ဗုဒၶျမတ္စြာေဟာ "အကုသိုလ္ ( ၄ဝ )" ႏွင့္ ယေန႔ ျမန္မာ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္

“အကုသိုလ္ (၄၀)”•••••••••••••••••••••••••••

"အကုသိုလ္" နဲ ့ပတ္သက္ၿပီး အရင္က ေရးသားတင္ျပဖူးခဲ့ေပမဲ့.. အေၾကာင္းစပ္လာတဲ့အတြက္ ထပ္မံ ေရးသား တင္ျပလိုက္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ "ကုသိုလ္" တရားေတြလုပ္ေလ့ရွိတဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳး ဗုဒၶဘာသာဝင္တို ့အတြက္ "အကုသိုလ္" အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာေလးေတြ မွ်ေဝပါရေစ။

"အကုသိုလ္" ဆိုတာ ေသေသျခာျခာ နားမလည္ရင္ ဘယ္ေလာက္ ကုသိုလ္တရားေတြ လုပ္လုပ္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ မျဖစ္တဲ့ အတြက္"ကုသိုလ္" လုပ္ရင္း "အကုသိုလ္" ျဖစ္ေနရေတာ႔နစ္နာလွပါတယ္။
ဒီလို ့ေဖၚျပရတဲ့ အေၾကာင္းဟာ ဘယ္သူ ့ကို နစ္နာေစလို၍ ဆိုၿပီး ေထာက္ျပတဲ့ စာစု မဟုတ္ပါဘူး။ အမွားအမွန္သက္သက္တင္ျပျခင္းသာျဖစ္တယ္။ ဓမၼမိတ္ေဆြေတြ ထဲက ဒီစာစုဖတ္ရႈရလို ့စိတ္ အေႏွာက္ယွက္ျဖစ္သြားရင္ေတာ့ ႀကိဳတင္ေတာင္းပန္ပါရေစ။

ယေန ့ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာ ေစာက့္ေရွာက္ၾကတာေတြ၊ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး ျပႆနာေတြ နဲ ့ တရားစြဲဆိုၾက ၊အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြမွာလည္း ပုတ္ခတ္ ရန္ျဖစ္ေနၾကတာေတြ ေန ့စဥ္ နဲ ့အမွ် ဖတ္မိၾကမွာပါ။ ျမတ္စြာဘုရားရဲ ့ဆံုးမၾသဝါဒ နဲ ့အညီ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို ့အေနနဲ ့ သာမန္ပုထုဇဥ္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ရဟန္းသံဃာ ေတြ ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ မိမိ တို႔ သာသနာ ကို ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ေနရာမွ သူမ်ားဘာသာကို အျပစ္ေျပာဆို ေထာက္ျပၿပီး မွ မိမိသာသနာ မပ်က္စီးေအာင္ ထိန္းသိမ္းတယ္ ဆိုတာဟာ သာသနာ ကို ေစာက္ေရွာက္တယ္ လို ့မေခၚပါဘူး။ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ေနတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ မိမိ ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဆံုးမခဲ့တဲ့ တရားေတြ ကို လိုက္နာေစာင့္ထိန္း ၿပီး က်င့္ၾကံအားထုတ္ေနမွသာလွ်င္ သာသနာ ကို ေစာင့္ထိန္းရာေရာက္ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္က မေစာင့္ထိန္း ႏိုင္တဲ့ အျပင္ ေစာင့္ထိန္းေနပါတယ္ ဆိုၿပီး အေၾကာင္းျပ ၊ တစ္ျခားသူေတြ ကို လည္း ကိုယ့္ေနာက္ပါေအာင္ဆြယ္၊ ဒီလို အကုသိုလ္မ်ိဳးဟာ အင္မတန္မွ ေၾကာက္စရာေကာင္းလွပါတယ္။
သူမ်ားအသက္ကို ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် မသတ္လို ့ "ပါဏာတိပါတာကံ" မက်ဴးလြန္ပါဘူး ဆိုေပမဲ့၊ က်ဴးလြန္ေအာင္ အားေပးအား ေျမာက္လုပ္တာ၊ က်ဴးလြန္တဲ့ လူကို ခ်ီးေျမႇာက္တာ၊ သူမ်ားအသက္ဆံုးရံႈးတာကို ဝမ္းသာေက်နပ္တာဟာ လူျဖစ္ေစ၊ ရဟန္းျဖစ္ေစ အျပစ္ျဖစ္ေစပါတယ္။
ဒီရဟန္း ဟာ မွားေနတယ္ဆိုတာ သိေနရက္နဲ ့၊ ရဟန္း ျဖစ္ေနလို ့ဆိုၿပီး သူ ့ေနာက္က မားမားမတ္မတ္ရပ္ၿပီး ကာကြယ္ေနတာမ်ိဳး ဟာ "သူခိုး ဓါး႐ိုးကမ္း" ဆိုတာမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ အျပင္ မိမိတို ့အတြက္လည္း "အကုသိုလ္ " ျဖစ္ေစပါတယ္။

သူမ်ား ရဲ ့အကုသိုလ္ လုပ္ရပ္ကို မိမိ တို ့အေနနဲ ့မွ်ေဝမခံစားမိေစရန္ အတြက္ " အကုသိုလ္ ေလးဆယ္ " ဆိုတဲ့ စာစု ကို တင္ျပလိုက္ပါတယ္။

အဂၢမဟာပ႑ိတ ေက်းဇူးရွင္ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ေရးသားျပဳစုတဲ့ " သာသနသမၸတၱိဒီပနီက်မ္း" ကို ဘဒၵႏၲေကလာသ( နဝမပဓာန နာယကဆရာေတာ္ )မဟာလယ္တီတိုက္၊ မံုရြာ၊ က ျပန္လည္ေဖၚျပေရးသားတဲ့ ဒီက်မ္းမွာ...

" ကိုယ္တိုင္သတ္မႈ၊ သတ္ေစမႈႏွင့္ ၊ သတ္မႈႏွစ္သက္၊ ေက်းဇူးႁမြတ္၊ ေလးခ်က္အစြန္းလာ"

ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ ေအာက္ က ေရးသားထားတာ ကို ကိုးကားၿပီးတင္ျပရရင္...
ဒသဂုၤတၱရပါ႒ိေတာ္ မွာ အစြန္းေလးပါးမွ စင္ၾကယ္ေသာ ကိုယ္အမႈအရာ၊ ႏႈတ္အမႈအရာ၊ စိတ္အမူအရာ တိုကိုလည္း ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူ၏.. တဲ့။

ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ တရားေတာ္ကား ဦးေခါင္း၌ ရြက္ထားအပ္ေသာ ဝန္ထုပ္သည္ ေအာက္သို ့ခ်ျခင္းငွာ ၿမဲသကဲ့သို ့၊ ထို ့အတူ ဆိုလတၱံေသာ ေလးဆယ္ေသာတရားတို ့ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ သူသည္ ငရဲသို ့က်ရန္ ၿမဲ၏.. လို ့ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဆက္လက္ၿပီး တရားေလးဆယ္တို ့ကို ေဖၚျပထားပါတယ္။

ဒီဝိပႆနာဘာဝနာ သည္သာလ်ွင္ အပါယ္ဘဝမွ လြတ္ေျမာက္ဖို႔ စိတ္ခ်ရ၏...တဲ့။
အပါယ္လြတ္ေျမာက္ဖို ့ဝိပႆနာအားထုတ္နည္းေတြကို ဘယ္ေလာက္ႀကိဳးစားအားထုတ္ေနေပမဲ့ မိမိတို ့ရဲ ့သ႑ာန္မွာ အကုသိုလ္တရားေတြ ျဖစ္ေနသ၍ကေတာ့ အပါယ္ ကလြတ္ေျမာက္ဖို ့ထက္ အပါယ္ကို သြားဖို ့ပိုၿပီး နီးစပ္မႈရွိတယ္လို ့ေျပာလို ့ရပါတယ္။

မေကာင္းတဲ့ အလုပ္မွန္သမွ် ႀကိဳးစားအားထုတ္ရင္ "အပါယ္" ကို က်ပါတယ္။ "အပါယ္"က်တယ္ ဆိုတာကို အေျခခံဗုဒၶသာသနာဝင္ အားလံုးသိၿပီးသားျဖစ္ၾကမွာပါ။ဒီေနရာမွာေတာ့ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ေတြ ကိုနားလည္ဖို ့ေတာ့လိုအပ္ပါတယ္။

ပုထုဇဥ္ လူသား အားလံုး ေန႔စဥ္သြားလာ လႈပ္ရွားေနၾကတဲ့ အခါ ကုသိုလ္လုပ္လွ်င္ ကုသိုလ္ ျဖစ္ၿပီးေတာ့၊ ကုသိုလ္ မျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ "အကုသိုလ္" ျဖစ္ပါတယ္။ ကုသိုလ္ မလုပ္ႏိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ အကုသိုလ္ အလုပ္ကို လုပ္မွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ မျဖစ္ရင္ေတာ့ "ဘဝင္စိတ္" ဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘဝင္စိတ္ ဆိုတာဟာ အိပ္ေပ်ာ္ေနခ်ိန္ ျဖစ္ေသာစိတ္ ျဖစ္ပါတယ္ လို ့အၾကမ္းဖ်င္း နားလည္ေပးပါ။
အကုသိုလ္ဒုစ႐ိုက္၊ ကုသိုလ္ သုစ႐ိုက္ တို ့မွာ..
" ဒု "ဆိုတာ ....
မေကာင္းတဲ့ အျပစ္ႏွင့္တစ္ကြျဖစ္ေသာ၊ အပါယ္(၄)ပါးကို က်ေရာက္ႏိုင္ေသာ လို႔အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။
"စ႐ိုက္" ဆုိတာကေတာ့ အက်င့္ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့..
ဒုစ႐ိုက္ဆိုတာ မေကာင္းေသာ၊ အပါယ္(၄)ပါးသို႔ က်ေရာက္ႏိုင္ေသာ၊ အျပစ္ကိုျဖစ္ေစေသာ အက်င့္ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ 
သုစ႐ိုက္ ဆိုတာက ေတာ့ ဒုစ႐ိုက္ ရဲ ့ဆန္႔က်င္ဘက္ပါ။ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ရဲ ့ဆန္႔က်က္ဖက္ ဆိုေတာ့...
" ေကာင္းျမတ္တဲ့ အက်င့္" ေပါ့ေနာ္။

အကုသိုလ္အေၾကာင္းကို ရွင္းျပရင္း နဲ ့ဒီေနရာမွာ ၾကံဳတုန္း "ဟိရီ နဲ ့ဩတၱပၸ" ဆိုတဲ့ တရားႏွစ္ပါး အေၾကာင္း ထည့္ၿပီး ေရးသား တင္ျပခြင့္ျပဳပါ။

"ဟိရီ" ဆိုတဲ့ စကားဟာ "ရွက္ျခင္း" လို ့အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။
"ၾသတၱပၸ" ဆိုတာကေတာ့ " ေၾကာက္ျခင္း" လို ့အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။
တကယ္တန္း အဓိပၸါယ္ဖြင့္ရရင္....
မေကာင္းမႈ ဒုစရုိက္ ကုိျပဳလုပ္တာကို ရွက္တဲ့ ..ရွက္ျခင္း ကို " ဟိရီ" လို ့ေခၚၿပီး၊ မေကာင္းမႈ ဒုစရုိက္ ျပဳလုပ္ရမွာကုိ ေၾကာက္တဲ့ ...ေၾကာက္ျခင္း သေဘာကို " ၾသတၱပၸ" လို ့ေခၚပါတယ္။

ဒီ တရားႏွစ္ပါး ကုိ " ေလာကပါလ" ( ေလာက ကို ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ) တရားလုိ႔ လည္း ေခၚပါတယ္။ ေလာကရဲ ့အကြပ္တရားႏွစ္ပါး လုိ႔လည္းေခၚပါတယ္။
တကယ္လို ့မ်ား အဲဒီ တရားႏွစ္ပါးမရွိဘူး ဆိုရင္ေတာ့...
♦ သူဥစၥာကုိခုိးယူျခင္း၊
♦ သူတစ္ပါးအိမ္ယာ ကုိက်ဴးလြန္းျခင္း၊
♦ သူ႔သမီးပ်ဳိကုိ အတင္းယူျခင္း၊
♦ အရက္ေသစာ ေသာက္စားျခင္း၊
♦ မဟုတ္မမွန္လိမ္ညာေျပာဆုိျခင္း၊
♦ ေဆြမ်ဳိးအရင္းခ်ာ စတဲ့ကုိးကြယ္ထိုက္တဲ့ေယာက္က်ား၊ မိန္းမေတြ ကုိ ေသာ္လည္းေကာင္း လင္၊ မယား ျပဳလုပ္ၿပီး တိရိစၧာန္ လို က်င့္ျပီး ေနထိုင္လာႏိုင္တဲ့အတြက္ ေလာက ပ်က္စီးနုိင္ပါတယ္။

"အစည္းမရွိေသာဝါး၊ အကြပ္မရွိေသာ ၾကမ္း ဟာ ပရမ္းပတာ" ဆိုတဲ့အတိုင္းပ်က္စီးသကဲ့သုိ႔ ပ်က္စီးမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ဒီတရားႏွစ္ပါး လက္ကိုင္ထားသူကုိ နတ္တုိ႔ ဟာ အလြန္ခ်စ္ေသာေၾကာင့္ ( ေဒဝဓမၼ) တရားလုိ ႔လည္းေခၚပါတယ္။ 

ဒီတရားႏွစ္ပါးကုိအမ်ားနားလည္ေအာင္ေျပာျပရရင္...
♦ မိမိ ရဲ ့ဂုဏ္သိကၡာကုိ ေစာင့္ေရွာက္အ ေလးထား၊ တန္ဘုိးထားသူတုိ႔ဟာ အကုသုိလ္ ဒုစရုိက္ျပဳလုပ္ျခင္းမွ ရွက္ျခင္းဆုိတဲ့ (ဟိရီ) တရားဟာ ထင္ရွားသလိုပဲ ၊

♦ ဆရာ၊မိဘ၊ေဆြမ်ဳိး စတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔ နဲ ့အျ ခားသူေတြ ကုိ ေလးစားတတ္တဲ့သူမွာ "ၾသတၱပၸ " တရားထင္ရွားျဖစ္ပါတယ္။

ဆုိလုိတာက...
ဒုစရုိက္( မေကာင္းမႈ )တစ္ခုခုကုိျပဳ လုပ္ဖုိ႔ၾကဳံလာတယ္ဆုိၾကပါစို ့။ မိမိရဲ့ ဂုဏ္သိကၡာ တန္ဘုိးထားတဲ့သူ တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ..
"ငါသည္ အမ်ဳိးေကာင္းသားတစ္ေယာက္ျဖစ္၏။ ငါလုိအမ်ဳိးေကာင္းသားက မေကာင္းတာလုပ္ရင္ ( ဥပမာ-သူတစ္ပါးအသက္ကုိသက္ေနရင္ )"ရွက္စရာျဖစ္လိမ့္မယ္"လို ့မိမိအမ်ဳိးဂုဏ္ကုိ ေစာင့္ထိန္းေသာ အားျဖင့္ မေကာင္းမႈကုိျပဳရမည္မွ..ရွက္၏..တဲ့။

♦ တဖန္ .ပညာတတ္သူကလည္း...
"ငါလုိပညာတတ္တဲ့ သူတစ္ေယာက္က ေအာက္က်တဲ့ မေကာင္းတာ ကို ျပဳလုပ္ရင္ ( ဥပမာ- သူ႔ဥစၥာ မတရားယူလွ်င္ ) ရွက္စရာျဖစ္ေတာ့မွာပဲ။
ထိုအတူ " အသက္ၾကီးသူကလည္း "ငါလုိ အသက္ၾကီးသူတစ္ေယာက္က မေကာင္းတာ ကုိ ျပဳေနရင္ ( လိမ္ေနရင္ ) ရွက္စရာၾကီးျဖစ္ေတာ့မယ္"အဲဒီလို အစရွိတဲ့ မိမိမွာရွိတဲ့ ဂုဏ္တစ္ခုခုကုိ ေလးစားသူ၊တန္ဘုိးထားသူဟာ အကုသုိလ္ ဒုစရုိက္ကုိ ျပဳလုပ္ျခင္း မွ ရွက္ျခင္းလုိ႔ ဆုိတဲ့ "ဟိရီ " တရား ထင္ရွားျဖစ္ ပါတယ္။

♦ေနာက္ ဆရာ၊ မိဘ ၊ေဆြမ်ဳိး စတဲ့ အျခားပုဂၢိဳလ္ေတြ ကုိေလးစားသူဟာ " ၾသတၱပၸ"တရားထင္ရွားျဖစ္တယ္ ဆုိတဲ့သေဘာက...
ငါ တစ္ေယာက္ထဲက မေကာင္းတာကို လုပ္လိုက္ရင္ ငါ့မိဘ၊ ငါ့ေဆြမ်ဳိး၊ငါ့ ဆရာ သူတစ္ပါးတုိ႔ အကဲ့ရဲ့ကုိ ခံရၿပီး "တံေတြးခြက္ ပက္လက္ေမ်ာ"ကာ ငါးခုံးမတစ္ေကာင္ေၾကာင့္တစ္ေလွလံုးပုပ္" ဆိုတဲ့ စကားလို ျဖစ္ေတာ့မွာပဲ။ အဲဒီလို စပ္ဆုိင္သူေတြ ကုိ ငဲ့ညွာတတ္သူ မွာ ဒုစရုိက္ ကို ေၾကာက္လန္ ့တတ္တဲ ့"ၾသတၱပၸတရား" ျဖစ္ပါတယ္။

မိမိဂုဏ္သိကၡာကုိ လည္းမငဲ့၊ ဆရာသမား မိဘေဆြမ်ဳိး မ်ားကုိလည္း မငဲ့၊ ရြဲ႕ခ်င္တုိင္းရြဲ႕သူ အဖို ့ကေတာ့" ဟိရီ ၾသတၱပၸ "(၂)မ်ဳိးလုံးကင္ၿပီး ဒုစရုိက္မႈေတြနဲ ့ျပည့္တင္းေနေတာ့မွာပါ။

♦ရွက္မႈ၊ ေၾကာက္မႈ ကုိ "ဟိရီ ၾသတၱပၸ " လို ့ဆုိေသာ္လည္း ေတြ႕ကရာ ရွက္ေၾကာက္မႈ ေတြကုိ "ဟိရီၾသတၱပၸ"အစစ္ လို ့မမွတ္ရပါဘူး။
"ဒုစရုိက္မေကာင္းမႈ" ကုိ ျပဳရျခင္း က ရွက္ျခင္း၊ေၾကာက္ျခင္းကုိသာ "ဟိရီ ၾသတၱပၸ "အစစ္ လို ့မွတ္ရတာပါ။

အဲဒီလို "ဟိရီ ၾသတၱပၸ " တရားႏွစ္ပါးကို လက္ကိုင္ထားရင္ေတာ့ ဒုစ႐ိုက္ ဆိုတာ မလုပ္ျဖစ္ေတာ့ပဲ အကုသိုလ္ကင္း လို ့ကုသိုလ္ ေတြ ပဲ ျဖစ္ေနေတာ့မွာပါ တင္ျပခ်င္တဲ့အတြက္ အဲဒီ "ဟိရီ ၾသတၱပၸ " အေၾကာင္း အရင္ေျပာျပတာပါ။ရွည္သြားတဲ့အတြက္ခြင့္လႊတ္ပါ။

ေရးလက္စ အထက္က စကားကို ျပန္ဆက္ရရင္ ...

သုစ႐ိုက္ ဆိုတာက ေတာ့ ဒုစ႐ိုက္ ရဲ ့ဆန္႔က်င္ဘက္ပါ။ မေကာင္းတဲ့အက်င့္ရဲ ့ဆန္႔က်က္ဖက္ ဆိုေတာ့...
" ေကာင္းျမတ္တဲ့ အက်င့္" ေပါ့ေနာ္။
အကုသိုလ္ ျဖစ္ေစဖို ့ "မေကာင္းတဲ့ အက်င့္" ဒုစ႐ိုက္ ကို က်ဴးလြန္ၾကတဲ့ ေနရာမွာ...
ဒုစ႐ိုက္ တရား ( ၁ဝ ) ဆိုၿပီး အုပ္စုအေန နဲ ့ ( ၃ )အုပ္စု ရွိပါတယ္။
( က ) ကာယ ဒုစ႐ိုက္( ၃ )ပါး၊ 
( ခ ) ဝစီ ဒုစ႐ိုက္( ၄ )ပါး၊ 
( ဂ ) မေနာ ဒုစ႐ိုက္( ၃ )ပါးျဖစ္ၿပီး

( က ) ပထမအုပ္စု ျဖစ္တဲ့ ကာယဒုစ႐ုိက္( ၃ )ပါးက ေတာ့ "သတ္ျခင္း၊ ခိုးျခင္း၊ ေဖာက္ျပန္ျခင္း" တို ့ပါပဲ။

( ခ ) ဒုတိယအုပ္စုျဖစ္တဲ့ ဝစီဒုစ႐ိုက္ ( ၄ ) ပါး ကေတာ့ လိမ္ျခင္း၊ ကုန္းတိုက္ျခင္း၊ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ စကားေျပာျခင္း၊ အခ်ည္းႏွီး သိမ္ဖ်င္းေသာ စကားေျပာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

( ဂ ) တတိယ အုပ္စု မေနာဒုစ႐ိုက္ မွာ ေတာ့ ...
အဘိဇၥ်ာ ဆိုတဲ့.. သူတစ္ပါးပစၥည္းကို မတရားလုိခ်င္ျခင္း၊
ဗ်ာပါဒ ဆိုတဲ့... သူတစ္ပါးကို ႏွိပ္စက္ညႇင္းဆဲ သတ္ျဖတ္လိုျခင္း၊ 
မိစၦာဒိဠိ ဆိုတဲ့...အယူမွား၊အမွတ္မွားျခင္း တို႔ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ ဒုစ႐ိုက္ ( ၁ဝ ) ပါးရွိတဲ့ အနက္ အဆိုးဆုံးဟာ "မိစၧာဒိဠိ" ျဖစ္ပါတယ္။ "မိစၧာဒိဠိ" တစ္ခုထဲ ေၾကာင့္သာ က်န္တဲ့ ဒုစ႐ိုက္ ( ၉ )မ်ဳိး ကို က်ဴးလြန္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ မိစၦာဒိဠိ ေၾကာက္စရာေကာင္းပံုကို ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဆံုးမေတာ္မူထားတာရွိပါတယ္...
"ဦးေခါင္းမီးေလာင္၊ ရင္ဝ လွံစူးလွ်င္ ခဏထား၍ရသည္။ မိစၧာဒိဌိ ကို အရင္ဆံုးပယ္ သတ္ႏိုင္ေအာင္ က်င့္ႀကံၾကပါရန္" တုိက္တြန္းေတာ္မူထားပါတယ္။

"ဦးေခါင္းမီးေလာင္၊ ရင္ဝ လွံစူးလွ်င္ တစ္ဘဝ ပဲေသၿပီး မိစၧာဒိဌိ နဲ ့သာဆိုရင္ တစ္သံသရာလံုး အိုလို႔မဆံုး၊ ေသလို႔ မဆံုး ျဖစ္ေနမယ္" လုိ႔ ဆံုးမေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။

အကုသိုလ္ ျဖစ္ဖို ့ဒုစ႐ိုက္တရားဟာ မွာ အေျခခံအားျဖင့္ ( ၁ဝ ) ပါးျဖစ္ၿပီး ပြားလုိက္လွ်င္ ေလးဆယ္ ရပါတယ္။ ဒီ ဒုစ႐ိုက္ ဟာ ဘယ္လို ့ပြားသလဲ ဆိုေတာ့ အုပ္စုအားျဖင့္ ( ၄ )အုပ္စု ျဖစ္သည္။
ပုထုဇဥ္တို႔ဟာ အဲဒီ မေကာင္းမႈ ဒုစ႐ိုက္ ကို ပံုစံ ( ၄ ) မ်ိဳး နဲ ့က်ဴးလြန္ၾကပါတယ္။
( ၁ )ပထမအုပ္စု က ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် က်ဴးလြန္ပါတယ္။
( ၂ )ဒုတိယအုပ္စု က မိမိ က တစ္ျခား တစ္ေယာက္ကို ေစခိုင္းၿပီး က်ဴးလြန္ပါတယ္။
( ၃ )တတိယအုပ္စုက တစ္ျခားပုဂၢိဳလ္ တစ္ေယာက္ေယာက္ကို သြယ္ဝိုက္တဲ့နည္း နဲ ့က်ဴးလြန္ဖို ့အားေပးပါတယ္( ဥပမာ- ေျမႇာက္ေပးတဲ့သေဘာမ်ိဳး)
( ၄ )၊ စတုတၳအုပ္စု ကေတာ့ တစ္ေယာက္ေယာက္က ဒုစ႐ိုက္ က်ဴးလြန္ေနခ်ိန္မွာ မိမိရဲ ့စိတ္ထဲမွာ ဝမ္း ေျမာက္ေနျခင္း ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ ေလးမ်ိဳး နဲ ့ ဒုစ႐ိုက္ (၁ဝ)ပါး ကို တစ္ပါးစီ က်ဴးလြန္ေတာ့ ပြားလိုက္ရင္း ဒုစ႐ိုက္ အပြား ( ၄ဝ ) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ခုလို ့ ေဖ့စဘုတ္ စာမ်က္ႏွာေတြမွာ ေရးၾက ဆိုၾက ဆဲၾက တာေတြဟာ အဲဒီ အပြား(၄ဝ) ရွိတဲ့အနက္ ဘယ္ထဲမွာ အၾကံဳးဝင္ေနတယ္ ဆိုတာ ကိုယ္ကိုတိုင္ပဲ အသိဆံုး ျဖစ္ၾကမွာပါ။

လုပ္တဲ့လူကလည္း လုပ္ၿပီးၿပီ၊ ခံရတဲ့ လူကလည္း သူရဲ ့အတိတ္က ျပဳခဲ့တဲ့ ကံေၾကာင့္ ခံ လည္း ခံၿပီးေနၿပီ။ အဲဒီ ႏွစ္ဦး တို ့ၿပီးသြားတဲ့အေၾကာင္းရာ အေပၚ၊ ဘာမွမဆိုင္တဲ့ မိမိ က ဆက္ၿပီး အကုသိုလ္ တရားေတြ ပြားစရာအေၾကာင္းမရွိပါဘူး။
အဲဒီလို ဒုစ႐ိုက္ တရား ေလးဆယ္ ရွိသလိုဘဲ၊ ေျပာင္းျပန္ျပန္ၿပီး သုစ႐ိုက္ဆယ္ပါးကို ပြားရင္ လည္း အပြား( ၄ဝ )ရပါတယ္။
ဒုစ႐ိုက္ဆယ္ပါး၊ အပြားေလးဆယ္ကို က်ဴးလြန္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အားလံုးဟာအပါယ္က်မွာ ျဖစ္ပါတယ္ 

အပါယ္( ၄ )ပါး မွာ " ၿပိတၱာ၊ ငရဲ၊ တိရစၧာန္၊ အသူရကာယ္" တို ့ဟာ အက်ဳိးတရားေလးပါးျဖစ္ၿပီး အေၾကာင္းတရားလည္း ေလးပါးရွိပါတယ္။
ေလာဘေၾကာင့္ ၿပိတၱာျဖစ္တယ္။
ေဒါသေၾကာင့္ ငရဲေရာက္တယ္။
ေမာဟ ေၾကာင့္ တိရစၦာန္ျဖစ္တယ္။
မာနေၾကာင့္ အသူရကာယ္ျဖစ္ရပါတယ္။

အဲဒီလို အထက္ကေျပာတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြ လုပ္ေနသမွ်ကာလပတ္လံုး အပါယ္ေဘးက လြတ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီအေၾကာင္းတရားေတြကို ပယ္သတ္ ဖို႔ အတြက္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြပဲ ျဖစ္တဲ့ ဒါန၊ သီလ၊ သမထေလာက္ နဲ ့မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ကံအက်ဳိးေပးကိုရၿပီး ကံလမ္းသာလွ်င္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဝိပႆနာ ဘဝနာကေတာ့ ဉာဏ္လမ္းျဖစ္ၿပီး လုပ္သေလာက္ တက္ပါ သည္။ ယေန႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစုသည္ ဝိပႆနာ တရား အားထုတ္ၾကျခင္းထက္ ဒါန၊ သီလ၊ ျပဳၾကတာက ပိုၿပီးမ်ားၾကပါတယ္။ 

အက်ဥ္းခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ အေၾကာင္းေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ တရားအားမထုတ္ျဖစ္ၾကေသးရင္ေတာင္ မွ...
လက္ရွိမ်က္ေမွာက္ကာလ မွာ အကုသိုလ္ မျဖစ္ေစဖို ့အတြက္ ဒုစ႐ိုက္ အပြား (၄ဝ) ကို ဆင္ျခင္ရင္း ကုသိုလ္တရား ေတြ ပြားမ်ားႏိုင္ၾကပါေစလို ့ ဆႏၵျပဳရင္း ကုသိုလ္ျဖစ္ဖို ့ဒီစာစု နဲ ့ဓမၼဒါန ျပဳ လိုက္ပါတယ္။

( ခႏၶာ- ၅ပါးတစ္ဦး )
••••••••••••••••••••••••••••••••••
လက္ကိုင္ဖုန္း ျဖင့္ စာစီရျခင္းျဖစ္သည့္အတြက္ သတ္ပံုမွားယြင္းမႈမ်ား ေတြ ့ရွိပါက သည္းခံခြင့္လႊတ္ၿပီး ျပင္ဆင္ဖတ္ရႈေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါသည္။(ခႏၶာ-၅ပါးတစ္ဦး)
ကိုးကား-အရွင္ဇနကာဘိဝံသ (ကုိယ္က်င့္အဘိဓမၼာက်မ္း) ႏွင့္ Ashin Mu Nain Da (အရွင္မုနိႏၵ)ေရးသားခ်က္မ်ားမွ ေကာက္ႏႈတ္ပါသည္။