ဖူတီးစာေပနွင့္ ဖူတီးရြတ္ပြဲ

 

ဖူတီးစာေပႏွင့္ ဖူတီးရြတ္ပြဲ

|ေရးသား- လူထုဝဏၰ|

ဖူတီးရြတ္တယ္ ဆိုတာ ယေန႔ေခတ္လူငယ္တို႔ ၾကားေတာ့ၾကားဖူးမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ယေန႔ေခတ္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးျဖစ္တာမို႔ ျမင္ဖို႔ေတာ့ ခက္ခဲပါတယ္။ ဒါနဲ႔ မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္ေတြ ဗဟုသုတရေအာင္ ဖူတီးစာေပနဲ႔ ဖူတီးရြတ္ပြဲအေၾကာင္း နဲနဲ ရွင္းျပလိုပါတယ္။

ဖူတီးသည္ ပူတိမွ ဆင္းသက္လာသည္။ ေဒါက္တာ ဆူနတီ ဘူးခ်ာန္ ကူနင္ဂို ၏ ေဖာ္ျပခ်က္အရ ပူတိသည္ သကၠတဘာသာစကား “ပုစသကာ” မွ “ပိုဌာ” မွ “ပူတီ” ျဖစ္လာသည္။ အဓိပၸာယ္မွာ က်မ္း၊ စာအုပ္ျဖစ္သည္။ ဖူတီးလကၤာဆိုသည္မွာ ျပည္တြင္းျပည္ပ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုတို႔၏ ထင္ရွားေသာ အျဖစ္အပ်က္ ဇာတ္လမ္းမ်ားကို ဖြဲ႕ဆိုသည့္ လကၤာအဖြဲ႕တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ စာဆိုတို႔က ပံုျပင္ဇာတ္လမ္းမ်ား၊ ဝတၳဳမ်ား၊ ဘာသာေရးသမိုင္းေနာက္ခံဇာတ္လမ္းမ်ား၊ ရာဇဝင္မ်ားကို ဖူတီးကဗ်ာပံုစံနဲ႔စီကံုးဖြဲ႕ႏြဲ႕ေလ့ရိွခဲ့သည္။ ဖူတီးကဗ်ာမ်ားသည္ အာရ္ကာန္ျပည္သာမက အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလား စေသာ အာရွတိုက္တစ္ဝိုက္တြင္ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ သည္ဖူတီးလကၤာေရးပံုေရးနည္းက ပါရွင္မွ အေမြရလာသည္ဟု စာေပပညာရွင္တို႔က ဆိုၾကသည္။ စာေပႂကြယ္ဝသည့္ ပါရွင္တို႔၏ စာေပမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာစကားသို႔ ျပန္ဆိုရာတြင္ သည္အေရးအသားပံုစံတစ္မ်ဳိးသည္လည္း တစ္ၿပိဳင္တည္း ေပၚေပါက္လာသည္ဟု အခ်ဳိ႕က ယူဆၾကသည္။ အေစာဆံုးဟု ယူဆရေသာ ဖူတီးမ်ားသည္ သားေရ၊ သစ္သား၊ ေပရြက္၊ ပုရပိုက္မ်ားမွာ ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ေရွးအလယ္ေခတ္ေလာက္မွာ အသံုးမ်ားခဲ့သည့္ ကဗ်ာရွည္တစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါသည္။ အလယ္ေခတ္ စစ္တေကာင္း စာဆိုပညာရိွတို႔၏ ဖူတီးလကၤာဖြဲ႕ဆိုမႈသည္ အထူး ေခတ္စားခဲ့သည္။ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဖူတီးလကၤာတို႔ကို စစ္တေကာင္းေက်းလက္ေဒသမွ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။ အခ်ဳိ႕မွာ ပ်က္စီးခံခဲ့ရၿပီး အမည္မသိရေသးေသာ ေရွးစာဆိုတို႔၏ ဖူတီးလည္း အမ်ားအျပားရိွေသးသည္။

ဖူတီးသုေတသီ မုံရီွး အဗၺဒုလ္ေကာ္ရိမ္ သဟိတ်ာ ဝိႆရ ၏ တသက္တာ ႀကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ စစ္တေကာင္းတခြင္မွ ဖူတီးမ်ားကို ျပန္လည္ထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အဗၺဒုလ္ေကာ္ရိမ္ သဟိတ် ဝိႆရသည္ သူ႕ဘဝ တသက္တာတြင္ ဖူတီးလကၤာ စုေဆာင္း သုေတသနျပဳရင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံကိုလည္း တစ္ဖက္တစ္ခ်က္က ေဖာ္ထုတ္ရန္ အစြမ္းကုန္ အားထုတ္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ “ဖူတီးလကၤာဟာ လူမ်ဳိးတစ္စုကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ၾကည္လင္တဲ့ ပံုရိပ္လႊာတစ္ခု ျဖစ္တယ္” ဟု ဆရာႀကီးက ဆိုခဲ့ဖူးသည္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ ေခတ္မီအေတြးအေခၚမ်ား မတိုးတက္မီအခ်ိန္၌ ဖူတီးလကၤာသည္ ေဖ်ာ္ေျဖမႈအတြက္ အဓိက က႑အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ထိုဖူတီးတို႔တြင္ ထံုးစံအတိုင္း အာရပ္ကြၽန္းဆြယ္၏ ျဖစ္စဥ္မွတ္တမ္း သို႔မဟုတ္ ဘာသာေရး ဆင့္ျပန္ခ်က္မ်ား ပါဝင္ခဲ့သည္။ အဆိုပါဇာတ္လမ္းမ်ားသည္ ခရီးသည္မ်ားႏွင့္ ကုန္သည္မ်ားမွတဆင့္ မဇၩိမေဒသတစ္ဝိုက္ ေရာက္ရိွလာသည္ဟု ယူဆရသည္။ ဖူတီးဇာတ္လမ္းမ်ားသည္ စစ္ပြဲတိုက္ပြဲမ်ားမွတဆင့္လည္း ေရာက္ရိွလာၾကသည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ဆိုစမွတ္ျပဳၾကသည္။ ဖူတီးဇာတ္လမ္းမ်ားသည္ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာအေလ်ာက္ ကြဲျပားျခားနား သြားသည္ဟု ဆိုသည္။ ေရွးက်ေသာ ဟိႏၵဴဂါထာမ်ားမွ ဇာတကာဝတၳဳမ်ား၊ ဗုဒၶဝင္ဇာတ္ေတာ္မ်ား၊ အိစၥလာမ္သမိုင္းမွ မဟ္ရမ္၏ သမိုင္းဝင္ဝတၳဳမ်ား စသည္ျဖင့္ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာအေလ်ာက္ ကြဲျပားေသာ ဇာတ္လမ္းမ်ားကို ေတြ႕ရသည္ဟု ေမရီ ဖရန္႔စ္ ဒန္ဟာမ္၏ 'မြတ္စလင့္ လကၤာရွည္' စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ 

ဘာသာေရး တန္ဖိုးထားမႈေၾကာင့္ ထိုဇတ္လမ္းမ်ားသည္ မိမိတို႔ ပိုင္ တစိတ္တေဒသ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဖူတီးလကၤာ ဖြဲႏြဲ႕စပ္ဆိုျခင္း ဓေလ့သည္ ေခတ္အတန္မွ် ထြန္းကားခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀ ရာစု အစပိုင္းေလာက္တြင္ တျဖည္းျဖည္း ဆုတ္ယုတ္သြားခဲ့သည္။

အာရ္ကာန္ျပည္မွာ ေျမာက္ဦးေခတ္ေလာက္(ဖာေတၱာရ္ကိလႅား ေဇာ္ဘနာ)က ဖူတီးအရးအသားမ်ား အတြင္က်ယ္လာခဲ့သည္။ ကိုလိုနီေခတ္ အေစာပိုင္းကာလတိုင္းေအာင္ ဖူတီးေရးဖြဲ႕ျခင္း ဆက္လက္ထြန္းကားခဲ့သည္။ ႐ိုဟင္းျပည္ေခၚ အာရ္ကာန္တြင္ေတြ႕ရိွရခဲ့သည့္ ဖူတီးအမ်ားစုမွာ နန္းတြင္းအေၾကာင္းအရာမ်ား၊ ေဒသအေျခအေနမ်ား၊ ေခတ္အေျပာင္းအလဲမ်ားအျပင္ ပံုျပင္ဇာတ္လမ္း၊ ဒ႑ာရီမ်ားလည္း ေတြ႕ရပါသည္။ ေရွး႐ိုဟင္ဂ်ာ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထံုးစံကိုလည္း ေဝေဝဆာဆာေတြ႕ရပါသည္။ အာရ္ကန္ျပည္တြင္ ေခတ္အေလ်ာက္ စာဆိုပညာရိွမ်ားလည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ‘ခတီပ္’ ဟုေခၚေသာ နန္းတြင္းခစားခဲ့သည့္ က်မ္းျပဳစာဆိုမ်ားလည္း ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ေရွးေခတ္ ထင္ရွားေသာ ဖူတီးေရး စာဆိုမ်ားမွာ ဒိုလတ္ကာဇီ၊ အာလာဝါလ္၊ ဆေယာဒ္ဆုလ္တန္၊ အဗၺဒုလ္ေကာ္ရိမ္ ခါန္ေဒါကာရ္၊ ႏူ႐ုဒၵိန္၊ မိုဟမၼဒ္ခါန္ စေသာ စာဆိုမ်ားသည္ ထိုေခတ္က ထင္ရွားေသာ စာဆိုမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ကိုယ္ပိုင္ဖူတီးကဗ်ာမ်ားအျပင္ ဘာသာျပန္ဖူတီးကဗ်ာမ်ားကိုလည္း စီကံုးဖြဲ႕ႏြဲ႕ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ 

အာရ္ကာန္ျပည္မွ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ဖူတီးလကၤာမ်ားမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေဒဝနာဂရီအကၡရာ၊ အာရပ္-ပါရွင္အကၡရာမ်ားျဖင့္ ေရးသားထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ဘဂၤါလီအကၡရာျဖင့္ ေရးသားခဲ့ေသာဖူတီးမ်ားလည္းရိွသည္။ ဘာသာစကားကိုမူ ထိုခ်ိန္က ေဒသိယဘာသာစကားျဖင့္ ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အာရ္ကာန္ျပည္မွ ဖူတီးစာေပ၏ တစ္မူထူးျခားခ်က္တစ္ရပ္မွာ အာရဗီ၊ ဖာရစီ၊ ဟိႏၵီ၊ ဘဂၤလာ၊ အုရ္ဒူ စေသာ ဘာသာစကားမွ စကားလံုးမ်ားကို ေရာေႏွာေရးဖြဲ႕ထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။

ဖူတီးစာေပမ်ားကို အေၾကာင္းအရာ ေနာက္ခံအေလ်ာက္ အမ်ဳိးအစား (၆) မ်ဳိး ခြဲျခားႏိုင္သည္။ 

(၁) ခ်စ္ေရးႀကိဳက္ေရးဇာတ္လမ္းဘြဲ႕

(၂) စစ္ေရးမက္ေရးဇာတ္လမ္းဘြဲ႕

(၃) တမန္ေတာ္အတၱဳပၸတၳိ  ႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ထူးပုဂၢိဳလ္မြန္ဘြဲ႕

(၄) ဒ႑ာရီပံုျပင္ႏွင့္ ပီရ္ဘြဲ႕

(၅) အိစၥလာမ္သာသနာ့ အဆံုးအမဘြဲ႕

(၆) ေခတ္ၿပိဳင္အျဖစ္အပ်က္အေၾကာင္းဘြဲ႕

ယူစြဖ္-ဇူေလခါ ႏွင့္ ဆိုက္ဖူလ္မုလႅဳခ္-ဘဒီအုဇၨာမာလ္ စေသာ အာရပ္ကြၽန္းဆြယ္ ႐ိုးရာပံုျပင္၊ ဒ႑ာရီ တို႔ကို အေျခခံထားသည့္ ဖူတီးတို႔သည္ ခ်စ္ေရးႀကိဳက္ေရးဘြဲ႕ ဖူးတီးမ်ားျဖစ္ပါသည္။ အာမီဟာမ္ဇား၊ ဟာတီးမ္တိုင္၊ ဟားနိဘား စေသာ သူရဲေကာင္းတို႔က တိုက္ခိုက္ နန္းသိမ္းေသာ ဖူတီးတို႔သည္ စစ္ေရးမက္ေရးဘြဲ႕ ဖူတီးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ကိုဆိုဆူလ္ အာမ္ဘီယာ စေသာ ဖူတီးသည္ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ပုဂၢိဳလ္မြန္တို႔၏ အတၱဳပၸတၳိ၊ စ႐ိုက္၊ သာသနာ့အားထုတ္မႈတို႔ကို ေရးဖြဲ႕ေသာေၾကာင့္ အမ်ဳိးအစား(၃)တြင္ အက်ံဳးဝင္သည္။ အမ်ဳိးအစား (၄)တြင္ ခ်ႁႏၵာဝတီ စေသာ ဒ႑ာရီပံုျပင္မ်ားႏွင့္ ပီရ္သူေတာ္စင္တို႔ အေၾကာင္းကို ေရးဖြဲ႕ေသာ ဒ႑ာရီဘြဲ႕အမ်ဳိးအစားျဖစ္ပါသည္။ အဗၺဒုလႅာရ္ ဟားဇာရ္ဆူဝါလ္၊  တိုဟ္ဖား၊ နဆီေယာတ္နာမာ စေသာ အိစၥလာမ္သာသနာ့ အဆံုးအမ တို႔ကိုေဖာ္ျပေသာ ဖူတီးတို႔သည္ အဆံုးအမဘြဲ႕ ဖူတီးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အမ်ဳိးအစား (၆)မွာမူ အျဖစ္အပ်က္ကိုေရးဖြဲ႕ေသာ ဖူတီးျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ အျဖစ္အပ်က္ဘြဲ႕ ဖူတီးမွာ ရွားပါးလွပါသည္။  

ဖူတီးအမ်ားစုတြင္ ေရွးေခတ္သမိုင္းမ်ား၊ ႐ိုးရာဓေလ့မ်ား၊ ရႊင္ျမဴဖြယ္ျဖစ္ရပ္မ်ားကို စိတ္ကူးယာဥ္ဇာတ္လမ္းမ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာ၍ ေရးဖြဲ႕ေလ့ရိွသည္။ အေရးအဖြဲ႕မွာ ကာရန္ခ်ိတ္လကၤာျဖစ္ပါသည္။ လကၤာဖြဲ႕နည္း ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးကိုလည္း ဖူတီးတစ္ပုဒ္တြင္ ေတြ႔ႏိုင္ပါမည္။ ဇာတ္လမ္းအသြားအရ ေတးသီခ်င္းမ်ားလည္း ထည့္သြင္းေရးဖြဲ႕ေလ့ရိွသည္။ အခ်ဳိ႕ပညာရွင္တို႔က ဖူတီးေရးဖြဲ႕သည့္ အေရးအဖြဲ႕ကို ပါန္ခ်ာလီ ဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ ပါန္ခ်ာလီသည္ ရွည္လ်ားေသာ ကဗ်ာရွည္ဖြဲ႕ပံုတစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါသည္။ 

ေရွးေခတ္႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ ဖူတီးရြတ္ပြဲမ်ား (ဖူတီးဂါအ္ မိုက္ဖဲလ္) ျပဳလုပ္သည့္အစဥ္အလာ ရိွခဲ့သည္။ အာရ္ကာန္ျပည္ ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ ယေန႔တိုင္ေတြ႕ရိွရေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတို႔၏ ဓေလ့ထံုးစံ တစ္မ်ဳိးလည္းျဖစ္သည္။ ေရွးေခတ္က အတြင္းေတာ္၌ ျပဳလုပ္႐ိုးျဖစ္သည့္ ဓေလ့တစ္ခုသည္ ယခုတိုင္ရွင္သန္ေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေကာက္႐ိုတ္သိမ္းခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါ လုပ္သားျပည္သူမ်ားသည္လည္း အလုပ္အားၾကသျဖင့္ ညေနဖက္တြင္ ဖူတီးရြတ္ပြဲမ်ားႏွင့္ ႏႊဲေပ်ာ္ခဲ့ၾကသည္။ တစ္ခ်ဳိ႕ဖူတီးပံုျပင္မ်ားကို တစ္ပတ္ႏွစ္ပတ္ေလာက္ၾကာေအာင္ ရြတ္ရသည္ဟု ဆိုသည္။ ဂီတပညာရွင္ က႐ူနာမာယာ ေဂါစ္ဝါမီ က ပူတီးရြတ္သည္ ဆိုသည္ ဖူတီးစာအုပ္တြင္ ပါရိွေသာ ဇာတ္ေၾကာင္းျပန္ လကၤာအဖြဲ႕မ်ားကို သံေနသံထားျဖင့္ သီဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ ေဖ်ာ္ေျဖသူမ်ားက သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ ညင္းသာေသာ ေတးလံုးမ်ားကို ထပ္ကာတလဲလဲ တီးခတ္လ်က္ ရြတ္ရသည္ဟု ဆိုသည္။ ဖူတီး လကၤာစာသားမ်ားကို "ဖူတီးပါဌ္/ဖူတီးေဖာတ္" ဟုေခၚၾကသည္။ ဖူတီးရြတ္ေသာအခါ အနည္းဆံုး ကြၽမ္းက်င္သည့္ ဖူတီးရြတ္ဆရာ (Futí Gaoyá) တစ္ဦးနဲ႔ ရွင္းျပေပးသည့္ ဖူတီးရွင္းဆရာ(Fondit) တစ္ဦးလိုအပ္ပါသည္။ ဖူတီရြတ္ဆရာက ကဗ်ာဆန္ဆန္ ရြတ္ဆို၍ ပိုဒ္ဆံုးတြင္ ေခတၱနားေလ့ရိွသည္။ ထိုရပ္နားသည့္ အေတာအတြင္း၌ ရွင္းျပတဲ့ဆရာက အမ်ားနားလည္ေအာင္ အက်ယ္ဖြင့္ရွင္းေပးရသည္။ နားဆင္ေနသူ ပရိသတ္တို႔ကလည္း "အင္း…အင္း…အမ္း…ျပီးေတာ့" စသည္ျဖင့္ အသံျပဳကာ မိမိတို႔ စိတ္ဝင္တစား နားေထာင္ေနေၾကာင္းအခ်က္ေပးရသည္။ ဤသို႔ အသံျပဳသည္ကို "ဩယာလ္ ေပးတယ္" ဟု ေခၚၾကသည္။ 

ဖူတီးရြတ္ပြဲကို ေအရွားနမာဇ္အၿပီးမွစ၍ ညဥ့္သန္းေခါင္အထိ ျပဳလုပ္သည္။ နာရီဝက္ ၊ တစ္နာရီ အၾကာတြင္ ရပ္နားကာ မုန္႔ပဲသေရစာမ်ား စားေသာက္ၾကသည္။ ပထမအခ်ိန္တြင္ ဖူတီးရြတ္ဆရာ တစ္ဦးက ရြတ္ဆိုလွ်င္ ေနာက္တစ္ခ်ိန္တြင္ ဖူတီးရွင္းဆရာက ဖူတီးရြတ္ဆရာ လုပ္ရသည္။ သို႔မဟုတ္ အျခားဖူတီးရြတ္ဆရာ တစ္ဦးက ရြတ္ရသည္။ ဤနည္းျဖင့္ တစ္ခ်ဳိ႕ဖူတီးရြတ္ပြဲကို မိုးတလင္းအထိ ျပဳလုပ္ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ 

ဖူတီးရြတ္ပြဲကို ရြာရိွဇရပ္၊ အရိပ္ရိွေသာေနရာ၊ အိမ္ေရွ႕အခန္းတြင္ ျပဳလုပ္ေလ့ရိွတယ္။ အထူးဆင္ႏႊဲေသာ ဖူတီးရြတ္ပြဲကို အိမ္၌သာ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဖူတီးရြတ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲေနသည့္အိမ္တြင္ လူတို႔သည္ ညေနထမင္းစားၿပီးခ်ိန္ကပင္ ေရာက္လာၾကေလ့ရိွသည္။ တစ္ခန္းလံုး မီးအိမ္၊ မီးခြက္မ်ား ထိန္ထိန္လက္လက္ထြန္းၾကသည္။ နာေနသူပရိတ္တို႔ကလည္း တစ္ခ်ဳိ႕က ဖူတီးဇာတ္လမ္းမွာ စိတ္ဝင္စားစြာ ေမွ်ာပါလ်က္၊ တစ္ခ်ဳိ႕က ၾကက္ႏိုးႏိုးငိုက္လ်က္ ၾကည္ႏူးဖြယ္ ျမင္ကြင္းကို ေတြ႕ရမည္။ အခ်ဳိ႕ပြဲမ်ားမွာ အတီးအမႈတ္မ်ားလည္း ပါရိွတတ္သည္။ zañs ႏွင့္ zuri ဟု ေခၚေသာ လင္းကြင္းအတီးမ်ားႏွင့္ ဇာတ္အရိွန္အလိုက္ ႏူးညံ့ညင္သာစြာ တီးခတ္ေပးၾကသည္။ 

ခ်မ္းသာကံုႂကြယ္ေသာသူတို႔က ဖူတီးရြတ္ပြဲမ်ားကို ခမ္းခမ္းနားနား ဆင္ႏႊဲၾကသည္။ ေရာက္ရိွလာသည့္ ပရိသတ္မ်ားကိုလည္း ေကာက္ညွင္းထမင္း၊ ထန္းလ်က္ စသည္ျဖင့္ ဧည့္ခံၾကတယ္။ ဤသို႔ျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ မိမိတို႔၏ အားလပ္ေသာအခ်ိန္ကေလးမ်ားကို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ စုေပါင္းကုန္ဆံုးေစသည္။ 

ထူးျခားခ်က္တစ္ခုမွာ ဖူတီးဆရာမ်ားက ဖူတီးစာအုပ္မွ ၾကည့္၍ ရြတ္ျပသလို တစ္ခ်ဳိ႕က အလႊတ္ရြတ္ျပသည္လည္း ရိွသည္။ လြတ္လပ္ေရးေခတ္အစပိုင္းတြင္ အလႊတ္ရြတ္ျပေသာ ဖူတီးရြတ္ဆရာ မ်ားစြာ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ယေန႔ခ်ိန္အထိ အလႊတ္ရြတ္ျပေသာ ဖူတီးဆရာမ်ား ေတြ႕ရသည္။ 

ဖူတီးကဗ်ာရွည္သည္ နာသူတို႔အတြက္ စိတ္သာယာေစသလို  ဗဟုသုတစေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားကိုလည္း ရရိွေစသည္။ ဖူတီးကဗ်ာပါဇာတ္လမ္းမ်ားသည္ လူ႕ဘဝ၏ အျဖစ္အပ်က္ဘသာဝအေပၚ အေျခခံ၍ သ႐ုပ္ေဖာ္ၾကသည္။ ဇာတ္ေဆာင္တို႔၏ စိတ္ဓာတ္၊ ကိုယ္က်င့္စ႐ိုက္၊ အျပဳအမူတို႔မွ ေျပာင္းလဲလာေသာ အက်ဳိးဆက္ကို သတိျပဳကာ မိမိတို႔ဘဝကို ျပဳျပင္ႏိုင္သည္။ ယေန႔ေခတ္ကဲ့သို႔ စာအုပ္စာေပက်မ္းဂန္းမ်ား၊ ဗဟုသုတရရိွေသာ အထာက္အကူမ်ား မရိွခဲ့သည့္ ဟိုးေရွးေခတ္တြင္ မိဘမ်ားသည္ သားသမီးမ်ားကို အသိပညာဗဟုသုတေပးရန္အလို႔ငွာ ဖူတီးကဗ်ာႏွင့္ ပံုျပင္ဝတၳဳမ်ား၊ အိပ္ရာဝင္ပံုျပင္မ်ားကို အဓိကကရိယာအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့သည္။ (အိပ္ရာဝင္ပံုျပင္အေၾကာင္းကို ေနာက္ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပေပးမည္ျဖစ္ပါသည္။) ေဒါက္တာ ေဒဗစ္ကိန္း၏ သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ ဖူတီးရြတ္ဆိုမႈ စာတမ္းတြင္ ဖူတီးရြတ္ဆိုမႈမွတဆင့္ အိစၥလာမ္သာသနာသည္ မဇၩိမ၊ ဘဂၤလား ေဒသတစ္ဝိုက္ အလ်င္အျမန္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ႏိုင္ရန္ ယာဥ္တစ္စီးပမာ အေရးပါခဲ့သည္ ဟု ဖာ္ျပထားသည္။ ဟိႏၵဴဘာသာႏွင့္ အိစၥလာမ္ဘာသာအၾကား ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ စသည္တို႔လည္း အခ်င္းခ်င္းသင့္ျမတ္လာခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖူတီးကဗ်ာမ်ားသည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာစာေပတြင္ အလြန္အေရးပါေသာက႑မွ ပါဝင္ေနသည္။  

႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ စာေပအေမြအႏွစ္ျဖစ္သည့္ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါးျဖစ္ေနေသာ ဖူတီးစာအုပ္စာေပမ်ားကို တစ္မ်ဳိးသားလံုးက ဝိုင္းဝန္းေဖာ္ထုတ္ၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။  

(၂၈-၁၀-၂၀၂၀ ေရးသားၿပီးဆံုးသည္။)

မီွျငမ္းျပဳ

(၁) ေဒ ႐ိုဟင္ဂ်ာစ္၊ အဗၺဒူလ္ေကာ္ရိမ္

(၂) 'မြတ္စလင့္ လကၤာရွည္'၊ ေမရီ ဖရန္႔စ္ ဒန္ဟာမ္၊

(၃) အာရ္ကာန္နန္းတြင္း စာဆိုမ်ား

(၄) စစ္တေကာင္း သမိုင္း၊ ေဒါက္တာ ဆူနတီ ဘူးခ်ာန္ ကူနင္ဂို

(၅) အဗၺဒုလ္ေကာ္ရိမ္ ဝိႆရ ၁၄၅ ႀကိမ္ေျမာက္ေမြးေန႔ ေဆာင္းပါး

(၆) ဖူတီး မိတ္ဆက္၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာအႏုပညာဥယ်ာဥ္ 

(၇) ပူတီး ေပါရာ့ ၊ ေဒါက္တာ ေဒဗစ္ကင္း၏ ပါရဂူဘြဲ႕ စာတမ္း 

(၈) ပူတီး ဝီကီး