"We got him By Paul Bremer"

"We got him By Paul Bremer"

--------------------------------------

ဆတ္ဒမ္ဟူစိန္ဆီမွာ ကမ႓ာဖ်က္လက္နက္ေတြ ရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႕ အေမရိကန္တပ္ေတြ အီရတ္ကို က်ဴးေက်ာ္ျပီး ဒီဇင္ဘာလ(၁၄) ရက္၊ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ ဘဂၢဒက္ျမိဳ႕ေတာ္ကေန "Ladies and Gentlemen: We got him!! "ဆတ္ဒမ္ဟူစိန္ကို မိျပီ" လို႕ ကမ႓ာကိုစတင္ ေၾကညာသူမွာ ယေန႕ Al Jazeera သတင္း႒ာန Head to Head အစီ အစဥ္မွာ Mehdi Hasan က "ISIS (သို႕) ISIL တို႕ရဲ့ ဖခင္ ဟာ ခင္ဗ်ားလို႕" အစြပ္စြဲခံခဲ့ရတဲ့ အေမရိကန္ သံအမတ္ Paul Bremer သာ ျဖစ္ပါတယ္။

Mehdi Hasan နဲ႕ Paul Bremer တို႕ရဲ့စကားစစ္ထိုးပြဲကို မိတ္ေဆြမ်ား၏ အလိုဆႏၵအရ ၏သည္မေရြး တင္ျပတာထက္ အီရတ္မွာ သံအမတ္ျဖစ္စဥ္ကာလ သူဘာလုပ္ခဲ့သလဲဆိုတာကို နားလည္မွသာ
Mehdi Hasan ရဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သေဘာေပါက္မယ္ ယူဆတာေၾကာင့္ အေမရိကန္
အစိုးရရဲ့ အီရတ္ႏိုင္ငံအေပၚ ကြၽမ္းက်င္ နားလည္မႈမရွိဘဲ ထင္တစ္လုံးနဲ႕ရမ္းသမ္း လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ
ေၾကာင့္ ဒီကေန႕တကမ႓ာလုံးက ဖိန္႕ဖိန္႕တုန္ေအာင္ေၾကာက္လန္႕ ေျခာက္ျခားေနရတဲ့ "ISIL" အဖြဲ႕ကို
ေမြးထုတ္မိျခင္း ကိစၥမွာ အဓိက အခန္းကဏၰက ပါဝင္ခဲ့တဲ့ Bremer ရဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကိုသာ မွ်ေဝခ်င္ပါတယ္။

အီရတ္ကို သိမ္းပိုက္ျပီး ဆတ္ဒမ္ကို မမိေသးခင္ကာလမွာ ႏိုင္ငံကို တည္ျငိမ္ေအာင္အုပ္ခ်ဳပ္ဖို့ အေမရိကန္ အရပ္သား အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး Jay Garner အီရတ္ကို ၂၁ ဧျပီ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ ေရာက္ရွိ လာပါတယ္။ ၎သည္ အေမရိကန္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ အီရတ္ရဲ့ အေျခအေနဟာ အဆိုးရြားၾကီးမဟုတ္ေသးဘဲ ဆြန္နီ မြတ္စလင္ အခ်ိဳ႕ရဲ့ ၾကိဳၾကားခုခံ တိုက္ခိုက္ မႈေလာက္သာ ရွိပါေသးတယ္။ Garner ရဲ့ တာဝန္ကေတာ့ အီရတ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ျပဳလုပ္ျပီး ဒီမိုကရက္တစ္အစိုးရ တစ္ရပ္ ေပၚေပါက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။အီရတ္ကို ေရာက္ရွိျပီး ေနာက္တေန႕မွာ ကာဒ္လူမ်ိဳးေတြရွိရာ ေျမာက္ပိုင္းကိုသြားျပီး ကာဒ္သူပုန္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ အီရတ္ရဲ့ အနာဂတ္ကို ပံုေဖာ္ႏိုင္ရန္ ေဆြးေႏြးၾကည့္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ကာဒ္သူပုန္လို႕ ဆတ္ဒမ္က သတ္မွတ္ထားတဲ့"Kurds" လူမ်ိဳးေတြက ၎တို႕ေနထိုင္ရာ ေျမာက္ပိုင္း အီရတ္ကို ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေတာင္းဆိုတာေၾကာင့္ ဒီကိစၥ ႏွင့္အတူ အျခားေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံျပီး အစိုးရတစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္းရန္ ဘဂၢဒက္မွာ ျပဳလုပ္မည့္ အစည္းအေဝး
ကို ဖိတ္ေခၚခဲ့တာကို ၎တို႕ကလည္း သေဘာတူညီခဲ့ပါတယ္။ဝါးအစည္းေျပသလို ျဖစ္ေနတဲ့ အီရတ္မွာ ဆတ္ဒမ္လက္ထက္ အႏွိမ္ခံခဲ့ရတဲ့ ျပည္တြင္း လူမ်ိဳးငယ္စုေတြနဲ႕ ႏိုင္ငံက ထြက္ေျပးေနတဲ့ ျပည္ေျပးေ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့အာဏာငတ္မြတ္ လုယက္ခ်င္မႈနဲ႕ ဂလဲ့စားေခ်ခ်င္ေနတဲ့ အာဃာတ ေတြအၾကားမွာ Garner တစ္ေယာက္ ရြာလည္ေနမယ္ဆိုတာ မွန္းဆ ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ေနာင္သိပ္မၾကာခင္မွာ အီရတ္ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာျပီး (၈) ႏွစ္ၾကာ အီရတ္ကို ကေျပာင္း ကျပန္ လုပ္မဲ့ရွီအာမြတ္စလင္ Nouri al-Maliki တစ္ေယာက္လည္း ျပည္ေျပး ဘဝ ကေန အီရတ္ကို ျပန္လည္ ေရာက္ရွိလာသလို အျခား အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း တစ္ဖြဲဖြဲ ျပန္လည္ ေရာက္ ရွိလာပါတယ္။ ဆတ္ဒမ္ရဲ့ မတရား ပိုင္ဆိုင္မႈေတြကို ေနရာတိုင္းမွာ လုယက္မႈရွိေနျပီး အေမရိကန္ တပ္သားေတြအေနနဲ႕လူတိုင္းကို မဖမ္းဆီးႏိုင္တာေၾကာင့္ ခြင့္ျပဳေပးထားရျပီး လူတိုင္းကိုယ္စီ ကိုယ့္ရပ္ ကိုယ့္ရြာကို ကိုယ္တိုင္လက္နက္ကိုင္ ေစာင့္ေရွာက္ေနရခ်ိန္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို ဗရုတ္ဗရက္ ကာလမွာပဲ လန္ဒန္မွာ ေဒါက္တာဘြဲ့ယူထားတဲ့ ရွီယာ အစၥလာမ္မစ္ ေခါင္းေဆာင္ DR. MO-WAFFAK al RBAIE နဲ႕ အီရတ္ ျပည္ေျပး ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္လည္း ျဖစ္သလို ဘြတ္ရွ္ အစိုးရ လက္ထက္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလကိုယ္စားလွယ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးတဲ့ Zalmay Khalilzad ကို အီရတ္ႏွင့္အာဖဂန္ႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ သံအမတ္အျဖစ္ ေရာက္ရွိလာျပန္ပါတယ္။

ဆိုလိုခ်င္တာက ဘြတ္ရွ္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး သူေစလႊတ္သူနဲ႕ အီရတ္ကို ျပန္လည္ ေရာက္ရွိလာသူ အားလုံး နီးပါးဟာ "ရွီအာ (Shia) မြတ္စလင္" ေတြခ်ည္းပဲဆိုတာကိုသတိျပဳမိဖို႕ လိုပါတယ္။ ဘြတ္ရွ္နဲ႕ သူ႕အစိုးရ အဖြဲ႕ဝင္ေတြရဲ့ ခပ္ေၾကာင္ေၾကာင္အေတြးလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ယေန႕ၾကံုေတြ႕ေနရတဲ့ မဆုံးႏိုင္မဲ့ စစ္ပြဲေတြ ဖန္တီးခ်င္တဲ့ ဆႏၵေတြေၾကာင့္လား၊သို႕တည္းမဟုတ္ ထိုႏွစ္ရပ္လုံးေၾကာင့္လားမသိ ဆတ္ဒမ္က "ဆြန္နီ မြတ္စလင္" ျဖစ္တာေၾကာင့္ အီရတ္မွာ"ရွီအာ" အစိုးရ တစ္ရပ္ကိုသာအေကာင္အထည္ေဖာ္ေပၚေပါက္ေစ ခ်င္တဲ့ မ်က္စိတစ္ဆုံး မျမင္တတ္တဲ့ ဉဏ္တိမ္တိမ္ အေတြးေၾကာင့္ မိမိတို႕ ကမ႓ာၾကီး အေမွာင္ထဲ

က်ေရာက္ေနရတယ္လို႕ သုံးသပ္ရင္လည္း မမွားႏိုင္ပါ။

တစ္ကမ႓ာလုံးမွာ "ဆြန္နီ မြတ္စလင္" လူဦးေရက ၁.၇ ဘီလီယံ (သန္းေပါင္း ၁,၇၀၀၊ 1.7 billion)၊ ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ Sunni (85-86%) ႏွင့္ Shia (12–13%) ရွိတာ၎တို႕ ေမ့ေနဟန္ တူပါတယ္။

ေမလ (၁) ရက္ေန႕ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ ဘြတ္ရွ္ကိုယ္တိုင္ ဂ်က္ေလယာဥ္ေမာင္းျပီး ေလယာဥ္တင္ သေဘၤာေပၚ"Tom Cruise တြမ္က႐ုစ္" ရဲ့ Top Gun ရုပ္ရွင္ ဇတ္ကားထဲကလို ဟန္ပါပါ ဆင္းလာျပီး အီရတ္ကို တိုက္ခိုက္မႈ ေအာင္ျမင္ျပီးစီးေၾကာင္း "Mission Accomplished" လို႕ ေျပာခဲ့တာ မွတ္မိၾက မယ္ ထင္ပါတယ္။ တကယ္က အီရတ္စစ္ပြဲ အစစ္က အဲဒီေတာ့မွ စတာပါ။Garner ထင္ခဲ့တာက (၃) လ အတြင္း သူ႕လုပ္ငန္း ျပီးစီးမယ္လို႕ မွန္းဆခဲ့ေပမဲ့ မွန္းခ်က္နဲ႕ ႏွမ္းထြက္ မကိုက္ခဲ့ပါ။ ဒီလိုနဲ႕ပဲ Garner ေနရာမွာ ယေန႕ ISIL တို႕ရဲ့ ဖခင္ရင္းၾကီး ျဖစ္လာမယ့္ Paul Bremer ကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာကုန္ေပးျပီး ဘြတ္ရွ္ အစိုးရက ေမလ (၁၂) ရက္၊ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ ေစလႊတ္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။ Bremer နဲ႕ Bush ဘာသာမဲ့အျဖစ္ အသြင္တူတာထက္ႏွစ္ဦးစလုံး အာရပ္ကမ႓ာကို ေသခ်ာ နားမလည္ပါ။ အထူးသျဖင့္ အီရတ္ရဲ့ ဆတ္ဒမ္ေနာက္ပိုင္း အေျခအေနမွန္ႏွင့္အီရတ္ရဲ့ သားအရင္း ဆြန္နီလူမ်ိဳးကို မွန္ကန္စြာ မသုံးသပ္ႏိုင္ခဲ့ပါ။

ဆတ္ဒမ္ရဲ့ရီပတ္ပလင္ကင္ နန္းေတာ္ေဟာင္းမွာ ႒ာနခ်ဳပ္ျပဳလုပ္ျပီး ဘုရင္ခံလို ရုံးထိုင္ေနတဲ့ Bremer တစ္ေယာက္ အီရတ္မွာ ဒီမိုကရက္တစ္ အစိုးရတစ္ရပ္ ေပၚေပါက္ေအာင္ စိတ္ကူး စိတ္သန္းေပါက္ရာ၊ ထင္ရာ ျမင္ရာျဖင့္ အားသြန္ ၾကိဳးပမ္း ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။သို႕ေသာ္လည္း အာဏာလိုခ်င္တဲ့ ဆြန္နီ၊ ရွီအာ၊ ကာဒ္တို႕ပါဝင္တဲ့ (၇) ဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြအၾကားမွာ ခမ်ာ ထင္တိုင္းမေပါက္ပဲ ျဖစ္ေနရွာပါတယ္။

အစိုးရတစ္ရပ္ မေပၚေပါက္ခင္ ေဆြးေႏြးေနဆဲ ကာလတစ္ခုမွာ အီရတ္ဟာ Bremer ရဲ့ လက္ထဲမွာ ရွိေနျပီး ေနာင္အခါ ဘယ္လိုမွ ျပင္မရႏိုင္တဲ့ အမွားၾကီး တစ္ရပ္ကို ၎ကိုယ္တိုင္ က်ဴးလြန္ခဲ့ပါေတာ့ တယ္။ ဒါကေတာ့ ဆတ္ဒမ္ရဲ့ အီရတ္ စစ္သားေတြကို လစာတစ္ျပားတစ္ခ်ပ္မွ မေပးဘဲ တစ္ေယာက္ကို အေမရိကန္ ေဒၚလာ (၂၀) ဆီေပးျပီး လမ္းေပၚ ေမာင္းထုတ္ေပလလ်ာကံ ျပဳလိုက္ၾကပါတယ္။

အီရတ္စစ္ပြဲ စတင္စဥ္က ဘြတ္ရွ္အစိုးရရဲ့ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ အေမရိကန္ကို ခုခံျခင္း မျပဳရန္ႏွင့္ ထိုသို႕ လိုက္နာလွ်င္ "အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး တပ္ဖြဲ႕"အျဖစ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပါဝင္ခြင့္ျပဳမည္ ဆိုေသာ ကတိကဝတ္ေၾကာင့္ အီရတ္ အျမဲတမ္း စစ္သား (၄၀၀,၀၀၀)နီးပါးဟာ အားတက္သေရာ ခုခံမႈ မျပဳဘဲ လက္နက္ခ်ခဲ့ၾကပါတယ္။ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကပါတယ္။ အိမ္ျပန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဆတ္ဒမ္ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ တပ္ျဖစ္တဲ့ ရီပတ္ပလင္ကင္တပ္သာ အေသခံ ျပန္တိုက္ပါတယ္။ယခုေတာ့ လက္နက္ခ်ခဲ့ၾကတဲ့ အီရတ္ စစ္သား (၄၀၀,၀၀၀) ဟာ အေမရိကန္ေတြရဲ့ သေဘာထားအမွန္ကိုသိရွိျပီး သစၥာေဖာက္ခံရတာေၾကာင့္ မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္ၾကရပါျပီ။ သစၥေဖာက္ေတြ ျပန္လည္ သစၥာေဖာက္ခံရတာ ေလာက နီတိ ျဖစ္သလို ေသြးေႂကြးႏွင့္ ေပးဆပ္႐ံုမွအပ အျခားလမ္း မရွိေတာ့ပါ။ ဆတ္ဒမ္ရဲ့ ဗိုလ္မႉး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြက Bremer နဲ႕တိုးတိုးတိတ္တိတ္ ဆက္သြယ္ျပီး ဒီလို မလုပ္သင့္ေၾကာင္းႏွင့္ ဒီတပ္သားေတြကို လစာေဟာင္းေတြလည္း မေပးသလို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးတပ္ဖြဲ႕ထဲ မထည့္ဘဲ ထားမယ္ဆိုရင္ တစ္ေန႕အၾကီးအက်ယ္အႏၲရယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္းနားခ်ေသာ္လည္း ျငင္းပယ္ခဲ့ပါတယ္။

Bremer က ဝါရွင္တန္ရွိ ဘြတ္ရွ္နဲ႕ ဗီဒီယိုႏွင့္ ေတြ႕ဆုံျပီး ဆတ္ဒမ္ရဲ့ စစ္သားေတြကို ျပန္လည္ အသုံးျပဳ မည္ မဟုတ္လို႕အေၾကာင္းၾကားတဲ့အခါ ဘြတ္ရွ္က (၁၀) စကၠန့္ေလာက္ေခတၱမွင္သက္ ဆြံ႕အသြားျပီး "အင္းေလ...ခင္ဗ်ားက လက္ရွိ အဲဒီမွာမို႕ ခင္ဗ်ားလုပ္တာ အမွန္ဆုံးသာ ျဖစ္မယ္" လို႕နားမလည္ ပါးမလည္ မီးစိမ္းျပလိုက္ပါတယ္။ တကယ္သာ အေမွ်ာ္အျမင္ရွိတဲ့ သမၼတနဲ႕အေျခေနအမွန္ကို သုံးသပ္တတ္တဲ့ သံအမတ္ဆို ဒီလို လြယ္လင့္တကူ ဆုံးျဖတ္လိမ့္မည္ မထင္ပါ။ ဘာျဖစ္လို႕လည္း ဆိုေတာ့ လူသတ္လက္နက္ေတြကို ကြၽမ္းက်င္စြာ ကိုင္တြယ္အသုံးျပဳတတ္ျပီး လက္ထဲမွာလည္း ေသနတ္ေတြ ဖုံးဝွက္ထားသလို လက္နက္ၾကီး သိုေလွာင္႐ံုေတြလည္း ဘယ္ေနရာမွာရွိျပီး ဘယ္လို

ထုတ္ယူ အသုံးျပဳရမလဲ အတတ္သိေနတဲ့ ဒီစစ္သားေဟာင္းေတြကို ဒီလို ဥပကၡာ ျပဳလိုက္ရင္ ေနာက္ပိုင္း
ဆိုးဆိုးဝါးဝါး အေျခအေနေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တယ္ဆိုတာ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသားေတာင္ ခန္႕မွန္းႏိုင္ေပ
မဲ့ Bush နဲ႕ Bremer မျမင္တာ အေတာ္ၾကီးကို ညံ့ဖ်င္းလြန္းပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း အေမရိကန္ သမၼတ အဆက္ဆက္သမိုင္းမွာ ဘြတ္ရွ္တစ္ေယာက္ အညံ့ဖ်င္းဆုံး သမၼတ
အျဖစ္ "ပထမဆု" ခ်ိတ္တာ မဆန္းလွပါ။ ဆတ္ဒမ္ရဲ့တပ္မေတာ္သား အေဟာင္းေတြကို အီရတ္ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးမွာ ျပန္လည္ပါဝင္ခြင့္ ျပဳမည္မဟုတ္ဟု မေၾကညာခင္ တစ္ပတ္ အလိုထိ အီရတ္မွာ

ရန္လို၍ အျပင္းအထန္ ဆန္႔က်င္ေသာ "Hostile" ပံုစံမ်ိဳး လုံးဝ မရွိေသးပါ။ ထိုသို႕ ေၾကညာျပီးေနာက္ပိုင္း မွသာ အေမရိကန္တပ္ေတြ တိုက္ခိုက္ခံရျခင္း ျဖစ္တယ္။ စစ္သားေဟာင္းေတြနဲ႕ျပည္သူေတြ ေဒါသေတြ ထြက္ေနၾကတယ္။ လမ္းမေပၚထြက္ ဆႏၵျပလာတယ္။ အေမရိကန္ေတြက ပစ္သတ္တယ္၊ တစ္ဖက္က အုတ္ခဲက်ိဳးေတြနဲ႕ပစ္တယ္ စသျဖင့္ ဇတ္လမ္းက အစျပဳလာျပီ။ လက္ျဖစ္ဗုံးေတြနဲ႕ တိုက္ခိုက္လာျပီ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အေမရိကန္ စစ္သား ၄,၅၀၀ နီးပါးဟာ Improvised Explosive Device (IED)လို႕ေခၚတဲ့ ဒီလက္ျဖစ္ဗုံးေတြေၾကာင့္ ဇီဝိန္ေႂကြခဲ့ၾကရေတာ့တယ္။ အေမရိကန္အစိုးရရဲ့အသိဉဏ္မဲ့ ေပၚလစီ အမွားေၾကာင့္ ဒီ စစ္သားေတြ အေခ်ာင္ေသရျခင္း ျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်ိန္က်မွ Bremer က စစ္သားေဟာင္းေတြကို လစာျပန္ေပးပါမည္၊ ပါဝင္ခြင့္ ျပဳပါမည္ဟု ႏွင့္သိမ့္ေသာ္လည္း လက္မခံေတာ့ပါ။ မယံုၾကည္ၾကေတာ့ပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာမေျပာပေလာက္ေသာ မီးပြါးစေလးသာလွ်င္ ျဖစ္ပါေသးတယ္။

တကယ့္ ဂလဲ့စားေခ်မႈ၊ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြႏွင့္ အတူ အေမရိကန္ကို ဆန္႕က်င္မည့္ တပ္ဖြဲ႕ေတြ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေပၚလာပါေတာ့မယ္။ဒီအခ်ိန္မွာ Bremer မွာသာ အရည္အခ်င္းျပည့္ဝျပီး

ပါးနပ္မယ္ဆိုရင္ ထိမ္းသိမ္းႏိုင္ေသးတဲ့ အေျခအေနမွာ ရွိေနပါေသးတယ္။

ဆြန္နီေတြသာမက ရွီအာေတြလည္း အေမရိကန္တပ္ဖြဲ႕ေတြကို ပူးေပါင္း ဆန္႕က်င္ေနဆဲ ကာလမို႕
တစ္ဖက္ဖက္ကို လုံးလုံး အာဏာမလႊဲဘဲ ေျမြမေသတုတ္မက်ိဳး၊ ပ်ားစြဲ ရွဥ့္ေလွ်ာက္ အေျခအေနကို
ဖန္တီးႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲ တစ္စံုတစ္ဦး တစ္ဖြဲ႕တစ္စည္းတစ္ရပ္ကို အျမန္ဆုံး အာဏာလႊဲေပးရန္ ၾကိဳးစား
ျခင္းျဖင့္ ေနာက္ထပ္အမွားတစ္ခုကို Bremer က်ဴးလြန္ မိပါေတာ့တယ္။

ဒီလိုမက်ဴးလြန္ခင္ၾကားထဲမွာ ျပသာနာတစ္ခု ျဖစ္လာတာက ဘရာဇီးလ္လူမ်ိဳး ကုလ အထူး ကိုယ္စား လွယ္ Sérgio de Mello အီရတ္ကို ေရာက္ရွိလာျပီး Bremer ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ အစိုးရတစ္ရပ္ေပၚေပါက္ရန္ ဝိုင္းဝန္းၾကိဳးစားပါတယ္။

Najaf မွ ရွီအာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ Ali al-Sistaniက ရွီအာ ေရႊေၾကာင္းပလီကေန အီရတ္မွာ အစိုးရ မဖြဲ႕ခင္ လူထုပါဝင္တဲ့ (တိုင္းျပည္၏) ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ"Constitution" ကို အရင္ပထမ တည္ေဆာက္ဖို႕ လိုမည္ျဖစ္ေၾကာင္း"ဖတ္တဝါ (Fatwa)" လို႕ေခၚတဲ့တရားဝင္ ျပန္တမ္း ထုတ္ျပန္ ပါတယ္။

Fatwa ဆိုတာ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ရဲ့ ဥပေဒဆိုတာကို နားမလည္ခဲ့ၾကသလို ဒီလိုလူေတြနဲ႕ေဆြး
ေႏြးရန္ စိတ္မပါလွတဲ့ ကုလ ကိုယ္စားလွယ္နဲ႕ ဘာသာမဲ့ Bremer တို႕က ဒီကိစၥကိုအေရးမၾကီးေလဟန္
လစ္လ်ဳ႐ႈခဲ့ ၾကပါတယ္။ အီရတ္ျပည္သူေတြ မပါဝင္ဘဲ လက္သင့္ရာ စားေတာ္ေခၚ ၎တို႕ႏွင့္ ပတ္သက္သူေတြကိုသာ ေခၚျပီး အေျခခံ ဥပေဒကို ကုလကိုယ္စားလွယ္ ဆာဂ်ီယိုႏွင့္ ဘရာမာ ဦးစီးျပီး ေရးဆြဲလိုက္ၾကပါတယ္။

ရလာဒ္အေျဖကေတာ့ ၂၂ ဩဂုတ္ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ ဘဂၢဒက္မွာရွိတဲ့ ကုလရုံးခ်ဳပ္ကို အေသခံ ဗုံးခြဲခံရျပီး
ဝန္ထမ္း (၂၁) ေယာက္ ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ ကုလ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Sérgio de Mello ခမ်ာ

အေခါင္းႏွင့္ အိမ္ျပန္ရရွာသလို ကုလ မစ္ရွင္လည္း ေအာင္ဖ်ာလိပ္ ရုတ္သိမ္းခဲ့ရပါေတာ့တယ္။Al-Qaeda က သူတို႕ လက္ခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ျပီး ပထမဆုံး အသံထြက္လာပါေတာ့တယ္။

ကုလအဖြဲ႕မပါဘဲ ဘရာမာက ဆက္လက္အေကာင္အထည္ ေဖာ္မည္ဟု ၾကိမ္းဝါးေသာ္လည္း သူကိုယ္
၌ ေသခ်ာ ကြၽမ္းက်င္ျခင္းမရွိေသာ အလုပ္ကို မွားျပီးရင္း ဆက္မွားပါေတာ့တယ္။

ဒါေၾကာင့္ Head to Head အစီ အစဥ္မွာ Mehdi Hasan က "ခင္ဗ်ား အာရဘစ္လိုဘာတတ္လဲ

 ေမးေတာ့ " "As-salamu alaykum" တစ္လုံးတတ္ေၾကာင္း ရင္ေကာ့ ေျဖရွာပါတယ္။

ျပည္သူတစ္ရပ္လုံးပါဝင္မဲ့ အေျခခံ ဥပေဒဆြဲ၊ျပည္သူ႕ဆႏၵခံယူပြဲလုပ္၊ ျပီးေနာက္ ေရြးေကာက္
တင္ေျမာက္ျခင္းလုပ္ စသျဖင့္ ဒီမိုကရက္တစ္ဆိုင္ရာ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီ ယႏၲရားေတြၾကာတယ္၊ ဟန္ေဆာင္
ပန္ေဆာင္ တို႕တိုင္းျပည္လိုေတာင္ မလုပ္ေတာ့ဘဲ ၂၈ ဇြန္လ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ လန္ဒန္ကို ထြက္ေျပးခဲ့ရ
တဲ့ ရွီအာ ျပည္ေျပး Ayad Allawi ကို ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ခန္႕ခဲ့ပါေတာ့တယ္။ Allawi ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ကာစမွာပဲ ရွီအာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ Ali al-Sistani ေဆးကုသရန္ ၆ ဩဂုတ္၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ လန္ဒန္ကို ထြက္ခြါသြားပါတယ္။ သူမရွိတဲ့အခိုက္မွာ Najaf မွ ရွီအာ ေခါင္းေဆာင္ Muqtada al-Sadr

တစ္စခန္းထျပီး ရွီအာ ေရႊေက်ာင္းကို ႒ာနခ်ဳပ္ လုပ္ျပီး ျမိဳ႕ကို ထိန္းခ်ဳပ္ လိုက္ပါတယ္။ Allawi အစိုးရ လသားအရြယ္မွာပဲ ရွီအာ အဖြဲ႕နဲ႕ထိပ္တိုက္တိုးပါတယ္။ သို႕ေသာ္ Najaf ကို တပ္ေစလႊတ္ျပီး တကယ္ တိုက္ခဲ့တာက အေမရိကန္ စစ္တပ္သာျဖစ္ပါတယ္။ မဟီဒီ ရွီအာတပ္ဖြဲ႕ႏွင့္အတူ ဆြန္နီလက္နက္ကိုင္

တပ္ဖြဲ႕ ပူးေပါင္းျပီး အေမရိကန္ က်ဴးေက်ာ္သူေတြကို စည္းလုံးစြာ ခုခံၾကပါတယ္။ေလေၾကာင္းမွ Muqtada ကို လုပ္ၾကံေသာ္လည္း မေျပာပေလာက္တဲ့ လက္ဒဏ္ရာနဲ႕ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။ အေျခအေန မထိမ္းႏိုင္ မသိမ္းႏိုင္ ျဖစ္မွာမို႕ ေရႊေက်ာင္းကို အေမရိကန္ေတြႏွင့္ Allawi အစိုးရ မထိရဲပါ။

ဒီလို လိပ္ခဲတည္းတည္း အေျခအေနမွာ လန္ဒန္မွာ ေဆးကုသခံေနတဲ့ Sistani ျပန္ေရာက္လာပါတယ္။Najaf ကိုသြားေရာက္ျပီး စစ္ပြဲကို တားဆီးပါတယ္။ အေမရိကန္တပ္ေတြ မထိရဲၾကပါ။ႏွစ္ဖက္ ညွိႏိႈင္းျပီး စစ္ရပ္စဲလိုက္ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္က Muqtada ကို ေဒၚလာ သန္း (၅၀၀)ေက်ာ္ေပးျပီး ဝယ္လိုက္ ရတယ္ဆို ပိုမွန္ပါမယ္။ေနာက္ပိုင္းမွာမွ ရွီအာႏွင့္ ဆြန္နီ သတ္ျဖတ္ပြဲေတြျဖစ္လာပါတယ္။ "Baghdad Is Hell" ဆိုတာကအဲဒီေတာ့မွ စပါတယ္။

၎တို႕ အကြဲအျပဲကို အေသးစိတ္ေရးရရင္ စာအရမ္းရွည္ေနမွာမို႕ အဓိက ကြဲျပဲၾကတာကေတာ့ အီရတ္အစိုးရက ရွီအာ ျဖစ္ေနတာရယ္၊ ဆတ္ဒမ္ လက္ထက္မွာလည္း အႏွိမ္ခံခဲ့ရတာေၾကာင့္ ၎တို႕ အာဏာရွိစဥ္မွာ ဆြန္နီကို ပစ္မွတ္ထား ဆန္႕က်င္ျပီး မလိုလားအပ္ဘဲ စိတ္ထင္တိုင္း သတ္ျဖတ္ရာကေန မဆုံးႏိုင္တဲ့ အျပန္အလွန္ သတ္ျဖတ္မႈေတြယေန႕အထိ ျဖစ္လာရတယ္လို႕ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။အေမရိကန္ က်ဴးေက်ာ္မႈႏွင့္ Bush , Bremer အသုံးမက်မႈလို႕လည္း တိုက္႐ိုက္ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ေရႊေက်ာင္းအေရးအခင္းနဲ႕ Allawi အစိုးရ ျပဳတ္က်သြားျပီး ၃ ေမ ၂၀၀၅ မွာ Ibrahim al-Jaafari အစိုး
ရ တက္လာေသာ္လည္း အာရပ္ကမ႓ာႏွင့္ အဆင္မေျပတာေၾကာင့္ ေနာက္ဆုံးမွာ ဘြတ္ရွ္ကိုယ္တိုင္

မ်က္စိက် ေရြးခ်ယ္လိုက္တဲ့ Nouri al-Maliki ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ တာဝန္ကို ၂၀ေမ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ ရရွိခဲ့ပါေတာ့ တယ္။ Bremer ရဲ့ အပယ္ခံ ဆတ္ဒမ္ စစ္သားေဟာင္းေတြကေန ISIS အဖြဲ႕ ေပၚေပါက္လာေၾကာင္း ဒီေလာက္ဆို ရိပ္မိေလာက္ျပီလို႕ ယူဆပါတယ္။

Bremer အစျပဳခဲ့တဲ့ မြန္းစတားၾကီးကို ေသြးဆာေအာင္ ဆက္လက္ဖိအားေပးခဲ့တဲ့ Maliki အစိုးရ
လက္ထက္မွာ ဆြန္နီေတြ ေသြးေခ်ာင္းစီးခဲ့ၾကရတာမို႕ ISIS မြန္းစတားၾကီး ပိုအေကာင္ၾကီးခဲ့ရ
ေၾကာင္းကိုေတာ့ ယခင္ေရးခဲ့ဖူးေသာ "ISIS ေတြအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း" ေဆာင္းပါး (၁) ႏွင့္
(၂) ကို ဆက္လက္ ဖတ္႐ႈၾကပါရန္ တိုက္တြန္းရင္း ISIS ဖခင္ရင္း Bremer အေၾကာင္း နိဂုံးခ်ဳပ္လိုက္
ရပါေလေတာ့သတည္း။

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=489341127906605&set=a.464528563721195.1073741829.100004921668824&type=3&__mref=message_bubble

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=489340817906636&set=a.464528563721195.1073741829.100004921668824&type=3&__mref=message_bubble

Andrew Soe
၅ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၁၅။

Like