သမိုင်းသုတေသီ ဆရာအာမာန်

 

သမိုင်းသုတေသီ ဆရာအာမာန်

ဆရာအာမာန်၏ အမည်ရင်းမှာ အာမာန်အုလ္လာဖြစ်သည်။ အာမာန်အုလ္လာကို ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တောမြို့ အမှတ် (၅) ရပ်ကွက်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ သူသည် ကွယ်လွန်သူ မိုဟာမတ်ရှဖီးနှင့် ကွယ်လွန်သူ ဖရိဇာမာန်ခါတုန် တို့၏ တတိယမြောက်သားဖြစ်သည်။

အစောပိုင်းတွင် မောင်တောမြို့ အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းနှင့် ကျောက်ဖြူမြို့ အစိုးရအထက်တန်းကျောင်းတို့တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၉၆၉ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ဆရာများသင်တန်းကျောင်း (RTTI) တွင် ၂ နှစ် သင်တန်းဆင်းလက်မှတ်ရခဲ့သည်။ ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့် သိပ္ပံတက္ကသိုလ်မှ ပြင်ပကျောင်းသားအဖြစ် ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် ဘီေအဝိဇ္ဇာဘွဲ့ရရှိခဲ့ပြီး ၁၉၈၁ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ပညာရေးတက္ကသိုလ်မှ ပညာရေးဒီပလိုမာ (ဒီပလိုမာ) ကို ရရှိခဲ့သည်။ ၁၉၈၂ ခုနှစ်တွင် အထက်တန်းရှေ့နေစာမေးပွဲ Higher-Grade Pleader's Examination (HGP) ကိုလည်း အောင်မြင်ခဲ့သည်။

ဆရာအာမာန်အုလ္လာသည် အမ်းမြို့နယ်နှင့် မောင်တောမြို့နယ်ရှိ အစိုးရ အလယ်တန်းကျောင်း ၄ ကျောင်းတွင် မူလတန်းပြဆရာ (P.A.T) မှ အထက်တန်းပြဆရာ (S.A.T) အထိ ရာထူးအဆင့်ဆင့်ဖြင့် ၁၅ နှစ်ကြာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။

မြန်မာစစ်အစိုးရ၏ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှု အမျိုးမျိုးကြောင့် ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ခိုလှုံခဲ့ပြီး ရိုဟင်ဂျာ တော်လှန်ရေး လှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ဆရာသည် မိမိလူမျိုးနှင့် တိုင်းပြည်ငိမ်းချမ်းရေးအတွက် လှုပ်ရှားမှု ကဏ္ဍအမျိုးမျိုးတွင် တက်ကြွပါဝင်ခဲ့သည်။ အချို့အတွက် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးဖြစ်ခဲ့သည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော အာရကန်ရိုဟင်ဂျာ အမျိုးသား အစည်းအရုံး (ARNO) ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး အဖြစ် နှစ်ကာလအချို့ တာဝန်ယူခဲ့သည်။ ARNO သည် ၁၉၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ရိုဟင်ဂျာအဖွဲ့အစည်းများ ပေါင်းစည်းပေါ်ပေါက်လာခဲ့သော အဖွဲ့အစည်းကြီး တစ်ခုဖြစ်သည်။ လက်ရှိတွင် ဆရာသည် ၂၀--၌ တည်ထောင်ခဲ့သော အာရကန် ရိုဟင်ဂျာ အမျိုးသား မဟာမိတ်အဖွဲ့ (ARNA)၏ ဗဟိုကော်မတီ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည်။

ဆရာအာမာန်အုလ္လာသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရိုဟင်ဂျာ၊ ရခိုင်နှင့်ပတ်သက်သော သမိုင်း၊ နိုင်ငံရေး၊ တရားစီရင်ရေးစနစ်နှင့် ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဆောင်းပါးပေါင်း ၁၀၀ ကျော် ရေးသားခဲ့သည်။ဆရာ၏ ဆောင်းပါးအချို့သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံထုတ် သတင်းစာများနှင့် နိုင်ငံတကာ ဂျာနယ်များတွင် ပုံနှိပ်ဖော်ပြခြင်းခံရသည်။ ဆရာ The Citizenship Issue of Rohingya and Myanmar's Policy of Denationalization (၂၀၂၃)နှင့် A History of Rohingyas to 1948(၂၀၂၄) ဟူ၍ အရေးပါသော သမိုင်းစာအုပ် ၂ အုပ်ကို ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့သည်။ သူ၏ ဆောင်းပါးအများစုကို ၎င်း၏ အင်တာနက်ဝဘ်ဆိုက် www.masteramanullah.com တွင် ဝင်ရောက်လေ့လာဖတ်ရှူနိုင်သည်။

ပြုစုရေးသား- လူထုဝဏ္ဏ