၁၂။ လာရုဒေါလာမုန့် (Laçuddola)

 

၁၂။ လာရုဒေါလာမုန့် (Laçuddola)

✏✏✏✏✏✏✏✏
ရေးသား           📝 ရိုဟင်လေး|
အမျိုးအစား 🎍 ရိုဟင်ဂျာ ရိုးရာအစားအစာ [Rohingya Traditional Foods]|

"Noiya dhulár roñg noiya, háñlá háñlí gór furaiyá|

Noróinná háñlír keñlot fuwa, fuwar hátot diyé Laçuddola|

Dhulár fatót durúskurá, berár chértú háñcer háhá."

(-Osin Cayer)

ဒီလင်္ကာပိုဒ်ကို အာရ်ကန်ပြည်ရှိ ရိုဟင်ဂျာတိုင်း ကြားဖူးမှာမယ်လို့ ယူဆပါတယ်။ မင်္ဂလာပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ရှေးလင်္ကာတစ်ပိုဒ် ဖြစ်တယ်။ ကလေးတွေ ကစားတဲ့အချိန်တွင် ရွတ်ဆိုဆော့ကြလေ့ရှိတယ်။ ဒီလင်္ကာမှာ  ကလေးလက်မှာ လာရုဒေါလာမုန့် ပေးထားတယ်လို့ စပ်ဆိုထားတယ်။ ဒါကို လေ့လာကြည့်လျှင် လာရုေဒါလာမုန့်ဟာ ရှေးခေတ်ကတည်းကပင် ထင်ရှားတာခန့်မှန်းနိုင်တယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာ အဲဒီလာရုဒေါလာမုန့်အကြောင်းကို ဖော်ပြသွားမှာ ဖြစ်တယ်။ 

"လာရုဒေါလာ" (Laruddola) မုန့်ဟာ ထင်ရှားတဲ့ ရိုဟင်ဂျာရိုးရာမုန့်ထဲမှ တစ်မျိုးဖြစ်တယ်။ ရာသီမရွေး သုံးဆောင်နိုင်တဲ့ မုန့်တစ်မျိုးလဲဖြစ်တယ်။ အများအားဖြင့် ရက်ကြီးခါကြီး ပွဲရက်သဘင်တွင် ပြုလုပ်ကျွေးမွေးဧည့်ခံကြတယ်။ အထူးသဖြင့် ဆောင်းရာသီတွင် ပြုလုပ်စားသုံးကြလေ့ရှိတယ်။ လာရုဒေါလာ ရဲ့ အဓိပ္ပါယ်မှာ "လုံးဝန်းတဲ့မုန့်" ဖြစ်တယ်။ လာရု ဟာ ဟင်န္ဒီဘာသာစကား Laddu မှ ဆင်းသက်လာပြီး အလုံးငယ်လို့ အဓိပ္ပါယ်ရတယ်။ ဒေါလာကတော့ ရိုဟင်ဂျာစကား အလုံး၊ အခဲ ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။ နာမ်နှစ်ခုကို ပေါင်းစပ်ထားသော ပေါင်းစပ်နာမ် ဖြစ်တယ်။

လာရုဒေါလာမုန့် ဟာ ချိုမြိန်တဲ့မုန့် တစ်မျိုးဖြစ်တယ်။ လာရုဒေါလာမုန့်ကို ပေါက်ပေါက်နှင့်သော်လည်းကောင်း၊ မုန့်ဆမ်းဖက်နှင့်သော်လည်းကောင်း ပြုလုပ်ခဲ့ကြတယ်။ ပြုလုပ်ပုံပြုလုပ်နည်းက အလွန်လွယ်ကူလှတယ်။ အိမ်တွင် ပစ္စည်းတွေအသင့်ရှိရုံနဲ့ မည်သူမဆို လွယ်လွယ်ကူကူ ပြုလုပ်နိုင်တယ်။ ပြုလုပ်ရာတွင် လိုအပ်သော ပစ္စည်းများမှာ ဒေသထွက်ပစ္စည်းများသာ အဓိကသုံးကြတယ်။ 

ပါဝင်ပစ္စည်းများ

၁) လူး (ဂျူဝါရီ)

၂) မုန့်ဆမ်း (ဆုန်ရာ) 

၃) ဆန် (ဟော့ရောအိ)

၄) နှမ်း (ဂေါ့ချာ)

၅) ထန်းလျက်/ သကြား (ထန်းညာမီရာ)

၆) ဆား (နူံ)

၇) အုန်းသီး (နာဂျောလ်)

၈) ဆီ/ထောပတ် (တေလ်)

၉) မြေပဲ (ဘာဒါမ်)

တို့ ပါဝင်ကြတယ်။

ပြုလုပ်ပုံပြုလုပ်နည်း

လာရုဒေါလာမုန့်ကို ပါဝင်ပစ္စည်း အမျိုးမျိုးဖြင့် ပြုလုပ်လေ့ရှိကြသည်။ ဤနေရာတွင် အခြေခံပြုလုပ်ပုံတစ်မျိုးကို မိတ်ဆက်ပေးသွားမှာဖြစ်တယ်။

လာရုဒေါလာမုန့် ပြုလုပ်တော့မယ်ဆိုလျှင် ဦးစွာအထက်ဖော်ပြပါ ပါဝင်ပစ္စည်းများကို စုဆောင်းရတယ်။ ပထမဆုံး လူးဆံကို ဖောက်ပြီးတော့ ပေါက်ပေါက် ခေါ် ဟိုအိ လုပ်ယူရတယ်။ ပြီးတော့ မြေပဲ၊ ဆန်၊ နှမ်း၊ အုန်းသီးခြစ်တွေကို ညိုရောင်သန်းလာတဲ့အထိ လှော်ရတယ်။ အဲဒါတွေကို ကြေမွသွားအောင် ထောင်းပေးရတယ်။ လုံးဝ အမှုန့်ဖြစ်သွားအောင်တော့မဟုတ်ဘူး၊ အဆံအစိတ် ဖြစ်အောင်ပေါ့။ ပြီးရင် ဆီနဲ့ ထန်းလျက်ကို အရည်ပျော်အောင် ကျိုရတယ်။ ပြီးတော့ မုန့်ဆမ်းကို သေချာဆေးကြောပြီးတော့ ရေညစ်ဆယ်ယူရတယ်။ အားလုံး အဆင်သင့် ဖြစ်ပြီးဆိုရင် နောက်တစ်ဆင့် ဆက်ရတယ်။ 

သတိထားရမှာက အုန်းသီးကို အဆံသေးသေးလေး ရအောင် ခြစ်ပေးရတယ်။ မြေပဲနှင့် ဆန်ကိုလည်း အစိတ်စိတ်ကွဲအောင် ထောင်းပေးရတယ်။

အဆင့်အသင့်လုပ်ထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို လောင်ပန်းကြီးတစ်ခုတွင် အချိုးအကျညီအောင် ထည့်လို့ အားလုံးသမသွားအောင် ရောနှောရတယ်။ နည်းနည်း အေးသွားလျှင် အဖတ်တွေကို လက်နဲ့ဆုပ်ပြီးတော့ လက်တစ်ဆုပ်စာ လုံးဝန်းတဲ့ပုံသဏ္ဌာန်ရအောင် ပြုလုပ်ပေးရတယ်။  ဒါဆို အလုံးလှလှနဲ့ အလွန်အရသာကောင်းလို့ ရင်မြူးစေတဲ့ လာရုဒေါလာမုန့် ရသွားပါပြီ။

********

(မူလပုံကိုပြောင်းလဲထားသည်)