တကၠသိုလ္နႏၵမိတ္ (သို႔) မိုဟာမတ္အာလီ (၁၉၂၂-၁၉၆၈)

တကၠသိုလ္နႏၵမိတ္ (သို႔) မိုဟာမတ္အာလီ (၁၉၂၂-၁၉၆၈)

-------------------------------------------------

ေကာင္းကင္ႏွင့္ ေျမႀကီးကို ေတာင္းခံသူဟု တင္စားခံရေသာ တကၠသိုလ္နႏၵမိတ္သည္ စာေရးဆရာ၊ ဝတၳဳေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာ၊ အယ္ဒီတာ၊ စာေပထုတ္ေဝသူ၊ ဗမာျပည္၏ အေစာဆံုး စစ္မွတ္တမ္း ဘာသာျပန္ စာအုပ္ေရးသူ စသည္ျဖင့္ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ ရခိုင္ျပည္သား မြတ္စလင္ေသြး အထင္ကရ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးျဖစ္သည္။

တကၠသိုလ္နႏၵမိတ္ကို ကိုလိုနီေခတ္ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၈ ရက္ ၾကာသပေတးေန႔၌ သံတြဲခ႐ိုင္၊ ေတာင္ကုတ္တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ အဖ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕ပိုင္ ဦးေမာင္ေမာင္ႀကီးႏွင့္ အမိ ေဒၚေရႊတို႔၏ သားျဖစ္သည္။ ေမာင္တင္ေအာင္၊ ေမာင္တင္ေမာင္ႏွင့္ မတင္တင္ ဟူ၍ ညီကိုေမာင္ႏွမ သံုးေယာက္ရိွခဲ့သည္။ အႁမႊာေမြးခ်င္း ႏွစ္ေယာက္အနက္ ဆရာသည္ အႀကီးဆံုးျဖစ္သည္။ အမည္ရင္းမွာ မိုဟာမတ္အလီ (ခ) ေမာင္တင္ေအာင္ ျဖစ္ၿပီး မိဘတို႔က "ကိုကို" ဟု ခ်စ္စႏိုးေခၚၾကသည္။

မိုဟာမတ္အလီသည္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕ တိုင္းရင္းျမန္မာအလယ္တန္းေက်ာင္းတြင္ ပၪၥမတန္းထိ ပညာဆည္းပူးခဲ့သည္။ မိသားစုႏွင့္အတူ သံတြဲၿမိဳ႕သို႔ ေရြ႕ေျပာင္းရာ ၁၉၄၆ ခုတြင္ သံတြဲ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းမွ အဂၤလိပ္စာဂုဏ္ထူးျဖင့္ ဆယ္တန္းေအာင္ခဲ့သည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ဆက္လက္ ပညာသင္ခဲ့သည္။ သံတြဲၿမိဳ႕ ေက်ာင္းသားသမဂၢအမႈေဆာင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရင္း ဂ်ပန္ေခတ္အတြင္း ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ကထိကဦးေက်ာ္ရင္ႏွင့္ အတူပါဝင္ခဲ့သည္။

နႏၵမိတ္သည္ ၁၉၄၇ ခု၊ ဒီဇင္ဘာလထုတ္ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ (တြဲ-၁၁၊ အမွတ္-၃) ပါ "ေမာင္တုိ႕ရခုိင္ျပည္" ကဗ်ာႏွင့္ စာေပေလာကသို႔ ေျခလွမ္းေရာက္လာခဲ့သည္။ "ေမာင္တုိ႕ရခုိင္ျပည္" ကဗ်ာသည္ ဆရာ၏ အေစာဆုံး စာေပလက္ရာဟု သိရွိရသည္။

ဆရာနႏၵမိတ္သည္ ၁၉၄၉-၅၀ တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ႏွစ္ပတ္လည္စာေစာင္၊ ျမန္မာစာက႑ တြဲဖက္စာတည္း၊ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ရခုိင္ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားအသင္း မဂၢဇင္းအယ္ဒီတာ၊ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ဗမာမြတ္စလင္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားအသင္း မဂၢဇင္းအယ္ဒီတာ အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ရခိုင္ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအသင္း၏ ဒု-ဥကၠဌ အျဖစ္လည္း တာဝန္ယူခဲ့သည္။ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ရခုိင္အသင္းၾကီးမွ ၾကီးမွဴးက်င္းပေသာ ၀တၳဳတုိျပဳိင္ပြဲတြင္ "ေမာင္တင္ေအာင္ (၀ိဇၨာ-အထက္တန္း)" အမည္ျဖင့္ေရးသားခဲ့ေသာ "ကဗ်ာတေက်ာ့" ၀တၳဳတုိႏွင့္ ပထမဆုရရိွခဲ့သည္။ ထုိႏွစ္မွာပင္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ႏွစ္ပတ္လည္စာေစာင္ (တြဲ-၁၊ အမွတ္-၃)၌ "ကုိယ္ေပ်ာက္ေဆးလုံး ျပဇာတ္" ကို ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ေတာ္၀င္မဂၢဇင္း၊ ရခိုင္ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအသင္း မဂၢဇင္းတုိ႕တြင္ "ေခတ္၏ေၾကးမုံ" (ေတးႀကိဳ) ကဗ်ာကုိ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သည္။

၁၉၅၀ ျပည႕္ႏွစ္တြင္ ၀ိဇၨာတန္းေနာက္ဆုံးႏွစ္စာေမးပြဲ မေျဖေတာ့ဘဲ ေက်ာင္းထြက္ခဲ့သည္။ ဆရာ၏ ပထမဆုံးလုံးခ်င္း " နႏၵာပုလဲ " ၀တၳဳကုိ ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ (ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ငန္းကုိ မႏၱေလးတကၠသုိလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ဦးေက်ာ္ရင္ႏွင့္အတူ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ခဲ႕။) တကၠသုိလ္မွထြက္ျပီးေနာက္တုိးတက္ေရးသတင္းစာတြင္ လက္ေထာက္အယ္ဒီတာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၃ ခုတြင္ ၀ါးခယ္မၿမိဳ႕ အစုိးရအထက္တန္းေက်ာင္း၌ အထက္တန္းျပဆရာ လုပ္ခဲ့သည္။

၁၉၅၄ ခုတြင္ ျမ၀တီမဂၢဇင္းတုိက္ထုတ္ "ေရာင္ျခည္ဂ်ာနယ္" အယ္ဒီတာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထုိႏွစ္မွာပင္ ျမ၀တီမဂၢဇင္း တာ၀န္ခံ စာတည္း၊ စာတည္းခ်ဳပ္တာ၀န္မ်ားကုိ (၁၉၆၀)ျပည့္ႏွစ္အထိ ေဆာင္ရြက္ခဲသည္။ "ေမာင္ၾကီးလာပါေဟ့" လုံးခ်င္း၀တၳဳထုတ္ေဝသည္။ ၁၉၅၆ ခုတြင္ ”ပန္းတုိင္းေမႊးပါေစ” ၀တၳဳ ေရးသားထုတ္ေဝခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ရုပ္ရွင္ပေဒသာမဂၢဇင္း အယ္ဒီတာ၊ န၀ေဒးမဂၢဇင္း စာတည္းခ်ဳပ္၊ စာေရးဆရာမုိးေ၀ႏွင့္အတူ "စုံေထာက္မဂၢဇင္း"ကုိ အယ္ဒီတာအျဖစ္ ကုိယ္တုိင္ဦးစီးထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ "ရႊျပည္ၾကီး" ျမန္မာရာဇ၀င္ေနာက္ခံ၀တၳဳႏွင့္ "ပန္းဖြက္တမ္း" ရခုိင္ဓေလ့ရုိးရာအခ်စ္၀တၳဳတုိ႕ကုိ ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။

၁၉၆၁ ခုတြင္ ေသြးသစၥတာ၊ ေစာၾကဳိလွဲ႕ပါ၊ ခ်စ္ေသာနီနီ၊ အခ်စ္လမ္းကေလး၀ကၤပါ၊ မုိးတိမ္ကုိေမွ်ာ္၊ မုိးတိမ္ကုိမွာ စေသာ ကုိယ္တိုင္ေရး၀တၳဳမ်ားအျပင္ စာေပေဆာင္းပါမ်ားကုိ စုစည္းကာ "စာေရးခ်င္ေသာသူမ်ားသုိ႔" စာေပဆုိင္ရာ စာအုပ္မ်ားထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ၁၉၆၃ ခုတြင္ "စစ္ေၾကာင္းခ်ီေသာ္" စစ္၀တၳဳထုတ္ေ၀သည္။

၁၉၆၄ ခုတြင္ ခ်င္းတြင္းေက်ာ္လွ်င္၊ ေသြးကုိလမ္းခင္း၍၊ သင္ၾကားေပးပါေလဦးဆရာ စာအုပ္မ်ားထုတ္ေဝသည္။ ၁၉၆၅ ခုတြင္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးတုိက္ပြဲ၊ အသက္ကုိဖက္ရြက္ပမာ၊ အင္ဖာတုိက္ပြဲ၊ ကလိန္ေစ႕ျငမ္းဆင္၊ ျမန္မာျပည္ စစ္ေျမျပင္၊ မႏၱေလးကုိျဖတ္၍တုိက္ပြဲအဆင့္ဆင့္စေသာ ဘာသာျပန္လုံးခ်င္း စာအုပ္မ်ား ေရးသားထုတ္ေဝသည္။

၁၉၆၆ ခုတြင္ ေသြးေခ်ာင္းစီးတုိက္ပြဲ၊ သံလြင္ျမစ္ကမ္းတုိက္ပြဲ၊ လက္တကမ္းတုိက္ပြဲ၊ တတိယမီးက်ည္၊ စစ္ေျပး။ စင္ရယ္ စနစ္ရယ္ လူသားရယ္၊ ဇက္တပ္ဖြဲ႔ စေသာ ဘာသာျပန္လုံးခ်င္းမ်ားထုတ္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၇ ခုတြင္ အေသခံတပ္စု၊ ဆုိက္ပန္ကြၽန္းတုိက္ပြဲ၊ ေထာင့္ကုိးရာေလးဆယ့္ႏွစ္၊ ပန္းဝါစစ္ေၾကာင္း၊ ျမ၀တီစစ္ေၾကာင္း၊ ျမစ္ၾကီးနားတုိက္ပြဲ၊ မိန္းမသုေတသန(၁၊၂)၊ ယုံၾကည္ခ်က္အတြက္ အသက္စြန္႕သူမ်ား စေသာလုံးခ်င္းစာအုပ္မ်ား ထုတ္ေဝခ့ဲသည္။ ၁၉၆၈ ခုတြင္ ဗႏၶဳလခံတပ္၊ ေစာနႏၵာ၊ မုိးတိမ္ကုိေစ စေသာစာအုပ္မ်ား၊ ၁၉၆၉ ခုတြင္ သိပၸံစုံေထာက္၊ သုံးေရာင္ျခယ္တေစၦသေဘၤာ ဘာသာျပန္လုံးခ်င္းမ်ား၊ ၁၉၇၁ ခုတြင္ ဘ၀သစၥာေမတၱာလႈိင္း၊ တသိမ့္သိမ့္ဒြန္ စာအုပ္မ်ား၊ ၁၉၇၇ ခုတြင္ ဆယ္ျပည္ေထာင္ေခ်ာ့ေတာ့မျပဳံး၊ ေတာင္တကာ့ေတာ ဆန္ေကာနဲ႕က်ားေထာင္ ၀တၳဳမ်ား၊

၁၉၈၁ ခုတြင္ ေသမင္းေနာက္သုိ႕ ေျခရာေကာက္ေသာ္ (၂-တြဲ)၊

၁၉၈၂ ခုတြင္ တုိင္တန္းနစ္ (၂-တြဲ)၊ ေသြးစက္ေျခရာ(၂-တြဲ) ဘာသာျပန္ စာအုပ္မ်ား၊ ၁၉၈၃ ခုတြင္ တစ္ေသာင္းမွာတစ္ေယာက္၊ သန္းေခါင္ယံခုႏွစ္မီးနစ္ စာအုပ္မ်ား၊ ၁၉၈၄ ခုတြင္ မဟာခရီးရွည္၊ မုိးၿပိဳမၿပိဳ၊ အေတြ႕စိမ္းစိမ္း၊ ဟစ္တလာ့အေမြ၊ စေသာစာအုပ္မ်ား၊

၁၉၈၅ ခုတြင္ တုိက္ဖြန္၊ ေနာင္ဥဒါန္းဘယ္မေၾကစရာ၊ ဘီလူးစည္းလူ႕စည္း (၂တြဲ)၊ ၁၉၈၆ ခုတြင္ သံမဏိသစၥာ၊ ၃၄-အေရွ႕၊ စေသာဘာသာျပန္လုံးခ်င္းမ်ားကို ေရးသားထုတ္ေဝခဲ့သည္။

ဆရာ တကၠသိုလ္နႏၵမိတ္သည္ စာေပတာဝန္ကို ဘဝေနာက္ဆံုးအခ်ိန္အထိ မနားတမ္း ထမ္းရြက္ၿပီး အသက္ ၆၄ ႏွစ္အရြယ္၊ ၁၉၈၆ ခု၊ ႏုိ၀င္ဘာ (၁၅)ရက္၊ စေနေန႕ ည (၁၀း၀၅) နာရီ အခ်ိန္တြင္ အင္းစိန္ၿမိဳ႕ ရြာမအေရွ႕၊ ေအာင္မဂၤလာလမ္းသြယ္၊ အိမ္အမွတ္ (၉၉၁)၌ ကြယ္လြန္ခဲ့ေလသည္။ ဆရာ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ ဇနီးေဒၚသန္းႏုႏွင့္ သမီးေစာသီတာနႏၵမိတ္၊ ေစာစႏၵာနႏၵမိတ္၊ သား ေဇယ်ာနႏၵမိတ္၊ စိႏၱာနႏၵမိတ္၊ ဥကၠနႏၵမိတ္တုိ႕က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ ဆရာ ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ ဆရာ၏အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ "အႁမႊာညီေနာင္" စာအုပ္တိုက္ကို အႁမႊာညီ တကၠသိလ္ေဇာ္မင္းက ဦးေဆာင္၍ ထူေထာင္ခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ဆရာ၏တပည့္အခ်ဳိ႕က ဦးစီး၍ "တကၠသိုလ္နႏၵမိတ္ သို႔မဟုတ္ ေကာင္းကင္ႏွင့္ ေျမႀကီးကို ေတာင္းခံသူ" စာအုပ္ကို ၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ ပံုႏိွပ္ထုတ္ခဲ့သည္။

(#လူထုဝဏၰ တည္းျဖတ္တင္ျပသည္)

စာၫႊန္း ။ ။

၁။ မလိခ။ ျမန္မာ ဝတၴဳ အၫႊန္း (၁)။ စာ ၁၉၈ – ၂ဝ၉။

၂။ မလိခ။ ျမန္မာ စာေပ အဘိဓာန္ (၂)။ စာ ၃ဝ၉။

၃။ ေမာင္ေက်ာ္သာ။ တေစ့ တေစာင္း စာေရး ဆရာ တုိ႕၏ အေၾကာင္း။ စာ ၁ဝ၉ – ၁၂၄။

၄။ နတ္ႏြယ္။ မိမိႏွင့္ စာေရး ဆရာမ်ား။ စာ ၃၃၈ – ၃၄ဝ။

၅။ စာေရး ဆရာမ်ား။ တကၠသုိလ္ နႏၵမိတ္ သုိ႔မဟုတ္ ေကာင္းကင္ႏွင့္ ေျမႀကီးကုိ ေတာင္းခံသူ (၂ဝဝ၄)။

၆။ ျမန္မာ့ စြယ္စုံက်မ္း ႏွစ္ခ်ဳပ္ (၁၉၈၇)။ စာ ၁၇၁ – ၁၇၂။]

၇။ ပထမ ျမန္မာမြတ္စလင္မ္မ်ား (ေမာင္သန္းဝင္း-ျမန္မာစာ)

၈။ ၾကည္ႏိုင္- တကၠသိုလ္နႏၵမိတ္ ဘဝႏွင့္စာေပ အတၱဳပၸတၱိ

#Well_Known_Writer

#RSF

www.rohangking.blogspot.com

Girá (႐ိုဟင္ဂ်ာစကားပေဒသာ ၃)

 🔹 အသုံးအနှုန်း ကြွယ်ဝ၊ ရိုဟင်ဂျာစကား 🔹

❝ 𝗦𝗮𝗺𝗮𝗮𝗿 ...𝗠𝘂𝘁á ... 𝗖𝗵𝗮𝗮𝘁 ...𝐆𝐢𝐫á...𝗠ú𝘁𝗵 𝗱ó𝗿𝗼𝗼 ...❞ .... ထပ်ဘာတွေရှိမယ်ထင်သလဲ။ လေ့လာကြည့်ကြရအောင်။

ဘာသာစကားတွေကို လေ့လာတဲ့အခါ အနက်တစ်ခုတည်းနဲ့ စကားလုံးတွေများစွာ တွေ့ရတတ်တယ်။ အဲ့လိုအနက်တစ်ခုနဲ့ အပြန်အလှန်အစားထိုးသုံးနိုင်တဲ့ စကားလုံးတွေကို အင်္ဂလိပ်စာမှာဆို Synonym လို့ပြောကြတယ်။ ဒါဟာ ဘာသာစကားတစ်ခုရဲ့ စကားလုံးကြွယ်ဝမှုလို့လည်း ပြောနိုင်ပါတယ်။ 

ကျွန်ုပ်တို့ ရိုဟင်ဂျာစကားကလဲ အလွန် ကြွယ်ဝပါတယ်။ အဓိပ္ပါယ်တစ်ခုတည်းအောက်မှာ အမျိုးမျိုးသော စကားလုံးတွေ၊ အမျိုးမျိုးသော ပြောပုံတွေ ရှိပါတယ်။ အနက်တူပြီး အသုံးအနှုန်းမတူတဲ့ Synonym တွေလည်း မြောက်များစွာ ရှိပါတယ်။

ဖွဲ့စည်းပုံအရပြောရရင် ''ပင်ကိုစကားလုံးတွေ'' လဲ ရှိသလို၊ ''ထိုးထွင်းဉာဏ်နဲ့ ဖန်တီးထားတဲ့စကားလုံးတွေ'' ရှိနေပါတယ်။ အနက်သဘောတရားအရ ''ရိုးရိုးအနက်နဲ့ တင်စားမှုအနက်'' နှစ်မျိုးရှိပါမယ်။

ဘာသာစကားဟာ ရွာတစ်ခုဆိုရင် ''တင်စားမှုတွေ၊ အလင်္ကာတွေ'' ဆိုတာ အဲ့ဒီရွာကလေးလယ်က ပန်းဥယျာဥ်လိုပါပဲ။ လှပတယ်။ နှစ်လိုဖွယ်ကောင်းတယ်။ မြတ်နိုးစရာလဲ ဖြစ်တယ်။ ပန်းဥယျာဥ်ဆီ အလည်သွားရတဲ့အခါ တကယ် ကြည်နူးရတယ်မဟုတ်လား။ ရိုဟင်ဂျာတို့ရဲ့ ပြောစကားတွေထဲမှာလဲ အလွန်လှပပြီး နှစ်လိုဖွယ်ကောင်းတဲ့ ''တင်းစားမှုစကားလုံးတွေ၊ အလင်္ကာတွေ'' ရှိနေပါတယ်။

ဒီနေ့တင်ပြလိုတာကတော့ ''ကပ်စေးနှဲတယ် '' လို့ အဓိပ္ပါယ်ရတဲ့ အသုံးအနှုန်းတွေပါ။ အင်္ဂလိပ်လို ''Stingy, Miser''။ 

ရိုဟင်ဂျာတွေက ''ကပ်စေးနှဲတယ်''လို့ ပြောတဲ့အခါ အမျိုးမျိုးသုံးကြပါတယ်။ ထူးဆန်းတာက အသုံးအနှုန်းအများစုဟာ တင်စားမှုသဘော၊ အလင်္ကာသဘောပါနေတာပါပဲ။ တိုက်ရိုက်အနက်ပါတဲ့ တည်ပုဒ် စကားလုံးတွေလဲ ရှိပါတယ်။ 

လေ့လာကြည့်ကြရအောင် -

၁။ 𝐅𝐞𝐭é𝐧𝐢𝐢

▪ Myo Thant gyá itay enkén feténii !

▪ မျိုးသန့်ဆိုတဲ့ကောင်က ဘယ်လိုတောင် ကပ်စေးနှဲနေသူလဲဟ။

▪ taé! itay bishí feténii yé.

▪ တောက်၊ ဒီကောင် အရမ်း ကပ်စေးနှဲတာပဲ။

ဒီအသုံးအနှုန်းဟာ မနှစ်မြို့တဲ့သဘောနဲ့ ''ကပ်စေးနှဲသူ၊ ကပ်စေးနှဲတယ်'' လို့ ပြောလိုတဲ့အခါ သုံးလေ့ရှိပါတယ်။ တစ်ခုခု သုံးစရာပေါ်လာရင် ချီတုံချတုံဖြစ်ပြီး မသုံးတတ်သူ။ တစ်ခုခုဝယ်တဲ့အခါ အရမ်းစျေးစစ်တတ်သူ။ သူများကို ပေးရမယ်ဆို မပေးချင်ပေးချင် ဖြစ်တတ်သူ။ ဦးကော်တရာပေါ့ဗျာ။ 

၂။ 𝗦𝗮𝗺𝗮𝗮𝗿

▪ Ro Mehrooz hédduur samaar noé.

▪ရိုမဲဟ်ရုစ့်ကတော့ သိပ်ပြီး ကပ်စေးမနှဲပါဘူး။ 

▪Samaari gorí gorí hodin taíbá.

▪ဘယ်နေ့ထိ ​ကပ်စေးနှဲနေမလဲဗျာ။

ဒီအသုံးအနှုန်းဟာ ကပ်စေးနှဲတာကို သာမန်ထက်နဲနဲပိုကဲတဲ့ အနက်နဲ့ သုံးကြဟန်ရှိပါတယ်။ မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်းတွေကို ကျွေးမွေးဖို့က ဝေး၊ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်တောင် တစ်ခုခုဝယ်မစားတတ်သူ။ ဝယ်မဝတ်တတ်သူကို ဆိုလိုပါတယ်။

၃။ 𝗠𝘂𝘁á (မြန်မာ) - မကြွပ်သော၊ ပျောင်းသော။ (ဒါရိုက်ဘာသာပြန်) 

▪Bet ibá beshí mutá. 

▪ဒီကြိမ်က အလွန် ပျောင်းတယ်။ (ချိုးရမလွယ်ဘူးလို့ အနက်ရပါတယ်။) 

- 𝗠𝘂𝘁á - ''ကပ်စေးနှဲ'' အနက်နဲ့သုံးမယ်။

▪ Zay Yaa Nyein ardé Khon Thar , honay besh mutá ré?

▪ ဇေယျာငြိမ်းနဲ့ ခွန်သာမှာ ဘယ်သူက ပိုပြီး ကပ်စေးနှဲလဲ။

▪ Zay Yar doíllá mutá manúish, mui arr lot noófóm. 

▪ ဇေယျာလို ကပ်စေးနှဲတဲ့လူ ငါ နောက်ထပ် မတွေ့ဖူးဘူး။

▪ Mutár Fuá Mutá 😁 

(ဦးကပ်စေးနှဲရဲ့သား မောင်ကပ်စေးနှဲ) 😁

- လူတစ်ယောက်က သူ့မှာရှိတဲ့ဟာကနေ ဖဲ့ပြီး သူများကို မပေးတတ်တာ၊ မကျွေးတတ်တာ၊ တစ်နည်းအားဖြင့် ကပ်စေးနှဲတာကို ဆိုလိုချင်လို့ လွယ်လွယ်ဖြတ်မရတဲ့၊ မကြွပ်တဲ့အနက်ပါတဲ့ Mutá စကားလုံးကို တင်စားမှုသဘောနဲ့ သုံးဟန်ရှိပါတယ်။ Mutá နေရာမှာ Musi လို့လဲ သုံးလေ့ရှိပါတယ်။ 

၄။ 𝗖𝗵𝗮𝗮𝘁 - (မြန်မာ) - အသားမာ။ 

▪ Dukkór haam goittí goíttí aátot chaat boch cháy. 

▪ အလုပ်ကြမ်းလုပ်ရင်း လက်မှာ အသားမာတက်နေပြီ။

- 𝗖𝗵𝗮𝗮𝘁 - ''ကပ်စေးနှဲ'' အနက်နဲ့သုံးမယ်။

▪ Thulay haén chaat noó. Híbar baaf chaat de.

▪ သူလေး အဲ့လောက် ကပ်စေးမနှဲပါဘူး။ သူ့အဖေပဲ ကပ်စေးနှဲတာ။ 

ရိုဟင်ဂျာတွေက ''ကပ်စေးနှဲတာ'' ကို ''Doró'' ဆိုပြီးလဲ ပြောကြတယ်။

▪ Itay bishí doró. Kessú kini nahá.

▪ ဒီလူ သိပ် ကပ်စေးနှဲတယ်။ ဘာမှကို ဝယ်မစားဘူး။

Doró ရဲ့မူရင်းအနက်က ခိုင်ခံ့တယ်။ မာကျောတယ်။ ဆိုတော့ ဒီ ''chaat'' ဆိုတဲ့ စကားလုံးမှာလဲ မာတယ်ဆိုတဲ့ အနက်ရှိတယ်။ မာတဲ့အနက်နဲ့ Doró ကို ကပ်စေးနှဲတယ်သဘောနဲ့ သုံးသလိုမျိုး မာတဲ့အနက်နဲ့ Chaat ကိုလဲ ကပ်စေးနှဲတယ် သဘောနဲ့ တင်စားပြီး သုံးဟန်ရှိပါတယ်။ 

၅။ ''𝐆𝐢𝐫á'' - (​မြန်မာ) အထုံး(ကြိုး)။ အဆစ် (ဝါး၊ အပင်၊ ခြေလက်)။

▪ Aadoror rósír girá kuíltí mushkil.

▪ ချစ်ကြိုးရဲ့ အထုံးအဖွဲ့ကို ဖြေရတာ ခက်တယ်။

▪ Bañchór girá. ဝါးမှာပါတဲ့အဆစ်။ 

- ''𝐆𝐢𝐫á'' - ''ကပ်စေးနှဲ'' အနက်နဲ့သုံးမယ်။ 

▪ Hítár baaf bishí girá baazi. 

▪ သူ့အဖေ တော်တော် ကပ်စေးနှဲတယ်ဗျာ။

ကြိုးရဲ့ အထုံးအဖွဲ့တစ်ခုကို ပြေအောင်လုပ်ရတာ

ကြိုးရဲ့ အထုံးအဖွဲ့တစ်ခုကို ပြေအောင်လုပ်ရတာ နဲနဲခက်တယ်။ ကပ်စေးနှဲသူရဲ့ အိတ်ထဲက ငွေထွက်လာဖို့ကလဲ ခက်တယ်။ ခက်တယ်သဘောချင်း တူလို့ Giraá ကို ကပ်စေးနှဲတယ် သဘောနဲ့ သုံးလာသလား မသိဘူး။ နောက် ''Giraá-အဆစ်'' ဆိုတာကလည်း ချောချောမွတ်မွတ်မရှိ၊ ညက်ညက်ညောညောမရှိတဲ့ အနက်ပါတယ်။ ချောချောမွတ်မွတ်မရှိတဲ့နေရာကနေ တစ်ခုခု ဖြတ်ကျော်သွားရတာ မလွယ်ဘူး။ အလားတူ ကပ်စေးနှဲသူရဲ့လက်ထဲက ငွေတွေထွက်လာဖို့ဆိုတာကလဲ အဲ့လိုမလွယ်ကူပါဘူး။ လမ်းဆစ်တဲ့ခရီးကြမ်းကို ဖြတ်ပြီး ငွေတွေထွက်လာရမှာ တော်တော်ခက်မယ်။ အဲ့ဒါကြောင့်ပဲ Giraá လို့သုံးနေသလားတော့ မသိဘူး။

၆။ ''𝗕𝗼𝗸𝗵í𝗹'' - ကပ်စေးနှဲသူ။ ကော်တရာ။ 

မိမိအတွက်ကော မိမိ မိသားစုအတွက်ကော လိုအပ်တဲ့နေရာမှာတောင် မသုံးဘဲ ကပ်စေးနှဲတတ်သူ၊ ကော်တရာ ဖြစ်နေသူကို ဆိုလိုပါတယ်။ အပြစ်တင်တဲ့သဘောနဲ့ သုံးကြတယ်။ တော်တော်လေးကို ပြင်းထန်တဲ့သဘောရှိပါတယ်။

▪ Hítéy bódda bokhíl! Tar maa wáré óddo gom jinís nohábá.

▪ သူဟာ တကယ်ကို ကပ်စေးနှဲတတ်သူ။ သူ့အမေကိုတောင် အစာကောင်းတွေ မကျွေးတတ်တာ။

▪ Bokhílaí gorí zindigi nohaçach.

▪ စေးကပ်နှဲရင်း ဘဝကို မဖြတ်သန်းပါနဲ့။

၇။ 𝗠ú𝘁𝗵 𝗱ó𝗿𝗼𝗼

(မြန်မာလိုတိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်) - လက်ဆုပ်မာတယ်။

▪Hítár bibir bishí múth dóroo. Hétollah hitay torki ouiyéde.

▪သူ့မိန်းမရဲ့ လက်ဆုပ်က တော်တော်မာတယ်။ ဒါကြောင့် သူ တိုးတက်ခဲ့တာလေ။ (ဒါရိုက်ဘာသာပြန်) 

ဒါဟာ ကပ်စေးနှဲတာကို ဝင်္ကဝုတ္တိအလင်္ကာဆန်ဆန် ပြောချင်တဲ့အခါ သုံးပါတယ်။ ဒီအသုံးအနှုန်းမှာ စည်းကမ်းရှိရှိ သုံးစွဲတာ၊ ခြိုးခြိုးခြံခြံ ချွေချွေတာတာ သုံးစွဲတာ၊ မလိုအပ်တဲ့နေရာမှာ မဖြုန်းတာ၊ အသုံးမကြမ်းတဲ့ သဘောတရားပါရှိပါတယ်။ 

အင်္ဂလိပ်လိုကလဲ ဒီ ''Múth dóroo'' ကို Tight-fisted ဆိုပြီး သုံးကြတာတွေ့ရတယ်။ စကားဖွဲ့စည်းပုံကရော အနက်ကရော အတော်တူကြပါတယ်။ စိတ်ဝင်စားစရာပါပဲ။

၈။ 𝐇á𝐭𝐨𝐭𝐭ú 𝐏𝐚𝐧í 𝐍𝐨𝐠𝐨𝐥𝐞 (𝐨𝐫) 𝐎𝐮ñ𝐥𝐥𝐨𝐫 𝐜𝐡é𝐭𝐭𝐢 𝐏𝐚𝐧í 𝐍𝐨𝐠𝐨𝐥𝐞

▪ Hítár Hátottú paní nogole. 

▪ သူ့လက်ထဲကနေ ရေယိုမကျဘူး။ (တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်) 

▪ Mutá oílé mutá, Jamil loddoél mutá aar lot nófóm. Tar Ouñllor chétti Paní Nogole dé hoífárósné.

▪ ကပ်စေးနှဲသူထဲမှာ ဂျမိလ်လို ကပ်စေးနှဲသူ မတွေ့ဖူးဘူး။ သူ့ ''လက်ချောင်းထဲကနေ ရေယိုမကျ'' ဘူးသိလား။ (တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်) 

တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်က ''လက်ထဲကနေ ရေယိုမကျ'' ၊ ''လက်ချောင်းထဲကနေ ရေယိုမကျ'' ပါပဲ။ ဆိုလိုရင်းကတော့ ''စေးနှဲ'' တာကို ဆိုလိုတာပါပဲ။ တော်တော်ကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ကပ်စေးနှဲတာကို အလင်္ကာဆန်ဆန်ပြောလိုတဲ့အခါ ဒီအသုံးအနှုန်းနဲ့ ပြောလေ့ရှိပါတယ်။

#မိခင်ဘာသာစကားကိုမြတ်နိုးတန်ဖိုးထားပါ။

#မိခင်ဘာသာစကားကိုထိန်းသိမ်းပါ။

#ယျာတင် (ရိုဟင်းသား)

၂၊၉ ၁၀၊ ၂၀၂၁ 

အခုလိုမျိုး အနက်တူ သုံအနှုန်းပုံကွဲတွေနဲ့ အသုံးအနှုန်းမျိုးကို comment မှာ ဝင်ရောက် ဆွေးနွေးဖို့ ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်။ 

ကိုယ့်မိတ်ဆွေတွေထဲမှာ ❝ 𝗦𝗮𝗺𝗮𝗮𝗿 ...𝗠𝘂𝘁á ... 𝗖𝗵𝗮𝗮𝘁 ...𝐆𝐢𝐫á...𝗠ú𝘁𝗵 𝗱ó𝗿𝗼𝗼 ...❞ ရှိရင် mention ခေါ်ပေါ့လေ။ 😁 

Mutár fūa mutáyá.

Mutár zeé mutání.

Chaattor fūa chaat

Chaattor zeé chaattyani.

Samaaror fūa samaar

Samaaror zeé samaarni.

Feténiír fūa feténií

Feténiír zeéyo feténií.

Girár fūa girá.

Girár zeé girá ni.

Bokhilór fūa bokhíl

Bokhilór zeéyo bokhíl.

Hoiñ çár fūa hoiñ çá

Hoiñ çár zeé hoiñ çá ní.

Lefórtór fūa lefórt

Lefórtór zeé lefórtní.

Múth dóroor fūa múth dórooyá

Múth dóroor zeé múth dórooni.

ဒါကဗျာမဟုတ်ဘူး 😁

တစ်စုံတစ်ယောက်ကို ကပ်စေးနှဲလွန်းလို့ ကြည့်မရတဲ့အခါ ယဥ်ယဥ်ကျေးကျေး ဆဲချင်ရင် အဲ့လိုဆဲလိုက်ရမယ်ထင်တယ်။

''ကပ်စေးနှဲတာကို'' ရိုဟင်ဂျာတွေ ဘယ်လိုသုံးနှုန်းကြလဲဆိုတဲ့ ဆောင်းပါးလေးကို link ထဲကနေ ဝင်ဖတ်လို့ရပါတယ်။ https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=959519554601311&id=100016298259586

#ယျာတင် (ရိုဟင်းသား)

- ဆက်ရန် -

Hát Baçi (႐ိုဟင္ဂ်ာစကားပေဒသာ ၂)

 

𝐀á𝐭 𝐁áç𝐢 / 𝐇𝐚á𝐭 𝐁áç𝐢 - (မြန်မာ) လက်တိုတယ်။

(၁) 

ဘာသာစကားတိုင်းမှာ စကားကိုတန်ဆာဆင်ပြီး ရေးလေ့ပြောလေ့ ရှိကြပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာစကားထဲက အလင်္ကာအသုံးအနှုန်းအကြောင်း မတင်ပြခင် ကိုယ်နဲ့အနီးစပ်ဆုံး ဘာသာစကားဖြစ်တဲ့ မြန်မာစာပေရဲ့ တန်ဆာဆင်နည်းအကြောင်း နဲနဲ ပြောပြပါရစေ။ မြန်မာစာပေမှာ တန်ဆာဆင်နည်း နှစ်မျိုးရှိပါတယ်။

၁။ “သဒ္ဒါလင်္ကာရ” လို့ ခေါ်တဲ့ “စကားတန်ဆာ” နဲ့

၂။ “အတ္ထာလင်္ကာရ” လို့ ခေါ်တဲ့ “အနက်တန်ဆာ” တို့ ဖြစ်ပါတယ်။

“သဒ္ဒါလင်္ကာရ” ဆိုတာ စာပေရေးဖွဲ့ရာမှာ စကားနဲ့ တန်ဆာဆင်ခြင်းကို ဆိုလိုပါတယ်။ ပသာဒဂုဏ်၊ သြဇဂုဏ်၊ မဓုရတာဂုဏ် စတဲ့ ဂုဏ်မြောက်အောင် ရေးဖွဲ့တာကို ဆိုလိုခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ အနက်ကို ပြေပြစ်အောင်ဖွဲ့ဆိုတဲ့ နည်း၊ တစ်နည်းအားဖြင့် စာရေးသူ ဆိုလိုချင်တဲ့ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို စာဖတ်သူထံ ပြေပြေပြစ်ပြစ် ချောချောမွေ့မွေ့ ရောက်သွားအောင် ပို့ဆောင်တဲ့ နည်းများဖြစ်ပါတယ်။

- "အတ္ထာလင်္ကာရ" ဆိုတာ စာရဲ့ အဓိပ္ပာယ်ကို စာဖတ်သူတွေအတွက် စိတ်၀င်စားဖွယ် ဖြစ်အောင် တန်ဆာဆင်ရေးဖွဲ့ခြင်းကို ဆိုလိုပါတယ်။ မြန်မာစာသင်ကြားရေးမှာ ဥပမာအလင်္ကာ၊ ရူပကအလင်္ကာ စသဖြင့် ရှိကြတဲ့ အလင်္ကာ အမျိုးအစားများဟာ “အတ္ထာလင်္ကာရ” လို့ခေါ်တဲ့ အနက်တန်ဆာများဖြစ်ပါတယ်။ အတ္ထာလင်္ကာရ နည်းတွေဟာ အနက်ကို ဆန်းကြည်အောင်ဖွဲ့တဲ့နည်း၊ တစ်နည်းအားဖြင့် စာရေးသူ ဆိုလိုတဲ့ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို စာဖတ်သူအဖို့ အဆန်းတကြယ် နှစ်သက်ဖွယ်ဖြစ်အောင် ရေးဖွဲ့တဲ့နည်းများ ဖြစ်ပါတယ်။

အခု အတ္ထာလင်္ကာရအကြောင်းပဲ နဲနဲပြောပြပါမယ်။ အတ္ထာလင်္ကာရကို အဓိကအားဖြင့် နှစ်မျိုးခွဲပါတယ်။ 

၁။ “သဘာ၀၀ုတ္တိအလင်္ကာ” (မသွယ်မဝိုက် တိုက်ရိုက်ဖွဲ့ဆိုပြီး တန်ဆာဆင်ခြင်း) နဲ့

၂။ “၀င်္ကဝုတ္တိအလင်္ကာ” (သွယ်ဝိုက်ဖွဲ့ဆိုပြီး တန်ဆာဆင်ခြင်း) တို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီမှာတစ်ခါ သွယ်ဝိုက်ဖွဲ့ဆို တန်ဆာဆင်တဲ့ “၀င်္ကဝုတ္တိအလင်္ကာ” ဆိုတာ အသုံးလဲများသလို စကားကိုလဲ တကယ်ကိုပဲ လှပစေပါတယ်။ 

ပါဠိမှာ ဝင်္ကဝုတ္တိအလင်္ကာမျိုးကွဲဟာ များစွာရှိနေပါတယ်။ ဒီထဲကနေ အသုံးများတဲ့ ဝင်္ကဝုတ္တိအလင်္ကာ ၃၅ မျိုးကို အလင်္ကာကျမ်းတွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

အများသိကြတဲ့ ''ဥပမာအလင်္ကာ၊ ရူပကအလင်္ကာ၊ အတိသယဝုတ္တိအလင်္ကာ'' တွေဟာ ဝင်္ကဝုတ္တိအလင်္ကာထဲက မျိုးကွဲတွေသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုတော့ ဒီဝင်္ကဝုတ္တိအလင်္ကာအားလုံးရဲ့ဘုံအနက်က စကားတစ်ခုကို တိုက်ရိုက်တဲ့တိုးမပြောဘဲ သွယ်ဝိုက်ပြောဆိုခြင်းအားဖြင့် တန်ဆာဆင်ခြင်းလို့ အနက်ရပါတယ်။

သာဓကအားဖြင့်, 

- "အမုန်းပင်''ကို မစိုက်ပျိုးကြပါနဲ့။ - ဆိုတဲ့ဝါကျမှာ ပါတဲ့ ''အမုန်းပင်'' ဆိုတာ အလင်္ကာမြောက်တဲ့အဖွဲ့အနွဲ့ ဖြစ်ပါတယ်။ ''အမုန်းပင်'' ဆိုတာ တကယ် ရှိတဲ့အပင်လား။ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါဟာ စကားကို တန်ဆာဆင်ပြီးရေးတာပါ။ အပင်ဆိုတာ ​တစ်စတစ်စ ရှင်သန်ကြီးထွားတတ်သလိုမျိုး အမုန်းတရားဆိုတာလည်း တစ်စတစ်စ ရှင်သန်ကြီးထွားတတ်တယ်။ ဒီနှစ်ခုဟာ ဂုဏ်ရည်ချင်းတူတယ်။ အဲ့လိုဂုဏ်ရည်ချင်းတူတာကို ထပ်တူပြုပြီး ဖွဲ့နွဲ့တော့ ရူပကအလင်္ကာမြောက်သွားတယ်။ ဒီလိုဖွဲ့နွဲ့ခြင်းအားဖြင့် ကိုယ်ပြောနေတဲ့ စကားဟာလဲ လှသွားတယ်။ ယဥ်သွားတယ်။ နှစ်သက်ဖွယ်ဖြစ်သွားတယ်။ ကြားနာသူက အဲ့ဒီစကားကို ပိုပြီးအလေးအနက်ထားမယ်။ ''အမုန်းတရားကို ကြီးထွားအောင်မလုပ်ပါနဲ့'' လို့ပြောတာထက် ''မုန်းပင်မစိုက်ပျိုးပါနဲ့'' ဆိုပြီး ဝင်္ကဝုတ္တိနဲ့ ပြောတာဟာ ပိုပြီး ထိရောက်တဲ့ စကားအသုံးအနှုန်းလို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ 

အင်္ဂလိပ်စာပေမှာတော့ အလင်္ကာအသုံးတွေကို ''Rhetorical expression'' လို့ ပြောမယ်ထင်ပါတယ်။ Idiom တွေရဲ့သဘောသဘာဝကလည်း အလင်္ကာနဲ့ ထပ်တူနီးပါးရှိမယ်ထင်ပါတယ်။ 

[အလင်္ကာအကြောင်းဟာ တကယ်ကျယ်ပြောပါတယ်။ အပေါ်က ရှင်းပြချက်ဟာ အတိုချုံးပြီး ရှင်းပြတာသာဖြစ်ပါတယ်။]

(၂) 

အလင်္ကာအကြောင်း တိုချုံးရှင်းပြရခြင်းရဲ့ရည်ရွယ်ချက်ဟာ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးကလည်း စကားပြောတဲ့အခါ အဲ့လိုအလင်္ကာတွေ သုံးနှုန်းပြီး ပြောဆိုလေ့ရှိတာကို တင်ပြချင်လို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲ့ဒီလိုတန်ဆာဆင်ပြီး ပြောဆိုတာတွေဟာ အလင်္ကာတွေရဲ့ သဘောသဘာဝအတိုင်း ကျစ်ကျစ်လျစ်လျစ်လည်း ရှိပါတယ်။ လှလည်းလှပပါတယ်။ နှစ်သက်ဖွယ်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ထိထိမိမိလည်း ရှိလှပါတယ်။ 

ရိုဟင်ဂျာတို့ တန်ဆာဆင်ပြီးပြောဆိုလေ့ရှိတဲ့ထဲက အသုံးအနှုန်းတစ်ခုကို ဒီနေ့ တင်ပြပါမယ်။

▪ Aát Baáçi (or) Haát Baáçi - (မြန်မာ) လက်တိုတယ်။

သာဓက - 

▪ Machtor Rashíd saab, ouñ nóttú ea máchót tiñyañ fuchá loí bishí aát baáçi níkí zé?

▪ဆရာဦးရော်ရှိတ်ခင်ဗျား။ ဆရာ ဒီလမှာ ငွေရေးကြေးရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး တော်တော် လက်တိုနေပါသလား။ (တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်)

▪ Mohamed Rofique : O baí, fañsázár tiñyaa taílé udár dóná.

: ဘိုင် ... ငွေ ငါးထောင် ချေးပါလား။ 

▪ Abu Saad : Aañt tú aát baáçí oíuyé baí. 

: ကျုပ်မှာ လက်တိုနေပြီဗျာ။

▪ ဒီဝါကျတွေမှာသုံးကြတဲ့ ''Aát Baáçi (or) Haát Baáçi' - လက်တိုတယ်'' ဆိုတာ ''ငွေရေးကြေးရေးနဲ့ အဆင်မပြေဖြစ်နေတာ၊ မချောင်လည်တာ၊ ကျပ်တည်းတာ'' ကို ဆိုလိုတာပါ။ တိုက်ရိုက်

▪ ဒီဝါကျတွေမှာသုံးကြတဲ့ ''Aát Baáçi (or) Haát Baáçi' - လက်တိုတယ်'' ဆိုတာ ''ငွေရေးကြေးရေးနဲ့ အဆင်မပြေဖြစ်နေတာ၊ မချောင်လည်တာ၊ ကျပ်တည်းတာ'' ကို ဆိုလိုတာပါ။ တိုက်ရိုက်တဲ့တိုးမပြောဘဲ သွယ်ဝိုက်သဘောနဲ့ ပြောတော့ အဲ့ဒီစကားအသုံးအနှုန်းဟာ ယဥ်ကျေးတဲ့သဘောလည်းဖြစ်သွားတယ်။ လှတယ်လှသွားတယ်။ ထိထိမိမိလည်း ဖြစ်သွားပါတယ်။ 

** ဆရာ့လက်ကို ဘယ်သူက သွားတိုင်းခဲ့သလဲတော့ မသိဘူး။ တိုပဲတိုနေတယ်လို့ ပြောနေတယ်။ ဆရာ့လက်က ဘယ်လောက်လောက် တိုနေပြီလဲ ဆရာ။ (ဟဿ) 😁 

-

မြန်မာစာမှာ ''လက်တိုတယ်'' လို့ သုံးနှုန်းတာမတွေ့ဖူးပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ''စိတ်တိုတယ်၊ စိတ်ရှည်တယ်'' ဆိုပြီးသုံးနှုန်းတာတော့ ရှိပါတယ်။ သူ့အဓိပ္ပါယ်နဲ့ သူပဲပေါ့။ 

အင်္ဂလိပ်စာမှာတော့ ''Short-handed'' ဆိုပြီး အသုံးရှိပါတယ်။ ''လက်တို'' တယ်လို့ တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်ရပေမယ့် သူ့အဓိပ္ပါယ်ကတော့ ''ငွေရေးကြေးရေး အဆင်မပြေတာ'' ကိုဆိုလိုတာမဟုတ်ဘဲ အလုပ်ရုံတစ်ခုခုမှာ ''လူအင်အား မလုံလောက်တာ'' ကို ဆိုလိုတာပါ။ 

(Idiom အသုံးအနှုန်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ "Go short of money'' ကိုတော့ ''Aát Baáçi (or) Haát Baáçi'' အနက်နဲ့ သုံးနိုင်မယ်ထင်ပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်စာပေမှာတော့ ငွေရေးကြေးရေး ကျပ်တည်းနေတာကို သူ့ဟာသူ အဆင်ပြေအောင်ပြောကြမှာပါပဲ။ အဲ့ဒီအကြောင်းကို ဒီနေရာမှာ မဆွေးနွေးလိုပါ။)

ခြုံပြီးပြောရရင် -

''Aát Baáçi (or) Haát Baáçi' ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းဟာ ဝင်္ကဝုတ္တိအလင်္ကာ မြောက်တဲ့ အဖွဲ့အနွဲ့တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာတွေက ငွေရေးကြေးရေး အဆင်မပြေဖြစ်နေတဲ့အကြောင်းကို ယဥ်ယဥ်ကျေးကျေးသဘောနဲ့ လှလှပပ ပြောချင်တဲ့အခါ ''Aát Baáçi (or) Haát Baáçi'' oíuyé'' ဆိုပြီး အသုံးပြုလေ့ရှိကြောင်းပါ ခင်ဗျား။ 

#မိခင်ဘာသာစကားကိုမြတ်နိုးတန်ဖိုးထားပါ။

#မိခင်ဘာသာစကားကိုထိန်းသိမ်းပါ။

#ယျာတင် (ရိုဟင်းသား)

၂၇၊ ၁၀၊ ၂၀၂၁ 

အခုလိုမျိုး အလင်္ကာမြောက်တဲ့ အသုံးအနှုန်းတွေကို comment မှာ ဝင်ရောက် ဆွေးနွေးဖို့ ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်။

- ဆက်ရန် -

Bór (႐ိုဟင္ဂ်ာစကားပေဒသာ)

❝𝐁Ó𝐑❞ - လေးလံသည် - 𝐇𝐞𝐚𝐯𝐲

ဘာသာစကားတစ်ခုကို လေးလေးနက်နက် ခြေခြေမြစ်မြစ် လေ့လာကြည့်တဲ့အခါ သဘောကျစရာတွေ တွေ့ရပြီး စိတ်ထဲ ပီတိဖြစ်မိတယ်။ မိမိရဲ့ မိခင်ဘာသာစကား ဖြစ်စေကာမူ လေးလေးနက်နက် မတွေးဖြစ်မိရင်တော့ ဘာသာစကားရဲ့ အလှတရားကို မတွေ့ဖြစ်တတ်ပါဘူး။

ကျနော့်ဘော်ဒါတစ်ဦးဟာ ရိုဟင်ဂျာစကားရဲ့ အတိမ်အနက်၊ တင်စားမှုသဘော၊ အလေးအပေါ့ စတာတွေကို လေ့လာတတ်ပါတယ်။ တစ်ခါတလေ သူနဲ့စကားလက်ဆုံကျတဲ့အခါ အဲ့အကြောင်းတွေပြောရင်းနဲ့ ကျနော်လဲ ရိုဟင်ဂျာတို႔ပြောစကားထဲက စကားလုံးအချို့ရဲ့ အလေးအပေါ့၊ အတိမ်အနက်၊ တင်စားမှုသဘော စတာတွေကို မိမိဘာသာ တွေးဖြစ်မိတယ်။

အဲ့လိုတွေးဖြစ်မိတဲ့ထဲက စကားလုံးတစ်လုံးကို တင်ပြပါမယ်။

Bór - (မြန်မာ) လေးလံသည်။ (Eng) Heavy

ဒီ ''Bór'' ဆိုတဲ့စကားလုံးကို ရိုဟင်ဂျာတွေက ''ကြိယာ''၊ ''နာမဝိသေသန'' အနေနဲ့လဲသုံးသလို၊ တင်စားမှုသဘောနဲ့လဲ သုံးတာတွေ့ရပါတယ်။ တင်စားမှုသဘောဆိုတာ ဝင်္ကဝုတ္တိ အလင်္ကာဆန်ဆန် သုံးနှုန်းတာကို ဆိုလိုတာပါ။

(၁) Bór (ဂုဏ်ရည်ပြကြိယာ)

▪ E soilor bossá ibá bishí bór.

▪ ဒီဆန်အိတ်က သိပ်လေးလံတာပဲ။

(၂) Bór (ဂုက်ရည်ပြနာမဝိသေသန)

▪ Bór jínísh hañdót no loiyó.

▪ လေးတဲ့အရာတွေကို မထမ်းပါနဲ့။

(၃) Bór (အနုတ်သဘောပါတဲ့ တင်စားမှု)

▪ Khon Thar haan bishí bór.

▪ ခွန်သာရဲ့ နားရွက်က သိပ်လေးတာပဲ။ (ဒါရိုက်ဘာသာပြန်)

(ဒီမွာ Khon Thar ရဲ့ နားရွက် အေလးခ်ိန္ကို ေေေေေေေေေဖာ္ျပတ မဟုတ္ပါဘူး။ အၾကားစြမ္းရည္ အားနည္းတာကို ေဖာ္ျပတာပါ။)

- ဒီဝါကျမှာပါတဲ့ Bór ရဲ့အနက်က ''နားသိပ်မကြားတာ'' ကို ဆိုလိုတာပါ။

▪ Zay Yar hamot bishí bór.

▪ဇေယျာဟာ အလုပ်လုပ်တဲ့အခါ သိပ်လေးတယ်။

- ဒီဝါကျမှာပါတဲ့ Bór ရဲ့အနက်ဟာ အလုပ်လုပ်တဲ့အခါ ''မသွက်လက်တာ''၊ ''​နှေးကွေးတာ'' ကို ဆိုလိုတာပါ။

(၄) Bór (အပေါင်းသဘောပါတဲ့ တင်စားမှု)

▪ Zin Min Naing boddá heénkén bór! Zeén laribá larogoí, gúshshá noó.

▪ ကိုဇင်မင်းနိုင် ဘယ်လိုတောင် လေးလံတာလဲဗျာ။ သူ႕ကို ဘယ်လောက် စစ၊ စိတ်ဆိုးတယ်လို႔ကို မရှိဘူး။ (တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်)

- ဒီဝါကျမှာပါတဲ့ Bór ဟာ ''သည်းခံနိုင်စွမ်းရှိခြင်း'' ၊ ''အနစ်နာခံနိုင်စွမ်းရှိခြင်း'' ဆိုတဲ့သဘောနဲ့ တင်စားပြောဆိုခြင်းဖြစ်တယ်။

#မိခင်ဘာသာစကားကို မြတ်နိုးတန်ဖိုးထားပါ။

#မိခင်ဘာသာစကားကို ထိန်းသိမ်းပါ။

#ယျာတင် (ရိုဟင်းသား)

၂၆၊ ၁၀၊ ၂၀၂၁

- မိမိသဘောကျတဲ့ ''ရိုဟင်ဂျာစကားလုံး'' တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး Comment box မှာ ဝင်ဆွေးနွေးဖို့ ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်။

အာရိုရာဆုရှင် ရှေ့နေဦးကျော်လှအောင် (၁၉၄၁-၂၀၂၁)

 

အာရိုရာဆုရှင် ရှေ့နေဦးကျော်လှအောင် (၁၉၄၁-၂၀၂၁)

"အစားအသောက်က အရေးကြီးတယ်။ ကျန်းမာရေးလည်း အရေးကြီးတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပညာရေးလောက် အရေးကြီးတာ ဘာတစ်ခုမှ မရှိပါဘူး။"

— ရှေ့နေဦးကျော်လှအောင်

ဦးကျော်လှအောင်သည် မြန်မာနိုင်ငံသား ရှေ့နေတစ်ဦးဖြစ်ပြီး လယ်သမားအခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူ၊ လူ့အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူအပြင် ရိုဟင်ဂျာအသိုင်းအဝန်း၏ အထင်ကရ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ကမ္ဘာက အသိအမှတ်ပြုသူတစ်ဦးဖြစ်ပါသည်။

ကျော်လှအောင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့၊ ပါဒလချိတ်ရပ်ကွက်၌ ၁၉၄၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၆ ရက်တွင်  ဖခင် ဦးယူဆုဖ်နှင့် မိခင် ဒေါ်ဂုလ်ဘောဒါန်းတို့မှ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ ဖခင်မှာ အင်္ဂလိပ်အစိုးရအမှူးထမ်းနှင့် စစ်တွေမြို့ ခရိုင်တရားမနှင့် စက်ရှင်တရားသူကြီးရုံး၏ စာရေးကြီး တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သူ၏မွေးနာမည်မှာ မိုဟာမတ်ကာဆိမ်း ဖြစ်သည်။ ကျော်လှအောင်သည် စစ်တွေမြို့တွင် ကြီးပြင်းလာပြီး စစ်တွေမြို့မှာပင် ပညာသင်ယူခဲ့သည်။ ၁၉၆၀ ခုနှစ်တွင် အထက်တန်းစာမေးပွဲ အောင်ခဲ့သည်။ တရားရုံး လက်ရေးတိုရေးစက်ရှင်စာရေးအဖြစ် အစိုးရဝန်ထမ်းဘဝကို စတင်ခဲ့သည်။ စစ်တွေမြို့ ခရိုင်တရားမနှင့် စက်ရှင်တရားသူကြီးရုံး စာရေးအဖြစ် နှစ်ပေါင်းများစွာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ နောက်ဆုံး ပုဏ္ဍားကျွန်း တရားရေးဦးစီးရုံးမှ စာရေး(၁) အဖြစ်နှင့် အမှူးထမ်းဘဝကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၂ ခုနှစ်တွင် အထက်တန်းရှေ့နေစာမေးပွဲကို "မြန်မာ့ဓလေ့ထုံးထမ်းဥပဒေ" ဘာသာရပ်၌ ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ကာ ဥပဒေဘွဲ့ (LL.B) ရယူခဲ့ပြီး အထက်တန်းရှေ့နေအဖြစ် စတင်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။

၁၉၈၆ ခုမှာ မြန်မာအစိုးရက ရိုဟင်ဂျာများ၏ လယ်မြေများကို မတရားသိမ်းပိုက်နေချိန်တွင် ဦးကျော်လှအောင်သည် ရိုဟင်ဂျာလယ်သမားအဖွဲ့ကို ကိုယ်စားပြုပြီး တက်ကြွလှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ငြိမ်းချမ်းသော နည်းလမ်းဖြင့် စစ်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်တော်လှန်ခဲ့သည်။ ဥပဒေဘောင်အတွင်းကနေ အစိုးရထံ အသနားခံစာများ ရေးသားတောင်းဆိုခဲ့သည်။ စစ်အစိုးရက မကျေနပ်၍ ၄အား ဖမ်းဆီးကာ ရန်ကုန်ထောင်တွင် ၂ နှစ် အကျဉ်းကျစေခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ် ဆန္ဒပြပွဲအပြီးမှာ ထောင်ကလွှတ်မြောက်ပြီး စစ်တွေမြို့ကို ပြန်ရောက်လာခဲ့သည်။ သို့သော် စစ်အစိုးရက ရှေ့နေကျော်လှအောင်၏ ရှေ့နေလိုင်စင်နှင့် ပင်စင်ကို မတရားရုတ်သိမ်းခဲ့သည်။

ထို့နောက် “အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးနှင့် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ” ကို ပူးတွဲတည်ထောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၉၀ ရွေးကောက်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် တခဲနက် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ စစ်အစိုးရက ရွေးကောက်ပွဲကို ဖျက်သိမ်း၍ ရွေးချယ်ခံကိုယ်စားလှယ်လောင်းများကို ဖမ်းဆီး ထောင်သွင်းခဲ့သည်။ ရှေ့နေဦးကျော်လှအောင်လည်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ထောင်ဒဏ် ၁၄ နှစ် ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဖြင့် လွတ်မြောက်ခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် အကြိမ်ကြိမ် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။ ရှေ့နေကြီးသည် ထောင်မှ လွှတ်လာ၍ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအန်ဂျီအိုအဖွဲ့ MSF (Médecins Sans Frontières) သို့ အလုပ်ဝင်ခဲ့သည်။ 

၂၀၁၂ ခုနှစ် အစိုးရနောက်ထောက်ပြု လူမျိုးရေးပဋိပက္ခဖြစ်ပွားစဉ်တွင် အစွန်းရောက်သမားများ၏ လက်ချက်ကြောင့် ပလုပ်တောင်ရှိ ၎င်း၏ နေအိမ် မီးလောင်ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။ အာဏာပိုင်များက ရှေ့နေကြီးကို မတရားဖမ်းဆီးကာ  ၂ လထိထိ အချုပ်၌ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။ ၂၀၁၃ ခု ဇူလိုင်လ ၁၅ ရက်တွင် အိုင်ဒီပီစခန်း၌ ဆန္ဒပြမှုကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်ဟုစွပ်စွဲကာ ဦးသိန်းစိန်အစိုးရက ထပ်မံဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခု အောက်တိုဘာလ ၇ ရက်တွင် စစ်တွေထောင်မှ သမ္မတ၏ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ဖြင့် လွှမ်မြောက်လာခဲ့သည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ စစ်တွေမြို့ အပြင်ဘက်ရှိ သက်ကေပြင် ဒုက္ခသည်စခန်းတွင် နေထိုင်ခဲ့ရပြီး ဒုက္ခသည်စခန်း၌ ဦးစီးဦးဆောင်ပြုကာ ဒုက္ခသည်များအကျိုးပြု အကူအညီများနှင့် အခွင့်အရေးများအတွက် ဆက်လက်တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သည်။

 ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ရှေ့နေ ဦးကျော်လှအောင် စစ်တွေအကျဉ်းထောင်မှ လွှတ်လာခဲ့စဉ် (ပုံ-မဇ္ဈိမ)

၂၀၁၂ ခုတွင် ရှေ့နေဦးကျော်လှအောင်သည် ပညာရေးကော်မတီအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းကာ ရိုဟင်ဂျာလူငယ်များ၏ ပညာရေးမြင့်တင်ပေးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။ နောင်တွင် အစိုးရက ထိုပညာရေးအဖွဲ့အစည်းကို ပိတ်ပင်ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ 

ရှေ့နေကြီး၏ လှုပ်ရှားမှု အဓိက ရည်မှန်းချက်များမှာ ရိုဟင်ဂျာ အသိုင်းအဝိုင်းအတွက် ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုနှင့် ပြည်စုံသော ပညာခွင့်ရရှိရေး၊ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးအပါအဝင် ပဋိပက္ခနှင့်ပတ်သက်၍ အသိပညာ မြှင့်တင်ရန် ဖြစ်သည်။

ဦးကျော်လှအောင်၏ အစွန့်စားခံ၊ စွန့်လွှတ်မှု၊ ကြိုးပမ်းမှုများအတွက် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် အာမေးနီးယားနိုင်ငံက Aurora Prize for Awakening Humanity ဆုကို ဂုဏ်ပြုချီးမြှင့်ခဲ့သည်။ သူရရှိသော ဆုငွေ ဒေါ်လာတစ်သန်းကို  မြန်မာနိုင်ငံမှ ဒုက္ခသည်များအား  ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးကဏ္ဍများမှ ကူညီနိုင်ရန် Médecins Sans Frontières, Mercy Malaysia, and the International Catholic Migration Commission (ICMC) တို့အား လှူဒါန်းခဲ့သည်။ သူ၏ အလှူငွေဖြင့် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည် ၃၇၅၀၀၀ တို့က အကျိုးခံစားခွင့်ရရှိခဲ့သည်။  ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ရှေ့နေကျော်လှအောင်ကို ရိုဟင်ဂျာ အမျိုးသားထဲမှ ပထမဆုံးအနေနဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ချစ်ကြည်ရေး သံတမန် (Goodwill Ambassador)အဖြစ်  Aurora Forum မှ ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ သူသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တစ်ဦးတည်းသော အာရိုရာဆုရှင် အပြင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာငြိမ်းချမ်းရေး သံတမန်တစ်ဦးဖြစ်လာခဲ့သည်။ 

၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဦးကျော်လှအောင်ကို Fortune မဂ္ဂဇင်း၏ "ကမ္ဘာ့အကြီးမြတ်ဆုံးခေါင်းဆောင်များစာရင်း အဆင့် ၂၈ တွင် ထည့်သွင်းဖော်ပြခံရသည်။ နိုင်ငံတကာ သတင်းဂျာနယ်စင်များက ရှေ့နေကျော်လှအောင်ကို "ကိုယ်ကျိုးမဲ့ သူရဲကောင်း" ဟု ကင်ပွန်းတပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဦးကျော်လှအောင်၏ ပုံကို အာမေးနီးယန်းစာတိုက်ရုံး တံဆိပ်ခေါင်းတွင် ပုံနှိပ်ကာ ဂုဏ်ပြုခဲ့သည်။

မြန်မာ့ဂုဏ်ဆောင် ရှေ့နေဦးကျော်လှအောင်တွင် သားသမီးခုနစ်ယောက် ထွန်းကားခဲ့သည်။ မိမိလူမျိုးနှင့် တိုင်းပြည်အတွက် တရားမျှတမှုနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး တိုက်ပွဲဝင်ရင်း  ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်တွင် ရန်ကုန်၌ ဆေးကုသမှုခံယူနေစဉ်  ရန်ကုန်မြို့ ဗိုလ်တစ်ထောင်တွင် အလ္လဟ်အမိန့်တော်ခံယူလေသည်။ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုး၏ အစားမထိုးနိုင်သော ကိုယ်ကျိုးမဲ့ လူ့အခွင့်အရေးသူရဲကောင်းတစ်ဦး ကြွေလွင့်ခဲ့လေသည်။ အလ္လာဟ်အရှင်မြတ် အစားပေးတော်မူပါစေ…အာမိန်။

 — လူထုဝဏ္ဏ

ကိုးကား - Internet Sources 

ပြည်နယ် ပြည်သူ့ကောင်စီဝင် ဆရာ ဦးဆွာလေအမတ် (၁၉၁၉-၁၉၈၉)

 

ပြည်နယ် ပြည်သူ့ကောင်စီဝင် ဆရာ ဦးဆွာလေအမတ် (၁၉၁၉-၁၉၈၉)

ဆရာဦးဆွလေအဟ်မတ် သည် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောမြို့နယ် ဘော်လီဘာဇား ဇာတိဖြစ်သည်။ ဖခင်မှာ အာမာန်အလီမျာဖြစ်ပြီး၊ မိခင်မှာစူရတုန်နီဆာ ဖြစ်သည်။ မွေးချင်း ၇ ယောက်အနက် ဒုတိယမြောက်သား ဖြစ်သည်။ ဘော်လီမျိုးနွယ်စုမှ ဆင်းသက်လာ၍ ဆွာလေမာခ်ျထောရ်ဟု လူသိများသူတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဆရာသည် မြို့ပိုင် ဖရုတ်အမတ်နှင့် ယောက်ဖအရင်း တော်စပ်သည်။

ဆရာဦးဆွာလေအမတ်သည် ငယ်စဉ်က ဘော်လီဘာဇား အူရ်ဒူကျောင်းတွင် အခြေခံပညာကို သင်ယူခဲ့ပြီး အဆင့်မြင့်ပညာကို စစ်တွေ အင်္ဂလိပ်-ဗမာကျောင်းတွင် ဆည်းပူးတတ်မြှောက်ခဲ့သည်။ ဆရာဆွာလေအဟ်မတ်သည် ဘာသာရေးကိုင်ချိုင်းသူ ဖြစ်ပြီး အားကစား၌လည်း ဝါသနာကြီးသည်။ စည်းကမ်းသေဝပ်သူလည်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရရှိပြီးနောက် ဘော်လီဘာဇား အမျိုးသားကျောင်းတွင် ကျောင်းဆရာအဖြစ် စတင်သင်ပြခဲ့သည်။ ဘော်လီဘာဇား အမျိုးသားကျောင်းကို အဆင့် မြင့်တင်ရန် ဆရာဆွာလေအမတ်၏ ရုန်းကန်အားထုတ်မှုက မနည်းလှချေ။ တပည့်သားများကို ခေတ်ပညာရေးဘက်တွင်သာမက ဘာသာရေးဘက်တွင်လည်း ကြံ့ခိုင်ဖွံ့ဖြိုးလာအောင် အပတ်တကုပ် ကြိုးစားခဲ့သူဖြစ်သည်။ " Din-dórmor súwan sará elom behazor" အဓိပ္ပာယ်- ဘာသာတရား ပဲ့နင်းမပါတဲ့ ပညာက အရာရောက်မှာ မဟုတ်ဘူး လို့ ဆရာ ဆွာလေအမတ်က တပည့်များကို မကြာခဏ ပြောဆိုဆုံးမလေ့ရှိခဲ့သည်ကို တပည့်တစ်ယောက်က သတိရရ ပြောပြခဲ့သည်။ ဆရာဦးဆွာလေအမတ်၏ ကျောင်းဆရာဘဝအတွင်း ပညာတတ်ပေါင်းများစွာ မွေးထုတ်ပေးခဲ့သည်။ ယနေ့ထက်တိုင် ဆရာကြီး၏ တပည့်များ ဂုဏ်ရောင်ဝင်းဝါလျက် သက်ရှိထင်ရှား ရှိနေသေးသည်။

ဆရာဦးဆွာလေအမတ်သည် ၁၉၇၄ ခု ပြည်နယ် ပြည်သူကောင်စီဝင်အဖြစ် မောင်တောမဲဆန္ဒနယ် (၉) မှ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများစွာ ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။ ၁၉၇၉ ခုတွင် ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်နေရာချပေးရေး နှင့်စပ်လျဉ်း၍ အစိုးရမှ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

ဆရာဦးဆွာလေအမတ် တွင် သား(၃)ယောက်၊ သမီး (၃)ယောက် ထွန်းကားခဲ့သည်။ ဆရာသည် တိုင်းပြည်အကျိုး၊ လူမျိုးအကျိုးကို ထမ်းရွက်ရင်း ၁၉၈၉ ခု အသက် (၇၀) တွင် ဇာတိမြေ ဘော်လီဘာဇား၌ ကွယ်လွန်ခဲ့ရှာသည်။

- လူထုဝဏ္ဏ

(၄-၁၀-၂၀၂၁)

#Well_Known_Rohingya

#SayaSalayAhmad

#RSF