DAHÁTÍ [Metal]

Periodic Table ၌ ျဒပ္စင္ (၁၁၈)မ်ဳိးရိွတဲ့အနက္ (၉၁) မ်ဳိးခန္႔ဟာ သတၱဳမ်ားျဖစ္ၾကတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာ စကားတြင္ အဲ့ဒီ သတၱဳတိုင္းရဲ႕ အမည္ကို ေဖာ္ျပရန္ ခဲယဥ္းလွပါတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္၌ ေတြ႕ရိွရေသာ သတၱဳ အမည္အခ်ဳိ႕ကို ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပေပးထားပါတယ္။ ေနာင္တြင္  ရွာေဖြရသမွ် သတၱဳအမည္ေတြကိုလဲ ဆက္လက္၍ ေဖာ္ျပေပးမယ္ျဖစ္ပါတယ္။

Metal ကို ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာစကားတြင္ Dahátí (ဒါဟာ့သိ) သို႔မဟုတ္ Luwázati (လူဝဇာသီ) ဟုေခၚ ၾကပါတယ္။ Dahátí ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ သကၠတမွ ပံုပ်က္ေမြးစားထားသည္ဟု ယူဆရသည္။ သကၠတ ဘာသာစကားမွာ Metal ကို Dhatu ဟုေခၚၾကတယ္။ ထိုမွ ဗမာတို႔က သတၱဳ ဟု ေလယူေလသိမ္းေျပာင္း ေမြးစားထားတာျဖစ္တယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြက Dahátí ဟုသံုးျခင္းက အဆိုပါ သကၠတ ဘာသာစကားကို အေျခခံတာျဖစ္တယ္။ ဒီအသံုးဟာ အရဗီစာတတ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အမ်ားအျပားသံုးၾကတာကို ေတြ႕ရတယ္။ အရဗီစာတတ္ သက္ႀကီးေတြကို ေမးျမန္းၾကေတာ့ “ဒီ ဒါဟာသီ ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ အူရ္ဒူ ဘာသာစကား ျဖစ္တဲ့ Dahat မွ ေျပာင္းလာျခင္း ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ Dahat (دهات)က ဒူရ္ဒူစာမွာ သတၱဳကို ေခၚ တာျဖစ္တယ္။ အရဗီစာတတ္ေတြ အူရ္ဒူစာနဲ႔ ပိုရင္းႏီွးတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဒီစကားလံုးကို ေျပာင္းယူ သံုးႏႈန္း တာဟာ  လက္ခံႏိုင္စရာျဖစ္တယ္။ Dahat ဆိုတဲ့ အူရ္ဒူစကားလံုးလဲ သကၠတ Dhatu မွ ဆင္းသက္လာ တယ္လို႔ အူရ္ဒူစာေပ ပညာရွင္ေတြက လက္ခံၾကတယ္။ 

႐ိုဟင္ဂ်ာ အခ်ဳိ႕က သတၱဳကို Luwázati လို႔ ေယဘုယ်အားျဖင့္ သံုးႏႈန္းၾကတယ္။ ‘သံထည္အစုဝင္’ဟု အဓိပၸာယ္ရတယ္။ Luwá(သံ)+Zat (အမ်ဳိး) ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ ေပါင္းစပ္နာမ္ တစ္ခုျဖစ္တယ္။ 

ဒီpostတြင္ သတၱဳ ၁၀ မ်ဳိးရဲ႕ ႐ိုဟင္ဂ်ာအေခၚမ်ားကို ေဖာ္ျပေပးပါတယ္။

Dahát [ Metal/ သတၱဳ] (၁၀) မ်ဳိး

စဥ္	႐ိုဟင္ဂ်ာ	ဗမာ	အဂၤလိပ္
၁	Cúna	ေရႊ	Gold
၂	Rufa	ေငြ	Silver
၃	Fitol	ေၾကးဝါ	Brass
၄	Tama	ေၾကးနီ	Copper
၅	Ginní	ေၾကးညိဳ	Bronze
၆	Luwá	သံ႐ိုင္း	Iron
၇	Cíca	ခဲ	Lead
၈	Zasta/Dosta	သြပ္	Zinc
၉	Farod	ျပဒါး	Mercury
၁၀	Thoin	သံျဖဴ	Tin

ဆက္လက္၍ ေဖာ္ျပပါမည္…………

ေရးသား© ႐ိုဟင္ေလး