ပုသိမ္ၿမိဳ႕က ကုလားၿမိဳ႕တည္း

ေရးသား 📚 လူထုဝဏၰ|

စာရိွ သမိုင္းဗဟုသုတကို သမိုင္းေလ့လာသူတိုင္း  သိၾကရၾကပါလိမ့္မယ္။ ေဒသိယ ဗဟုသုတမရိွက သမိုင္းေလ့လာက်ဳိး ျပည့္စံုမယ္လို႔ မဆိုႏိုင္ေခ်။ 

မသိသူ မရိွ၊ မျမင္သူ မရိွ၊ ဗမာ့ ဂုဏ္ပကာသန၊ အိမ္ျပန္ အမွတ္တရ လက္ေဆာင္ တစ္ခုက ပုသိမ္ထီးျဖစ္ တယ္။ ပုသိမ္ၿမိဳ႕က ထုတ္လုပ္တဲ့ ထီးပါပဲ။ ပုသိမ္ဟာလဝါ ကိုလဲ ေမ့က်န္ မထားႏိုင္ပါဘူး။ ေမးဖန္မ်ားေသာ၊ သိခ်င္ထေသာ လူငယ္စ႐ိုက္အေလွ်ာက္ အဲ့ဒီ ၿမိဳ႕နံမယ္က ဘယ္က ဆင္းသက္လာသလဲ ဆိုတာလည္း ၾကည့္ရေအာင္။ သမိုင္းဆိုတာက အတိတ္ ျဖစ္ရပ္ေတြပဲ ျဖစ္တယ္။ ႀကိဳက္သည္ ျဖစ္ေစ၊ မႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ သမိုင္းေတာ့ ေျပာင္းမသြားဘူး။  

ပုသိမ္ၿမိဳ႕ က ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးမွာ တည္ရိွတယ္။ ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ ျဖစ္တယ္။ မြန္တို႔က အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ ပုသိမ္ ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ မြန္စကားျဖစ္ေသာ တလိုင္း ဘာသာစကားျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ တလိုင္းကိုလဲ တဆက္တည္း ေလ့လာၾကည့္မယ္။ 

ရာမညတိုင္း တလိုင္း ၃ ရပ္လို႔ ေရွးက ေခၚေဝါေရးသားၾကတာမွာ မြန္တိ၊ မြန္စ၊  မြန္ည လို႔ ေခၚတြင္ေၾကာင္း၊ တဖုႆ      ဖလႅိက ကုန္သည္ညီေနာင္ကို မဇၥ်ိမ ေဒသ သားေတြက ရာမညတိုင္းသား လို႔ ေခၚေဝၚေၾကာင္း သိရ တယ္။ 

ျမန္မာနဲ႔ ေလယူေလသိမ္း ျခားတယ္။ ျမန္မာမွ ဗ သံကို တလိုင္းက ဖ သံနဲ႔ ထြက္တယ္။ ဗညားဓလားကို ဖင္းညားဓလဲ႔ ေပါ့။ ျမန္မာမွ ဘားတေမာ့ ကို ဖယ္တေမာ့ ေပါ့။ 

မြန္တိ က ေမာ့တေမာ့ တလိုင္းဆိုသည္။ ျမန္မာလို ေက်ာက္စြန္းအငူ ဆိုသည္။ ၎ ေမာ့တေမာ့ကို ေနာက္ မုတၱမ၊ မထမ၊ မဓမ ဟု စကားေလွ်ာလာခဲ့တယ္။ ယင္း မုတၱမနယ္၌ ေနထိုင္ၾကတဲ့ တလိုင္း လူမ်ဳိးေတြဟာ ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမ လုပ္ကိုင္စိုက္ပ်ဳိး၍ အသက္ေမြးသာျဖစ္တယ္။

မြန္စ ဟာ ဟံသာဝတီ ပဲခူးတလိုင္း ကို ေခၚတယ္။ သူတို႔က မ်ားေသာအားျဖင့္ ဆားခ်က္၊ လယ္လုပ္၍ အသက္ေမြးသူေတြျဖစ္တယ္။

မြန္ည ဟာ ပုသိန္တလိုင္းကို ေခၚတယ္။ သူတို႔ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း အလုပ္အကိုင္ကေတာ့ အင္းေခ်ာင္းေတြ၌ ငါးဖမ္းတဲ့ လုပ္ငန္း ျဖစ္တယ္။

ေရွးက ၿခံတလိုင္း၊ လယ္တလိုင္း၊ အင္းတလိုင္း ဟု ေခၚေလ့ရိွၾကတယ္။ ဒါဆို ၿခံတလိုင္းကား မုတၱမ၊ လယ္တလိုင္းက ဟံသာဝတီ၊ အင္းတလိုင္းက ပုသိမ္ ကို ေခၚတယ္။ ပုသိမ္တလိုင္းက မုတၱမႏွင့္ ဟံသာဝတီကို အေရွ႕တလိုင္း ၊ ပုသိမ္တလိုင္းကို အေနာက္တလိုင္းလို႔ အသီးသီးေခၚၾကတယ္။ 

ဘီးလူးကြၽန္း သေကၠာ ဆရာေတာ္ႀကီးက “ပသိန္ ေခၚျခင္းသည္ တလိုင္းစကား ျဖစ္သည္။ ငါတို႔ တလိုင္းက ပသိုင္ ေခၚတယ္။ နင္တို႔ ဗမာေတြက တလိုင္းစကားကို လိုက္၍ ေခၚရာ မပီလို႔ ပုသိန္ ျဖစ္ေနတယ္။ ငါတို႔ တလိုင္းက ဍဳန္ပသိုင္ ေခၚတယ္။ ‘ဍဳန္’ က ‘ၿမိဳ႕’၊ ‘ပသိုင္’ က ပသီကုလား ေခၚတယ္။ ဗမာလို ပသီၿမိဳ႕ ဆိုတယ္” ဟု မိန္႔ေတာ္မူတယ္။ 

ဟံသာဝတီ ဓမၼေစတီမင္း ေရးထိုးထားေသာ ကလ်ာဏီသိမ္ေတာ္ ေက်ာက္စာ၌ ကုသိမ္ ရ႒ ဟု တလိုင္းစကား ကို အစြဲျပဳ၍ ပါဠိ ေရးစီထားျခင္းျဖစ္တယ္။ တလိုင္းဘာသာစကား ‘ပသိုင္’ကို ျမန္မာတို႔က ‘ပုသိမ္’ လို႔ ေခၚျခင္းမွာ တလိုင္းဘာသာ ကာရန္ပ်က္သာျဖစ္တယ္။ 

ရွင္မဟာရ႒သာရက ကိုးခန္းပ်ဳိ႕၌ ဗမာအသံုးကို ယူ၍ “စည္းစိမ္ထူးေျပာ၊ နတ္ႏွင့္ေလ်ာသား၊ ရွင္ေစာပုတူ၊ လိႈက္ဆူေက်ာ္ရိွန္၊ ‘ပုသိန္မင္းေျမး’၊ ဆက္ေရွးစည္႐ိုး” ဟု ေရးျခယ္ထားတယ္။ 

တလိုင္းဘာသာစကား ဍဳန္ (ၿမိဳ႕)ႏွင့္ ပသိုင္ (ပသီကုလား) မွ ဆင္းသက္လာတဲ့ ပုသိမ္ၿမိဳ႕က ပသီၿမိဳ႕ ျဖစ္သတဲ့။ 

➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕➕

ကိုးကား ⏩ ေမွာ္ဘီဆရာသိန္း ၏ ပါးစပ္ရာဇဝင္