ေဒါက္တာ ေအးခ်မ္းဆိုသူ ဖက္ဆစ္တစ္ဦး ဖတ္ရန္ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ အမာတၱယာဆဲန္ကို ထမင္းငတ္သူလို႕ ရခိုင္ေတြ အရင္စြပ္စြဲျပပါ

ေဒါက္တာ ေအးခ်မ္းဆိုသူ ဖက္ဆစ္တစ္ဦး ဖတ္ရန္ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ အမာတၱယာဆဲန္ကို ထမင္းငတ္သူလို႕ ရခိုင္ေတြ အရင္စြပ္စြဲျပပါ
=====================================================

ဗုဒၶဘာသာ၀င္စစ္စစ္ မ်ဴိးႏြယ္ကေန ေပါက္ဖြားလာသူ၊ အေမရိကန္ ပီအိပ္ခ်္ဒီ ေဒါက္တာျ ဖစ္တဲ့မႏၱေလးသား ေဒါက္တာဇာနည္ကို တစ္ေနရာမယ္ ရခိုင္သားတစ္ေယာက္က " ေဒါက္တာဇာနည္ ခင္ဗ်ားစားေရးေသာက္ေရးအတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥေျပာဆိုေနတာ ရပ္ လိုက္ပါ " ဆိုတဲ့ သေဘာ မ်ဴိး လာေျပာတာကို ခုနေလးတင္ ေတြ႕လိုက္မိလို႕ ဒါေလး ေရး တင္မိတာပါ။

ေဒါက္တာဇာနည္ဟာ ငတ္ျပတ္ေနသူလို႕ထင္ျပီး မိမိၾကီးျပင္းခဲ့ရာ ၀န္းက်င္နဲ႕ တိုင္းထြာျပီး ဒါမ်ဴိးေစာ္ကားလာသူ ကိုေရႊရခိုင္ကို ေျပာခ်င္တာက ဒီလိုပါခင္ဗ်ာ။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ သ မိုင္း ျဖစ္ရပ္မွန္ေတြကို အမွန္အတိုင္းေျပာခဲ့ဆိုခဲ့လို႕ ဗုဒၶဘာသာသစၥာေဖာက္အျဖစ္၊ ထမင္း ငတ္ေနသူ အျဖစ္ ေဒါက္တာဇာနည္ဆိုသူကို ပံုေဖာ္ဖို႕ ၾကိဳးစားမယ္ဆိုရင္ ခင္ဗ်ားလိုလူ စားေတြကို တစ္ခု ေထာက္ျပပါရေစခင္ဗ်ာ။

ေဒါက္တာဇာနည္ထက္ ပိုလူသိမ်ားတဲ့ ေနာက္ ထပ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ဦးကို ထမင္းငတ္ ေနသူအျဖစ္ဒါမ်ဴိး စြပ္စြဲေျပာ ဆိုရဲတဲ့ သတၱိ ခင္ဗ်ားတို႕မွာ ရွိပါသလား။ ဘာလဲ ကိုယ့္ ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းမို႕သာ ေျပာရဲျပီး ကမၻာကို ထြက္မေျပာ ရဲတာပါလား။ ေျဖၾကည့္ ပါ။ ခင္ဗ်ားတို႕မွာ ဒီလို ထြက္ျပီး စြပ္စြဲရဲတဲ့ သတၱိ နဲ႕ ပညာရွိေနျပီဆိုရင္ အဲ့ဒီ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ကို သစၥာေဖာက္လို႕ ကမၻာသိေအာင္ ထြက္ျပီး စြပ္စြဲျပၾကပါလို႕ ေျပာခ်င္တယ္။ ဒါကေတာ့ ကမၻာက ေလးစားရတဲ့ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ ေဒါက္တာ အမာတၱယာဆဲန္(Amartya Sen)ပါ ပဲ။ ခင္ဗ်ားတို႕ စြပ္စြဲ ေျပာဆုိတာျပီးရင္ သူကလည္း ခင္ဗ်ားတို႕ ကို တစ္ခုခုေတာ့ တုန္႕ျပန္ မွာပါ။

ေဒါက္တာ အမာတၱယာဆဲန္ ဆိုတာဟာ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္အတြက္ ေဘာဂေဗဒပညာရပ္အ တြက္ ႏိုဘယ္လ္ဆုကို ဆြတ္ခူးခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ မိခင္ႏိုင္ငံ ျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယ ရဲ႕ အျမင့္ဆံုး ဆုတံဆိပ္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ " Bharat Ratna ( ဘာရတ္ ရတနာ) ေခၚ "အိႏၵိယႏိုင္ ငံရဲ႕ ရတနာ တစ္ပါး " ဆိုတဲ့ဆုကိုလည္း ရရွိျပီး အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ရသူတစ္ဦးပါပဲ။ သူဟာ ခင္ဗ်ားတို႕ ႏွိမ္ေခၚေနၾကတဲ့ ဘဂၤလီလူမ်ဴိးပါပဲ။ သို႕ေသာ္ ခင္ဗ်ားတို႕ ရခိုင္လူမ်ဴိး မ်ား တစ္ခါ မွေတာင္ အိပ္မက္မမက္ႏိုင္ေသးတဲ့ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ကမၻာ့အဆင့္ ႏိုဘယ္လ္ဆု တစ္ခု ကို အဆင့္အတန္းမီမီအရယူျပႏုိင္ခဲ့တဲ့ ကမၻာက ေလးစားရတဲ့ ပညာရွင္ၾကီး တစ္ဦးပါ။ သို႕ေပမဲ့ သူဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္တာ အမွန္ပါပဲ။ သူဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ တစ္ဦးျဖစ္တာမို႕ သူဟာ ဘယ္သို႕ ျမင့္ျမတ္လွသူျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာမာစာနယ္ဇင္းေတြ အဲ့ ဒီအခ်ိန္တုန္းက ၀ိုင္း၀န္းေျမွာက္ပင့္ေရးသားခဲ့ၾကတာကို ခုထိမွတ္မိေနပါေသးတယ္။

အဲ့ဒီ ေဒါက္တာ အမာတၱယာဆဲန္ကပဲ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ကမၻာသိ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ညီလာခံၾကီး တစ္ခုမွာ ေျပာသြားခဲ့ဘူးတဲ့ စကားေတြ ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြကို လူၾကီးမင္းတို႕ သိၾကပါသလား။ သူကိုယ္တိုင္ ဘဂၤလီ လူမ်ဴိးျဖစ္တဲ့ အမာတၱယာဆဲန္က က ေျပာသြားခဲ့တဲ့ ထင္ရွားတဲ့စကားေတြထဲမွာ ယေန႕ထိ မွတ္မွတ္ထင္ထင္ရွိေနတဲ့ စကား ထဲက က တခ်ဴိ႕ကေတာ့ ..............

၁။ခင္ဗ်ားတို႕ အခုစြပ္စြဲေနၾကသလို ျမန္မာႏိုင္ငံက ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဴိးေတြဟာ သူ႕လူမ်ဴိးျဖစ္တဲ့ ဘဂၤါလီေတြ မဟုတ္ဘူးလို႕ ေျပာထားခဲ့ပါတယ္။

၂၊ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဴိးေတြဟာ ယေန႕ျမန္မာျပည္ဆိုတဲ့ တိုင္းျပည္ကို သူတို႕ဖာသာ သြားခဲ့ၾက တာမဟုတ္ဘဲ သူတို႕ရွိေနခဲ့ တဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ ရခိုင္ျပည္က ေမယုေဒသ တို႕ ေျမာက္ဦးေ ဒသတို႕ ကို ဗမာေတြကသာ အေရာက္ လာခဲ့ၾက တာ ျဖစ္ ေၾကာင္း တရား၀င္ေျပာၾကားခဲ့ ပါတယ္။
( ရခိုင္ျပည္ရဲ႕ တိုင္းရင္းသားေတြအျဖစ္ အစဥ္အဆက္တည္ရွိခဲ့တဲ့ ေမယုေဒသသား ရိုဟင္ ဂ်ာေတြ အပါအ၀င္ အားလံုးေနထိုင္ေနတဲ့ ရခိုင္ျပည္ကို ခရစ္သကၠရစ္ ၁၇၈၅ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါ ရီလ ၂ရက္ေန႕မွာ႕ ကုန္းေဘာင္ မင္းဆက္ စတင္ထူေထာင္ခဲ့သူ အေလာင္းဘုရား ရဲ႕ ေလးေယာက္ေျမာက္သားေတာ္ နဲ႕ ေရႊဘိုကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ရဲ႕ စတုတၳေျမာက္ဘုရင္ ဘိုးေတာ္ဦး၀ိုင္း လက္ထက္မွာ ဘိုးေတာ္ဦး၀ိုင္းရဲ႕ သားေတာ္ၾကီး သတိုးမင္းေစာ ( ေနာင္ ဘၾကီးေတာ္ဘု ရားဟု အမည္တြင္သူက စစ္သူၾကီးျပဳျပီး ) က တရား၀င္သိမ္းပိုက္ခဲ့တဲ့ သမိုင္းျဖစ္ရပ္ကို ကိုးကားျပီး ေဒါက္တာ အမာတၱယာဆဲန္ က ေျပာသြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။)

၃။ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဴိးေတြဟာ အခုသူတို႕ေနေနတဲ့ ေနရာမွာပဲ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေနထိုင္လာ ခဲ့သူေတြျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႕ ဘဂၤလီေတြ မဟုတ္ေၾကာင္း ကမၻာသိ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ ဘဂၤါလီ လူမ်ဴိး ဗုဒၶဘာသာ၀င္လည္းျဖစ္သူ ေဒါက္တာအမာတၱယာဆဲန္က ကမၻာသိေျပာၾကားခဲ့ပါ တယ္။ မည္သည့္ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္မ်ားကမွ် ေစာဒနာမ၀င္သလို ေဒါက္တာေအးခ်မ္းဆို သူ ကဲ့သို႕ မထင္မရွားမည္သည့္သမိုင္းပညာရွင္ဆိုသူကမွ်လည္း ေစာေၾကာခဲ့ျခင္းမရွိခဲ့ေၾကာင္း မွတ္သား မိခဲ့ပါသည္။ ယေန႕ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းဆိုသူေျပာေနသလို မည္သည့္ ဘဂၤါလီဘ ယာေၾကာ္ ကုလားက ေရးခဲ့မွန္းမသိသည့္ မည္သူကမွလည္း မသိသည့္ စာအုပ္အေပၚ ကိုး ကားေျပာဆိုေနျခင္းလည္း မဟုတ္ေၾကာင္း သိေစအပ္ပါသည္။

ဘဂၤါလီ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ကမၻာသိပညာရွင္စစ္စစ္ျဖစ္တဲ့ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ ေဒါက္တာ အမာ တၱယာဆဲန္ ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ေတြကိုပဲ အရင္ေခ်ဖ်က္ၾကည့္ပါဦး ျမန္မာျပည္မွ ဖက္ဆစ္ သမိုင္းဆရာဆိုသူ လူ႕ေကာက္က်စ္မ်ားခင္ဗ်ာ။

မႏၱေလးသား ေဒါက္တာဇာနည္ ကို ေနာက္ မွ အပုပ္ခ်ၾကတာေပါ့။ ေလာေလာဆည္ ခင္ဗ်ားတို႕ မုန္းတဲ့ ဘဂၤါလီလည္းျဖစ္၊ ခင္ဗ်ားတို႕ ခ်စ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာစစ္စစ္လည္း ျဖစ္၊ ရိုဟင္ဂ်ာဟာ ခင္ဗ်ားတို႕ စြပ္စြဲေနသလို ဘဂၤါလီလူမ်ဴိး လည္း လံုး၀မဟုတ္ပါဘူးလို႕ ကမၻာသိ ထပ္ကာထပ္ကာေျပာၾကားထားတဲ့ ႏိုဘယ္လ္ ဆုရွင္ ေဒါက္တာအမာတၱယာဆဲန္ ကို ထမင္းငတ္လို႕ ေျပာေနတယ္ ဘာညာနဲ႕ အရင္ ရႈတ္ခ်တာေတြ ဘာေတြကို ျမင္ခ်င္ပါတယ္။

ေဘာရွိရင္ လုပ္ျပပါခင္ဗ်ာ။ ေက်းဇူးတင္ပါ တယ္။

Htin Kyaw