန္းတင္စာေမးပြဲေတြစစ္လို႔ ဆယ္တန္းေအာင္ကာစ ကေလးေတြဟာ ႏွစ္စဥ္ ၆ လ ေလာက္ အခိ်န္အလကားကုန္ခဲ့ရပါတယ္။

ေဒါက္တာညီညီရဲ႕ စနစ္သစ္ပညာေရးႀကီးမွာ

(၁) ယခင္ မဟာဌာနမ်ားကို Institute ေခၚ ပညာရပ္တစ္ခုတည္းကို သင္ေပးတဲ့ တကၠသိုလ္ကေလးမ်ား အျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖြင့္လွစ္ရန္။ (ေက်ာင္းမ်ားကြဲသြားလို႔ ေက်ာင္းသားမ်ား ေသြးကြဲေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္)။

(၂) တကၠသိုလ္၀င္တန္းေအာင္ရင္အမွတ္အမ်ားဆံုးရသူမ်ားကို ေဆးပညာမဟာဌာန တစ္ျဖစ္လဲ ေဆး တကၠသိုလ္မ်ားသို ့၀င္ခြင့္ျပဳရန္။ ဒုတိယ အဆင့္ရွိသူမ်ားကို အင္ဂ်င္နီယာ မဟာဌာန တစ္ျဖစ္လဲ စက္မႈ တကၠသိုလ္မွာ တက္ခြင့္ျပဳရန္။ (ဒီနည္းနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြ တစ္ဦးကို တစ္ဦးငံု ့ၾကည္ ့ၾကည့္ၾကၿပီး ေသြး ကြဲသြားေစရန္ရည္ရြယ္ခ်က္)။

ဒီနည္းက ေနာင္အခါမွာ ထိေရာက္သင့္သေလာက္ ထိေရာက္သြားပါတယ္။ ေဆးတကၠသိုလ္ေက်ာင္း သားမ်ားက ဝိဇၨာႏွင့္ သိပၸံ တကၠသိုလ္ကို "အမႈိက္ပံုး"လို႔ ေနာက္ေျပာင္ေခၚၾကပါေတာ့တယ္။ တစ္ခါက သမိုင္းရွိ တကၠသိုလ္မ်ား အားကစားကြင္းမွာ ပညာေရး တကၠသိုလ္ အမ်ိဳးသမီး ေဘာလီေဘာအသင္းနဲ႔ ဝိဇၨာႏွင့္ သိပၸံ အမ်ိဳးသမီး အသင္း ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရာမွာ ၀ိဇၹာႏွင့္ သိပၸံ ေက်ာင္းသားမ်ားက "ဆရာမေတြ လင္ လိုခ်င္ သမိုင္းကြင္းကို၀င္" ဆိုၿပီး စၾကရာ ဆရာမေလာင္းမ်ားက "RASU ေက်ာင္းသား မစဥ္းစား။ ပ်ာတာ ခိုင္းဖို ့ထား" လို႔ ျပန္ႏွိမ္ၾကပါတယ္။

(၃) ေက်ာင္းသားမ်ား တကၠသိုလ္တြင္ ၾကာရွည္ မေနႏိုင္ေစရန္ စာေမးပြဲတြင္ လူတိုင္းေလာက္နီးနီး အေအာင္ေပးရန္။
ဒီနည္းေၾကာင့္ တကၠသိုလ္မ်ားဟာ ဘြဲ ့လက္မွတ္ထုတ္ေပးတဲ့ စက္ရံုႀကီးမ်ားသဖြယ္ ျဖစ္သြားၿပီးဘြဲ ့ရမ်ား ဆရာ ျဖစ္လာတဲ့အခါ "မတတ္သူက မသိသူကိုသင္ေပး" သလိုျဖစ္သြားလို႔ ပညာရည္ အဆင့္အတန္း အလြန္နိမ့္က်သြားပါေတာ့တယ္။

အထက္ပါကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စာေရးသူက ၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ားမွာ တစ္ခ်ိန္ကကိုယ့္ဆရာျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ပါေမာ ကၡႀကီး တစ္ဦးကို တင္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ "ဆရာရယ္ ကၽြန္ေတာ္တို ့ေခတ္က ဆရာစစ္တာ ၾကမ္းလြန္းလို ့ "F" ထိၿပီးေက်ာင္းကထြက္သြားရရွာတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို ့ သူငယ္ခ်င္းေတြဟာ ခုေခတ္ေက်ာင္းသားေတြ ထက္ အမ်ားႀကီးသာပါတယ္" လို႔ ေျပာလိုက္မိေတာ့၊ ပါေမာကၡႀကီးက "ဒါေတာ့ ငါလဲ ဘာတတ္ႏို္င္မလဲ ကြ။ မင္းတို႔ေခတ္ကပညာေရးေပၚလစီက တတ္မွအေအာင္ေပးရမယ္ဆိုေတာ့ စာေမးပြဲတြကလဲခက္ၿပီး က်သူမ်ားတာေပါ့။ ခုေခတ္ ေပၚလစီက ဒီလိုျဖစ္ေနတာကုိး" လို႔ ျပန္ေျဖပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကထပ္ၿပီး "ဆရာတို ့ ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးၾကဖို ့ ေတာ္ၿပီထင္တယ္။ အခုဆို တုိင္းျပည္ရဲ့ ပညာေရးဟာ ပ်က္စီးျခင္း လမ္းေပၚေရာက္ေနၿပီ။ ေနာင္ဆိုရင္ အဖတ္ဆယ္မရ ျဖစ္ေတာ့မယ္" ဟု ေျပာလိုက္ရာ ဆရာႀကီးက "ေဟ့ ေကာင္။ ငါ့ကို ပင္စင္ပါျပဳတ္ၿပီး အိုႀကီးအိုမေရာက္မွ ေထာင္ထဲသြားၿပီး အႏွိပ္စက္ခံရေအာင္ မင္းက ေခ်ာက္တြန္းေနတာလား" လို႔သာ ျပန္ေျပာရွာပါေတာ့တယ္။

(၄) ေက်ာင္းသားေတြ ဆႏၵမျပလွ်င္ ၿပီးေရာ။ ေက်ာင္းတက္တက္ မတက္တက္။ ဖဲရိုက္ရိုက္။ အရက္ ေသာက္ေသာက္။ ေဆးေျခာက္ရွဴရွဴ။။ ဖာေခၚခ်ခ်။ နံပတ္ဖိုး ထိုးေနၾကလဲ မျမင္ဟန္ေဆာင္ေနရန္။ ဒီအခ်က္ေၾကာင့္ HIV Positive ျဖစ္သူ မ်ားျပားလာျခင္း။

(၅) ေဒါက္တာ ညီညီက "ဆိုရွယ္လစ္ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေနၿပီ ျဖစ္လို ့ အျမတ္ႀကီးစားစနစ္ဦးစားေပးတဲ့ ဘဲဥတစ္ဒါဇင္ကို တစ္က်ပ္ျဖင့္၀ယ္ၿပီး တစ္လံုးကို ၁၀ျပားျဖင့္ ျပန္ေရာင္းေသာ္ မည္မွ် ျမတ္မည္နည္း ဆို တဲ့ ဂဏန္းသခ်ၤာမ်ိဳး။ ေလာကသာရပ်ိဳ ့ပါ ၾကြက္ေသတစ္ခု၊ အရင္းျပဳ၍၊ ၾကြယ္မႈတတ္ဆံုး၊ သူေဌးထံုးကို၊ ႏွလံုးမူလွ်က္၊ ႀကံစည္လွ်က္ျဖင့္၊ သူ ့ထက္ကဲလြန္၊ ၾကြယ္ေစမင္း။ ဆိုတဲ့ လကၤာမ်ိဳးကို မသင္ေစေတာ့ဖို ့ ညႊန္ၾကားထားပါတယ္ လို႔ အခမ္းအနားတခုမွာ မိန္ ့ခြန္းေခၽြလိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာ့ေရွးရိုးစဥ္လာဆိုစကားကေတာ့ "ဂဏန္းမသင္၊ လာဘ္မျမင္၊ ကူးလွ်င္ရႈံးမည္မွတ္" လို႔ အတိအက် ဆိုထားပါတယ္။
၁၉၈၇ ခုႏွစ္မွာ ေဒ၀ါလီခံကာ LDC (ဖြံ ့ၿဖိဳးမႈအနည္းဆံုး ႏိုင္ငံမ်ား စာရင္း၀င္) အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ရၿပီး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ လူထု အံုၾကြမႈႀကီး ျဖစ္ေပၚလာတာ မဆန္းေတာ့ပါ။

(၆) တကၠသိုလ္ေတြမွာ အရင္က အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ သင္ေနရာက ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ေျပာင္းလဲ သင္ယူ ေစရာ စာအုပ္စာတမ္းမရွိလို႔ လအနည္းငယ္အတြင္းမွာ အတင္း ဘာသာျပန္ခိုင္းလိုက္ေတာ့ တခ်ိဳ႕ ေ၀ါ ဟာရမ်ားကို ျမန္မာလို ဘယ္လို ေခၚတယ္ဆိုတာ ဘာသာျပန္ဆိုသူ ဆရာမ်ားကိုယ္တိုင္ အေသအခ်ာ မေတြးႏိုင္ေတာ့ဘဲ သင့္သလို ဘာသာျပန္လိုက္ရာမွာ ျမန္မာစကားကို ျမန္မာတို ့ နားမလည္ႏိုင္တဲ့ ေ၀ါ ဟာရသစ္မ်ား ထြက္ေပၚလာပါတယ္။

ကြယ္လြန္သူ ျမန္မာစာပါေမာကၡေဟာင္း ဦး၀န္ေခၚ ဆရာႀကီး မင္းသု၀ဏ္က အက်ယ္ ေရးခဲ့ၿပီးလို႔ ဥပမာ ၂ ခု သာတင္ျပပါမယ္။
ပထမတစ္ခု။ New born baby ကို ဆရာ၀န္မႀကီးတဦးက တိုက္ရိုက္ "ဖြားသစ္စကေလး" လို႔ ဘာသာ ျပန္ လိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ရိုးရာမွာ "ေမြးကင္းစကေလး" ဆိုတဲ့စကားလံုး၊ "ကေလးေပါက္စ"၊ "ေမြးခါစ ကေလး" စတဲ့ေဝဟာရေတြ ရွိၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ေတာအရပ္ကမိရိုးဖလာ လက္သည္အေဒၚႀကီးမ်ား ၾကား ရင္ေတာ့ "ေတြ ့ဘူးေပါင္။ ႀကံဳဘူးေပါင္။ ၾကားဘူးေပါင္ေတာ္။ ဖြားသစ္စက ကေလးရယ္လို ့။ ေမြးကင္းစ ကေလးတို႔ ကေလးေပါက္စတို႔ ေမြးခါစကေလးတို႔ဘဲ ၾကားဘူးပါရဲ့" လို႔ ေျပာၾကမွာ ေသခ်ာပါတယ္။
ဒုတိယ ဥပမာ။ သိပၸံနဲ႔ အင္ဂ်င္နီယာအတတ္တို ့မွာ သံုးတဲ့ Adsorption ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ျမန္မာလို တိုက္ရိုက္ "ကပ္တင္ျခင္း" လို႔ ဘာသာျပန္လိုက္ၾကပါတယ္။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ားက ဘာသာျပန္ခဲ့သူ ဆရာ ႀကီး သူ႔ ကားနဲ႔ ကြၽန္ေတာ့္ကိုတင္သြားတုန္း မိုးတြင္းမိုးရြာၿပီး ကားေရွ႕မွန္မွာ ေရေငြ ့မ်ား ရိုက္ေနၿပီး ေရွ႕ ့ကို မျမင္ရေတာ့ပါ။ အဲဒီအခါ မွာ ပါေမာကၡႀကီးက "ေဟ့ေကာင္။ ေရွ ့မွန္ ေရေငြ ့ရိုက္ေနၿပီ။ ဘာမွ မျမင္ ရေတာ့ဘူး။ အ၀တ္နဲ ့သုတ္ပါဦးကြ။ ေတာ္ေတာ္ ၾကာ ကားတိုက္ၿပီး မင္းေရာ ငါပါ ၾကြသြားလိမ့္မယ္" လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က အ၀တ္နဲ ့ ေရေငြ ့မ်ားကို သုတ္ရင္း "ဆရာ ဒါ အဂၤလိပ္လို Adsorption ျဖစ္တာမဟုတ္လားလို႔ ေမးလိုက္ေတာ့၊ ဆရာႀကီးက "ဒါေပါ့ကြ၊ မင္းဒီေလာက္မွမသိရင္ ႏိုင္ငံျခားကရ လာတဲ့ဘြဲ႔ေရာ ျမန္မာျပည္ကဘြဲ႔ပါျပန္သိမ္းရမယ္ထင္တယ္" လို႔ေနာက္လိုက္လို႔ "ကြၽန္ေတာ့္ဘြဲ႔ျပန္မသိမ္း ခင္ တစ္ခုရွင္းျပပါအုန္း။ ဒါကို ဆရာဘာေၾကာင့္ ေရေငြ ့ေတြ ကပ္တင္ေနတာလို ့ မေျပာတာလဲ။ စာအုပ္ ေတြထဲမွာေတာ့ ကပ္တင္ျခင္းလို ့ ဘာသာျပန္ထားတယ္ မဟုတ္လား" လို႔ ေမးလိုက္ေတာ့မွ ဆရာႀကီး က "ဦးရွံစားလိုေပါ့ကြာ။ မွားတဲ့အခါလည္း မွားေပမေပါ့" လို႔သာ ဆိုရွာပါေတာ့တယ္။

ေနာက္ဆံုး ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ေက်ာ္ကာလမ်ားက ဗုိလ္ေန၀င္း၏ အခ်စ္ေတာ္ သမီး ခင္စႏၵာ၀င္း စကၤာပူတြင္ စာေမးပြဲ သြားေျဖရာမွာ အဂၤလိပ္စာ ညံ့ဖ်င္းမႈေၾကာင့္ စာေမးပြဲက်ေလေတာ့မွ အာဏာရွင္ႀကီးရဲ႕ တစ္ ခ်က္လႊတ္အမိန္ ့နဲ႔ တကၠသိုလ္မ်ားမွာ အဂၤလိ္ပ္ဘာသာနဲ႔သင္ရျပန္ေတာ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာရွားပါးမႈနဲ႔ ႀကံဳရပါေတာ့တယ္။ အမွတ္ (၇)မွာ ရွင္းျပပါမယ္။(၇) စစ္အစိုးရနဲ႔ မဆလေခၚ "ျမန္မာ့ဆင္းရဲမြဲေတမႈ လမ္းစဥ္"တို ့ေၾကာင့္ ပညာတတ္အမ်ားစုဟာ ၁၉၆၇ ခုေလာက္ကစၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို စြန္ ့ခြါကာ "ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ"ကို ရွာၾကရပါေတာ့တယ္။။ ဗိုလ္ေန ၀င္း ေစလႊတ္ထားတဲ့ ပညာေတာ္သင္မ်ားထဲကလဲ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္မလာ ၾကေတာ့ပါဘူး။ ျပန္လာသူ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ထဲမွာလဲ တစ္၀က္ေလာက္ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္သူ စစ္ဗိုလ္ မ်ားက အရပ္သားမ်ားကို "ကၽြန္ႏွင့္ သခင္ပမာ" ဆက္ဆံေနမႈကို မခံႏိုင္ေတာ့ပဲ ႏိုင္ငံျခားကိုျပန္ထြက္ၾက ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာ ဆရာေကာင္းရွားပါးကုန္ပါေတာ့တယ္။

(၈) ကြယ္လြန္သူ သမုိင္းပါေမာကၡ ေဒါက္တာသန္းထြန္းက သမိုင္းဘာသာရပ္ဟာ ႏိုင္ငံတိုင္းအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ဘာသာရပ္ျဖစ္လို႔ "မအေအာင္။ မတံုးေအာင္။ သမိုင္းသင္ရတယ္" လို႔ အဆိုအမိန္ ့ ရွိခဲ့ဖူး ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒါက္တာ ညီညီရဲ႕ စနစ္သစ္ပညာေရးအရ အမွတ္နည္းတဲ့ လူေတြကို သမိုင္းအဓိက သင္ရန္ပို႔ လိုက္ေတာ့ အလြန္၀ါသနာပါၿပီး စားႀကိဳးစားသူတစ္ေယာက္တစ္ေလကလြဲလို႔ သမိုင္းသုေတသီ လူခၽြန္လူေကာင္းမ်ား ထြက္လာရန္ မလြယ္ပါ။ ျမန္မာစာ အဓိက ဘာသာရပ္မွာလည္း "ထိုနည္း၎" ျဖစ္ သြားပါေတာ့တယ္။

(၉) ျမန္မာစာအတြက္ ပိုကံဆိုး တာကေတာ့ အာဏာရွင္ ဗုိလ္ေန၀င္း ျမန္မာစာေကာ္မရွင္မွာ နာယက တက္လုပ္ၿပီး သတ္ပံု၊ သဒၵါတို ့ကို သူ႔စိတ္တိုင္းက်ေရးဆြဲ ျပင္ဆင္ခိုင္းလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာ ႀကီးဦးဝန္လိုပုဂၢိဳလ္ကိုေတာင္ "မက်က္တက်က္ဖုတ္ထားတဲ့ေပါင္မုန္႔လို မႏူးမနပ္ မတတ္တတတ္လူ" လို႔ ဗုိလ္ေန၀င္းက သေရာ္ေတာ္ေတာ္ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အက်ယ္ကိုဆရာႀကီး ေၾကးမံု ဦးေသာင္း ေရးခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါ တယ္။ တစ္ေလာကမိုးမခမွာပါသြားတဲ့ ဦးခင္ေမာင္ေစာ (ဘာလင္)ရဲ႕ ျမန္မာစာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ေဆာင္းပါး တစ္ခုမွာလဲ အလားတူ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေသးစိတ္ထပ္မေရးလိုတာ့ပါ။ ျမန္မာျပည္ ထဲက လူမ်ားမွာေတာ့ ဓားဂုတ္ ေပၚ၀ဲၿပီး သံုးခုိင္းေနလို႔ "မခ်စ္ေသာ္လည္းေအာင့္ကာ နမ္း" ဆိုသလို ႀကိတ္မွိတ္ၿပီး ဒီသတ္ပံုက်မ္းသံုးေနရတာကို နားလည္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျပည္ပေရာက္ စစ္အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ေနသူမ်ားထုတ္တဲ့ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ စတာေတြကလဲ ဒီသတ္ပံုက်မ္းအတိုင္း လိုက္နာ ေရး ေနၾကတာကေတာ့ ၀မ္းနည္းစရာပါ။ "အမ်ားညီ ဤကိုကြၽဲဖတ္ၾက"ဆိုသလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ အမ်ား မိုးခါး ေရေသာက္ေနၾကေတာ့လဲ ကြၽန္ေတာ္အပါအဝင္လူအမ်ားစုဟာ "ေရာယိမ္းလိုက္၊ ဘသား ယိမ္းလုိက္" လုပ္မိသြားၾကပါတယ္။ ဆရာႀကီးေၾကးမံု ဦးေသာင္းကေတာ့ ကြယ္လြန္တဲ့အထိ စစ္အစိုးရရဲ႕သတ္ပံု က်မ္းကို သပိတ္ေမွာက္ၿပီး က၀ိ လကၡဏာ သတ္ပံု သတ္ညႊန္းအတိုင္းသာ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာမ်ားဟာ "Oversea Chinese" ကို စံနမူယူသင့္တယ္လို႔ထင္ပါတယ္။ တရုတ္ျပည္မႀကီးမွာ နာမည္မ်ားကို Latin အကၡရာနဲ႔ ေရးရာမွာ ၁၉၇၈ ေလာက္မွစၿပီး ႀတိ၀ဏၰ (Tri Syllabic) ျဖင့္ ေရးေနရာက ဒြိ၀ဏၰ (Di Syllabic) ကိုေျပာင္းလိုက္ပါတယ္။ ဥပမာ Teng Shiao Peng က Deng Shiaobeng ေျပာင္းေရးသလိုပါ။ စာေရးရာမွာလဲေရွးရုိးတရုတ္ထံုးစံ ညာဘက္ဆံုးကစၿပီး အေပၚ ကေအာက္ကိုဆင္းကာ ဘယ္ဘက္ကိုသြားတဲ့စနစ္ကိုမသံုးေတာ့ပဲ ဘယ္ဘက္ဆံုးကစၿပီး ညာဘက္ကို သြားတဲ့ေရးနည္းျပင္လိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တိုင္၀မ္။ ေဟာင္ေကာင္။ စကၤာပူနဲ႔ အျခားေနရာမ်ားရွိ တရုတ္ မ်ားကေတာ့ ေရွးရိုးစဥ္လာ ႀတိ၀ဏၰကိုသာ ဆက္သံုးေနၾကပါတယ္။ ဥပမာ စကၤာပူ တရုတ္နာမည္မ်ား (Lee Ong Pin စသည္ျဖင့္)။ စာေရးရာမွာလဲေရွးရုိးတရုတ္ထံုးစံတိုင္းသာဆက္လက္ေရးၾကပါတယ္။
ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာမ်ားအားလံုးဟာလဲ ဗုိလ္ေန၀င္း ထင္ရာစုိင္းထားတဲ့သတ္ပံုက်မ္းကို သပိတ္ေမွာက္ သင့္တယ္လို႔ ထင္မိပါတယ္။ ခုခ်ိန္မွာ ျပည္တြင္းကျမန္မာေတြကလဲ ဒီဗုိလ္ေန၀င္း ရဲ႕သတ္ပံုက်မ္းကို လက္မခံလိုတဲ့ေလသံေတြထြက္လာေနၿပီး ဒီသတ္ပံုက်မ္းအတိုင္းလိုက္မေရးသူေတြမ်ားလာပါၿပီ။ ျပည္ပ ေရာက္ ျမန္မာမ်ားအားလံုးကစၿပီး ညီညီညာညာလုပ္ၾကရင္ ျပည္တြင္းက ျမန္မာမ်ားအားလံုးကပါ လိုက္ လုပ္ၾကပါလိမ့္မယ္။

(၁၀) ၁၉၆၅ မွာ ေက်ာင္းေတြကိုျပည္သူပိုင္သိမ္းရာကစၿပီး အေျခခံပညာအဆင့္အတန္းလဲ နိမ့္က်သြား ပါတယ္။ ၅ ႏွစ္ေလာက္ၾကာၿပီးတဲ့အခါမွာ က်ဴရွင္မယူရသူမရွိသေလာက္ျဖစ္သြားပါေတာ့တယ္။ ဆရာ ေတြဟာ ကုန္ေဈးႏႈန္းေတြကႀကီး၊ လခေတြကမေလာက္ေတာ့ အပိုဝင္ေငြရေအာင္ က်ဴရွင္ေပးလာၾက ပါတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာ ဆရာေတြဟာ သူတို႔ဆီကက်ဴရွင္မယူတဲ့ တပည့္ေတြကို ဒုကၡေပးတတ္တယ္ ဆိုတဲ့သတင္းေတြထြက္လာေတာ့ အစိုးရက "ဆရာေတြက်ဴရွင္မေပးရ"လို႔ အမိန္႔ထုတ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဆရာေတြဆရာမေတြလဲ မုန္႔ပဲသြားရည္စာတို႔၊ စာအုပ္၊ ခဲတန္စတာတို႔ေရာင္းၿပီး အပိုဝင္ေငြရေအာင္ ရွာ ၾကျပန္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံပညာေရး ပ်က္စီးျခင္းငါးပါးဆိုက္လာပါတယ္။

(၁၁) ၁၉၇၄ မွာ ေဒါက္တာညီညီ သတၱဳတြင္းဝန္ႀကီးျဖစ္သြားၿပီး ေဒါက္တာခင္ေမာင္ဝင္း ပညာေရးဝန္ ႀကီးသစ္ၿဖစ္လာပါတယ္။ ေဒသေကာလိပ္ေတြဖြင့္ၿပီး တကၠသိုလ္၀င္တန္းေအာင္ရင္ ေဒသေကာလိပ္ ေတြမွာ ၂ ႏွစ္တက္ၿပီးမွ သက္ဆိုင္ရာဘာသာရပ္သင္တဲ့တကၠသိုလ္ေတြမွာ ဆက္တက္ရပါတယ္။ အမ်ား အျမင္မွာေတာ့ အဂၤလိပ္ေခတ္နဲ႔ဦးႏုေခတ္ကရွိခဲ့တဲ့ ဥပစာ(က)တန္းမွာတစ္ႏွစ္၊ ဥပစာ(ခ) တန္းမွာ ေနာက္ တစ္ႏွစ္၊ စုစုေပါင္း ႏွစ္ႏွစ္ကိုနာမည္သစ္နဲ႔လုပ္တယ္လို႔ထင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တာဝန္ရွိသူေတြ ကေတာ့ ဥပစာေကာလိပ္နဲ႔လဲမတူ အေမရိကန္က Community Colleges ေတြနဲ႔လဲအသြင္ကြဲတယ္ လို႔ေျပာေပမဲ့ တရားဝင္အတိအက်ရွင္းျပခ်က္ကေတာ့ ထြက္မလာပါဘူး။ ေဒသေကာလိပ္စနစ္ဟာလဲ ေလးႏွစ္ ေလာက္သာခံၿပီး အရင္ ေဒါက္တာညီညီလုပ္ခဲ့တဲ့အတိုင္း တကၠသိုလ္၀င္တန္းေအာင္ရင္ အမွတ္ အမ်ား ဆံုးရသူမ်ားကို ေဆးပညာမဟာဌာန တစ္ျဖစ္လဲ ေဆးတကၠသိုလ္မ်ားသို ့၀င္ခြင့္ျပဳရန္။ ဒုတိယ အဆင့္ ရွိသူမ်ားကို အင္ဂ်င္နီယာ မဟာဌာန တစ္ျဖစ္လဲ စက္မႈတကၠသိုလ္မွာ တက္ခြင့္ျပဳရန္ဆိုတဲ့ "ဘူတာေဟာင္းမွာရထားျပန္ဆိုက္"သြားပါတယ္။ စာသင္သားေတြအတြက္ကေတာ့ "စနစ္တစ္မ်ိဳးၿပီး တစ္မ်ိဳး အစမ္းခံ၊ အခ်ိန္တန္ဘြဲ႔ရ"ဘာမွမထူးပါ။

ေဒါက္တာညီညီဟာ သတၱဳတြင္းဝန္ႀကီးျဖစ္သြားၿပီး ၂ ႏွစ္ေလာက္ၾကာေတာ့မွ (ဝန္ႀကီးလုပ္လာတာ ရွစ္ႏွစ္ေလာက္ရွိမွ) သူ႔အေဖဟာျမန္မာႏိုင္ငံသားမဟုတ္လို႔ ဆိုၿပီး ဝန္ႀကီးရာထူးကအျဖဳတ္ခံရကာ ဩစေၾတးလ်ကိုသံအမတ္အျဖစ္န႔ဲ အပို႔ ခံလုိက္ရပါတယ္။ သံအမတ္ သက္တမ္းကုန္ေတာ့ျမန္မာျပည္ မျပန္ေတာ့ပဲ ကုလသမဂၢရာထူးႀကီးႀကီးတစ္ခုယူၿပီးႏိုင္ငံျခားမွာေနပါတယ္။ ကုလသမဂၢရာထူးက ပင္စင္ ယူေတာ့လဲ အေမရိကန္မွာအေျခခ်ပါတယ္။ သူပညာေရး ဝန္ႀကီးတို႔ သတၱဳတြင္းဝန္ႀကီးတို႔ျဖစ္ခဲ့စဥ္က ေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္မလာတဲ့ပညာေတာ္သင္မ်ား နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို စြန္ ့ခြါကာ "ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏု ရာ" ကို ရွာၾကရတဲ့သူမ်ားကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေဝဖန္ရႈတ္ခ်ခဲ့သူပါ။

(၁၂) မဆလေခတ္ကစၿပီး"ငါးပါးေမွာက္"လာတဲ့ပညာေရးဟာ ၈၈ ခု ေနာက္ပိုင္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို ကိုယ္ တိုင္ အာဏာအပ္ႏွင္းခဲ့တဲ့ ဗာလာနံ စစ္ကဲမ်ားလက္ထက္မွာေတာ့ "သဃၤာစင္"ပါေမွာက္ပါေတာ့တယ္။အေၾကာင္းကေတာ့ နဝတ၊ နအဖ ေခတ္စစ္ဗိုလ္ေတြဟာ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္နဲ႔ မဆလေခတ္ ကစစ္ဗိုလ္ေတြေလာက္အရည္အခ်င္းမရွိေပမဲ့ ပိုရက္စက္ၿပီးပိုျခစားၾကလို႔ပါပဲ။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ေခတ္ကစစ္ဗိုလ္ေတြမွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ဗမာ့တပ္မေတာ္မွာပါဝင္ခဲ့သူတခိ်ဳ႕ ပါပါတယ္။ သူတို႔က စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကိုမႀကိဳက္ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဗိုလ္မႉးႀကီးၾကည္ေမာင္၊ ဗိုလ္မႉးႀကီးခင္ညိဳ၊ ဗိုလ္မႉး ႀကီးေစာျမင့္၊ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္တီကလစ္၊ စတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဝင္ေတြဟာ အျဖဳတ္ခံရသူခံရ၊ အျဖဳတ္ခံ ရၿပီး ေထာင္ထဲရာက္သူေရာက္၊ အလုပ္ထြက္ၿပီးႏိုင္ငံျခားသြားသူသြားျဖစ္ကုန္ၾကတာပါ။

နဝတ၊ နအဖ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔စစ္ခံုရံုးေတြကေထာင္ႏွစ္ရွည္အခ်ခံလိုက္ရတဲ့ေက်ာင္းသားေတြ၊ ဆရာ ေတြ၊ ပညာတတ္ ေတြအမ်ားအျပားရွိသလိုစစ္ဗိုလ္စစ္သားမ်ားက အရပ္သားမ်ားကို "ကၽြန္ႏွင့္သခင္ပမာ" ဆက္ဆံေနမႈကလဲ ဆိုးသထက္ပိုပိုဆိုးလာလို႔ မခံႏိုင္ေတာ့ပဲ ႏိုင္ငံျခားကိုထြက္ၾကတဲ့ပညာတတ္ေတြဟာ မဆလေခတ္မွာထက္ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာ "အႏူေတာလူေခ်ာ" လုပ္ေနတဲ့သူေတြရဲ႕ သင္ျပမႈေအာက္မွာ ပညာရည္အဆင့္အတန္း တျဖည္းျဖည္း နိမ့္က်သထက္ နိမ့္က်လာပါေတာ့တယ္။

(၁၃) ေက်ာင္းသားေတြ ၿမိဳ႕ထဲမွာဆႏၵမျပႏိုင္ေအာင္ တကၠသိုလ္ေတြကိုၿမိဳ႕ျပင္ထုတ္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ ၊ အသြားအျပန္ကားတိုးစီးရတဲ့အခ်ိန္ကုန္လူပန္းေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေတြၿငိမ္သြားမယ္လို႔ထင္ထားခဲ့တဲ့ စစ္အစိုးရရဲ႕တြက္ကိန္းမွားၿပီး ေက်ာင္းသားေတြထပ္ဆႏၵျပလို႔ ေက်ာင္းေတြခဏခဏပိတ္ေနရတာနဲ႔ စုစုေပါင္းစာသင္ခ်ိန္ ၂ ႏွစ္ေတာင္မရွိပဲဘြဲ႔ရကုန္ၾကတယ္။

(၁၄) "အႏူေတာလူေခ်ာ" လုပ္ေနတဲ့သူတြရဲ႕ သင္ျပမႈေအာက္မွာ ပါရဂူဘြဲ႕ကို ပါေပးေစပါေတာ့တယ္။ ဒီလိုဆရာေတြနဲ႔ဘြဲ႔ေပးစနစ္ေၾကာင့္လဲ မေကြးတကၠသိုလ္ "ပါေမာကၡခ်ဳပ္ျဖစ္ေန သူ" က ျမန္မာျပည္မွာ ရွိဖူးခဲ့တဲ့ ပညာေရးစနစ္ေဟာင္း (စနစ္ေကာင္း?) အေၾကာင္း ဂဃ နဏ မကြဲျပား၊ နားမလည္ပဲ၊ ဟိုေခတ္ က ဥပေဒဘြဲ႔ B.Lဟာ ဘြဲ႔လြန္သင္တန္း၊ ရိုးရိုးဝိဇၨာ ဒါမွမဟုတ္ ရိုးရိုး သိပၸံ ဘြဲ႔ရၿပီး မွေနာက္ထပ္ ၂ ႏွစ္ထပ္ တက္ရတာ၊ စုစုေပါင္း ၆ ႏွစ္ဆိုတာကိုမသိပဲ" ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဘြဲ႕မရခဲ့ဘူး" လို႔ ရမ္းတုတ္လိုက္တာ ပါဘဲ။

(၁၅) မဆလေခတ္ကစၿပီးကုန္ေဈးႏႈန္းေတြကႀကီး၊ လခေတြကမေလာက္ေတာ့ ဆရာေတြဟာ အပို ဝင္ေငြရေအာင္ က်ဴရွင္ေပးလာတာဟာ နဝတတို႔၊ နအဖတို႔ေခတ္လဲေရာက္ေရာ သူငယ္တန္းကအစ ပါရဂူတန္းအဆံုး သင္တဲ့ဆရာဆီမွာ က်ဴရွင္ယူရတဲ့ေခတ္နဲ႔စနစ္ေပၚလာပါတယ္။ ဆရာေတြကလဲ သူတို႔ က်ဴရွင္မွာသင္ထားတာကိုပဲ စာစစ္ပြဲေမးခြန္းေတြမွာေမးေတာ့ တကယ္တတ္တာ မတတ္တာ အပထား ဂုဏ္ထူးရသူေတြရွိတာမဆန္းပါဘူး။

(၁၆) ႏိုင္ငံျခားတကၠသိုလ္တစ္ခုမွာ ပါေမာကၡလုပ္ေနသူျမန္မာတစ္ဦး မၾကာေသးမီက ျမန္မာျပည္ကို အလည္သြားၿပီး ျပန္ေရာက္လာတဲ့အခါ ျမန္မာျပည္က တကၠသိုလ္မ်ားအေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ေပးလိုက္ပံု က "ျမင္ျမင္သမွ် ပါေမာကၡ၊ ေတြ႔သမွ်လူ ပါရဂူ၊ ငါ့လူငါဘြဲ႕ေပး ေရးခ်င္တာေရး၊ ဆရာေလးဘြဲ႔က"မဟာ"၊ ႏိုင္ငံျခားကရလာတာ၊ ေဒါက္တာဘြဲ႕ရမွာက ငါ့တပည့္ႀကီး၊ သူ႔ဆရာငါ့မွာ ဒီဘြဲ႕မရွိ၊ ဒါလည္း"အထက္က" အသိ၊ ဒီေတာ့ကိစၥမရွိ၊ ဟီဟိ။" တဲ့ခင္ဗ်။

နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာ့ပညာေရးနဲ႔ ျမန္မာစာ အဆင့္အတန္း လံုး၀က်ဆင္းသြားရျခင္းဟာ
(က) "ေရႊသမင္ ဘယ္ကထြက္။ မင္းႀကီးတာကထြက္" လို႔သာဆိုရပါမယ္။ ၆၂ ခုကစၿပီး "မင္းႀကီး" လုပ္လာကာ "၀မရွိဘဲ ၀ိလုပ္ခ်င္" ဆိုသလို မတတ္ပဲ ဆရာတက္လုပ္ခ်င္တဲ့ ဗိုလ္ေန၀င္းနဲ႔ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါမ်ား။ (ခ) "ေစတနာနဲ႔လုပ္ခဲ့ပါတယ္"လို႔ အာေပါက္ေအာင္ေျပာေပမဲ့ "မေျပးေသာ္ ကန္ရာရွိ" ေနၿပီျဖစ္လို႔ သူတို႔ စကားယံုသူမရွိသေလာက္ျဖစ္သြားတဲ့ ေဒါက္တာညီညီနဲ႔အေပါင္းအပါမ်ား။ (ဂ) ၈၈ ခု ေနာက္ပိုင္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို ကိုယ္တိုင္ အာဏာအပ္ႏွင္းခဲ့တဲ့ ဗာလာနံ စစ္ကဲမ်ားနဲ႔ ေနာက္ လိုက္ေနာက္ပါမ်ား။ တို႔ရဲ႕ "မဟာေက်းဇူးေတာ္ႀကီးမ်ားေၾကာင့္"သာျဖစ္လို႔ သူတို႔ကို တရားခံအျဖစ္ လက္ညႈိးထိုးျပရင္မွားမယ္၊ လြန္မယ္ မထင္ပါဘူး။
🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠
ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ႀကီး

ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ ပထမဆယ္ရက္၏ ထူးျမတ္မႈႏွင့္ က်င့္စဥ္ ( ၅ )ရပ္

ေရးသား✴ ႐ွမ္းျပည္သားေလး (Sai Hak Khay)
❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀

ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ၏ ပထမဆယ္ရက္သည္ လြန္စြာထူးျမတ္သည့္ရက္မ်ားျဖစ္သည္။ ကုရ္အာန္ က်မ္းေတာ္ျမတ္၌ စူရဟ္ဖြဂ်္ရ္ တြင္ .....

وَالْــــــــــــــفَـــــجْــــــرِ ○ وَلَـــــــيَـــالٍ عَــــــشْــــــرٍ ○

" ငါ ( အ႐ွင္ျမတ္သည္ ) နံနက္မိုးေသာက္ခ်ိန္ကို သက္ေသထူေတာ္မူ၏။ ၎ျပင္ ငါ အ႐ွင္ျမတ္သည္ ဆယ္ခုေသာညဥ့္ကို သက္ေသထူေတာ္မူ၏ " ဟူ၍လာရိွသည္။ ( ၈၉: ၁၊၂ )

" မုဖတ္စ္စိရ္ " က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္အက်ယ္ဖြင့္ဆိုသူအမ်ားစုက ဤဆယ္ခုေသာညဥ့္မွာ ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ၏ ပထမဆယ္ညဥ့္ျဖစ္သည္ဟု တညီတညြတ္တည္း ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။
အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္သည္ ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ ပထမဆယ္ရက္ ( ေန႔ ၊ ည )၌ျပဳက်င့္ေသာ အိဗာဒသ္တိုင္းကို အျခားလမ်ား၌ျပဳက်င့္သည့္ အိဗာဒသ္မ်ားထက္ ပိုမိုႏွစ္သက္ေတာ္မူသည္ဟု တမန္ေတာ္ျမတ္ ( صلی اللّہ علیہ وسلم )က မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ 
{ ဆြဟီးဟ္ ဗုခါရီက်မ္း ၊ ဟဒီးဆ္အမွတ္ - ၉၆၉ }

အျခားဟဒီးဆ္ေတာ္တစ္ရပ္၌ တမန္ေတာ္ျမတ္ ( صلی اللّہ علیہ وسلم )က ......
ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ၏ ပထမဆယ္ရက္၌ ( အီဒုလ္အသြ္ဟာေန႔မွအပ) တစ္ရက္၏႐ိုဇဟ္သည္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ႐ိုဇဟ္ေစာင့္ထိန္းျခင္းထက္ အက်ိဳးစဝါးဗ္ပိုမိုရရိွၿပီး ပထမဆယ္ရက္ရိွ ညဥ့္မ်ားအနက္ ညဥ့္တိုင္း၌ အိဗာဒသ္ျပဳျခင္းသည္ ကဒရ္ညဥ့္ျမတ္၌ အိဗာဒသ္ျပဳျခင္းႏွင့္ညီမ်ွေသာ အက်ိဳးစဝါးဗ္ကို ရရိွမည္ဟု မိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။
{ သိရ္မိဇီက်မ္း ၊ ဟဒီးဆ္အမွတ္ - ၇၈၅ }
______________________________________________________________________________________

⊙ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ၏ ပထမက်င့္စဥ္⊙
❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀ ❀

ဟဂ်္ျပဳျခင္း 

ထူးျမတ္လွသည့္ ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ၌ ထူးျခားသည့္က်င့္စဥ္မ်ား က်င့္ေဆာင္ရသည္။ယင္းတို႔အနက္ ပထမက်င့္စဥ္မွာ " ဟဂ်္ " ျပဳျခင္းက်င့္စဥ္ျဖစ္သည္။ ဟဂ်္က်င့္စဥ္ကို အခ်ိန္အခါမေရြးျပဳက်င့္၍မရဘဲ ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ၌သာျပဳက်င့္ခြင့္ရိွသည္။

နဖိလ္နမားဇ္မ်ား ၊ နဖိလ္႐ိုဇဟ္မ်ား ၊ နဖိလ္ဆြဒ္ကဟ္လႉဒါန္းျခင္းမ်ားအား မည္သည့္အခ်ိန္အခါမဆို က်င့္ေဆာင္ခြင့္ရိွေသာ္လည္း " ဟဂ်္ " ဖြရ္သြ္ ျဖစ္ေစ ၊ နဖိလ္ဟဂ်္ျဖစ္ေစ ဤရက္မ်ား၌သာ က်င့္ေဆာင္ခြင့္ ရိွသည္။ အရဖာသ္ကြင္းျပင္၌ ဆိုင္းငံ့ေနထိုင္ျခင္း ၊ မုစ္ဒလိဖဟ္၌ညတည္းခိုျခင္း၊ ဂ်မ္ရာသ္ ေက်ာက္တိုင္မ်ားကို ခဲေပါက္ျခင္းစသည့္က်င့္ေဆာင္မႈမ်ားကို ဤရက္မ်ား၌သာ က်င့္ေဆာင္ရသည္။

အျခားရက္မ်ား၌ အရဖာသ္ကြင္းျပင္တြင္ တစ္ရက္အစား ဆယ္ရက္ဆိုင္းငံ့ေနထိုင္ပါကလည္း မည္သည့္အက်ိဳးစ၀ါးဗ္မ်ွ ရမည္မဟုတ္ေပ။ ဂ်မ္ရာသ္ ယႈိင္တြာန္ေက်ာက္တိုင္မ်ားကိုလည္း အျခားေန႔ရက္မ်ား၌ ခဲေပါက္ပါက အိဗာဒသ္အထမေျမာက္ေပ။
___________________________________________

⊙ဒုတိယက်င့္စဥ္ ⊙

ကုရ္ဗာနီျပဳလုပ္ျခင္း

ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ၏ ဒုတိယက်င့္စဥ္မွာ ကုရ္ဗာနီသားေကာင္ျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ ကုရ္ဗာနီက်င့္စဥ္ကို ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ ( ၁၀ ရက္ ၊ ၁၁ ရက္ ၊ ၁၂ ရက္ ) ထိုသံုးရက္၌သာ ျပဳခြင့္ရိွၿပီး တစ္ႏွစ္ပတ္လံုးျပဳခြင့္မရိွေပ။ အျခားရက္မ်ား၌ သားေကာင္တစ္ေကာင္ကို လွီးျဖတ္ၿပီး အသားမ်ားကို လႉဒါန္းပါက ဆြဒ္ကဟ္ လႉဒါန္းျခင္းသာျဖစ္ႏိုင္မည္။ ကုရ္ဗာနီက်င့္စဥ္မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ အာလင္မ္သာသနာ့ပညာ႐ွင္မ်ားက ရမသြာန္လျမတ္၏ေနာက္ အျမတ္ဆံုးေန႔ရက္မ်ားမွာ ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ၏ပထမဆယ္ရက္ဟုမိန္႔ဆိုၾကသည္။
___________________________________________

⊙တတိယက်င့္စဥ္⊙

ေျခသည္း၊ လက္သည္း မလွီးျဖတ္ဘဲထားျခင္း 

ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ၏ဆန္းဦးစလျမင္လ်ွင္ျမင္ခ်င္း ပထမဆံုးက်င့္စဥ္မွာ ကုရ္ဗာနီသားေကာင္ျပဳလုပ္မည့္ ပုဂၢိဳလ္အတြက္ လက္သည္း၊ေျခသည္း မလွီးမျဖတ္သည့္က်င့္စဥ္ျဖစ္သည္။
ကုရ္ဗာနီ ျပဳလုပ္မည့္ပုဂၢိဳလ္သည္ ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လဆန္းသည္ႏွင့္ ေျခသည္းလက္သည္းမ်ား မလွီးျဖတ္ရေတာ့ဟု ျမတ္နဗီ ( صلی اللّہ علیہ وسلم ) ကမိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။ ဤသို႔ ကုရ္ဗာနီျပဳလုပ္ၿပီးခ်ိန္ထိ လက္သည္းေျခသည္းမလွီးမျဖတ္ဘဲထားျခင္းသည္ မုစ္သဟဗ္ ေကာင္းျမတ္ေသာ က်င့္စဥ္ျဖစ္သည္။
{ အိဗ္ႏုမာဂ်ဟ္က်မ္း ၊ ဟဒီးဆ္အမွတ္ - ၃၁၈၇ }

ဤသို႔ ေျခသည္းလက္သည္း မလွီးျဖတ္ဘဲထားရန္ ပညတ္ထားသည့္ အခ်က္သည္ ဥာဏ္မမီႏိုင္သည့္ အခ်က္၊ စဥ္းစားမရသည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။ ဂဃနဏစဥ္းစားေသာအခါ လက္သည္းေျခသည္း မလွီးျဖတ္ဘဲထားျခင္းသည္ကား ဤလ၌ ဟဂ်္၏က်င့္စဥ္ကို က်င့္ေဆာင္ရန္အတြက္ မကၠဟ္ေရႊၿမိဳ႕ေတာ္သို ရာက္ရိွေနသည့္ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္၏ အခ်စ္ေတာ္ ဟာဂ်ီမ်ား၏ သ႑ာန္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဟာဂ်ီမ်ားသည္ အဲဟ္ရာမ္ဝတ္ရံုကို ရံုထားခ်ိန္၌ တားျမစ္ခ်က္မ်ားရိွသည့္ အနက္ ခ်ဳပ္ထည္မ်ားကို ဝတ္ဆင္ျခင္း( အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္ )၊ အေမႊးအႀကိဳင္ သုတ္လိမ္းျခင္း၊ မ်က္ႏွာကိုအဝတ္ျဖင့္ဖံုးအုပ္ျခင္း၊ ဆံပင္ညႇပ္ျခင္းရိတ္ျခင္း၊ေျခသည္းလက္သည္း လွီးျဖတ္ျခင္း စသည္တို႔ျုပျခင္းမွ တားျမစ္ပိတ္ပင္ထားရာ ကုရ္ဗာနီ ျပဳမည့္ပုဂိၢဳလ္သည္ လက္ေျခးေျခသည္း မလွီးျဖတ္ဘဲ အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္၏အခ်စ္ေတာ္ ဟာဂ်ီမ်ားကဲ့သို႔ သ႑ာန္ေဆာင္၍အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္၏ ရဟ္မသ္ က႐ုဏာေတာ္ကိုဆြဲယူျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
_________________________________________

⊙စတုတၳ က်င့္စဥ္⊙

အရဖသ္ေန႔ ႐ိုဇဟ္ဥပုသ္ေစာင့္ထိန္းျခင္း 

ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ၏ ဤရက္မ်ား၌ ( အီဒုလ္အသြ္ဟာေန႔မွအပ) ႐ိုဇဟ္တစ္ရက္ေစာင့္ထိန္းျခင္းသည္ တစ္ႏွစ္လံုး ႐ိုဇဟ္ေစာင့္ထိန္းျခင္း၏ အက်ိဳးစဝါးဗ္ရရိွမည္ျဖစ္သည္။ ထိုရက္မ်ားရိွ ညဥ့္တစ္ညဥ့္တိုင္း၌ အိဗာဒသ္ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ကဒရ္ညဥ့္ျမတ္၌ အိဗာဒသ္ျပဳျခင္းႏွင့္အညီအမ်ွ အက်ိဳးစဝါးဗ္ရရိွျဖစ္သည္။ ဤေန႔ရက္မ်ား၌ေကာင္းမႈကုသိုလ္ျပဳႏိုင္သမ်ွ အက်ိဳးစဝါးဗ္လည္း မ်ားျပားစြာရရိွမည္ျဖစ္သည္။
ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ ( ၉ )ရက္ေန႔ကို အရဖသ္ေန႔ဟုေခၚသည္။ ယင္းေန႔တြင္ဟာဂ်ီမ်ားအား အရဖသ္ကြင္းျပင္၌ ဆိုင္းငံ့ေနရန္ အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္က ပညတ္ထားသကဲ့သို႔ ကြၽႏ္ုပ္တို႔အတြက္ ယင္းေန႔တြင္ ႐ိုဇဟ္ဥပုသ္ ေစာင့္ထိန္းရန္ ေဆာ္ဩေတာ္မူထားသည္။ ယင္း႐ိုဇဟ္သည္ နဖိလ္႐ိုဇဟ္ ျဖစ္ေသာ္လည္း
" အၾကင္သူသည္ အရဖသ္ေန႔တြင္ ႐ိုဇဟ္ဥပုသ္ေစာင့္ထိန္းပါက ထိုသူ၏ကုန္လြန္ခဲ့သည့္ တစ္ႏွစ္တာက အျပစ္ဂုနာဟ္မ်ားႏွင့္လာမည့္ႏွစ္ တစ္ႏွစ္တာအျပစ္ဂုနာဟ္မ်ားကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပး သနားေတာ္မူ လိမ့္မည္ဟု အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္ထံေတာ္ပါး၌ ေမ်ွာ္ကိုးမိသည္။ " ဟု တမန္ေတာ္ျမတ္ ( صلی اللّہ علیہ وسلم ) ကမိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့သည္။
{ အိဗ္ႏုမာဂ်ဟ္က်မ္း ၊ ဟဒီးဆ္အမွတ္ - ၁၇၃၄ }

( အျပစ္ဂုနာဟ္မ်ားဟုဆိုရာ၌ ဂုနာဟ္ဆြဂီရဟ္ အျပစ္ငယ္မ်ားကိုဆိုလို၏။ ဂုနာဟ္ကဗီရဟ္ အျပစ္ႀကီးမ်ား ကြၽတ္ရန္အတြက္ ေသာဝ္ဗဟ္ျပဳဝန္ခ်ေတာင္းပန္ရမည္ျဖစ္၏ )
___________________________________________

⊙ပဥၥမ က်င့္စဥ္⊙

သပ္က္ဗီးရိ သပ္ယွ္ရီးက္ ရြတ္ဆိုျခင္း

ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ၏ က်င့္စဥ္မ်ားအနက္ ပဥၥမ က်င့္စဥ္မွာ ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ ( ၉ )ရက္ေန႔ ဖြေဂ်ရ္နမားဇ္ အၿပီးမွစ၍ ဇုလ္ဟိဂ်္ဂ်ဟ္လ ( ၁၃ )ရက္ေန႔ အဆြရ္နမားဇ္ခ်ိန္တိုင္ ဖြရ္သ္ြနမားဇ္ၿပီးတိုင္း

" သပ္က္ဗီးရိ သပ္ယွ္ရီးက္ "
أَللّهُ أَكْبَرُ أَللّهُ أَكْبَرُ لآَإِله إِلاَّ اللّهُ وَاللّهُ أَكْبَرُ أَللّهُ أَكْبَرُ وَلِلّهِ الْحَمْدُ ○
( အလႅာဟုအပ္က္ဗရ္ ၊ အလႅာဟုအပ္က္ဗရ္ ၊ လားအိလားဟ အိလႅလႅာဟု ဝလႅာဟု အပ္က္ဗရ္ ၊ အလႅာဟုအပ္က္ဗရ္ ဝလိလႅာဟိလ္ဟမ္ဒ္ )
ကိုတစ္ႀကိမ္ရြတ္ဆိုျခင္း " ဝါဂ်ိဗ္ " တာဝန္ ျဖစ္သည္။ 

အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ အလယ္အလတ္အသံျဖင့္မတိုးမက်ယ္အသံထုတ္၍ ရြတ္ဆိုရန္တာဝန္ရိွၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ တီးတိုးရြတ္ဆိုရန္ " ဝါဂ်ိဗ္ " တာဝန္ျဖစ္သည္။

အမ်ားအားျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ဤတာဝန္ကိုမေက်ပြန္တတ္ၾကသည္ကိုေတြ႔ရသည္။ မေက်ႁပြန္သည့္ အေၾကာင္းအရင္းမွာ ေမ့ေလ်ာ့ျခင္းျဖစ္သျဖင့္ သတိရေစရန္ မိမိနမားဇ္ဝတ္ျပဳသည့္ေနရာ၌ ျမင္ႏိုင္ေလာက္သည့္ေနရာတြင္ သပ္က္ဗီးရိ သပ္ယွ္ရီးက္ ကိုေရးသား၍ ခ်ိတ္ဆြဲထားသင့္သည္။စလာမ္လွည့္၍နမားဇ္အဆံုးသတ္သည့္အခါ ယင္းသပ္က္ဗီးရ္ကိုၾကည့္၍ အမွတ္တရ ဖတ္ရြတ္သင့္သည္။

❦ အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္သည္ ကြၽႏ္ုပ္တို႔အား မြန္ျမတ္လွသည့္ဤေန႔ရက္မ်ားကို တန္ဖိုးထား၍ ေကာင္းျမတ္သည့္ က်င့္စဥ္ အမလ္အိဗာဒသ္မ်ား ပြားမ်ားျပဳက်င့္ႏိုင္စြမ္း ခ်ီးျမႇင့္ေတာ္မူပါေစ ❦ 
အာမီးန္ ... ယာရဗၺလ္အာလမီးန္
✏ ✏ ✏ ✏ ✏ ✏ ✏ ✏ ✏ ✏ ✏ ✏ ✏

ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးနွယ်စု| တိုင်းရင်းသား နှင့် မြန်မာမျိုးနွယ်စု ဟုတ်မဟုတ် ဓါတ်ခွဲစမ်းသပ်ခြင်း

ရေးသား  ➿ ကိုမင်းထွန်း (ရန်ကုန်) |

*************************

_ ကျွန်တော်ရဲ့  လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေကို ချမရေးခင် ဦးစွာပထမ စာဖတ်သူတွေသိအောင် ကျွန်တော်အနေနဲ့ ပြောစရားလေးအနည်းငယ်ရှိနေလို့ ပြောခွင့်ပြုပါလို့ ခွင့်ပန်းပါရစေ။

ကျွန်တော်ဟာ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးစုတွေကို ထောက်ခံနေသူ လုံးဝမဟုတ်ပါဘူး၊ ကန့်ကွက် ဆန့်ကျင်းနေသူ တစ်ဦးလည်း မဟုတ်ကြောင်းဆိုတာ စာဖတ်သူများအနေနဲ့ သိစေချင်ပါတယ်။ အမှန်တရားကို မြတ်နိုးသူပီပီ ရှာတွေ့သမျှကို အမှန်အတိုင်း ဖေါက်သည် ချပေးခြင်းသာဖြစ်ပါကြောင်း ရိုးသားစွာ ဝန်ခံပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးအကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ သမိုင်းဆိုင်ရာအကြောင်းအရာများနှင့် ယင်းလူမျိုးတို့၏ ဇစ်မြစ်ကို မလေ့လာဘဲ မနေနိုင်လောက်အောင် တွန်းအားပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ အဓိကအချက်ကတော့ အင်တာနက် စာမျက်နှာကို ဖွင့်ကြည့်တိုင်း ဖွင့်ကြည့်တိုင်း ရိုဟင်ဂျာတွေကို ဆန့်ကျင်းနေသူ လူတစ်စုနဲ့ တခြားတဖက်မှာ ရိုဟင်ဂျာတွေကို ထောက်ခံနေသူလူတစ်စု ယင်းလူနှစ်စုတို့၏ အငြင်းအခုံကြောင်း ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးဆိုတာ မြန်မာနိုင်ငံ မှာ တကယ်ရှိနေသလား ရှိခဲ့ဖူးသလား ဆိုတာကိုလေ့လာဖြစ်သွားအောင် တွန်းအားပေးခဲ့သော ကြောင့် (လ)ပေါင်း&များစွာ အချိန်ပေးကာ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးနဲ့ ဆက်နွယ် ပက်သက်နေသမျှ  စာအုပ်စာပေတိုင်း ကို အလွတ်မပေးဘဲ လေ့လာ မှတ်သားခဲ့မိပါတယ်။

ထို့သို့ရှာဖွေလေ့လာရာတွင် ရိုဟင်ဂျာဆန့်ကျင်းသူတွေက ထုတ်ဝေထားသောစာအုပ် စာပေတိုင်းကို ဖတ် ခဲ့ရပြီ၊ တဖန် ရိုဟင်ဂျာထောက်ခံသူတွေက ထုတ်ဝေသော စာအုပ် စာပေတွေကိုလည်း ဖတ်ကာ လေ့လာ မှတ်သားမိပါတယ်။ ပြီးတော့ ရိုဟင်ဂျာဆန့်ကျင်းသူ နှင့် ထောက်ခံသူ နှစ်ဖက်စလုံးနဲ့ မသက်ဆိုင်သော ကြားလူ၊ ကြားအဖွဲ့အစည်း၊ ရင်းနှီးသော မိတ်ဆွေ သူငယ်ချင်းများ၊ လွတ်လပ်ရေးမတိုင်မီ နှင့် လွတ်လပ်ရေး နောက်ပိုင်း တက်လာတဲ့အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတို့မှ ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့သော စာအုပ်စာပေ စသည့် စသည့် စာအုပ်ပေါင်းများစွာကို ကြိုးစား ရှာဖွေပြီးမှ ရရှိခဲ့သော ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးတို့၏ မှတ်တမ်း မှတ်ရာများကို စာဖတ်သူများသိရှိရန် ရေးသားချပြခြင်းဖြစ်ပါတယ်။

လူတတ်ကြီးလုပ်ကာ ရေးခြင်းမဟုတ်ဘဲ ကျွန်တော့်ရဲ့  ကြိုးစားအားထုတ်မှုကြောင့် ရရှိခဲ့သော ရလဒ်အချို့ကို အမှန်အတိုင်း ရေးသားခြင်းသာဖြစ်ပါတယ်။ အမှန်တရားဘက်က ရပ်တည်ပေးဖို့ လူတိုင်းမှာ တာဝန်ရှိလှတယ် မဟုတ်ပါလား။ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးနဲ့ပက်သက်ပြီ ငြင်းနေခုန်နေကြရတဲ့ အဓိကကျသော အချက်တွေကို အောက်ပါအတိုင်း ကျွန်တော့်ရဲ့  ရှာဖွေတွေ့ရှိချက်တွေဖြင့် နှိုင်းယှဉ် ရေးသားထားတာတွေကို တွေ့ရမှာပါ အဲဒါတွေကို ဖတ်ပြီးသွားရင် စာဖတ်သူတို့ရဲ့  လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေကို ရဲဝံ့စွာ ရေးသားပေးခဲ့ကြပါ။

(၁) ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးဆိုတာ မြန်မာတိုင်းရင်းသား မဟုတ်ဘူးလို့ ရိုဟင်ဂျာဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားသူတွေက စွပ်စွဲထားသည်။  

(ကျွန်တော့်၏ လေ့လာတွေ့ရှိချက်) 

၁၉၅၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့ ည ၈ နာရီ မြန်မာနိုင်ငံ အသံလွှင့်ဦးစီးဌာနမှ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုရဲ့  မိန့်ခွန်းပြောရာတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် နေထိုင်နေသော ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးများသည် အခြားဒေသများတွင် နေထိုင်နေတဲ့ မြန်မာ့တိုင်းရင်းသားများကဲ့သို့ တိုင်းရင်းသား မျိုးနွယ်တစ်စုဖြစ်ကြောင်း အတိအလင်း မိန့်ကြားခဲ့ခြင်းကို ကြည့်ခြင်းဖြင့် ရိုဟင်ဂျာလူမျိုး ဆိုတာ မြန်မာ့တိုင်းရင်းသား စစ်စစ်ဖြစ်ကြောင်း အတိအကျ ပြောလိုနိုင်တယ်။

(၂) ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများသည် အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီခေတ်တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ခိုးဝင် အခြေချနေထိုင်လာကြောင်း ရိုဟင်ဂျာဆန့်ကျင်သူတွေက စွပ်စွဲထားသည်။ 

( ကျွန်တော့်ရဲ့ လေ့လာတွေ့ရှိချက် ) 

ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများသည် အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီခေတ် မတိုင်ခင် ရှေးရခိုင်ဘုရင်များ ရှိစဉ်ကတည်းက ရခိုင် အမျိုးသားများနှင့် ရိုဟင်ဂျာတို့သည် ရာထူးအမျိုးမျိုးဖြင့် ရခိုင်ဘုရင်များထံတွင် အမှူးထမ်းများ လုပ်လာခဲ့ကြောင်း သမိုင်းအထောက်ထားများအရ တွေ့ရလေ၏။ ရခိုင် တိုင်းပြည်သည် ဗမာအမျိုးသားတို့၏ လက်အောက်ခံ ကိုလိုနီ မရောက်ခင်ကတည်းက ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးဆိုတာ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရှိခဲ့ကြောင်း တွေ့ရ ၏။ တဖန် အင်္ဂလိပ်ကိုလိုနီခေတ်က ရိုဟင်ဂျာတို့က အင်္ဂလိပ်တပ်ကို ထောက်ခံ၊ ရခိုင် အမျိုးသားတို့က ဂျပန်ကိုထောက်ခံခဲ့မှုကြောင့် ၁၉၄၂ ခုနှစ်မှာ အင်္ဂလိပ်နှင့် ဂျပန်တို့၏ ပယောဂကြောင်း ရခိုင်အမျိုးသားများနှင့် ရိုဟင်ဂျာအမျိုးသားများကြား လူမျိုးရေး အဓိကရုဏ်ကြီးဖြစ်ကာ အပြန်အလှန် သတ်ဖြတ်မှုကြီး ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ယင်း အချက်အလတ်တွေကို ကြည့်ခြင်းဖြင့် ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးတွေဟာ ၎င်းတို့ကို ဆန့်ကျင် နေသော လူတစ်စုက ပြောနေသကဲ့သို့ အင်္ဂလိပ် ကိုလိုနီခေတ်မှာ ဝင်လာတယ်ဆိုတာ လုံးဝ မဖြစ်နိုင်ပါ။ ယုတ္တိ မရှိတဲ့ ပြောဆိုမှုသာဖြစ်နေလေ၏။

( ၃ ) ဘူးသီးတောင်နှင့် မောင်းတောမြို့ များတွင် ရိုဟင်ဂျာလူမျိုး အဆမတန်တိုးပွားလာခြင်းသည် ဘင်္ဂလာဒေ့ရ်ှဖက်မှ ခိုးဝင်လာခြင်းကြောင့်ဟု ရိုဟင်ဂျာ ဆန့်ကျင်းရေး လှုပ်ရှားသူတွေက စွပ်စွဲထားသည်။ 

( ကျွန်တော့်ရဲ့ လေ့လာတွေ့ရှိချက် ) 

ဘူးသီးတောင်၊ မောင်းတော ဒေသများတွင် ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများ များလာရခြင်းက အချက် ၂ ချက်ကြောင့် ဖြစ်တယ်။

နံပါတ်(၁) ၁၉၄၂ ခုနှစ် ရခိုင်-ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးရေး အဓိကရုဏ်း ဖြစ်တုန်းက ကျောက်တော၊ မြေပုံ၊ ရန်ဗြဲ၊ ရသေ့တောင် စသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်၏ အခြားအခြားသော မြို့များတွင် နေထိုင်နေတဲ့ လူနည်းစု ရိုဟင်ဂျာ အိမ်ထောင်စုတွေဟာ ရခိုင်တို့၏ သတ်ဖြတ်ခြင်းကို မခံရလေအောင် ရခိုင်ပြည်နယ် အနှံ့အပြန့်မှ ရိုဟင်ဂျာ လူနည်းစုတို့သည် ထွက်ပြေးကာ ဘူးသီးတောင်နှင့် မောင်းတောမြို့များတွင် နေထိုင်နေသော ၎င်းတို့၏ လူမျိုးစု ရိုဟင်ဂျာများနှင့် ပေါင်းစည်းကာ ရခိုင်အမျိုးသားတို့၏ ရန်ကို ပူးပေါင်းကာကွယ်ခဲ့ကြသည်။ သတ်ဖြတ်မှုတွေ အဆုံးသတ်သွားသော်လည်း ၎င်းတို့ စွန့်ခွါခဲ့သော မြို့များသို့ မပြန်ရဲတော့သဖြင့် သူတို့ ရောင်ရင်းများ ဖြစ်သော ဘူးသီးတောင်၊ မောင်းတော က ရိုဟင်ဂျာ အမျိုးသားများနှင့်အတူ ထို့ဒေသများတွင် အခြေချ နေထိုင်လာခဲ့သောအတွက်ကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်၏ နယ်စပ်ဒေသ တစ်လျှောက် လူဦးရေများသည်ဟု ထင်နေခြင်း ဖြစ်သည်။ ၁၉၄၂ ခုနှစ်တုန်းက ကျောက်တောမြို့မှ ထွက်ပြေးလွှတ်မြောက်လာသူ အဘိုးအိုးတစ်ဦး၏ ပြန်လည်ပြောပြချက်ကို ကိုးကားပြီး ဘူးသီးတောင်မြို့  NGO တစ်ခုတွင် အလုပ်ဝင်လုပ်နေသော ကျွန်တော်၏ ငယ်သူငယ်ချင်းဖြစ်သူ တစ်ဦးထံမှ သိရှိခဲ့ရပါသည်။

နံပါတ် (၂) ၁၉၇၈ ခုနှစ် နဂါးမင်းစီစစ်ရေး အတွင်း ရခိုင်ပြည်နယ် အရပ်ရပ်မှ ဘင်္ဂလာဒေ့ရ်ှနိုင်ငံသို့ ဒုက္ခသည်အဖြစ် ထွက်ပြေးထိမ်းရှောင်သူ ရိုဟင်ဂျာတွေကို မြန်မာအစိုးရက ပြန်လည်ခေါ်ယူကာ ဘူးသီးတောင်နှင့် မောင်တောမြို့ များတွင် နေရာချထားပေးခဲ့သဖြင့် နောက်ထက် များပြားလာခြင်းဖြစ်တယ်။ ၁၉၇၈ ခုနှစ်တုန်းက ဒုက္ခသည်အဖြစ် ဘင်္ဂလာသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေသူအချို့ဟာ ၎င်းတို့၏ ဇာတိမြေ ရခိုင်ပြည်နယ်ကို အခုချိန်ထိ မပြန်သေးဘဲ နယ်စပ်ဒုက္ခသည်စခန်းများတွင်နေထိုင်နေတဲ့အကြောင်း ဒုက္ခသည်စခန်းမှ မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရ၏ ပြန်လည်ခေါ်ယူခြင်းကို ခံရသူတချို့၏ပြောပြခြင်းဖြင့် ကျွန်တော့် သူငယ်ချင်းက သိရှိခဲ့ရတယ် ဆိုတဲ့အကြောင်း ကျွန်တော်ကိုပြန်ပြောပြခဲ့တယ်။

(၃) ၁၉၈၈ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ သပိတ်ကြီး ပေါ်ပေါက်လာပြီး နောက်ပိုင်း ယနေ့အချိန်ထိ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက ပြည်သူတွေဟာ စားဝတ်နေရေး အကြပ်အတည်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲက လူတွေအပါ အဝင် တစ်နိုင်ငံလုံးက ပြည်သူတွေ နိုင်ငံရပ်ခြားသွားပြီ ရရာ အလုပ်ကိုလုပ်ကာ ဝမ်းရေးအတွက် ဖြေးရှင်းနေရတဲ့ ကာလတွေမှာတောင် ဘင်္ဂလာဒေ့ရ်ှက လူတွေခိုးဝင် နေထိုင်နေတယ်ဆိုတာ ဖြစ်နိုင်ပါ မလား၊ ဒါဟာလုံးဝကို မှားယွင်းတဲ့ စွပ်စွဲချက်လို့ကျွန်တော်မြင်တယ်။

၁၉၆၂ ခုနှစ် စစ်တပ်က နိုင်ငံတော်အာဏာကို သိမ်းကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လူဦးရေစစ်တမ်းကို တရားဝင်ထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိဘဲ လျှို့ ဝှက်ထားခဲ့တယ်။ ကျွန်တော်အဖေက အဘိုးကို မေးခဲ့တယ် မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူဦးရေ ဘယ်လောက် ရှိသလဲတဲ့။ အဘိုးက ပြန်ဖြေးခဲ့တယ်( သန်း ၆၀ )တဲ့။

လွန်ခဲ့တဲ့ တပတ်လောက်က အဖေကို ဒီမေးခွန်းဘဲ ကျွန်တော်ပြန်မေးခဲ့တယ် မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူဦးရေး ဘယ်လောက်ရှိသလဲ အဖေပြန်ဖြေခဲ့တာလဲ (သန်း၆၀)ပါပဲ။ နောက်လာမည် နှစ်ပေါင်း မြောက်များစွာထိ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့  လူဦးရေးဟာ သန်း ၆၀ မှာဘဲ ရှိနေအုံးမှာပါ။ သိပ်မကြာတောတဲ့ ကာလ တစ်ခုမှာ ကျွန်တော် တို့ရဲ့  သားသမီးတွေ ကလည်း မြန်မာနိုင်ငံလူဦးရေး အကြောင်းမေးလာရင် သန်း ၆၀ လိုဘဲ ပြန်ဖြေမိကြမှာပါ။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အသီးသီးမှာ နှစ်စဉ် လူဦးရေတိုးပွားနေတာကို အစိုးရနှင့် ပြည်သူက သိကြပေမဲ့ ကျွန်ုပ်တို့ နိုင်ငံမှာတော့ဖြင့် သန်း ၆၀ ကနေ မတိုးနိုင်တော့ဘူး။ လူဦးရေပြဿနာ ဆိုတာ အစိုးရ လ ဝ က ဌာနနဲ့ တိုက်ရိုက်ပတ်သက်နေတဲ့အတွက် ယင်းအဖွဲ့အစည်းကို ဦးဆောင်သူတွေမှာ လူဦးရေးစာရင်းမှန် ပြုစုကာ ပြည်သူကို ချပြသင့်တယ် ထို့သို့မပြုလုပ်ဘဲ၊ လွှတ်တော် အခန်းဝမှနေ၍ ထို့ဒေသမှာ လူဦးရေးများနေတယ် ဘာဖြစ်နေတယ် ညာဖြစ်နေတယ်လို့ ပြောချင်းတိုင်း ပြောကာ အဆုံးသတ်လိုက်ခြင်းကို ကြည့်ခြင်းဖြင့် လူဦးရေးကိစ္စဆိုတာ တမင်အကြောင်းပြချက်သာ ဖြစ်နေကြောင်း ကျွန်တော်သုံးသပ်မိတယ်။

( ၄ ) ဦးနုအစိုးရက ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ ထောက်ခံမှုကိုရရန် ရိုဟင်ဂျာကို တိုင်းရင်းသားအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့ကြောင်းဟု ရိုဟင်ဂျာ ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားသူလူတစ်စုက စွပ်စွဲထားသည်။ 

( ကျွန်တော့်ရဲ့  လေ့လာတွေ့ရှိချက် )

 မြန်မာနိုင်ငံသည် အနှောင်းအဖွဲ့ကင်း၍ သီးခြားလွတ်လပ်ပြီး နောက်ပိုင်း ပြည်သူလူထုရဲ့  သဘောဆန္ဒအတိုင်း ပြည်သူလူထုက ရွေးချယ် တင်မြှောက်ထားသော အစိုးရတစ်ရပ်က ‘ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးဆိုတာ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းက အခြားတိုင်းရင်းသား လူမျိုးများကဲ့သို့ လူနည်းစုတိုင်းရင်းသား တစ်စုဖြစ်ကြောင်း’ တိုင်းသိပြည်သိ ရေဒီယိုမှ မိန့်ကြားခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးနွယ်စုတို့၏ ဓလေ့ရိုးရာ၊ ယဉ်ကျေးမှုများကို အခြားတိုင်းရင်းသားများနှင့် တန်းတူ ရေဒီယိုမှ တရားဝင်ထုတ်လွှင့်ခွင့် ပေးခြင်းဖြင့် သော်လည်းကောင်း၊ ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် ပြည်ထောင်စု ဆိုရှယ်လစ် သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေသော အထက်တန်း ကျောင်းသုံး ပထဝီစာအုပ် စာမျက်နှာ (၈၆) တွင် ဖေါ်ပြထားသော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ ပြန့်နှံ့နေထိုင် မြေပုံတွင် ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးနွယ်စုတို့၏ နေထိုင်ရာဒေသများကို ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ မြို့အမည်များဖြင့်တကွ ယှဉ်တွဲ ဖေါ်ပြပေးခြင်းတို့ကို ကြည့်ခြင်းဖြင့် ရိုဟင်ဂျာလူမျိုး နွယ်စုတွေဟာ မြန်မာနွယ်ဖွား တိုင်းရင်းသား စစ်စစ်ဖြစ်နေတာကို တွေ့နေရသည်။ ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနုက ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ ထောက်ခံမှုရရန် တိုင်းရင်းသားအဖြစ် သက်မှတ်သည်ဟု ယူဆရရင် ဦးနု ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာပြီး တိုင်းရင်းသားအဖြစ် သက်မှတ်ပေးတာကို ခံရတာ ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးတစ်စုတည်း မဟုတ်ပါဘူး အခြားလူနည်းစုတွေ အများကြီးရှိပါသေးတယ်။

ယင်းလူမျိုးစုတွေကို ကျတော့ တိုင်းရင်းသားမဟုတ်ဟု ငြင်းဆို ကန့်ကွက်ပေး နေသူတွေ မရှိကြတာကို တွေ့နေရတယ်။ ရိုဟင်ဂျာ လူမျိုးတွေဟာ အီစ္စလန်ဘာသာကို ကိုးကွယ် ယုံကြည်ခြင်းက သူတို့ရဲ့ မဟာ အမှားကြီးဖြစ်နေတယ်ဟု မြန်မာအစိုးရနှင့် ရိုဟင်ဂျာ ဆန့်ကျင်းသူတွေက ထင်မြင် ယူဆ နေကြတယ်လို့ ကျွန်တော် မြင်မိတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အခြားတိုင်းရင်းသား လူနည်းစု တစ်စုအဖြစ်ရှိနေတဲ့ လူမျိုးတစ်စု ရှိသေးတယ်၊ ၎င်းလူမျိုး အမည်မှာ (မာရမာကြီး) ဟုခေါ်သည်၊ ထိုလူမျိုးသည်လည်း ရိုဟင်ဂျာများ ပြောဆိုသော ဘာသာစကား နှင့် တထက်တည်း ပြောပြီး ဟိန္ဒူဘာသာကို ကိုးကွယ် ယုံကြည့်ကြတယ်။

မရမာကြီး လူမျိုးတို့၏ ရုပ်အသွင်သဏ္ဏာသည်လည်း ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများကဲ့သို့ တူညီပြီး မရမာကြီးလား ရိုဟင်ဂျာလား ဆိုတာခွဲခြားဖို့ အလွန် ခက်ခဲလှပါတယ်။ စစ်အစိုးရက သူတို့တွေကို ကျတော့ တိုင်းရင်းသားဟု သတ်မှတ်ကာ တူညီတဲ့ လူမျိုး၂ စုကို ကိုယ်ကွယ်သည့် ဘာသာပေါ် အခြေခံပြီး တိုင်းရင်းသား နှင့် နိုင်ငံခြားသား ဟု ခေါ်နေခြင်းဟာ၊ မြန်မာအစိုးရရဲ့ လုပ်ရပ်တွေက လူမျိုးစု တစ်စုကို သမိုင်း အခြေခံ လျော့နည်းမှုကြောင့် တိုက်ခိုက်နေတာ မဟုတ်ဘဲ ကိုးကွယ်သည့် ဘာသာကိုသာ အခြေခံပြီး တိုက်ခိုက်နေခြင်းဆိုတာ လူတိုင်းတွေ့ မြင်ရမှာပါ။

ကျွန်တော်အနေနဲ့ မြန်မာအစိုးရကို ပြောချင်နေတဲ့ စကားခွန်းပါးလိုက်ပါစေ အစိုးရရဲ့ လုပ်ရပ်တွေဟာ ကိုယ့်ပြည်သူတွေပေါ် အစွန်းရောက်လွန် နေပါတယ်။ ဦးနုအစိုးရက ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့  ထောက်ခံမှုကိုရရန် တိုင်းရင်းသားဟု သက်မှတ်ခဲ့တယ်ဆိုရင် စစ်အစိုးရက ရခိုင်အမျိုးသားတွေရဲ့ ထောက်ခံမှုကိုရရန် ရိုဟင်ဂျာကို နိုင်ငံခြားသား စွပ်စွဲနေတာမဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ မည်သူက အာမခံ ပြောနိုင်သလဲ။

မရမာကြီးလူမျိုး အကြောင်းပြောလို မရမာကြီး လူမျိုးများ အနေနဲ့ စိတ်မရှိကြပါနှင့်လို့ ပြောပါရစေ အကြောင်း ကိစ္စချင်း တိုက်ဆိုင်သွားလို့သာ နှုင်းယှဉ် ပြောပြခြင်းသာ ဖြစ်ကြောင်း နာလည်ပေးကြပါ။ ရန်ကုန်မှာနေတဲ့ မရမာကြီးလူမျိုးတွေ ဆံပင်ညှပ်ဆိုင်လုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်နေသူ အများအပြား ကျွန်တော်နဲ့ ရင်းနှီးကြပါတယ်။

အထက်က ဖေါ်ပြလာခဲ့တဲ့ အကြောင်းအရာတိုင်းကို စေ့စပ်နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါက ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးစုဟာ မြန်မာနိုင်ငံသား၊ မြန်မာတိုင်းရင်းသား၊ မြန်မာလူမျိုးဆိုတာကို ယုံမှားသံသယ မရှိနိုင်ပါ။

ကျွန်ုပ်တို့ နိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေး မရတုန်းကလည်း သူများ ကျွန်ပြုတာကိုခံခဲ့ပြီပြီး လွတ်လပ်ရေး ရပြန်တော့ လည်း အေးချမ်းစွာ အတူတကွ နေထိုင်နိုင်အောင် မကြိုးစားကြဘဲ တစ်စုနဲ့တစ်စု အပြန်အလှန် ကိုယ့်အချင်းချင်း သတ်ဖြတ်နေကြတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နေတဲ့ အခြားနိုင်ငံများနဲ့ အတူ အေးချမ်းစွာ နေထိုင်နိုင်တဲ့ ဘဝကို လိုချင်းရင် သူတို့လို စိတ်ထားမွေးရမည်။ လူသား အချင်းချင်း နစ်နာနိုင်စေတဲ့ လုပ်ရပ် မုန်းတီးခြင်းတွေကို စွန့်လွှတ်မှသာလျှင် စစ်မှန်တဲ့ အေးချမ်းမှုကို ရကြမှာပါ။

(ကိုယ်ပြုသည့် ကံ ပဲ့တင်းသံ ကိုယ့်စီပြန်လာမည်တဲ့ ) လူတိုင်း လူတိုင်းဟာ ကိုယ်ပြုလိုက်တဲ့ အကျိုးဆက် ကိုဘဲ ကိုယ်ပြန် ခံစားခွင့် ရကြမှာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံသူ နိုင်ငံသား အားလုံး အမှန်တရားကို မြတ်နိုးကာ အမှန်တရား အပေါ် အခြေခံတဲ့ စိတ်နှလုံးတွေ ပိုင်ဆိုင်ကြပါစေ။

⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐⭐

AZOLA CÁAZADA [Ekkán Ofúna Kissá]

Lekóya ♠ Kuwaiccójjá|

Ek zobanat kaci raijjór baádcá ar begom Sanda Maiyya ttún Azola hoói ugguá fuwa aiccíl. Fuwa bouli hoi ek mattro ugguá fuwa. Gura hale bab jan Kacika badcá yé ekdin fuwaré kulot loi sair guá sur oré boyankar sáñza diyé. 

Toktót mazé boi roiyé dé Azola ye endilla foriya ré boiyankar sáñza doun nán fosón nogoré dé étolla bicí dile duk fai eén báiffé.  

Fóir  oibó dé étollá fisór fisor zindegir báfi fari bár solaiyot asé. 

Aññí yó ekdin badcá oiyum. Endillá foriya ré insáf gorí baiccót ossé goloti óilé, aññár uore bicí mosibot aibó. Aññí yaa ar fisór zindegit mazé golti sáñza hái jahánnom ót lagi taá foribó. Ya aññí ki goittám. 

E mamala gán óre ót  san suuroti diyo ye dekí gaa dehá di óre zehón fusár loi ló badcá bointo nosar dé moncá ré zani-
Cázadaye zuzukot zaforibó dé mosibot oré dhora de étolla, e din loti diyo sólla mozin vuk náfáñg ór dikká lorsor sára boni giyé gói.

Tar hálot oré kermosdar oulé dekí Begom or hañsé éhon aros goilló- Begom e nize baze fuwa ré saái soyidé yían ótfái badcár hañsé zanai yédé ottót Gonoikka ókkol e fuwaré matai bállá doila bodoilla kucíc goijjé. 

Hána fína, kelna loi kúci goillé yó no faré. Haibar ottot no hábai rakilé yó no hañde, dor lafán guzor le yó no háre, kucí gori guzorilé yó no ó, guiccá gorí dak maille yó no faré, ador dehai háñcai tó sailé yó no fare, jadu ar nasa usa dehailé yó no dhora, háñti okkól, háf okkól, háñtiyar okkol, oin okkol loi tes goillé yó no dhora, cúndor cundor hoinna loi dola goilé yó no faré, cázadar dilot cúde zuzuk oré deker, ar kessúr sinta nái. 

Azola cázada 17 bosór ófan honó bodola nóo. Toí badcá yé gonokkia okkól oré dhaki buzáiyé.  Gonokkia okkol e “Fuwa ibá táile badcá , begom, yá dec dónco oizaiboi. E mosibot ottú uddár oito mone hoilé cázada re gañri féla foribó” bóuli aros zehón goijjé badcá ebbe bekuud oigiyoi. Éottót begom e cázadar dil fírai bollá cáyi combótti ar hókumoti gosái diyé. Mogor 7 din fán honó torki nofai bacáyé guiccá gorí rot saloyaré dhaki óre “hailla fóor fárilé itáré cáyi háñs fucák kúli felai agum murát rot tulí loijaisgói. Ére meri kurí gañri félaic” hoi hókum diyé. Rot saloyá yó badcá hókum or taábedari gorí murát loizai gáñt kurér dé ottót, gañt or uottún abas uggua fúni fíri saáddé, 
   “O rot saloya, kiyóllá gáñt kurá forer. Gunáttú yó basi, badcá bokcíc ó othalikka fosfán, ehón zai razdán ot maámala gun hoógoi” hoi zehón hoiló, rot saloya ye kúci ói torori badcár dorbarot giyé. Badcá có razdan or hásti begún ofúrani kúci óiyé.

Badcá yé fuwa ré murár bútoré badcáyi hamgosái di dháki aníbó bóuli kíyal góri  taim loi óré uzir nazir gulam tánjan beakgún loi muráttú barái ani bóllá sair dinnot din rowana diyé. 

Zehón murát foóñsílo, sáaddé fuwa fóir bonigiyói. Gaa gutora yó sug bazí taáfán cúndir óigiyói. Tói fusár loilo. O fut! Tui murát mazé kihái eén cúndor oiyosdé? 
O babjan húzur, murát mazé mui nun sára keñsa fata hái tákom de. 

Cúndor candór hoódé dilmon cánti asédé,  ocánti sára, guiccá sára mancórlá bóuli. 

Bála hotá, tuán babjaan ottú yó e ocánti sára fóir ali zibon hairto mone hoór. O fut, tui de ajó gura, din-dórmo yó hásél goillí. Étolla, babjan fóir boni farom fán badcáyi gán gosíló. Fisé boic barí ai fuwain ór bab bonilé, fuáin óre ham gosáidí fóir boni zaic gói. Toilé decóittá réyó modot goijjós fán no óibo nikí.  

O babjan, moot e gura burá no basé dé noóné. Okkól ottót moót aiyé dé noóné. Cáyi cómbotti hasharbar loito mone no hoórdé étollá etokkál fán buk náfang boni aicílam dé hoói lamba gorí buzaiyé. E hotá fúni badcá, begom ar uzir nazir có badcáyi hókumot eridi azibon fóir boni gelgói. 


Maáni (ခက္ဆစ္အဖြင့္)

Azibon = တစ္ဘဝလံုး။ 
Bab jan = ခမည္းေတာ္
bekuud = တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ားသြားျခင္း။
Begom = မိဖုရား။
Cáazada = အိမ္ေရွ႕မင္း။
Gonoikka = ပုဏၰား။
Rot = ရထား။
razdan = နန္းေတာ္။ 
cáyi combótti ar hókumoti = နန္းစည္းစိမ္။
Raijjo = တိုင္းျပည္။

“Inauthentic description of the term Rohingya by some vested interest”

By U Kyaw Min [21 Dec 2015 FB Post]|

Etymology of racial term is always vexed and imbiguous. No one can give an exact root and derivation of racial names. So there are different names of the same people in Myanmar as well as in the world. Peoples are called by different names by different peoples. It is very rare that the Governments and parliaments designate or choose the name of an ethnic group. It is the peoples that choose their own name.

Talaing definitely chose to be Mon; TaungThu beame Pa-Oo; KarenNi is today called Kaya; very recently ShanNi adopted the name TaingLaing. Again many ethnic names in 1973 census changed in 2014 census. No one opposed or criticized it. It is strange why there are all this oppositions to Rohingya. More unethical and anomalous is that some senior politicians who are preparing to rule the country ignore Rohingya’s indigenous status they enjoyed during the rule of post-independent governments. How comes is it? What will be the future of our country if this politicians become the rulers? They even do not know the history of immediate past of our country. It is a pity.

First they said “Rohingya is a fake term, created by politicians since 1950. It is nowhere in the history records”. When records were brought out, They cannot deny it. Then different Rakhine politicians give different version of that Rohingya terminology. Some say Bengali had adopted it from Rakhine phrase “ Rwahaung Thaa” Another popular politicians said “Rohang” is Rakhine;gya is returnees. Thus returnees form Rakhine to their native is called “Rohingya” by native Bengali.

Again so called some Rakhine historians said Rohingya is a term Bangali called to Rakhine. A paradox of former version Bengali term for Rakhine is not Rohingya but Mug. We can find it in all early historical works of Arakan. Dr Buchanan in his comparative study of Languages in Burma Empire, analyzed comparatively Rakhine and Rohingya languages. Rakhine language has nothing and to do with Rohingya language. So Rohingya and Rakhine are different entity.

Very strange! The latest explanation of Rakhine politicians is “Bengali adapted “Rakhine tha” with Rohingya”. All this different versions are hypothetical and designed to serve their purpose and to deceive and confuse the world. Gil chrit’s study of south Asian languages and Rennel map of Bengal described “Rohang” and Rohingya in 18th century. Dr J-P.leider an advocate of Rakhine version of Arakan history wrote, “Bodawphaya’s army in 1785 deported a lot of Muslims and Hindus along with the Rakhine from Arakan who claimed their ethnicity as Rohingyas.” (See; J.Leider, Rohingya the name, the movement, and the quest of identity 2014)
Again J.leider said Mrauk-U in 17th century was Found peaceful, tranquil and harmonious. Muslims and Rakhine had a close amity. Qouting shah Ala-oL, a courtbard in Maruk-U, J.Pleider described;
Ala-oL said, “the city Rosanga is a matchless place on earth constantly full of grains and fishes.”- - -another sentence of Ala-ol eulogy was, “ Revering the sword of justice the lamb and tiger meet peacefully and drink water together at the same ghat (water). No trace of the malevolent and wicked men’s vice anymore, the honest conduct of the king destroys all kind of pains. (J.leider; Traders and poet in Mrauk-U in 17th century, 2011)

If people in Rakhine (Arakan) can adopt a social- political atmosphere of that kind, it will be better for both communities： Rohingya and Rakhine. Mrauk-U was a cosmopolitan and multicultural city.

It is time for all not to make base-less, censorious arguments. It is time to reconcile to reason, reality and history. Indians in Arakan were completely registered and issued FRCs where native, Buddhist, Hindus and Muslims were issued NRCs after independences. That NRCs are citizenship cards and remained valid until today. That is why people with NRCs were allowed to vote and contest in 8 November 2015 election. The issue of citizenship is not what elite persons say, but what the laws say. Rohingya had the right to vote and to contest in all election until 2010. Then how can they be foreigners today? How could over a million Rohingya obtain their identity and citizenship cards (NRCs) and other related documents without Government consent. The requisite of Myanmar citizenship, according to law is not race and religion. 

Denial of people’s identity and depriving of existing citizenship is arbitrary, unjust, unfair. That sort of manoeuvres are steps of ethnic cleansing which the world today high lighting in the context of Rakhine violence and conflict.

A notable thing is there were no violence, conflict and demonstration against recognition of Rohingya as a indigenous people in the post independence period. Again all Rohingya were allowed to apply for citizen scrutiny card under 1982 law (with Rohingya identity) before 1990 election. No censorious protest raised from Rakhine people. The present problem and objection shown by some vested interest is not the real reflection of the mind of grass root people. It is a creation of politicians. It is a political gambit of racists to gain power and to perpetuate the grasp of power.

🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠🌠

Fair Play in Burma

By ANDREW MARSHALL

Posted by RK



More than a century ago, a diminutive Scottish teacher strode onto a school playing field in Rangoon and punted a sphere of Indian rubber into the sultry tropical air. The year was 1878. The man was J. George Scott, a preacher’s son from Fife, and he had just brought football to colonial Burma. Admittedly, there are other, more pivotal moments in Burmese history—not least the 1962 coup when the military seized power. But you would hardly know it in Burma, where the sport Scott introduced is not just a national obsession, but an indicator of a great country’s tragic decline under one of the world’s oldest surviving dictatorships.

A gifted linguist and scholar, Scott spent most of his working life as a colonial administrator. He was small, tough and fearless—he scaled hilltop fortresses to meet ferocious headhunters known as the Wild Wa, and braved man-eating boa constrictors to explore Burma’s then uncharted border with China. “Stepped on something soft and wobbly,” runs a typically pithy entry in his jungle diary. “Struck a match, found it was a dead [Chinese].”


For Scott, football was both a passion and a useful empire-building tool—a way of communicating ideas of fair play and respect for authority. He arranged matches between the followers of squabbling tribal chieftains, although he stopped short of teaching the game to the Wild Wa due to (as a British historian put it) “the risk of overenthusiasm and resulting massacres.” He also competed in hard-fought tournaments against the Burmese. They loved the game, he noted, “because it’s just like fighting.” Before one Anglo-Burmese contest, goalkeeper Jerry Morrison was felled by a stomach bug and his replacement, baffled by the rules of the sport, only attempted to save shots that went over the bar. The Burmese won 2-1.

In reality, of course, there were no level playing fields in colonial Burma. Profits from its timber, gems and silver filled Britain’s coffers, and the lives of most Burmese remained unimproved. The country won its independence in 1948, and the so-called “golden age” of Burmese soccer roughly coincides with the brief period of optimism that followed. The national team ranked among Asia’s finest, and the economic prospects of this large, cultured and resource-rich country looked rosy. Then came the 1962 coup, which plunged Burma into poverty, isolation and fear. A series of paranoid and xenophobic regimes expelled foreigners, nationalized all industry, and dismissed the country’s problems—including bumper opium crops and an unchecked AIDS epidemic—as legacies of colonialism. Opponents were jailed or killed, culminating in the military’s massacre of hundreds of pro-democracy protesters in 1988 and the jailing of their leader, Nobel laureate Aung San Suu Kyi.

Football suffered too. Stadiums—and schools and universities and hospitals— crumbled with neglect. At one point, the country actually ran out of footballs. Today, it is routine for Burma (pop. 50 million) to be trounced by teams such as Brunei (pop. 374,000). Yet though Burma’s dictators may have destroyed the national game, they have not dented its people’s enthusiasm for the global version. One of the few growth areas in a crippled economy are football magazines with English names such as First Eleven and 90 Minutes. Life in Rangoon—never exactly frenetic—will grow sleepier in the coming weeks, as half the population will have stayed up to watch the games in Germany. Electricity is rationed in Burma but the power tends to stay on during live broadcasts of important matches. Even Burma’s generals seem to realize the dangers of denying a long-suffering people this simple joy.

And J. George Scott? He is long forgotten, along with pith helmets and tiger hunts. But the sport this obscure Victorian introduced still connects the Burmese people to a wider world the junta would rather they forgot.

Andrew Marshall is the author of The Trouser People: A Story of Burma in the Shadow of the Empire
⚽⚽⚽⚽⚽⚽⚽⚽⚽⚽⚽⚽⚽⚽⚽
From:time.com