Silent letter words in English
အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ
(Saya Rashid)
အပိုင္း (၁)
အဂၤလိပ္စာ စာလံုးအမ်ားအျပားတြင္ စာလံုးေပါင္း (spelling) ႏွင့္ အသံထြက္ (pronunciation) ျခားနားေနတာကိုေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ စာလံုးတစ္မ်ဳိး၊ အသံထြက္ တစ္မ်ဳိးျဖစ္ေနပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ရာစုႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္းမွာ ဒီစကားလံုး ေတြဟာ မူလ original ႏွင့္မတူပဲ ေျပာင္းလဲခဲ့ၿပီးျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စကားလံုးအမ်ားစုဟာ မူလ origin အတိုင္း ရိွေနပါတယ္။ ေအာက္မွာေဖာ္ျပထားမယ့္ စကားလံုးေတြဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေန႔စဥ္ အသံုးမ်ားတဲ့ silent letter words ေတြျဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္အကၡရာ ရဲ႕ ေရွ႕မွာ သို႕မဟုတ္ ေနာက္မွာ ဘယ္ အကၡရာ ရိွေနရင္ ဘယ္အကၡရာကို silent လုပ္ရမယ့္ဟာ ေဖာ္ျပသြားမယ္ျဖစ္ပါတယ္။
1. Silent 'a' words
' lly' ေရွ႕ 'a'ရိွေနရင္ အဲ့ဒီ 'a' ကို silent လုပ္ရပါမယ္။
ဥပမာ_ logically (3 syllable) /logikly/ လို႔ အသံထြက္ ပါတယ္။
- artistically, physically, musically
2. Silent 'b' words
(a) syllable တစ္ခုထဲမွာ 'm' ရဲ႕ ေနာက္ 'b' ရိွေနရင္ 'b' silent လုပ္ရပါတယ္။
Example- bombing (boming) လို အသံထြက္ ရပါတယ္။
- climbing, climbed, comblike, dumber,
dumbly, lamblike, limbless, plumbing, thumbed, wombed...
(b) ေနာက္ဆံုးအကၡရာ 't' ေရွ႕ 'b' ရိွေနရင္ 'b'silent လုပ္ရပါတယ္။
ဥပမာ- debt ကို ' det ' လို႔ အသံထြက္ ရပါတယ္။
အျခားစာလံုးမ်ား- doubt, debtor, debtee, subtle.....
(c) syllable တစ္ခုထဲတြင္ 'b' ေရွ႕ 'b' ျဖစ္ေနရင္ ဒုတိယ 'b' ကို silent လုပ္ရပါတယ္။
ဥပမာ- scribble /skribl/ လို႔ အသံထြက္ရပါတယ္။
အျခားစာလံုးမ်ား- abbess, abbot, abbreviations, babbling, chubby, bubble, cubby, fibber, gibbon, dibble, robber, rubbish......
3. Silent 'c' word မ်ား
(a) Syllable တစ္ခုထဲတြင္ 's' ေနာက္၊ 'e or i or y or h' ေရွ႕ c ရိွလွ်င္ 'c' silent လုပ္ရပါတယ္။
ဥပမာ _ muscle /m^sl/
အျခားဥပမာစာလံုးမ်ား- fascinate, discipline, science, scene, ascending,.......
(b) Syllable တစ္ခုထဲတြင္ k ေရွ႕ c ရိွရင္ 'c' silent လုပ္ရတယ္။
ဥပမာ -Lack/læk/ c သံ ျမဳပ္ပါတယ္။
အျခားဥပမာ စာလံုးမ်ား - Schick, pack, pluck, luck, black, block, attack, kick, rack...
(c) 'q' ေရွ႕ c ဆိုရင္လဲ c silent လုပ္ရတယ္။ ဥပမာ - acquiesce /ækwi'es/
အျခားဥပမာမ်ား- acquired, acquainted, lacquer....
(d) z ေရွ႕ c ဆိုရင္လဲ C silent လုပ္ရပါတယ္။ ဥပမာ- czar, czarina,...
အပိုင္း(၂)
အဂၤလိပ္စာ ဘာသာစကား၌ silent words မ်ားစြာေတြ႕ရမွာပါ။ Silent letters ေတြက native speaker ေရာ အဂၤလိပ္စာ ေလ့လာသူမွာပါ အခက္အခဲမ်ားေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ အသံထြက္ ႏွင့္စာလံုးေပါင္း ျခားနားေနလို႔ပါ။
ဆက္လက္ေလ့လာၾကရေအာင္-
4. Silent letter 'd' word
(a) ' d ' ဟာ ge /g ေရွ႕မွာ ရိွေနရင္ 'd ' ကို silent လုပ္ေလ့ရိွပါတယ္။
ဥပမာ - badge /baj/ d သံ ျမဳပ္ရတယ္။
တစ္ျခားဥပမာစာလံုးမ်ား
abjudge, acknowledge, adjudge, badge, begrudge, bludge bodge bridge, budge, cadge, Cambridge, cartridge, cledge, disacknowledge, dislodge, dodge, drawbridge, drudge, edge, fadge, fledge, flybridge, footbridge, frankpledge, fridge, fudge, gadge, grudge, hedge, impledge, judge, knowledge,…
(b) 'd ' silent လုပ္ရတဲ့ အျခား အသံုးမ်ားတဲ့စကားလံုးမ်ား
Djibouti, handkerchief (‘d’ ဟာ /g/ သံထြက္ရပါမယ္။), handsome, handsomeish, handsomely, handsomeness, sandwich, veldt, Wednesday...
5. Silent 'e' letter words
(a) အဂၤလိပ္စာ မွာ e ႏုဲ႔ ဆံုးတဲ့ စကားလံုးေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႕ပါမယ္။
Languagtist ေတြရဲ႕ အဆိုအရ old English မွာ ေနာက္ဆံုး e ကို silent လုပ္ေလ့မရိွခဲ့ေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ေနာက္ဆံုး ကို silent လုပ္ရပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ loan word ေတြ မွ လြဲ၍ က်န္ e နဲ႔ ဆံုးတဲ့စကားလံုးအားလံုးလိုလိုမွာ e ကို silent လုပ္ရပါတယ္။ e နဲ႔ဆံုးတဲ့ စကားေတြကို ေလ့လာၾကည့္ရင္-
A) e နဲ႔ဆံုးျခင္း အားျဖင့္ သရသံ ေျပာင္းလဲ သြားရတာကိုလဲ ေတြ႕ရပါမယ္။ သံတို မွ သံရွည္ ေျပာင္းတယ္။
ဥပမာ- cut /kʌt /နဲ႔ cute /kjuːt/
hat နဲ႔ hate
hug နဲ႔ huge
B) English မွာ v ဒါမွမဟုတ္ u နဲ႔ ဆံုးတဲ့ စကားလံုးမရိွပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ v နဲ႔ u ေနာက္ ရိွတဲ့ e ဟာ အသံထြက္ မွာ ဘာမွ effect မလုပ္ပါဘူး။ အဲဒီ e မပါရင္ v နဲ႔u ျဖင့္ ဆံုးၾကမယ္။ ဒါနဲ႔ရိွေနတာပါ။
ဥပမာ- give, have, clue, blue.... စတဲ့ စာလံုးေတြမွာ e မပါရင္လဲ အသံထြက္ ေျပာင္းလဲမႈမရိွႏိုင္။ ဒါေပမယ့္ မရိွရင္ v / u တို႔ျဖင့္ ဆံုးပါမယ္။
C) c နဲ႔ g ေနာက္မွာရိွ တဲ့ e ဟာ အဲဒီ c နဲ႔ gရဲ႕ အသံ ကို အသံေပ်ာ့ ျဖစ္ေစပါတယ္။
ဥပမာ- cat /k/ သံထြက္တယ္။ cent မွာ ေတာ့ /s/ သံထြက္တယ္။
C နဲ႔ G ေနာက္မွာ ရိွတဲ့ silent e ဟာ /s/ သံ နဲ႔ /j/ သံ ျဖစ္ေစပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ /k/ သံ နဲ႔ /g/ သံ ျဖစ္ေနမွာပါ။
ဥပမာ Lance မွာ e မရိွရင္ /k/ သံထြက္ပါမယ္။
Large မွာ e မရိွဘူးဆိုရင္ /g/ သံထြက္ပါမယ္။ silent e ေၾကာင့္ soft sound /s/ သံ /g/ ျဖစ္သြားတာပါ။
D) Syllable တိုင္းမွာ vowel ရိွရတယ္။ မဟုတ္ရင္ အသံထြက္ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဥပမာ
Little ဆိုတဲ့ စကားလံုးမွာ syllable ႏွစ္ခုပါ။ ေနာက္ဆံုး e မရိွရင္ littl ျဖစ္သြားမွာပါ။ pronunciation effect ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
exceptions (1)- love/ glove/ above/ have /come/ some/ none / oven/ cover/ glove/ ေတြမွာ short vowel sounds ျဖစ္ပါတယ္။
(2) Resume (cv form)/ vice versa ေတြ မွာ e silent မလုပ္ပါ။
(6)*** F silent လုပ္ရတဲ့ စကားလံုး မရိွပါဘူး။
English မွာ F, J, Q, R, X, Y, and Z ေတြ ကို silent မလုပ္ရပါ။ တကယ္လို႔ silent လုပ္ရရင္လဲ တျခား language words ေတြ ျဖစ္ပါမယ္။
(7) G silent wotds
(a) syllable တစ္ခုထဲမွာ L ေရွ႕ g ရိွေနရင္ စကားလံုး တစ္ခ်ဳိ့ မွာ g silent လုပ္ရပါတယ္။ ဥပမာ-
intaglio, passacaglia, seraglio, zabaglione.
(b) gm (consonant cluster) ျဖင့္ ရိွတဲ့ စကားလံုး 514 လံုး ရိွေၾကာင္း language ကြၽမ္းက်င္သူေတြက ေရးထားတာေတြ႕ရပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ m ေရွ႕ g ကို silent လုပ္ရပါတယ္။ အဲဒီ silent word ေတြမွာ gm ရဲ႕အသံ ဟာ m သံ သာ ထြက္ရၿပီး silent မလုပ္ရတဲ့ စာလံုးမ်ားမွာဆိုရင္ ၾကားမွာ faint pause လုပ္ရတယ္။ ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေလးေပါ့။
Silent လုပ္ရတဲ့ စာလံုး ဥပမာ -
apothegm, diaphragm, epiphragm, paradigm
silent မလုပ္ရ faint pause လုပ္ရတဲ့ စာလံုး ဥပမာျပရရင္ batman, abridgment ေတြ ပါ
(c) n ေရွ႕ g ကိုလဲ silent လုပ္ရပါတယ္။ ဥပမာ-
gnar or gnarr, gnarl, gnarled, gnarlier, gnarly, gnash gnat, ,gnathic, gnathion, gnathite, gnathonic, gnathonical, gnathonically,
-sign, design, align , assign, , campaign, champaign, codesign, foreign,
faint pause လုပ္ရၿပီး silent မလုပ္ရတာလဲရိွပါတယ္။ ဥပမာ-
Signature, significant
>>>>>>>
အပိုင္း (၃)
'ေရးေတာ့အမွန္ ဖတ္ေတာ့အသံ ' တဲ့။ ဘာသာစကားတိုင္းမွာ spelling စာလံုးေပါင္း နဲ႔ အသံထြက္ pronunciation ျခားနားေနတဲ့ စကားလံုးေတြ အနည္းနဲ႔အမ်ားေတြ႕ ႏိုင္ပါတယ္။ အေျခအေနတစ္ခုမွာ စကားလံုးတစ္လံုးဘယ္လို အသံထြက္ရေၾကာင္း မၾကာခဏဆိုသလို စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမသက္ေရာက္ပုံႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနပံု ရတာကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
အခ်ိဳ႕ေသာ အသံတိတ္အကၡရာေတြကို ဘယ္လိုအခ်ိန္တြင္ ဘယ္လိုစည္းမ်ဥ္းေတြ ရိွေနတယ္ ဆိုတာ ေဖာ္ျပလိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ႁခြင္းခ်က္အခ်ိဳ႕ရွိတတ္တာကို သတိထားပါ။
ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံ၊ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးႏွင့္ တစ္မ်ဳိး ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈ မတူညီတာကိုလဲ ေလ့လာေတြရိွႏိုင္ပါတယ္။
ဥပမာ အီတလီတြင္ J ကို အေျခခံအားျဖင့္ႏိုင္ငံျခားစကားလုံးမ်ားတြင္သာ အသုံးျပဳပါတယ္။ ျပင္သစ္ဘာသာျဖင့္ J ဟာ အဂၤလိပ္လို အသံကဲ့သို႔တူညီတဲ့ အသံမရွိပါဘူး။
ဆက္လက္ေလ့လာၾကည့္ၾကရေအာင္…
(8) Silent letter 'h ' words
- ဘယ္အခ်ိန္မွာ 'h' အသံတိတ္ျဖစ္သလဲ
A. '' h '' ဟာ g 'ၿပီးေနာက္ စကားလုံးတစ္လုံးရဲ႕ အစတြင္႐ွိတဲ့အခါ ဥပမာ- ghastly ႏွင့္ ghost ကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနရင္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ တိတ္ဆိတ္စြာေနတယ္။ စကားလုံး အခ်ိဳ႕မွာ -
ဥပမာ။ ။ ghetto/ɡɛtəʊ /
Ghana (a country), Ghanese(adj), gharry(n), ghastful(adj), ghastliness(n), ghastly(adj), ghat(n), ghatti(n), ghazi(n), ghee(n), gheg(n), Ghent(a city)(n), gherao(n,v), gherkin(n), ghetto blaster(n), ghettoization(n), ghettoize(v), ghee(n), ghost(n,v), ghostfish(n), ghoul(n), ghoulie(n), ghoulish(adj).
'gh' ရဲ႕ အသံထြက္ ဟာ /g/ sound ျဖစ္ပါတယ္။
B. စကားလံုးတစ္လံုးမွာ ‘h’ ဟာ ‘r’ ရဲ႕ေရွ႕ ျဖစ္ေနရင္ 'h'silent လုပ္ရပါတယ္။ ဥပမာ- rhyme /rʌɪm/
rhabdom(n), rheme(n), rhenish(adj), rhenium(n), rheology(n), rhymes, rhesus baby(n), rhesus factor(n),
C. --'h' ဟာ စကားလုံးတစ္လံုးရဲ႕ အစတြင္ျဖစ္ၿပီး စကားလုံးကို သရသံျဖစ္ေစတဲ့အခါ 'h ' silent ျဖစ္သြားပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ေတြဆိုရင္ faint /h/ h ကို အသံ မိွန္မိွန္ ဆိုရတာလဲ ရိွပါတယ္။
ဥပမာ- honestly/ˈɒnɪstli/
သရသံျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ ဒီစကားလံုးေတြရဲ႕ ေရွ့ indefinite article သံုးရရင္ an သံုးရပါတယ္။
heir, heirdom, heiress, heirless, heirloom, heirship, honest, honestly, honesty, honorhonorability, honorable, honorably, honorarily, honorary degree, honorary, honored, honoree, honors, honourable, hours(n).
ေအာက္မွာေပးထားတဲ့ စကားလံုးေတြက က်ေတာ့ h သံ အသံမိွန္မိွန္ ျဖင့္ဆိုရမယ္ျဖစ္ပါတယ္။
herb, herbage, herbal, herbivore, herbivorous, herbivorously, herbivorousness, herbless, herblet……
9. The silent K words
ဘာသာေဗဒပညာရွင္ေတြရဲ႕အဆိုအရ old english မွာဆိုရင္ 'n' ေရွ႕မွာရိွတဲ့ 'k' ကို အသံတိတ္ မလုပ္ၾကတာကို ေလ့လာသိရိွ ရပါတယ္။ ၁၅ ရာစု မတိုင္ခင္ ေရွ႕ေဟာင္းအဂၤလိပ္စာတြင္ 'k' သံျမဳပ္ေလ့မရိွၾကပါ။ Williams Shakespeare ေခတ္မွာေတာင္ k silent မလုပ္ၾကပါ။ ဥပမာ ဝါက်ေလးတစ္ေၾကာင္းၾကည့္ရရင္
'I know the knight will knock on the knave's door with his knife before entering' ဆိုတဲ့ ဝါက်ကို
“I k-now the k-night will k-nock on the k-nave’s door with his k-nife before entering.”လို႔ ဆိုခဲ့ၾကတာကို ေလ့လာသိရိွရပါတယ္။။
၁၅ ရာစု အစပိုင္း အလယ္ေခတ္ အဂၤလိပ္စာမွာဆိုရင္ n ေရွ႕ k ရဲ႕ အသံထြက္ကို တေျဖးေျဖး silent လုပ္ေနတာကို ေလ့လာေတြ့ရိွရပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုလုပ္ရတာကို ျပတ္ျပတ္သားသား မသိၾကပါ။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ သုေတသီေတြကေတာ့ ဒီလိုယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ Kn ဗ်ည္းစု မရိွတဲ့ Latin နဲ႔ France ဘာသာစကားဟာ လြမ္းမိုးေနတဲ့ ေခတ္ကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအေနျဖင့္ 'k' သံ ဟာ လံုးဝ silent ျဖစ္လာပါတယ္။ စိတ္ဝင္စားစရာ တစ္ခုကေတာ့ German, Swedish ႏွင့္ Dutch ဘာသာစကားေတြမွာ kn cluster ရဲ႕ k သံ ကို ျမဳပ္ေလ့မရိွတာကို ေလ့လာသိရိွရပါတယ္။
K သံ silent လုပ္ရတဲ့ စကားလံုးတခ်ဳိ႕မွာ
Know, knowledge, knee, knot, knight, knit, knock,.... ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။
Knနဲ႔ အစျပဳၿပီး ေနာက္ဆံုး ck နဲ႔ဆံုးရင္ ေရွ႕ k ကို silent, ေနာက္ဆံုး k ကို အသံျပင္းျဖင့္ ထြက္ရပါတယ္။
အဲဒီစာလံုးေတြက knock, knack, knapsack ေတြျဖစ္တယ္။
10. L silent လုပ္ရတဲ့ စကားလံုးေတြေလ့လာၾကပါမယ္။
A. Syllables တစ္ခုထဲ L ဟာ d ရဲ႕ ေရွ႕မွာ ျဖစ္ေနရင္ L ကို တခ်ဳိ႕စကားလံူေတြမွာ silent လုပ္ရပါတယ္။
အဲ့ဒီစာလံုးတခ်ဳိ႕မွာ could, should, would
B. Syllables တစ္ခုထဲ၌ a နဲ႔ f ၾကား L ရိွေနရင္ L ကို silent ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီစကားလံုးေတြက
ဥပမာ -
calf /kɑːf
behalf(n), calf bone(n), calf(n), calfhood(n), calfless(adj), calflike(adj), calfskin(n), calf-tongue(n), half a dozen(n), half gainer(n), half mask(n), half mile(n), half page(n), half(n, adj, adv), half-and-half(n, adj), halfback(n), half-holiday(n), half-hourly(adj, adv), half-length(adj), half-life(n), half-mast(n), half-moon(n), halfness(n), halfpace(n), half-pay(n), halfpence(n, adj), halfpenny(n, adj), halfpennyworth(n), half-time(adj, adv), halftime(n), halftone(n), halfway(adj, adv), half-wit(n), half-witted(adj), mooncalf(n).
‘alf’ ဟာ /af/ သံ ထြက္ရပါတယ္။
C. Syllable တစ္ခုထဲ L ဟာ a နဲ႔ k ၾကား ျဖစ္ေနရင္ L silent ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ-
chalk /tʃɔːk/
တစ္ျခားစကာလံုးေတြက
backtalk(n), balk(n,v), beanstalk(n), cakewalk(n,v), calk(n,v), catwalk(n), chalk, chalkboard(n), crosswalk(n), eyestalk(n), footstalk(n), jaywalk(v), jaywalker(n), leafstalk(n), moonwalk(n), overtalk(v), ropewalk(n), shoptalk(n), sidewalk(n), skywalk(n), stalk(n,v), talk(n,v), talkative(adj), talky(adj), undertalk(v), walk(n,v), ......... ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။
D. Syllable တစ္ခုထဲမွာ o န႔ k ၾကား L ျဖစ္ေနရင္ L silent ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ- folk /fəʊk/
တစ္ျခားစကားလံုးမ်ား-
folk music(n), folk poet(n), folk singer(n), folk writer(n), folk(n), folkiness(n), folkish(adj),
folksy(adj), folktale(n), folkway(n), folky(n, adj), workfolk(n), yolk(n), yolkiness(n), yolky(adj)........ျဖစ္ၾကပါတယ္။
‘olk’ ရဲ႕ အသံဟာ /ōk/ ဟုထြက္ပါတယ္။
E. ##m ရဲ႕ ေရွ႕ L ကိုလဲ silent လုပ္ရပါတယ္။
ဥပမာ စကားလံုး- calm, palm,.....
11. M ကို ဘယ္အခ်ိန္ silent လုပ္ရမလဲ။
## m ဟာ n ေရွ႕ မွာ ဝါက် ေရွ႕ဆံုးမွာ ရိွေနရင္ m silent လုပ္ရပါတယ္။
mneme(n), mnemic(adj), mnemonic(n,adj),
mn ရဲ႕ အသံ ဟာ /n/ သံထြက္ရပါတယ္။
To be continued >>>>
အပိုင္း(၄)
Silent letter ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အပိုင္း ၁၊ ၂၊ ၃ မွာ အကၡရာ m အထိကို ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနာက္ဆံုးအပိုင္းမွာေတာ့ က်န္ေနေသးတဲ့ အသံတိတ္အကၡရာ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဖာ္ျပပါမယ္။ ေတာ္ေတာ္ၿခံဳငံုမိေလာက္ၿပီလို႔ ယူဆပါတယ္။ ျမန္မာဘာသာစကားမွာလဲ ေရးတာတစ္မ်ဳိး ဖတ္ရတာတစ္မ်ဳိး အမ်ားႀကီးေတြ႕ရမွာပါ။ ဥပမာ-
၁။ ငါးေျခာက္ ကို ငေျခာက္( -ါး ကို ျမဳပ္ရပါတယ္။ )
၂။ ပုသိမ္ ကို ပသိမ္( -ု ကို ျမဳပ္ရ ပါတယ္)
အသံေျပာင္းတဲ့ စနစ္ က ရိွေနၿပီးသားပါ။ အသံျပင္းကို အသံေပ်ာ့ ေျပာင္း ဆိုရတာမ်ဳိး၊ ဗ်ည္းသံ ေျပာင္းဆိုရတာမ်ဳိး၊ သရသံ ကို ေျပာင္းဆို ရတာမ်ဳိးေတြ႕ ရပါမယ္။ ဒီစကားလံုးေတြကို native speaker ေတြ ေျပာဆိုတဲ့ အသံေတြ မ်ားမ်ား နားေထာင္ရပါမယ္။
တကယ္ေတာ့ listening skill ဟာ receptive skill ျဖစ္ၿပီး speaking skill ဟာ productive skill ျဖစ္ပါတယ္။
နည္းတူ အဂၤလိပ္ဘာသာစကား အသံထြက္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခက္အခဲေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔လို second language အျဖစ္သင္ယူသူ အေနျဖင့္ မၾကာခဏေတြ႕ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလို အသံေျပာင္းဆိုရျခင္းမွာ အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရိွၾကတယ္လို ဘာသာေဗဒ ပညာရွင္ေတြက ဆိုၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕စကားလံုးေတြကို
တစ္ျခားဘာသာစကားတစ္ခုမွ ေမြးစားရတဲ့ စကားလံုးမို႔ မူလဘာသာစကားမွာ ဆိုရတဲ့အတိုင္း ဆိုရေၾကာင့္ လိုလဲ ေျပာပါတယ္။ ဥပမာ tsunami ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို Japan ဘာသာစကားမွ ေမြးစားရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ Japan ေတြက t ကို silent လုပ္သလို ဆိုရပါတယ္။
13. N သံ silent လုပ္ရတဲ့ စကားလံုး
**'n' ကို ဘယ္လိုအေျခအေနမွာ silent လုပ္ရသလဲ။ စကားလံုးတစ္လံုး ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး 'm' ေနာက္ေရးရင္ n ကို silent လုပ္ရပါတယ္။
ဥပမာ- autumn, column, solemn ,condemn,.....
*mn ရဲ့ အသံဟာ /m/ သံထြက္ပါတယ္။
>>ဒါေပမယ့္ mn ေနာက္တျခားအကၡရာေတြ ရိွေနရင္
n ကို silence မလုပ္ရပါ။
ဥပမာ- omnipotent, omnivores...
14. 'P' သံ silence လုပ္ရတဲ့ စကားလံုးမ်ား
***'p' silent လုပ္ရတာကို လည္း တခ်ဳိ႕ စကားလံုးေတြမွာေတြ႕ရမယ္။
စကားလံုးရဲ႕ အစ မွ n ႏွင့္ s ေရွ႕ မွာေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ p ကို silence လုပ္ရပါတယ္။
ဥပမာ- pneumonia, pneumatology, pneuma, psalm, pseudo, psycology
psephologically, cupboard, raspberry, receipt......
15. 'R' သံ silence လုပ္ျခင္း
***Silent <r> ဟာ အင္မတန္ ထူးျခားေနပါတယ္။
**/r/သံဟာ သူ႕ရဲ႕ေနာက္သံ ေပၚမူတည္ ေနတာကိုေတြ႕ရမွာပါ။ ေနာက္သံ သရသံျဖစ္ရင္ /r/ သံထြက္ေလ့ရိွၿပီး consonant သံ ျဖစ္ေနရင္ သို႔မဟုတ္ ေနာက္သံမရိွရင္ silent လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဥပမာ- fork, bird, cart စတဲ့ စကားလံုးေတြမွာ r ေနာက္ k, d, t ေတြ consonant လိုက္တဲ့အတြက္ /r/သံ ျမဳပ္ႏိုင္ပါတယ္။
***IRON /aɪən/ ဆိုရင္ r ရဲ႕ေနာက္ vowel sound ရိွေနရင္လဲ /r/ သံ silent လုပ္တာကို ခြၽင္းခ်က္ အေနနဲ႔ေတြ႕မွာပါ။
***ေနာက္ဆံုးသံ /r/ ျဖစ္ေနပါက ျမဳပ္ရတာကိုေတြ႕ရေပမယ့္ connected speech ေတြမွာ ဒုတိယ စကားလံုးဟာ vowel sound ျဖစ္ေနရင္ silent မလုပ္ရပါ။
ဥပမာ car /kɑː(r)/
r သံေပ်ာ့ျဖင့္ဆိုရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ car engine ကို သီးျခားမဆိုပဲ connected လုပ္လိုက္ရင္ /r/ သံထြက္ရပါတယ္။
16. 'S'silent လုပ္ျခင္း
**'s'silentလုပ္ရတဲ့စကားလံုးတခ်ဳိ႕ကိုေတြ႕ရမွာပါ။
aisle, apropos, chassis, debris, island /ˈʌɪlənd/, islander, isle, islet, puisne, viscounty.
17. T သံ ဘယ္အခ်ိန္ တိတ္ရသလဲ။
*** ေန႔စဥ္အသံုးမ်ားတဲ့ စကားလံုးေတြထဲမွာ t silent words အခ်ဳိ႕လည္း ေတြ႕ရပါတယ္။
'ေရးေတာ့အမွန္ ဖတ္ေတာ့အသံ' ဆိုသလို မွန္မွန္ကန္ကန္ ဆိုတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ရပါမယ္။
stenနဲ႔ ဆံုးၾကတဲ့စကားလံုးမ်ား- fasten အသံထြက္ ကေတာ့/ˈfɑːs(ə)n/
တျခားစာလံုးမ်ား listen, often, hasten, moisten, soften...
***stle နဲ႔ဆံုးၾကတဲ့စကားလံုးမ်ား - whistle, wrestle, thistle, ...ေတြမွာလဲ t silence ျဖစ္ပါတယ္။
**ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေစ၊ တခ်ဳိ႕စာလံုးေတြမွာ t သံ ဟာ ရိွေနရပါမယ္။ ဥပမာ-
lastly အသံထြက္ /ˈlɑːstli/
နည္းတူ
justly, mostly, shiftless
/ˈʃɪftləs/ ေတြမွာလဲ t သံ silent မလုပ္ရပါ။
18. Silent U လဲ ရိွေသးတယ္။
*** Silent U ဘယ္မွာလုပ္ရမလဲ။
. ဥပမာ
guide အသံထြက္ က /ɡʌɪd/
catalogue အသံထြက္ က /ˈkat(ə)lɒɡ/
language အသံထြက္ က /ˈlaŋɡwɪdʒ/
**G ေနာက္ u ကို silent လုပ္ရတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ တျခားပံုစံတူ စကားလံုးမ်ားမွာ
intrigue, fatigue, technique, guide, guilty, league, business /ˈbɪznəs/
19. Silent W ကိုလဲ ေလ့လာၾကမယ္။
***Silent Letter W
what အသံထြက္ က/wɒt/
where အသံထြက္ /wɛː/ ဒီလို wh-စာလံုးေတြမွာ h သံ silent လုပ္ရေပမယ့္ who, whom, whose, whole, whore, whoop, စတဲ့ စကားလံုး ႏွင့္ ၄င္း တို႔ႏွင္ဆက္စပ္စကားလံုးေတြက်ရင္ w သံ silent လုပ္ရပါတယ္။
***r ေရွ႕ w ကို လဲ silent လုပ္ရတဲ့စကားလံုးေတြ မ်ားစြာ ေတြ႔ရမွာပါ။
ဥပမာ-
wrack, wrapped, wrath, wrathy, wreck, wrest, wrestle, wright, wring, wrinkle, wrist, writ, write, writing, written, wrong, wrote, wroth, wry,......
***W သံျမဳပ္ရတဲ့ တျခားစကားလံုးတစ္ခ်ဳိ႕မွာ
answer, awful, awry, sword, two.....
အဂၤလိပ္စာကို ေလ့လာသူ တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ မိမိေလ့လာ သိရိွႏိုင္သေလာက္ကိုသာ မွ်ေဝလိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္လိုပဲ ေလ့လာသူတစ္ဦးအတြက္ အသံထြက္ မွန္ကန္ဖို႔အတြက္ အေထာက္အကူျပဳ၊ အက်ဳိးျပဳႏိုင္တယ္ဆိုရင္ ေက်နပ္ပါတယ္။
Saya Rashid
( A Lifelong Learner )
References:
1. Pronunciations Dictionary
2. Cambridge Advanced Learner's Dictionary
3. Collins Dictionary
4. Compact Oxford English Dictionary
5. Practical English Usage.
6. English language ဆိုင္ရာ အျခားစာအုပ္မ်ား
