Atomic Size အေၾကာင္း

Atomic Size (အက္တမ္ အရြယ္အစား)
======================
Atom တစ္လံုးရဲ႕ size(အရြယ္အစား) ကို ၎Atomရဲ႕ radius(အခ်င္းဝက္)နဲ႔ ကိုယ္စားျပဳ တင္ျပတယ္။
radius ႀကီးရင္ size ႀကီးၿပီး၊
radius ေသးရင္ size ေသးတယ္။

Atomic radius => Atomic size
======================
Atom တစ္လံုးရဲ႕ size (Atomic size) အေပၚ အဓိက လႊမ္းမိုးတဲ့ အခ်က္ ၂ခ်က္ ရိွတယ္။
၁) Nucleus ရဲ႕ ဆြဲအား
၂) Electron အခ်င္းခ်င္းရဲ႕ တြန္းအား

Nucleus ရဲ႕ ဆြဲအားက Electron အခ်င္းခ်င္းတြန္းအားထက္ မ်ားေနရင္
(တစ္နည္း)
Nucleus ဆြဲအားက ပိုေကာင္းရင္
**********************
Nucleus က Electron ေတြကို တင္းၾကပ္စြာ စည္းေႏွာင္ ဆြဲငင္တဲ့ အတြက္...
➳ Electron ေတြဟာ Nucleus နဲ႔ ပိုနီးလာတယ္၊
➳ Electron လွည့္ပတ္ရာ ပတ္လမ္း/လမ္းေၾကာင္း (shell) ေတြဟာ အလယ္ကို စုလာတယ္၊
➳ Atom တို႔ရဲ႕ အရြယ္အစားဟာ
contract က်ံဳ႕လာၿပီး၊
Size ဟာ ေသးသြားတယ္။
======================

အကယ္၍
Nucleus ဆြဲအားထက္ Electron အခ်င္းခ်င္းရဲ႕ တြန္းအားကသာ ပိုမ်ားေနခဲ့ရင္
**********************
မ်ိဳးတူ Electron အခ်င္းခ်င္း တြန္းကန္ၾကတဲ့အတြက္
➳ Electron ေတြဟာ Nucleus နဲ႔ တျဖည္းျဖည္း ေဝးလာမယ္၊
➳ Electron လွည့္ပတ္ရာ ပတ္လမ္း(shell) ေတြဟာ အျပင္ကို ကားလာမယ္
➳ Atom ေတြရဲ႕ အရြယ္အစားဟာ expand ပြၿပီး၊
Size ဟာ ႀကီးလာမယ္။
======================

ဒါဆိုရင္...
ဘယ္အခ်ိန္မွာ Nucleus ရဲ႕ဆြဲအားနဲ႔ ေျပာရမလဲ?
ဘယ္အခ်ိန္မွာ Electron အခ်င္းခ်င္း တြန္းအားနဲ႔ ေျပာရမလဲ?
*** တူညီေသာ Period(အတန္း) တစ္ခုထဲတြင္ ရိွရင္၊ Electron shell no.(ပတ္လမ္းအေရအတြက္) ခ်င္း တူတယ္...
ဥပမာ,
Period 2ထဲက ႀကိဳက္ရာ Atom ေရး...သူတို႔မွာ Shell 2 shell ရိွတယ္ ...
Period 3 ထဲက မည္သည့္ Atom မဆို သူ႔တို႔မွာ Shell 3 shell ရိွတယ္
(Period ကိုၾကည့္ရင္ Shell no. ကို သိတယ္)

အဲဒီလို Shell အေရအတြက္ခ်င္း တူရင္
Nucleus က Electron ေတြကို ဆြဲရတဲ့ အကြာအေဝးတူတဲ့ အတြက္....
➳ ➳ ➳ Nucleus ရဲ႕ ဆြဲအားက အဓိက က်တယ္
(အဲဒီအခ်ိန္မွာ Electron အခ်င္းခ်င္း တြန္းအားက မေျပာပေလာက္ဘူး Negligible)

ဒါေၾကာင့္
Period တူရင္ Shell အေရအတြက္တူတယ္၊
Shell အေရအတြက္ တူရင္ Nucleus က ဆြဲရတဲ့ အကြာအေဝး တူတယ္၊
ဆြဲရတဲ့ အကြာအေဝးတူရင္ ဆြဲအားနဲ႔ပဲ ႏိႈင္းယွဥ္ရတယ္
Same period ထဲမွာ
Left to Right သြားရင္
* Atom ေတြရဲ႕ Atomic no. ႀကီးလာတယ္
* Nucleus အတြင္းရိွ Proton အေရအတြက္ မ်ားလာတယ္
* Nuclear charge အားပိုေကာင္းလာတယ္
ပိုအားေကာင္းလာတဲ့ Nucleus ဟာ Electron ေတြကို ပိုပိုဆြဲတဲ့အတြက္
Electron ေတြဟာ Nucleus နဲ႔ ပိုနီးလာၿပီး၊ Shell ေတြဟာ ပိုပိုက်ံဳ႕လာၿပီး၊Size ေတြဟာ ေသးသြားတယ္..
(Left to Right ➳ Small size)
=====================

အကယ္၍
Period မတူခဲ့လ်ွင္ေတာ့
Shell no. မတူေတာ့တဲ့အတြက္
Nucleus က ဆြဲရတဲ့ အကြာအေဝး မတူေတာ့ဘူး..
အဲဒီလို ဆြဲရတဲ့ အကြာအေဝး မတူရင္ ဆြဲအားနဲ႔ မေျပာရဘူး
(Nucleus ရဲ႕ ဆြဲအားက အဓိက မက်ဘူး)
Electron အခ်င္းခ်င္း တြန္းအားနဲ႔ပဲ ႏိႈင္းယွဥ္ရတယ္...။
Same group အတြင္း
Top to Bottom သြားရင္..
Atomic no. ေတြႀကီးလာတာ မွန္ေပမဲ့၊
Proton အေရအတြက္ေတြ မ်ားလာတာ မွန္ေပမဲ့၊
Nuclear charge ေတြ ေကာင္းလာတာ မွန္ေပမဲ့...
Shell အေရအတြက္ခ်င္း မတူေတာ့တဲ့ အတြက္၊
Nucleus က
ဆြဲရတဲ့ အကြာအေဝး(လက္တံ) မတူေတာ့တဲ့အတြက္..
ဆြဲအားနဲ႔ မေျပာရေတာ့ဘူး...
(Nucleus ရဲ႕ ဆြဲအားက အဓိက မက်ေတာ့ဘူး)
အဲဒီ အခါမွာ..
Electron အခ်င္းခ်င္း တြန္းအားနဲ႔သာ ႏိႈင္းယွဥ္ရတယ္
တူညီေသာ Group အတြင္း
အေပၚမွ ေအာက္သို႔ သြားရင္
➳ Shell အေရအတြက္ ပိုမ်ားလာမယ္
➳ Electron အေရအတြက္ ပိုပိုမ်ားလာမယ္
➳ ပိုမ်ားလာတဲ့ Electron ေတြဟာ မ်ိဳးတူၾကတဲ့အတြက္ အခ်င္းခ်င္း တြန္းကန္ၾကၿပီး၊
Electron ေတြဟာ Nucleus နဲ႔ ပိုေဝးလာတယ္၊
Shell ေတြဟာ အျပင္ကို တျဖည္းျဖည္း ကားလာၿပီး၊
Atom ေတြရဲ႕ အရြယ္အစား (Atomic size) ဟာ ႀကီးလာတယ္
***(အေပၚကေအာက္သြား Size ႀကီးသြား)
======================
...