Monday, August 31, 2020

မွာတမ္း (RK Poem)




 " မွာတမ္း "

---------

အိုအေဆြ

ငါ့မ်က္စိပိတ္သြားတဲ့ခါ

ငိုခ်င္းညည္းခ်င္းေတြဆိုလို႔

ငါေခါင္းရင္းဘက္မွာ 

ႏွင္းဆီပင္လွ ရိပ္ႀကီးပင္စိုက္လ်က္

ငါ့ဂူေပၚျမက္စိမ္းေတြခင္း

ႏွင္းေပါက္တဒီးဒီးစီးေစေအာင္

မလုပ္ေဆာင္ပါႏွင့္။ 


ငါကေတာ့

အဲ့ သစ္ပင္ရိပ္ႀကီးေတြ

ႏွင္းေပါက္ပမာ စီးတဲ့ေရပန္းေတြ

မျမင္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ 

ဆည္းဆာမွာ အိပ္မက္လွနဲ႔

သံညင္ညင္ညည္းေနတဲ့

ေတးဆိုငွက္ရဲ႕ ခ်ဳိေတးကို

မၾကားႏိုင္ေတာ့ဘူး။ 

ငါ့ မွတ္မိေကာင္းမွတ္မိလိမ့္မယ္

ေမ့ေကာင္းေမ့လိမ့္မယ္။


(လူထုဝဏၰ)

#ChristinaRosetti ရဲ႕ #Song ကဗ်ာကို #လူထုဝဏၰ  က တိုက္႐ိုက္ျပန္ဆိုသည္။

#RK_Poetry

No_tákibó

 



No-tákibó 


No-tákibo tuwanggori

No-tákibo zomidari

Ar hotó din  no-buzibá zobinor ufor.

Suk hárilé baraidibo hoboror bútor.


Sina zuri dhuñwar bol

No-tákibo zonom bór

Ar hotó din  no-buzibá duniyar ufor.


Támi, sulí, matár hor

Fosón goillá fatol hor

Cirík, guná hoto goillá duniyar ufor.


Guná gorós fokhór gorí

No-tákibo baháduri

Ar hotó khál  no-buzibá duniyar ufor.


Mari háilí foror hóq

Ek cér ottín faba dos

Lakó kosóm hái besos bazaror ufor.


Lac córomor hañsa nái

boro cóñror sinno nái

Imaan hárai lenda beros duniyar ufor.

Suk hárilé barai dibo khoboror bútor.


-Moshorof Jamal, Arakan.


Ref: Rohingya Tarana book.




Tuesday, August 25, 2020

Alibaba arde Salic Sur: Bák-Sair

 


Ali Baba arde Salic Sur


Lekoya Ω Kuawiccorjja


Read here:

Part One

Part Two

3  Part Three


Bák - Sair


        Suraya tará gúrat sorí wafes murát giyoi. Murát zai baki sur gúnoré loot faiyé. “Hey! añí gór tuwai faiyí. Gór tuwai faiyí…” hoi kuciyé gúrat tutái guzorer. 

Sóddar e fíri oré te gúraloi hala fattóror uzu aiyer dé yian sailo. Aiyer de dahait gua háñcer.

“Bicí bála goijjos! Ebela ze añárar mal sur goijjé, taré doittó zai.” boli sóddar e hoiye. 

Gúrat sorí aiyer dé dahait guá gurát tu fólmari laimmé.

“Mottú buot taim laiggé”, boli suraya ye hoilo. “Añí coorót ek-cót loti mancórtú fusár lua foijjé. Bazarot saárduwanot ó buot giyom. Górot okkólot giyom. Mogor kiyé hoi nofaré. Honó kiyé lac guár baabote no zané. Toi baade añí holibár duwan ekkánót giyóm. Toi ená añár baiggó kuille dé.”

Te aró buzár. “ Tar nam oilde Mustafa. Íte coorot mazé lac ugguár lá hoor sílaiyé boli buzái ló. Añí taré gór gan dahái diballá hoilam. Mogor te sug bandát ére giye de bole. Yian ollá te soyi gorí dahái di nofarér. Toi aññí ibaré sugot mazé abar hoor banilam. Baade te atai atai1 añáre gór yiánot loigilo. Te kucbo arde abaz ókkol loi górgan sinno goilló. Mui gór or duwarot mazé hólmeri loi marhá diyi, taake añára górgan abbar tuwai farifán. ”

Etunót, suraiya ókkol beggún kúciye fáldar. “Ya éna añárar mal sur oré dori faijjúm de” boli tarár soddar e hoilo. 

“Aiyó añára ekzon duizonot dore coórot zai, daasé2 añáraré mancé forók gorí nofaréfan.” Baade gór tuwai faiyéde surayar uzu sái, “Añí tor fúñwaré zaiyúm.” boli soddáre hoiyé. “ Yiar baade kiki gorá foribo ere zai hoiyúm. Añára beggún coóror deilot3 dola oiyúm.” 

Ebela, sur gún duizon, tin zonot dore gorí coórot neli gelgoi. Soddar arde suraiya tara coórot mazé marhá diilde goror golti4 wá loot faiyé. Suraiya ye oñle daháidi kuci gorí hoor;

“Etó yian erí!” “Gór yian erí.” “Tuiñ duwarot mazé hólmeçir marhá nodekor?”

Sóddar e duwaror hañsé zai marha wá sailo. 

“Ou… holmerir marhá dekki. Mogor, uikká saa wá, yíanor duwarot óde daházar. Yaar baador gánot, yiár baador gánot ó daházar!”

Zetó soddár añári áñári zar eto guiccá barí barí zargoi. 

“Tui ura guñra bekub" hoi soddar e gozgozan maijjé. Een harbar5 kengori oilo? Fotti góror duwarot mazé hólmeçi loi marhá ká oigiyoi? Iin honé dilo? 

"Mui de hoi nofarom zé. Mui cúde gór ekkanót marhá dilum dé. Ya eenká óiye nozani" boli nakmuk hala gori juwab diyé.

"Tui bekub e nac6 gorí dili de éri. Ai, añárá tora-turi oinnó sáñti ókkol loi dola oigói."

Tarfoddin biinná suraya tara murat solla goijjé. Foilá giildé íte de ebbe bekar. Gór gan oddó soi7 gorí monot raki nófare. Añrattú gór yián hamahá tuwa fori bou. Sai dé, honnuá zai bollá toyar asó? hoi soddár re rai8 maiggé.

Bout hotun fán nizam accíl. Baadé ekzon mummikká ai oré "Aññí zaiyum boli hoiyé."

"Aññí górgan tuwai faiyyum boli acá gorómór. Aññí mustafa holibar loi dola oiyúm."

Suraya coorot zai Mustafa holibar loi dola oiyé. Baade cúnár foicá dehaiyé. 

" E coorót murda ugguállá tui hamis silai diyos de yián añí hoifari. Goto hailla mor fuñwaijja ugguá ré gór yiáñot loi giili. Íte gór yiánor duwarot mazé marhá ugguá diil. Mogor, honó ekzon e rastar hañsar fotti góror duwarot marhá okkól mari difeillé. Étolla gor honnan de soi gorí ót nofair. Tui gor yián ot moré ekká loiza. Aññí gor yianor kírkerit mazé uggá gura gori lal marhá di bollá. Een gura diyum dé taaké mancór sugót nobazé." hoi buzaiyé.

Mustafa holiba yé cúnár tiyan wár uzu saiye. "Tui zodi bála dam dosde oile, aññí dehai diyúm"  

Suraya yó razi óiye. Toi, suraya yé holibar sugót ekkán lal hoor bani diyé. Baade dunizón baicá59 diyé. 

Ekkana gorí zai oré holiba yé nak tani tani tíyai giyoi. "Masór salon. Mas salon or kucbo morttú bicí fosón lagé. Añár gór wali yé fotti conibar din mas salon rañdé. Añárattún bam dikká zaforibo" boli holibayé hoilo. 

Ar hoddur zai,  "Kuiñr iba dé abbar gagguar. Tartú búk laiggé faallá. Gagguar de íkka zai oré den dikká fira foribo. " holibaye icára goijjé.

Ar ekká baade, "Añártú tal ibar monot uré. Honikka yé fuufú60 foilar dikká murali bazar. Añára hañsé aiccí." boli abar hoilo. 


Ar ekká baade, "Añártú tal ibar monot uré. Honikka yé fuufú60 foilar dikká murali bazar. Añára hañsé aiccí." boli abar hoilo. 

Aherittú "Gulab" hoi holibaye guzori uitté. "Añár fosónor fúl. E gor yian erí."

Gulab fúlor kucbo deki Kasímór góror kirkerittú aiyerde. Ére Alibaba tara yó také. 

"Cúkuriya" boli suraya ye holibaré hoiyé. "Tui bicí bariq ham goijjos." 

Surayaye mugali háci oré kirkerit mazé marha diye. "Ettirín9 marhá ibaré honikká kiyal nogorí bou" boli ité taarjjé. 

Yarbaade Mustafa holibaré duwanot baraidi oré ité murát fíri gelgói. 

Édin añzinná Morjina ye Alibaba tarallá bát salón faat der. Íbayé fiyañs, thayon, ruon kuri sandi banái yé. Ugguá kurá yó faád diyé. Baade soun hoddá dúiye. Jokot faní furaiyé. Yiar baade saardé soil nái, fúrai giyoi. 

"Bazarottún toraturi kini aná foribóu" hoi faiselá goijjé. Iba yé bazaror dhulawá loi sommónir10 ikká neli giyé. 

Zehón ibá soil kini óre firí aiyér góror kirkerit mazé lal marhá wá dikké. Morjinar sug bicí tes11. Kessú ibar muuntú ári yo no faré.

" Iba dé agé no accíl. Foilá dóla marhá ugguá dekkilám. Ya abbar lal marhá ugguá deházar. Añártú óde-ode foilár dikká gorá foribóu" hoi Morjina ye mone mone báiffe.

Íba górot zai oré lal holmeçi ekkán aní,  rastar hañsar fotti górór kírkerit mazé gura lal marhá uggua ugguá mari diyé.

"Hon bedom mia ye e marhá ibá dilóde ya" hoi íbargá íba muggali haiñcce. Baade górot góli ham nal12 gori feillé. Mogor, lal marhár hotá honikká ré noóho.


Suraya wafes faarót giyégoi. Tar sáñtir yíant foñsi óre "Aññí tuwai faiyí. Aññí tuwai faiyí. Hamis sílaiyédé gór yían tuwai faiyí" hoi kúci gorí buzár. Soddar e muggali háñci óré, "Tui de bicí bariq ham goijjos. Ar bicí dorhari ham goijjos dé. Yaa añárár cúna sur goijjéde manuic guá re dóri fajjúm." boli hoiyé.

"Mui mustafa holibar yiañt giyom. Holibarttún zehón modot magilám, íbare cunar foicá dilé gór dahai dibo boli hoiyé. Mui íbaré ode-ode sug bañdi feillom. Baade ibayé otgori gori zai gór dahai diyé. Toi mui gór yiánor kirkirit mazé lal marhá ugguá diyom. Taake 69 abbar aile tuwai faité asaan ófan" boli sañti okkol oré aga gura buzai yé. 

Soddar kuci oi surayaré fit sái háte mari mari cabaic 68 diyé. Baade, "Deri goillé gom no oibo. Moré ehón ére loiza" boli soddáre hoilo. 

Toi, tara dunizon baicá 66 diyé. Zaite zaite rasta wanót foinssé. Suraya ye kirkerit lal marhá asedé górgan óre oñl e dahai, "Gór yían erí. Kirkerit lal marhá dikkó né? " hoi dehaidiyé. 

Soddar e zai saioré, "Óu añí dekkí. Mogor, añí endilla marhá okkol dákor gór okkolot ó dekir! Fotti góror kirkerir cugotót 65 ekku dillá marhá ká dekir. Iin hone dilo?" sug muk lal gorí fusár loilo. 

"Mui hoi nofaróm. Mui de cúde ekkánot diilumde." boli surayaye nak muk hala gorí juwab diyé.

"Tui yó dé doñr bekub éna." boli soddar e oinor hoilar dikká gorom gorí hoiyé. " Ai, añárattún ehón faarót zagoi foribo." boli hoi wafes baicá diyé.

Tarforddin biinna, soddar e sañti dahait beggun oré solla gori bollá ekzagat zoma78 goijjé. Soddar e hoor de, " Añár duwa duwa maincé górgan tuwai nóofáre. Ar tuáñrddi no óibo. Ebar añí nize-baze tuwaito zaiyúm. Tuáñrá yiañt mazé añárlá soiñ taikkó." hoi faisela loiyé. 

Toi soddar e coorót gelgoi. Ére mustafar loot faiyé. Mustafa ré foicá dilo. Ode-ode mustafa yé suk bandiyé. Íbayé kucbo loi otgorí górgan dahai diyé.

"Añí honó foilar ítarar dikká hólmerir marhá nodiyúm. Yían e ham nóode. Ebela Añí gór yianót kiki asé kiki nái iin oré cúndor gorí sai loiyúm" boli hoi soddar e cúndor gorí saai loyé.


Lozzor Maani

1. Átai = bisari tuwan.

2. dassé = kiyolla hoilé.

3. deil = usol zaga.

4. Golti = álda. 

5. harbar = maamala

6. Nac       = donco.

7. Soi = soyi.

8. rai = mocuwara.

9. Ettirín = bicí gura.

10. Sommoni = Farar manuic zon zoma óde zaga.

11. Tes = zuti bicí.

12. nal          = gorí felon.

9. Fuufú = ekkudoilla.


11. Cabáic

12. Cugót

13. Zoma

Edited…


Friday, August 21, 2020

The Lion of the Sea

 


The Lion of the Sea

~~~~~~~~~~~~~~~

AD 1421 ခုနှစ်မှာ မွေးဖွားခဲ့တဲ့ Ibn Majid ဟာ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ အတွင်း ပင်လယ်ရေကြောင်း သွားလာရေးခရီးမှာ သူ့ဖခင်အပါအဝင် ရှေ့မျိုးဆက်တွေရဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို အမွေဆက်ခံပြီး သူ့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အတွေ့အကြုံတွေနှင့် ပေါင်းစပ်ကာ " ရေကြောင်းသိပ္ပံဘာသာရပ်" ရဲ့ အခြေခံဖြစ်တဲ့ (The book of the benefits of the Principles and foundations of Seamanship) ဆိုတဲ့ စာအုပ်ကို ရေးသားခဲ့သူဖြစ်တယ်။

Ibn Majid ဟာ စာအုပ်ပေါင်း ၄၀ ကျော်ရေးသားခဲ့ပြီး သူ့ရဲ ပင်လယ်ခရီးသွားလာရေးအတွေ့အကြုံတွေနှင့်ပတ်သက်ပြီး လူသိများသူတစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။ ယခင် မြောက်ဦးဘုရင့်နိုင်ငံတော်ကို ရောက်ဖူးသူဖြစ်ပြီး၊ သူ့ရဲ့မှတ်တမ်းမှာ မြောက်ဦးမြို့ရေကြောင်းခရီးမှာ ရေတိမ်တဲ့ လမ်းကြောင်းတွေအပါအဝင် အန္တရာယ်ရှိနိုင်(လှေသင်္ဘောမှောက်နိုင်) တဲ့ အခြေအနေတွေကိုလဲ မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပါတယ်။

Ibn Majid ရဲ့ ပင်လယ်ခရီးသွားမှတ်တမ်းတွေထဲမှာ ရခိုင်ပြည်နယ် ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်က အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေနှင့် ဆိုင်တဲ့ မှတ်တမ်းတွေဟာလဲ အလွန်တရာ စိတ်ဝင်စားစရာပါ။ 

ရေလုပ်ငန်းကို အဓိကအသက်မွေးဝမ်းကြောင်းအဖြစ်လုပ်ကိုင်ကြတဲ့ စာရေးသူတို့ ဒေသက ရေလုပ်သားကြီးတွေဟာ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်အတွင်း ရာသီဥတုသာယာတဲ့ ဒီဇင်ဘာလ ကနေ ဧပြီ လထိ ကမ်းနှင့်မိုင်ပေါင်းများစွာဝေးတဲ့ နေရာထိထွက်ပြီး ငါးဖမ်းကြတယ်။ စက်တတ်မော်တော်ဘုတ်တွေမပေါ်ခင် ဟို့အရင် ရွက်လှေတွေခေတ်ကတည်းက လှေတစ်စီးမှာ လူ ၅ ယောက်နှင့် တစ်လစာ စားနပ်ရိက္ခာအပြည့်ဖြည့်ပြီး ငါးဖမ်းထွက်ခဲ့ကြတယ်။ ရေလုပ်သားကြီးတွေရဲ့ ပြောပြချက်အရ မြောက်အရပ်က ဓူဝံကြယ်ဟာ သူတို့အတွက် အားအထားရဆုံး လမ်းပြကြယ်ကြီးဖြစ်ပြီး၊ ရေစီးရာလမ်းကြောင်း၊ အချိန်အခါအလိုက် လေတိုက်ရာအရပ်၊လှိုင်းလျှိုးတဲ့အနေအထားတွေဟာ ပင်လယ်ခရီးရဲ့ အရေးအပါဆုံး အချက်အလက်တွေဖြစ်ပြီး၊ ဒီအချက်တွေကို စနစ်တကျတွက်ချက်တတ်တဲ့သူတွေဟာ ကမ်းခြေ ကို အလွယ်တကူ ရှာတွေ့နိုင်တယ် လို့ သိခဲ့ရတယ်။ Ibn Majid ရဲ့ ' ရေကြောင်းသိပ္ပံ' ဆိုင်ရာအချက်အလက်တွေနှင့် အံ့အားသင့်ဖွယ် တူနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။ 

သမိုင်းဆိုတာ ဖျောက်ဖျက်ပြစ်လို့ ရတဲ့အရာမဟုတ်ပါဘူး။ ဥပဒေရေးရာမှာ သက်သေခံချက် (၃) မျိုးရှိတယ်၊၊ (၁)Testimonial Evidence

လူကိုယ်တိုင်သက်သေခံခြင်း၊ (၂) Documentary evidence စာရွက်စာတမ်း မှတ်တမ်းမှတ်ရာများနှင့်သေသေခံခြင်း ၊(၃) Circumstantial Evidence ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာသက်သေအထောက်အထား။ 

ရမ်းဗြဲကျွန်းပေါ်မှာ (၈) ရာစု ကတည်းက အာရဗ်ရွက်သင်္ဘောတွေ နစ်မြှပ်ပြီး အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေ အခြေချနေထိုင်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို လူသက်သေ၊မှတ်တမ်းမှတ်ရာသက်သေ အပြင်၊ လုံးဝပြောင်းလဲပြစ်လို့မရတဲ့ ဖန်တီးယူလို့မရတဲ့၊ Circumstantial Evidence  ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာသက်သေအထောက်အထားတွေနဲ့ ပြမယ့် အချိန်တစ်ချိန်ရောက်လာလိမ့်မယ်။ အဲဒီအချိန်ရောက်လာရင်တော့ အမှန်တရားရဲ့ မှတ်တိုင်ကို ဘယ်သူက စိုက်ထူနိုင်မလဲ ဆိုတာ သိကြရပါလိမ့်မယ်။



Credit: Min Thein Facebook Account 

Thursday, August 20, 2020

Cántir Bafá (RK Poetry)



Fóirór matát

khali lagaiya,

Raj bohónót

fattha loi bocíya,

Nanan fot

thaani ditam

Mohádevir lagiya.


"Cántir Bafá"


-RohangKing

(17-8-2020)


#RK_Collection

#RohingyaPoetry

သဘာဝလား၊ ဖန္တီးတာလား



သဘာဝလား၊ ဖန္တီးတာလား


တစ္ခါတုန္းက အညာရြာတစ္ရြာတြင္ ဖန္ဆင္းရွင္ကို ကိုးကြယ္တဲ့ ရေသ့တစ္ပါးႏွင့္ ထိုရြာရဲ႕ အိမ္နီးနားခ်င္းရြာမွာ သဘာဝတရားကို ကိုးကြယ္တဲ့ ပညာရိွ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါး ရိွခဲ့တယ္တဲ့။ အယံုအၾကည္ကြဲလြဲေသာ္လည္း ရြာနီးနားခ်င္းေနထိုင္တာေၾကာင့္ သိကြၽမ္းၾကတယ္။ ခင္မင္ၾကတယ္။ အခ်င္းခ်င္း အျငင္းအခံုမ်ားလည္း တစ္ခါတစ္ေလ ျဖစ္တတ္တယ္။ 

တစ္ေန႔ ရေသ့ႏွင့္ ဦးဇင္းတို႔ ႏွစ္ပါးေတြ႕ဆံုၾကရာ စကားစျမည္ေျပာဆိုၾကရာတြင္ အေၾကာင္းတစ္ခုအေပၚ အျငင္းအခံု ျပင္းျပစြာ ျဖစ္သြားေလတယ္။ အေၾကာင္းက ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ျဖစ္တယ္။ ရေသ့က စၾကဝဠာႀကီးကို ဖန္တီးခဲ့တဲ့ ဖန္ဆင္းရွင္တစ္ပါး ရိွတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဦးဇင္းကေတာ့ သေဘာမတူပါဘူး။ စၾကဝဠာႀကီးဟာ ဓာတ္ႀကီးေလးပါးေၾကာင့္ အလိုအေလ်ာက္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ သဘာဝတရားလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီလို တစ္ခြန္းနဲ႔တစ္ခြန္း ဆန္႔က်င့္ေနတဲ့ စကားႏွစ္ရပ္ေၾကာင့္ သူမွန္ငါမွန္ အခ်င္းခ်င္း ျငင္းပြားလ်က္ရိွရာ စိန္ေခၚမႈအထိ ေရာက္သြားတယ္။ ရဟန္းက မိန္႔တယ္… ဖန္ဆင္းရွင္က ဖန္တီးတာကို ခင္ဗ်ား ခိုင္လံုတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထားနဲ႔ ျပရမယ္။ ျပႏိုင္ရင္ ငါနဲ႔တကြ ငါ့တပည့္ေတြ အကုန္လံုး မင္းကိုးကြယ္တဲ့ဘာသာကို လက္ခံလိုက္မယ္။ တကယ္လို႔ မျပႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ခင္ဗ်ားနဲ႔ ခင္ဗ်ား တပည့္အကုန္လံုး ငါကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာကို႔ ေျပာင္းရမယ္။ သေဘာတူလား။ ရေသ့က အတန္ငယ္ စဥ္းစားၿပီးေတာ့ “သေဘာတူပါတယ္" ဆိုၿပီး စိန္ေခၚမႈကို လက္ခံလိုက္ေလတယ္။ ဒါနဲ႔မၿပီးေသး။ အသိသက္ေသ သံုးေလးေယာက္ကို ေခၚေစကာ ကတိကဝတ္ျပဳတယ္။ ဘယ္ရက္ ၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာ အမ်ားျပည္သူေရွ႕ေမွာက္ အေထာက္အထားနဲ႔ မပ်က္မကြက္ တင္ျပရမယ္လို႔ ႏွစ္ဖက္သေဘာတူ စာခ်ဳပ္တစ္ေစာင္ပါ လက္မွတ္ေရးထိုးလိုက္ေလတယ္။

ဒီအျငင္းပြားမႈသတင္းက ရက္ခ်င္းပင္ တစ္နယ္လံုး ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့တယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ရြာခံလူႀကီးေတြကလဲ ဒီစိန္ေခၚပြဲကို အခမ္းအနားနဲ႔ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ က်င္းပဖို႔ စီစဥ္တယ္။ ရြာကြင္းျပင္ႀကီးတစ္ေနရာတြင္ မ႑ိပ္ေတြထိုးကာ ျပင္ဆင္ခဲ့ၾကတယ္။ ရက္တစ္ပတ္ၾကာေသာ္ ကတိေပးထားတဲ့ ေန႔ေရာက္ၿပီ။ နံနက္ ၉ နာရီတြင္ စိန္ေခၚပြဲ စတင္မယ္ျဖစ္တယ္။ ဟိုေန႔က ကတိအတိုင္းေပါ့။ ႏွစ္ဖက္ပရိသတ္ေတြလဲ အုပ္လိုက္စုလိုက္ တေရြးေရြးေရာက္လာၾကေရာ့။ ကြင္းျပင္တစ္ခုလံုး အုတ္အုတ္သဲသဲျဖစ္ေနတယ္။ အခ်ိန္ေစ့ဖို႔ ေနာက္တစ္နာရီေလာက္ပဲ လိုေသးတယ္ ဆိုေတာ့ လူေတြလည္း စံုေနပါၿပီ။ ရဟန္းကလည္း တပည့္ေတြႏွင့္ ႂကြေရာက္လာတယ္။ က်မ္းေတြလည္း တစ္ထမ္းႏွစ္ထမ္းေလာက္ အတူယူေဆာင္လာတယ္။ ရေသ့ရဲ႕ တပည့္ေတြလည္း ေရာက္လာၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ထူးျခားတာက ဆရာရေသ့ကေတာ့ မေရာက္ေသးဘူး။ ရေသ့ဖက္က ပရိသတ္ေတြက လမ္းကိုေမွ်ာ္ရင္း တိုးတိုးတိတ္တိတ္ ေျပာေနၾကတယ္။

ေနာက္ ၁၅ မိနစ္ပဲ လိုေနတာ ခုထိ ဆရာမေရာက္ရေသးလား လို႔ ရေသ့တပည့္ေတြထဲ ညည္းညဴသူ ညည္းညဴ၊ မာန္တက္သူက မာန္တက္ေနတာေပါ့။ ဆရာက မုသားဝါဒီလား။ ေၾကာက္လို႔ထြက္ေျပးတာလား စတဲ့ အေတြးေတြနဲ႔ ဇေဝဇဝါ ျဖစ္ေနတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕က ငါတို႔႐ံႈးသြားရင္ ဘာသာေျပာင္းကိုးေျပာင္းရမယ္ လို႔ ငိုသံပါပါ ညည္းေနတယ္။ ၉ နာရီေစ့တာနဲ႔ ရဟန္းက စင္ေပၚႂကြလာကာ " ႂကြေရာက္လာၾကတဲ့ ပရိသတ္အေပါင္းတို႔… ဒီေန႔စိန္ေခၚပြဲကား စကားထိုးစရာေတာင္ မလိုဘူးထင္တယ္။ ၿပိဳင္ဖက္ ပ်က္ကြက္ေနျခင္းက အေျဖပါပဲ။ ေတြ႕ၿပီလား။ ဒီရေသ့က အသင္တို႔ကို လည္စားေနတာ။ အေထာက္အထား မျပႏိုင္လို႔ ခုထြက္ေျပးသြားၿပီ။ စၾကာဝဠာကို ဖန္ဆင္းရွင္က ဖန္တီးတာမဟုတ္ဘူး...ဆိုတာ ဖြင့္ျပစရာမလိုဘူး။ ဆရာရေသ့ ထြက္ေျပးသြားတာနဲ႔ နားလည္ၿပီထင္တယ္" လို႔ အႏိုင္ရေၾကာင္း ဂုဏ္ယူေနတယ္။ သဘာပတိနဲ႔ နယကတို႔ကလည္း ကတိအတိုင္း သာဘာေျပာင္းပါရန္ ဆရာရေသ့ရဲ႕ တပည့္ေတြကို ေတာင္းဆိုတယ္။ တပည့္ေတြက ခဏေလးေစာင့္ေပးပါ။ ဆရာမေရာက္ရင္ က်ေနာ္တို႔ ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းခံယူပါမယ္ လို႔ အသနားခံပါတယ္။ ဦးဇင္္းက မင္းတို႔ကို သနားတယ္။ အာ့ေၾကာင့္မလို႔ ေနာက္ထပ္ နည္းနည္းေစာင့္ေပးမယ္လို႔ သေဘာတူတယ္။

ရဟန္းေတာ္က စကားပါးစပ္ကေန မခ်ေသး။ ေခြၽးျပန္ အေမာဖန္ျဖင့္ ေျပးလြားေရာက္လာတဲ့ ဆရာရေသ့ကို လွမ္းျမင္လိုက္ရတယ္။  ေဒါသထြက္ေနေသာ လူအုပ္ေတြက ဆရာကို ျမင္ျမင္ခ်င္း ႐ိုင္းစိုင္း စကားသံေတြနဲ႔ပဲ ႀကိဳဆိုေနတယ္။ ခင္ဗ်ားက လူလိမ္ပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ အားလံုးကို ဒုကၡတြင္းထဲ တြန္းခ်လိုက္တာလား စသည္ျဖင့္ ဟစ္ေအာ္ ေစာ္တာေပါ့။ ဆရာရေသ့က ကြၽန္ေတာ္ကို ေျဖခြင့္ျပဳပါ။ က်ေနာ့္စကားကို နည္းနည္း နားေထာင္ေပးပါလို႔ အသနားခံတာေတာင္ မထိန္းႏိုင္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ ပရိသတ္ေတြ နည္းနည္း ၿငိမ္သက္သြားတဲ့အခါက်မွ အခ်ိန္မီ မေရာက္ႏိုင္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းအရင္းကို ေျပာျပေလတယ္။

" က်ေနာ္ဟာ မိမိရဲ႕ဆႏၵနဲ႔ ေနာက္က်တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေၾကာက္ရြံ႕ကာ အိမ္ထဲပုန္းေနတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ့္အိမ္ကေန ဒီရြာကို လာေနက် လမ္းအတိုင္းဆိုရင္ အခ်ိန္ၾကာမွာစိုးလို႔ ရြာအေနာက္ဖက္က လယ္ကြင္းကို ျဖတ္၍ ထြက္လာခဲ့တယ္။ ဒီလမ္းက နာရီဝက္ေလာက္ေတာင္ သက္သာတယ္။  အာ့ေၾကာင့္ ဒီလမ္းကို ေရြးခဲ့တာ။ က်ေနာ္ေရွ႕ဆက္လာရင္း ကြင္းျပင္ကိုလည္း တစ္ဝက္ေလာက္ျဖတ္လာၿပီ။ အဲ့ဒီေနရာတြင္ ထူးဆန္းတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့တယ္။ အလိုအေလ်ာက္ ေျမႀကီးႏွစ္ျခမ္းကြဲကာ ျမစ္တစ္ခု ျဖစ္သြားတယ္။ တစ္ခါမွ မႀကံဳဖူးတဲ့ အေၾကာင္းေပါ့။ ယခင္က အဲ့ဒီေနရာမွာ ျမစ္ကေဝးစြ ေျမာင္းတစ္ခုေတာင္မရိွခဲ့ဘူး။ ေတာ္ေတာ္ ယံုရခက္တယ္။ က်ေနာ္ ျမစ္ကူးဖို႔ ႀကံမရျဖစ္ေနစဥ္ အလိုအေလ်ာက္ သစ္ပင္တစ္ပင္ေပၚလာတယ္။ တဖန္ သစ္ပင္လည္း အလိုလို ကြဲၿပီးေတာ့ ပ်ဥ္းခ်ပ္ေတြျဖစ္သြားကာ အခ်င္ခ်င္း စပ္သြားတယ္။ ေနာက္ဆံုး အလိုလို ေလွတစ္ခု ျဖစ္သြားေလတယ္။ က်ေနာျမင္ေနရတဲ့ ဟာေတြက အိပ္မက္မက္သလို က်ေနာ္ခံစားရတယ္။ က်ေနာ္ အဲ့ဒီေလွနဲ႔ မတတ္တတတ္ တက္ေလွာ္ရင္း ျမစ္ကူးရတာ အခ်ိန္ၾကာသြားတာပါ" လို႔ သူအေၾကာင္း စံုစံုလင္လင္ ေျပာျပတယ္။ 

အဲ့ဒီအခါ ရဟန္းေတာ္က " ဟား…ဟား… ၾကည့္ေလာ့ ပရိသတ္တို႔။ ဒီဆရာ က သာမန္ လူလိမ္မဟုတ္ဘူး။ မဟာလူလိမ္ ပါပဲ။ အသင္တို႔ ဒီလို ျဖစ္ပ်က္တာကို ယံုစရာလား။ အသင္တို႔ပဲ ဆံုးျဖတ္ၾကပါ။ ဒီဟာက လုပ္ႀကံဇာတ္တစ္ခုကို ေျပာျပကာ ပရိသတ္တို႔ကို အ႐ူးလုပ္ေနတာခ်ည္းပဲ" လို႔ ေဝဖန္ေထာက္ျပခဲ့တယ္။

ဆရာရေသ့က " က်ေနာ္က ျမစ္တစ္ခု အလိုလို ျဖစ္သြားတယ္ လို႔ ေျပာလို႔ မဟာလူလိမ္ ျဖစ္သြားခဲ့ရင္ မဟာစၾကာဝဠာႀကီတစ္ခုလံုးး အလိုလိုျဖစ္ေပၚလာတယ္လို႔ ေျပာတဲ့သူကို ဘာေခၚရလိမ့္မလဲ..ပရိသတ္တို႔။ ျမစ္တစ္ခုေတာင္ အလိုအေလ်ာက္ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ မဟာစၾကာဝဠာႀကီးက ဒီတိုင္း ဖန္ဆင္းရွင္မရိွဘဲ အလိုအေလ်ာက္ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါ့မလား..ပရိသတ္တို႔" လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်လိုက္တယ္။ 

ဒါနဲ႔ ပရိသတ္တို႔က တညီတၫြတ္ လက္ခုပ္တီး ဩဘာေပးကာ ပြဲက်ေလသြားေလတယ္။ ေနာက္ဆံုးအႏိုင္အ႐ံႈးဆံုးျဖတ္ေလသတည္း။ 

(နတ္မ်က္စိ)



စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈဟာ ျပသနာရဲ႕အေျဖမဟုတ္ဘူး



 စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈဟာ ျပသနာရဲ႕အေျဖမဟုတ္ဘူး 

-------------------------------

#zawgyi

တစ္ခါက ရြာတစ္ရြာမွာ ပညာရိွအဘိုးအို တစ္ဦး ရိွခဲ့တယ္။ အသိလူေတြက သူ႕ထံ အခက္အခဲေတြ တိုင္ၾကားအေျဖရွာဖို႔ရာ လာေရာက္တိုင္ပင္ေလ့ရိွတယ္။ လူေတြဟာ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈတစ္မ်ဳိးနဲ႔  ခဏခဏ ညည္းညဴတိုင္ပင္တာကို ေတြ႕ရေတာ့ ပညာရိွအဘိုးအိုက  ဟာသတစ္ပုဒ္ တစ္ေန႔ ေျပာျပတယ္။ ေရာက္လာတဲ့သူေတြ အားလံုးက ဟာသကေလးကို ၾကားတာနဲ႔ ဟားခနဲ႔ ဝိုင္းအံုရယ္လိုက္ေလတယ္။

ခဏၾကာၿပီးေတာ့ ပညာရိွအဘိုးအိုက ပထမေျပာျပခဲ့တဲ့ ဟာသကို ေျပာျပျပန္ေတာ့ လူတခ်ဳိ႕ကသာ ၿပံဳးျပတယ္။ 

ပညာရိွအဘိုးအိုဟာ ထိုဟာသကို တတိယအၾကိမ္ ထပ္ၿပီးေတာ့ ေျပာျပတဲ့အခါ ဘယ္သူမွ မရယ္ေတာ့ပါဘူး။ 

ဒါနဲ႔ ပညာရိွအဘိုးအိုက " အသင္တို႔ဟာ ဟာသတစ္ခုကို ထပ္တလဲလဲေျပာျပရင္ မရယ္ခ်င္ၾကဘူး။ ဘာေၾကာင့္ ျပႆနာတစ္မ်ဳိးတည္း၊ စိုးရိမ္မႈတစ္ခုတည္းနဲ႔ ထပ္တလဲလဲ ငိုေႂကြးရတာလဲ" လို႔ တၿပံဳးၿပံဳး ေမးလိုက္ေလတယ္။


#သင္ခန္းစာ_

" စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကျခင္းဟာ သင့္ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္မွာ မဘူး။ မိမိရဲ႕ အခ်ိန္နဲ႔ အားအင္ ျဖဳန္းတီးျခင္းသာ။"


(နတ္မ်က္စိ)

#အဂၤလိပ္ဝတၳဳတိုမွ ဘာသာျပန္


#unicode

စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှုဟာ ပြသနာရဲ့အဖြေမဟုတ်ဘူး 

တစ်ခါက ရွာတစ်ရွာမှာ ပညာရှိအဘိုးအို တစ်ဦး ရှိခဲ့တယ်။ အသိလူတွေက သူ့ထံ အခက်အခဲတွေ တိုင်ကြားအဖြေရှာဖို့ရာ လာရောက်တိုင်ပင်လေ့ရှိတယ်။ လူတွေဟာ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြမှုတစ်မျိုးနဲ့ ခဏခဏ ညည်းညူတိုင်ပင်တာကို တွေ့ရတော့ ပညာရှိအဘိုးအိုက  ဟာသတစ်ပုဒ် တစ်နေ့ ပြောပြတယ်။ ရောက်လာတဲ့သူတွေ  အားလုံးက ဟာသကလေးကို ကြားတာနဲ့ ဟားခနဲ့ ဝိုင်းအုံရယ်လိုက်လေတယ်။

ခဏကြာပြီးတော့ ပညာရှိအဘိုးအိုက ပထမပြောပြခဲ့တဲ့ ဟာသကို ပြောပြပြန်တော့ လူတချို့ကသာ ပြုံးပြတယ်။ 

ပညာရှိအဘိုးအိုဟာ ထိုဟာသကို တတိယအကြိမ် ထပ်ပြီးတော့ ပြောပြတဲ့အခါ ဘယ်သူမှ မရယ်တော့ပါဘူး။ 

ဒါနဲ့ ပညာရှိအဘိုးအိုက " အသင်တို့ဟာ ဟာသတစ်ခုကို ထပ်တလဲလဲပြောပြရင် မရယ်ချင်ကြဘူး။ ဘာကြောင့် ပြဿနာတစ်မျိုးတည်း၊ စိုးရိမ်မှုတစ်ခုတည်းနဲ့ ထပ်တလဲလဲ ငိုကြွေးရတာလဲ" လို့ တပြုံးပြုံး မေးလိုက်လေတယ်။


#သင်ခန်းစာ_

" စိုးရိမ်ကြောင့်ကြခြင်းဟာ သင့်ပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်မှာ မဘူး။ မိမိရဲ့ အချိန်နဲ့ အားအင် ဖြုန်းတီးခြင်းသာ။"


(နတ်မျက်စိ)



ကံတရားက အၿမဲ မ်က္ႏွာသာ ေပးလိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။



ကံတရားက အၿမဲ မ်က္ႏွာသာ ေပးလိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။  

Zawgyi

ဆားကုန္သည္ တစ္ဦးသည္ ဆားအိတ္တို႔ကို သူ၏ ျမည္းေက်ာ့ကုန္းေပၚထမ္းေစ၍ ေန႔တိုင္း ေဈးသို႔သြား၏။ 

သူတို႔သည္ ေဈးသို႔သြားရာ လမ္းတစ္ဝက္တြင္ ေခ်ာင္းတစ္ခုကို ကူးျဖတ္ရသည္။ တစ္ေန႔ေသာ္ ဆားကုန္သည္ႏွင့္ ျမည္းတို႔ ထိုေခ်ာင္းကို ကူးျဖတ္စဥ္ ျမည္း၏ ေျခေခ်ာ္လဲ၍ ေက်ာ့ကုန္းေပၚမွ ဆားအိတ္မ်ားသည္ ေရသို႔ၿပိဳက်ေလသည္။ အိတ္ထဲတြင္ ထည့္ထားေသာ ဆားသည္ ေရတြင္ေပ်ာ္ဝင္သြားသျဖင့္ ဆားအိတ္အေလး ေလ်ာ့နည္း၍ ေပါ့ပါးလာေလသည္။ ျမည္းက ေခ်ာ္က်သည္ကိုပင္ ေက်းဇူးတင္၍ ရႊင္ရႊင္ပ်ပ်ျဖစ္သြားသည္။

ျမည္းကလည္း ဤသို႔ ေခ်ာ္လဲသည္မွာ အက်ဳိးျမင္၍ ေခ်ာ္က်သလို ပရိယာယ္ေဆာင္ေသာ္ သူ႕အတြက္ သက္သာမည္ဟု ေတြးေတာကာ လွည့္ကြက္ကို ေန႔တိုင္းလိုလို အသံုးခ်၍ မိမိ၏ ဝန္ထုပ္ကို ေပါ့ပါးေအာင္ ျပဳလုပ္သည္။ 

ဆားကုန္သည္သည္ သူ၏ ျမည္းက ေန႔တိုင္း ပရိယာယ္ေဆာင္ေနသည္ကို ရိပ္စားမိ၍ ျမည္းအား ေနာင္တ ေပးရန္ ႀကံစည္လိုက္သည္။ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ဆားကုန္သည္သည္ အိတ္ထဲတြင္ ဆားအစား ဝါဂြမ္းမ်ားကို ထည့္၍ ေဈးသို႔ ထြက္ခြာေလသည္။ 

ျမည္းကလည္း ထိုေခ်ာင္းသို႔ေရာက္ေသာ္ ဝန္ထုပ္ကိုေပါ့ပါးေစရန္  ယခင္ကဲ့သို႔ ေခ်ာ္လဲသည့္ ပရိယာယ္ေဆာင္လိုက္သည္။ 

သို႔ေသာ္ ဝါအိတ္မ်ားသည္ ေရသို႔က်ေသာအခါ ေရစိမ့္ဝင္သျဖင့္ ယခင္ကထက္ပင္ ပို၍ ေလးလြန္းလာေလသည္။ ျမည္း၏ ေက်ာက္ကုန္း က်ဳိးလုနီးပါး ဆင္းရဲဒုကၡကို ခံစားရင္း သယ္ေဆာင္သြားရေလသည္။ ထိုေန႔မွစ၍ ေခ်ာ္လဲသည့္လွည့္ကြက္ကို မည့္သည့္အခါမွ မစမ္းသပ္ခဲ့ေခ်။ ဆားကုန္သည္လည္း ေပ်ာ္ရႊင္သြားေလသည္။


#သင္ခန္းစာ

ကံတရားက အၿမဲ မ်က္ႏွာသာ ေပးလိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။

(နတ္မ်က္စိ)

Unicode

 ကံတရားက အမြဲ မျက်နှာသာ ပေးလိမ့်မည်မဟုတ်ပေ။  


ဆားကုန်သည် တစ်ဦးသည် ဆားအိတ်တို့ကို သူ၏ မြည်းကျော့ကုန်းပေါ်ထမ်းစေ၍ နေ့တိုင်း ဈေးသို့သွား၏။ 

သူတို့သည် ဈေးသို့သွားရာ လမ်းတစ်ဝက်တွင် ချောင်းတစ်ခုကို ကူးဖြတ်ရသည်။ တစ်နေ့သော် ဆားကုန်သည်နှင့် မြည်းတို့ ထိုချောင်းကို ကူးဖြတ်စဉ် မြည်း၏ ခြေချော်လဲ၍ ကျော့ကုန်းပေါ်မှ ဆားအိတ်များသည် ရေသို့ပြိုကျလေသည်။ အိတ်ထဲတွင် ထည့်ထားသော ဆားသည် ရေတွင်ပျော်ဝင်သွားသဖြင့် ဆားအိတ်အလေး လျော့နည်း၍ ပေါ့ပါးလာလေသည်။ မြည်းက ချော်ကျသည်ကိုပင် ကျေးဇူးတင်၍ ရွှင်ရွှင်ပျပျဖြစ်သွားသည်။

မြည်းကလည်း ဤသို့ ချော်လဲသည်မှာ အကျိုးမြင်၍ ချော်ကျသလို ပရိယာယ်ဆောင်သော် သူ့အတွက် သက်သာမည်ဟု တွေးတောကာ လှည့်ကွက်ကို နေ့တိုင်းလိုလို အသုံးချ၍ မိမိ၏ ဝန်ထုပ်ကို ပေါ့ပါးအောင် ပြုလုပ်သည်။ 

ဆားကုန်သည်သည် သူ၏ မြည်းက နေ့တိုင်း ပရိယာယ်ဆောင်နေသည်ကို ရိပ်စားမိ၍ မြည်းအား နောင်တ ပေးရန် ကြံစည်လိုက်သည်။ နောက်တစ်နေ့တွင် ဆားကုန်သည်သည် အိတ်ထဲတွင် ဆားအစား ဝါဂွမ်းများကို ထည့်၍ ဈေးသို့ ထွက်ခွာလေသည်။ 

မြည်းကလည်း ထိုချောင်းသို့ရောက်သော် ဝန်ထုပ်ကိုပေါ့ပါးစေရန်  ယခင်ကဲ့သို့ ချော်လဲသည့် ပရိယာယ်ဆောင်လိုက်သည်။ 

သို့သော် ဝါအိတ်များသည် ရေသို့ကျသောအခါ ရေစိမ့်ဝင်သဖြင့် ယခင်ကထက်ပင် ပို၍ လေးလွန်းလာလေသည်။ မြည်း၏ ကျောက်ကုန်း ကျိုးလုနီးပါး ဆင်းရဲဒုက္ခကို ခံစားရင်း သယ်ဆောင်သွားရလေသည်။ ထိုနေ့မှစ၍ ချော်လဲသည့်လှည့်ကွက်ကို မည့်သည့်အခါမှ မစမ်းသပ်ခဲ့ချေ။ ဆားကုန်သည်လည်း ပျော်ရွှင်သွားလေသည်။


#သင်ခန်းစာ


ကံတရားက အမြဲ မျက်နှာသာ ပေးလိမ့်မည်မဟုတ်ပေ။

(နတ္မ်က္စိ)


Wednesday, August 5, 2020

ဗိုလ္က႐ိုနာ (RK-Poem)






က႐ိုနာ


အစြန္႔ေရာက္သမား၊
မ်ဳိးခ်စ္သမား၊
အၾကမ္းဖက္သမား၊
မုဒိမ္းသမား၊
အာဏာ႐ူးသမား စတဲ့
မိစၧာေကာင္ေတြ နည္းလို႔လားဟဲ့။

မင္းကလဲ အေမာက္တင္
တ႐ုတ္ဖြားေမာင္
အတုၾကားက အ႐ိုင္းေပၚ
နာမည္က အထင္မွားဟန္
က႐ုဏာ ရိွသလိုလို
က႐ိုနာတပ္လို႔
နယ္စည္းမျခား လိုက္သတ္ေနတာကား
ထိုမိစၧာေကာင္ေတြထက္
ဗိုလ္က်ေနၿပီကြဲ႕။ 


လူူူထုဝဏၰ
30/3/2020

အဘိဓမၼာက်မ္းလာ တစ္ဆူးတည္းေသာ ဖန္ဆင္းရွင္



ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရွင္ ေဂါတမကိုယ္ေတာ္တိုင္ တစ္ဆူတည္းေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ တည္ရွိေနသည့္အေၾကာင္း ျမြက္ဟ၀န္ခံခ်က္ (အေထာက္အထား)
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

အဘိဓမၼာက်မ္း စာမ်က္ႏွာ ၅၂၃ စာပိုဒ္ (၄) တြင္ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္က ဤသို႕ေဟာၾကားေတာ္မူေလသည္။

"အ၀ီေႏၵယ် အပေမယ် ဧေကာ ဗုေဒၶါ၀ိပရီ နာမေတာ နတၱိ"

အဓိပါယ္က- 
အ၀ီေႏၵယ်    အတုလံ
အပေမယ်    အတုမရွိ 
ဧေကာ       တစ္ဆူတည္းေသာ
ဗုေဒၶါ၀ိပရီ    အရွင္သည္ (ထာ၀ရ အရွင္သည္)
နာမေတာ    အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း၊ စားျခင္းေသာက္ျခင္း၊               ေမထုန္ မွီ၀ဲျခင္း စတဲ့ အျခား အျခား
နတၱိ         ကင္းစင္ေတာ္မူ၏။

(ထာ၀ရ ဘုရားရွင္ ) ဆိုသည္မွာ အတုလံ၊ အတုမရွိ (ႏိႈင္းယွဥ္ ျပိဳင္ဘက္ မရွိေခ်) ထိုတစ္ဆူတည္းေသာအရွင္သည္ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း၊ စားျခင္းေသာက္ျခင္း၊ ေမထုန္မွီ၀ဲျခင္း စတဲ့ အျခားေသာ (ဖန္ဆင္းခံလူမ်ားကဲ့သို႔) ကင္းစင္ေတာ္မူ၏။

မိတ္ေဆြတို႕… ဤျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားခဲ့ေသာ တရားကို ေေေေေေလ့လာၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ အိုနာေသျခင္း၊ စားေသာက္ျခင္း၊ ကာမတဏွာကင္းစင္ေသာ အျခားျခားေသာ ကင္းစင္ေသာ ဘုရားရွင္သည္ မုခ် ဧကန္ရွိေနေခ်သည္။ ထိုသူမွာ လူသား ဘုရားမျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ေသျခင္းကင္းစင္ေသာ ထာ၀ရတည္ရွိေနေသာ အရွင္ျဖစ္ေပမည္။ ထိုအရွင္သာ အမွန္စင္စစ္ ခ၀ပ္ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္ အားထားရာ၊ ကိုးကြယ္ရာ အရွင္ျဖစ္ေတာ္မူသည္ကို ေဂါတမလူသားျမတ္စြာဘုရားရွင္က လမ္းညႊန္ခဲ့ဟန္တူေလသည္။ 
(သို႕မဟုတ္ပါက ဤတရားသည္ မည္သည့္ အဓိပၸာယ္ေဆာင္ပါသနည္း) ဟု ေမးခြန္းထုတ္စရာ    ျဖစ္လာေပသည္။

ထို႕ေၾကာင့္ ငါဘုရားကို မကိုးကြယ္ၾကနွင့္ ငါသည္ ကိုးကြယ္ရာမဟုတ္၊ မၾကာျမင့္မီ ငါသည္ရုပ္လည္းေပ်ာက္၊ နာမ္ခႏၶာလည္းေပ်ာက္မည္တည္း။ ငါခ်န္ခဲ့ေသာ ငါ့တရားေတာ္မ်ားကိုသာ ဆည္းကပ္အားထားၾက။

ငါ့အား တရားေဒသနာေတာ္မ်ားကို ခ်ီးျမင့္ခဲ့ေသာ "ငါ့ဘုရားကိုသာ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ၾကေလာ့" (သံႏၵယုတ္ကၡာဓမၼာနံနေမၼာေဟာတုက်မ္း) ဤတြင္ 'ငါ့ဘုရား' ဟူသည္ မည္သူနည္း။ ေမးစရာျဖစ္လာေပသည္…

ဖန္ဆင္းရွင္ရွိေနေၾကာင္း လူသားအသီးသီးထံသို႕အေရာက္ မဟာလူသားမ်ား၊ တမန္ေတာ္မ်ားမွတဆင့္ ၀ဟီ၊ လမ္းညႊန္ခ်က္၊ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္မ်ား ပို႕ခ်ေပးခဲ့ျပီးျဖစ္ပါသည္။ ဖန္ဆင္းရွင္ႏွင့္ တုပႏိႈင္းျပိဳင္၍ ကိုးကြယ္ရာအရွင္ အတုလံ၊ အတုမရွိေခ်။

တမန္ေတာ္အာဒမ္၊ တမန္ေတာ္နူဟ္၊ မိုးဇက္၊ ေဂါတမ၊ ေယရႈ၊ မဟာ၀ီရ၊ ခရစ္ရွနားနွင့္ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ေသာ (မိုဟာမၼဒ္) စၾကာ၀ဠာခပ္သိမ္း၏ ဂရုဏာရွင္
صلي الله عليه وسلم တမန္ေတာ္
သူတို႕အေခၚ အရိေမတၱယ်ျမတ္စြာဘုရား ) အားလံုးတို႕မွာ လာျခင္းေကာင္းေသာ လူသားတမန္ေတာ္မ်ား၊ မဟာလူသားမ်ား၊ ဘုရားသခင္၏ေစတမန္မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ ထိုလူသားဘုရားမ်ား မပြင့္ေပၚမီတည္းကပင္ တရားဆိုသည္ တည္ရွိေနေၾကာင္း၊ ထိုတရားေဒသနာေတာ္မ်ားကို တကိုယ္ရည္တကာယ လိုက္လံရွာေဖြခဲ့ရေၾကာင္းကို မည္သူမွ မျငင္းဆန္ႏိုင္ေခ်။ ထိုတရားသည္ မည္သူ႕ထံမွ ေရာက္လာပါသနည္း။ မည္သူ႕ထံမွ ေတာင္းခံရပါသနည္း။ (စဥ္းစားၾကည့္ပါ… ေတြးေခၚၾကည့္ပါ…)

ထိုတရားကို အလံုးစံု နားလည္ႏိုင္ရန္ သေဗညဳတၱဉာဏ္ေတာ္ကို မည္သူက ေပးသနည္း။ ထိုတရားကို ရရွိေစရန္ မည္သူ၏ အကူအညီ လိုအပ္ပါသနည္း။

ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ထိုတရားႏွင့္ သေဗညဳတၱဥာဏ္ေတာ္ကိုရရွိရန္ ပဥၥသိကၡနတ္သား၏ အကူညီကို ယူခဲ့ရသည္။ (ကဲြလဲြမႈလံုး၀မရိွပါ)

ျမတ္စြာဘုရားရွင္မွာ သံုးဆယ့္တစ္ဘံုေသာ ေ၀ေနယ်သတၱ၀ါအေပါင္းလူ၊ နတ္၊ ျဗဟၼာ အေပါင္းထက္ ျမတ္သည္ မွန္ေသာ္လည္း ထိုအခ်ိန္က ဘုရားရွင္ မျဖစ္ေသးဘဲ ဘုရားရွင္အျဖစ္သို႔ေရာက္ရွိရန္ က်င့္ၾကံအားထုတ္ေနရေသာ သာမန္လူသားျဖစ္၍ မိမိက်င့္စဥ္ မွားယြင္းေနသည္ကို မဆင္ျခင္မသံုးသပ္တတ္ေသာေၾကာင့္ မုခ်အကူညီယူခဲ့ရေလသည္။ အျမင္မွန္ရျပီးမွသာ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္၏။

တမန္ေတာ္ မိုဟာမဒ္၊ မုိးဇက္၊ ေယရႈႏွင့္ အျခားတမန္ေတာ္မ်ားသည္ ထိုတရားႏွင့္ သေဗညဳတၱညဏ္ေတာ္ကို ရရွိရန္
عليه السلام ဂ်ိဗ္႐ာအီလ္
(ဖန္ဆင္းရွင္၏ ေစတမန္နတ္သား) ၏ အကူညီကို ယူခဲ့ရသည္။

ထို႕ေၾကာင့္ လူသားဟူသည္ ျမတ္ေသာ မဟာလူသားမ်ား အပါအ၀င္္ျပီးျပည့္စံုမႈမရွိ၊ ဖန္ဆင္းရွင္၏အမွီခိုလိုအပ္ေၾကာင္း ကၽြန္ုပ္တို႔ ဆန္းစစ္သိႏိုင္္ၾကေလသတည္း။

ဖန္ဆင္းရွင္ အလႅာဟ္သ်ွင္ျမတ္သခင္သည္သာလ်ွင္ ကိုးကြယ္ရာအရွင္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကမာၻမွာ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာ လက္ခံထားျပီးျဖစ္ရာ မသိေသးေသာ လူနည္းစုသိေစရန္ တင္ျပျခင္းျဖစ္ျပီး

အလႅာဟ္သ်ွင္တစ္ပါးတည္းကိုသာ ခ၀ပ္ကိုးကြယ္ရျခင္းသည္ အစၥလာမ္သာသနာ၏ အဓိက သစၥာတရားျဖစ္ျပီး

(ကုရ္အာန္-၅၁း၅၆) တြင္ ထိုအသ်ွင္သည္ သတၱ၀ါတို႔အား အေၾကာင္းမဲ႔ ဖန္ဆင္းထားေတာ္မူခဲ႔သည္မဟုတ္၊ မိမိအား ခ၀ပ္ကိုးကြယ္ရန္ ဖန္ဆင္းထားေတာ္မူျခင္းျဖစ္သည္ဟု ပါရိွသည္။ ဤေလာကကမာၻမွာ လူသားတိုင္းအတြက္ ဖန္ဆင္းရွင္ကို သိတက္ဖို႔ ရွာေဖြရန္ တာ၀န္တရပ္ပင္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တင္ျပအပ္ပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ အစၥလာမ္သာသနာသည္ လူတို႔၏ လုပ္ႀကံလီဆယ္ထားေသာ က်မ္းတုမ်ားျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းထားေသာ သာသနာ လံုးဝမဟုတ္ေခ်။ စစ္မွန္ေသာ သာသနာပင္ျဖစ္ေၾကာင္း အသိေပးတင္ျပအပ္ျခင္းနွင့္ အစၥလာမ္သာသနာမွ ၾကိဳဆိုေနပါေၾကာင္း သတင္းေကာင္းပါးလိုက္ပါရေစ။



Ref:
Facebook မွ အညာသားႀကီး ေပးပိိုိုိုို႔သည့္စာမူကို ျပန္လည္ ျဖည့္စြက္တင္ျပပါသည္။

- မိုုုုုုးရိပ္ (ဓမၼသစၥာ)





ရိုဟင်ဂျာကဗျာဖွဲ့နည်း အမျိုးမျိုး



ရိုဟင်ဂျာစကားအချိုး လင်္ကာမို


ရေးသားသူ- ရိုဟင်းကိန်း

လူတစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦး၊ တစ်စုနဲ့တစ်စု အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်ရန်အတွက် အရှင်မြတ်တော်က ချီးမြင့်တော်မူတဲ့ ကိရိယာက အသံပင်ဖြစ်တယ်။ အဲ့ဒီ နှုတ်ထွက်အသံကို အချင်းချင်း နားလည်နိုင်အောင် စကားလုံးအသွင်ပြောင်းကာ နည်းစနစ်များသတ်မှတ်ပြီး ပြောဆိုလာကြတယ်။ စကားကို လွယ်ကူ ရှင်းလင်းတဲ့ အပြောအဆိုနဲ့ အသံနေအသံထား ချိုချို တန်ဆာဆင် အပြောအဆိုဟူ၍ ပြောဆိုကြပါတယ်။ တစ်နည်းအားဖြင့် စကားပြေဆိုတဲ့ ပြေပြစ်တဲ့စကားနဲ့ လင်္ကာဆိုတဲ့ တန်ဆာဆင်စကားပေါ့။ ဘာသာစကားတိုင်းမှာ ဒီလို အပိုင်း နှစ်ပိုင်း တွေ့ရပါတယ်။ ထို့အတူ ရိုဟင်ဂျာ ဘာသာစကားမှာလည်း စကားပြေနဲ့ လင်္ကာဆိုတဲ့ ကဏ္ဍတွေကို ကျယ်ကျယ်ပြန်ပြန် တွေ့နိုင်မှာပါ။ 

ရှေးရိုဟင်ဂျာတွဟာ လင်္ကာနဲ့ မကင်းတဲ့ လူမျိုးဟု တင်စားရလောက် အောင် အလင်္ကာ အသုံးနှုန်းက ဝေဆာခဲ့ပါတယ်။ ထင်ပေါ်ကျော်ကြားတဲ့ စာဆိုများ လည်း ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပါတယ်။
မြောက်ဦးခေတ်တွင် စာဆိုအာလာဝလ်၊ ဒိုလတ်ကာဇီ၊ မဂံ၊ အဗ္ဗဒူရာကောရိမ်၊ အဗ္ဗဒူမောင်ညို၊  မိုဂျလစ်၊ နူရဒိန်း၊ အာဘုလ်ဟူစိန် စတဲ့ စာဆိုကျော်တို့ရဲ့ လက်ရာမွန်တွေလည်း ယနေ့ချိန်ထိ ဝင်းလက်နေဆဲဖြစ်တယ်။ လူမူကိစ္စအဝဝတွင် လင်္ကာမပါ စကားမချောသလောက် လင်္ကာကဗျာတွေ အသုံးများခဲ့တယ်။ လင်္ကာတိုက်တေးပွဲတွေ (Fonditgaa Mifel) ကို ရိုးရာဓလေ့အဖြစ် ကျင်းပလေ့ ရှိခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရတယ်။ ထိုအစဉ်အလာက လွတ်လပ်ရေးခေတ်ဦးပိုင်းလောက် အထိ ခေတ်စားခဲ့တာ ဖြစ်တယ်။ နောက်ပိုင်းတွင် လင်္ကာတိုက်တေးအစား ကာဝါလီ တိုက်တေးများ တဖြည်းဖြည်း နေရာယူလာခဲ့တယ်။ 

ရိုဟင်ဂျာကဗျာလောကကို အပိုင်းသုံးပိုင်းနဲ့ ခွဲထားကြောင်း ရှေးကဗျာတွေမှာ ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့ရတယ်။ မြောက်ဦးခေတ် စာဆိုကြီး အာလာဝလ်သည် နန်းတွင်း ကလေးသူငယ်တွေကို ပါဌာ patha (ရွတ်ဆိုခြင်း)၊ ဂီတာ gita (တေးလုံးနဲ့ သီဆိုခြင်း)၊ သင်္ဃီတာ sangita (သီဆိုရင်း ကပြ သရုပ်ဆောင်ခြင်း) စတဲ့ဟာတွေကို သင်ပြခဲ့ကြောင်း သူ့ကဗျာတွင် သူကိုယ်တိုင် အတိအလင်း ဖော်ပြခဲ့တယ်။

  တဖန် ကဗျာလင်္ကာတွေကို အကြောင်းအရာ၊ အရေးအဖွဲ့တွေကိုလိုက်၍ အမျိုးအစား အမျိုးမျိုးခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။ ဖောတ်၊ ဘတ္တာလီ၊ ဖူတီ၊ ဘီလာက်၊ ဇာရီ၊ ဟော်လာ၊ အိုက်လ္လာရှိုက်ရီ၊ ဩလီ၊ အောရီ၊ ဘာရောမခ်ျရှာ့…စတဲ့ တေး၊ ကဗျာအမျိုးအစားတွေကို တွေ့နိုင်ပါမယ်။ ဇာတ်ကြောင်းပြန် ကဗျာရှည်တွေကို ယေဘုယျအားဖြင့် ‘ပန်ချာလီ’ လို့ ခေါ်ဆိုကြောင်း၊ လုံးချင်းကဗျာတိုတွေ၊ လင်္ကာတွေကို ပါဒ (pada) လို့ ခေါ်ဆိုကြောင်း အလယ်ခေတ် ရိုဟင်ဂျာ စာဆိုတွေရဲ့ ကဗျာတွင် အတိအလင်း တွေ့ရပါတယ်။ ဆီကာန်ဒေါ့နာမ ကဗျာမှ “Bishesh faresir bashar boit bangon.” ပိုဒ်တွင် လင်္ကာကို “ဘိုအီဒ်” (boit) ဟု သုံးထားကြောင်း တွေ့ရပါတယ်။ ယခုခေတ်တွင်မူ ceer, kaviya လို့ ခေါ်လေ့ရှိကြတယ်။ 

(တေးကဗျာအမျိုးအစား အသေးစိတ် ကို အပိုင်း (၁) တွင် ဖော်ပြခဲ့ပါပြီ) ဒီအပိုင်းတွင် စနစ်တကျ ဖြစ်တဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ကဗျာဖွဲ့နည်းတွေကိုသာ သက်သက် လေ့လာတင်ပြပါမယ်။ 

ရိုဟင်ဂျာတိုင်းသည် ရိုဟင်ဂျာ ကဗျာဖွဲ့နည်းတွေကို လေ့လာသင့်ပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာကဗျာဖွဲ့နည်းကို ရှေးစာဆိုကျော်များ၏ ကဗျာများ၊ မျက်မှောက် ခေတ် ကဗျာများကိုခြုံ၍ လေ့လာကြည့်လျှင် အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရတယ်။ 

အခြေခံအကျဆုံးကတော့ ‘ဖောတ်’ လို့ခေါ်တဲ့ လင်္ကာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဖောတ် ဖွဲ့နည်းတွေကို သိလျှင် အခြားကဗျာအမျိုးအစားတွေကို အလွယ်တကူ ရေးဖွဲ့နိုင်မယ်ဖြစ်တယ်။ ဖောတ် စကားလုံးကတော့ ရှေးစကားလုံး ပါဒ်၊ ပါဒ မှ ဆင်းသက်လာတာ ဖြစ်တယ်။  ‘ဖောတ်’ ရဲ့ အဓိပ္ပာယ်ကား ကာရန်၊ လင်္ကာ၊ ဂါထာ၊ နည်း၊ ကဗျာ စတဲ့ အဓိပ္ပာယ်အမျိုးမျိုး ဖွင့်ဆိုထားပါတယ်။ အချီအချ နှစ်ကြောင်းဖွဲ့ ဖောတ်တွေကို နေ့စဉ်သုံးစကားတွေမှာ ကြားညှပ်ပြောဆိုခဲ့တာကို အမြောက်အများ တွေ့ရှိရပါတယ်။ ဖောတ် လင်္ကာဖွဲ့နည်းကလည်း အမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာ ဘာသာစကားဟာ ဗဟုဝဏ္ဏ ဘာသာစကားဖြစ်တယ်။ ဧကဝဏ္ဏ စကားလုံးတွေ ကန္တာရပေါ်က ရေလို ရှားပါးပါတယ်။ 

အဲ့ဒါကြောင့် ဧကဝဏ္ဏ စကားလုံးတွေများပြားတဲ့ ဗမာကဗျာလို စာလုံးရေ နဲ့ ကာရန်ယူလို့ မဖြစ်ပါဘူး။ စကားလုံးအရေအတွက်နဲ့ ညှိ၍ ကာရန်ယူရပါတယ်။ ကာရန်ယူတဲ့နေရာမှာ အဓိကအားဖြင့် နှစ်နေရာရှိတယ်။ ပိုဒ်ဆုံး ကာရန်နဲ့ ပိုဒ်တွင်း ကာရန်တွေဖြစ်တယ်။ ဒီနေရာနှစ်နေရာတွင် ကာရန်ယူပုံယူနည်းကို တတ်သွားရင် ကဗျာဖွဲ့နိုင်ပြီ။ ပြီးတော့ လင်္ကာဆိုတာနဲ့ စကားလုံးအသုံးနှုန်းလည်း ပြောင်ရပါမယ်။ အတွေးအခေါ်လည်း ဆန်းရပါမယ်။ 
ဖောတ်လင်္ကာဖွဲ့နည်းတွေကို လေ့လာကြည့်ရအောင်-

ဖွဲ့နည်း (၁) မာတာ့န္နာဖောတ် (ပိုဒ်ဆုံးစပ် ဖွဲ့နည်း)

ဒီဖွဲ့နည်းကို စကားလုံး လေးလုံး၊ ခုနှစ်လုံးစီ စပ်ဆိုတဲ့ လင်္ကာပိုဒ် ဖြစ်တယ်။ ကာရန်ကို ပိုဒ်ဆုံးယူတယ်။ ပိုဒ်တွင်းကာရန်ကို အလေးမထားပါဘူး။ 
စကားလုံး အသုံးနှုန်းပြောင်ရတယ်။ 
နမူနာ (၁) 

“Yadi tui zaile (mori)/ 
foor ófan Arkanor (meri)/
Goríza tui loo-gam (féli) ||”
- Osin Cayer

အထက်ပါ ဖောတ်တွင် ပိုဒ်တိုင်းမှာ mori, meri, feli အဆုံး “အီ”ကာရန် တတူတူ ယူထားပုံကို နမူနာယူကြပါ။ ဒီဖွဲ့နည်းကား အခြေခံဖွဲ့နည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ပိုဒ်ဆုံးကာရန်တွေကို အသံတူအောင် ညှိပေးခြင်းသာ ဖြစ်ပါတယ်။ စကားလုံးအရေအတွက်နဲ့ ပိုဒ်တွင်းကာရန် ကန့်သတ်ချက် မရှိပါ။ အင်မတန် လွယ်ပါတယ်။ 

နမူနာ (၂)

Nizamir gour bekko buzon katkash
  Bagiya kahile tahe ase bahu roish |
          Somundaro shongher granger granhon
          Bishesh faresir bashar boit bangon ||
        - Sikondor Nama 

ဖွဲ့နည်း (၂) ဟတ္တုင်္ဝဖောတ်နည်း (ခုနှစ်လုံးစပ် ဖွဲ့နည်း)

နည်း (၂) ကတော့ Hañttuáya fot ဆိုတဲ့ ခုနှစ်လုံးဖွဲ့ ဖောတ်လို့ ခေါ်ကြတယ်။

ခုနှစ်လုံးမြာက် စကားလုံးတွင် ကာရန် ညှိပေးရပါတယ်။ အဲ့ဒီပုံစံမှာ ထူးခြားတာကတော့ ပိုဒ်နှစ်ပိုဒ်ရဲ့ လေးလုံးမြောက် စကားလုံးချင်း ကာရန် တူရတယ်။ ခုနှစ်လုံးမြောက် စကားလုံးချင်း အသံတူ ကာရန်တူရတယ်။ စကားလုံး ခုနှစ်လုံးစီရှိတဲ့ ပိုဒ်တစ်ပိုဒ်ကို အက်ဂျုစ် (ek juse) လို့ ခေါ်တယ်။ ခုနှစ်ဖွဲ့ဖောတ် ကို နှစ်ပိုင်းခွဲခြားနိုင်တယ်။ ပထမလေးလုံးမြောက်ပိုင်းတွင် ကာရန်မညှိဘဲ ခုနှစ်လုံးမြောက် စကားလုံးချင်း ကာရန်ညှိရပါတယ်။ ဒုတိယမျိုးကျတော့ လေးလုံးမြောက်စကားလုံးချင်းနှင့် ခုနှစ်လုံးမြောက်စကားလုံးချင်း အသံတူကာရန်တူ ယူရပါတယ်။ ဒီဖွဲ့နည်းတွေဟာ တေးသီချင်းတွေမှာ အများအပြား တွေ့ရှိရပါတယ်။ ယနေ့အထိ တွင်ကျယ်နေတဲ့ ဖွဲ့နည်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။ 

  “Handi handi din harailam/ mog bormar bútoré |
   Fut zii-r cúk nofailám/ waáci zalemor zulúmé ||” 

နမူနာ ကဗျာအပိုဒ်တွင် ပထမကြောင်းရဲ့ လေးလုံးမြောက် စကားလုံး harailam နဲ့ ဒုတိယကြောင်း လေးလုံးမြောက်စကားလုံး nofailam နဲ့ ကာရန်တူချိတ်ထားတာ တွေ့ရမယ်။ ပြီးတော့ ပထမကြောင်းရဲ့ခုနှစ်လုံးမြောက် စကားလုံး bútore နဲ့ ဒုတိယကြောင်းရဲ့ ခုနှစ်မြောက် စကားလုံး zulúme ကို ကာရန်တူ ချိတ်ထားတာ တွေ့ရမယ်။

ဖွဲ့နည်း (၃) ရှော့ရ်ဖောတ် (သရသံတူစပ်နည်း)

စကားလုံးအရေအတွက်ကို ကန့်သတ်ခြင်းမရှိ စကားလုံးချင်း သရကာရန် ယူထားတဲ့ ဒီဖွဲ့နည်းဟာ အလွန်ရှေးကျတဲ့ ကဗျာရှည်ရေးနည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အများအားဖြင့် ဖူတိလင်္ကာတွေမှာ တွေ့ပါတယ်။ 

“avagata pāiyā śāstra-pustaketa |
bhāṅgiyā kahiba saba bujhaha paṇḍita||”
- Shah Alaol 

အဓိပ္ပာယ်။   “ငါဟာ  လေ့လာခဲ့သမျှ ကျမ်းစာတွေကို အသိပညာရှိ ပရိသတ်တွေ 
   နားလည်သွားအောင် အကုန်လုံး ဖွင့်ဆိုရှင်းပြတော့ပါမယ်။”

ဒီအလာဝလ်ရဲ့ လင်္ကာပိုဒ်ကို လေ့လာကြည့်လျှင် အချီအချ နှစ်ပိုဒ် ဖွဲ့ထားတယ်။ ပိုဒ်ဆုံးကာရန်တူ ယူထားတယ်။ ပိုဒ်တွင်းကာရန်ကိုလည်း အ၊ အာ၊ အိ၊ အီ စတဲ့ သရတွေနဲ့ ညှိထားပါတယ်။ သရ အသံမရှိသော် ကိုယ်တိုင်ဖန်တီးယူရတယ်။ ဥပမာ ဂါလ် ဆိုရင် အသတ်နဲ့ဆုံးတော့ ဂါလာ လို့ သရနဲ့ဆုံးအောင် ပြင်ပေးရတယ်။ 

ဖွဲ့နည်း (၄) ဖူတီဂါင်တာ့ဖောတ် (ပုလဲလုံးစီဖွဲ့နည်း)

ဒီဖွဲ့နည်းမှာ စကားလုံးရေ သုံးလုံးမှ ငါလုံးအထိ ဖွဲ့ကြတယ်။ လုံးချင်းညီ ကာရန်တူယူတဲ့ နဘေထပ် ဖွဲ့နည်းပုံစံကို သုံးတယ်။ အချီအပိုဒ်နဲ့ အချအပိုဒ် စကားလုံးချင်း ကာရန်တူယူရတယ်။ 

“ Bura hale fainna zou/
  Gura mare hoinna bou ||”
                          - Osin Cayer

ပထမကြောင်းရဲ့ ပထမမြောက် စကားလုံး bura နဲ့ ဒုတိယကြောင်းရဲ့ ပထမမြောက် စကားလုံး gura နဲ့၎င်း၊ ပထမကြောင်းရဲ့ ဒုတိယမြောက် စကားလုံး hale နဲ့ ဒုတိယကြောင်းရဲ့ ဒုတိယမြောက် စကားလုံး mare နဲ့၎င်း၊ ပထမကြောင်းရဲ့ တတိယမြောက် စကားလုံး fainna နဲ့ ဒုတိယကြောင်းရဲ့ တတိယမြောက် စကားလုံး hoinna နဲ့၎င်း၊ ပထမကြောင်းရဲ့ စတုတ္ထမြောက် စကားလုံး zou နဲ့ ဒုတိယကြောင်းရဲ့ စတုတ္ထမြောက် စကားလုံး bou နဲ့၎င်း သံတူကာရန်တူညှိ ဖွဲ့ဆိုထားတာကို တွေ့ရတယ်။ 


ဖွဲ့နည်း (၅) ဒူဝရိုက်ဖောတ် (ဆွဲထပ်စပ်နည်း)

အတွင်းကာရန်ကို နှစ်လုံးမြောက်၊ သုံးလုံးမြောက် စပ်ပြီးတော့ ပိုဒ်ဆုံး ကာရန်ကို ဂျုစ် တစ်ခု နှစ်ခုကျော် ညှိပေးတာ တွေ့ရပါတယ်။ ဘာရာမခ်ျချာ အချို့ကိုတော့ ကာရန်ထပ်ယူတာကို တွေ့ရပါတယ်။

“ Nala nodi abat gorí 
  loor lali gámor fura 
  añára bainni Ruañgór keti ||”
- Osin Cayer

အဓိပ္ပာယ်။   " မိမိတို့ သွေးချွေး စတေးလျက် မြစ်ချောင်းအင်းအိုင် ဆည်ဖို့ကာ 
စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံတဲ့ ရိုဟင်းမြေကို ထူထောင်ခဲ့တယ်။ "
ဒီအပိုဒ်တွင် nodi, gori, lali တို့ဟာ ပိုဒ်တွင်းကာရန်တွေဖြစ်တယ်။ ပြီးတော့ loor, gámor, ruangor တွေလဲ ကာရန်ကျော်ထပ်ဆွဲထားတဲ့ ပိုဒ်တွင်းကာရန်တွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် gorí နဲ့ Keti ကို ညှိထားတယ်။

ဖွဲ့နည်း (၆) သိင်္ဂဖောတ် (သုံးလုံးဖွဲ့ စပ်နည်း)


Rāga dīrgha chanda lācārī 

tabe rājā ratnasena / vicāri bujhiyā mane / 
vaśya maraṇa āche tattve |
yedina ānande yāya / jīvana suphala pāya / 
sukhabhoga bhālamanda śarte ||

bhavitavye thāke yei / avaśya haiba sei / 
vidhi-bale nāhika eḍāna |
 ajñāne bhāvaya dukha /[jñānete bāriba sukha]/ 
sadānanda [sārete] pramāṇa ||

- Shah Alaol 

အဓိပ္ပာယ်။ "ထို့ပြင် ရတနာဆင့်မင်းကြီးဟာ မငြင်းဆန်နိုင်သော သေခြင်းတရားကို
  အလွန့်အလွန် သဘောပေါက်သွားပြီ။ 
  အချိန်ကာလတွေပျော်ရွှင်မှုအပေါင်းနဲ့ ကုန်ဆုံးစေတဲ့ခါ
  ဘဝရဲ့ကောင်းမွန်တဲ့ အသီးအနှံတွေကို တစ်ယောက်ယောက် 
              ဆွတ်ခူးလိုက်လေတယ်။
  အဲ့ဒီ ရွှင်လန်းစရာ ခံစားမှုတွေဟာ မိမိရဲ့ ကံသုံးပါးရဲ့ အကောင်းအဆိုး 
             အပေါ်မူ တည်တယ်။
  ကျွန်ုပ်တို့ ကံကြမ္မာတရားတွင် ဖြစ်ဖွယ်ရှိနေလျှင် မည်သူမှ ထိုကံတရား 
             ကျော့ကွင်းမှ လွှတ်မြောက်နိုင်မယ် မဟုတ်ချေ။
  တစ်ချို့ အသိတရားမဲ့သူတွေက ဆင်းရဲပင်ပန်းကြီးစွာ စိုးရိမ်နေစဉ်
  အသိတရားရှိသူတွေက ပျော်ရွှင်မူကို တိုးပွားစေတယ်။
  သက်သေခံချက်တွေကတော့ sadananda (ထာဝရပျော်ရွှင်မှု) ပေါ်မူတည်တယ်။"

အထက်ပါ စာဆိုအာလာဝလ်ရဲ့ ပဒ္ဒမဝတီ ကဗျာထဲက သိင်္ဂဖောတ်ဖွဲ့ ပုံစံကို နမူနာအဖြစ် လေ့လာကြည့်ကြပါ။ ဒီအဖွဲ့ရဲ့ အင်္ဂါရပ်တွေကား ကဗျာပိုဒ် တိုင်းကို ပါဒ ၃ခု နဲ့ ဖွဲ့ထားတယ်။ အချီပိုဒ်နဲ့ အချပိုဒ်ပေါင်း ပါဒ ခြောက်ကြောင်း ပါတယ်။ ပါဒ တစ်ခုကို စကားလုံး သုံးစီနဲ့ ဖွဲ့ထားတယ်။ စကားလုံးတိုင်းကို သရသံနဲ့ ဆုံးစေတယ်။ အချီအချရဲ့ ပိုဒ်ဆုံးကာရန်ကို တူအောင်ချိတ်ပေးထားတယ်။ 

ဖွဲ့နည်း (၇) ဇူရာဖောတ် (နှစ်လုံးဖွဲ့ စပ်နည်း)

ဒီကဗျာဖွဲ့နည်းကတော့ စကားလုံး နှစ်လုံးစီသုံးရတယ်။ စကားလုံးချင်း ဝဏ္ဏညီအောင်လည်း ကြိုးစားရတယ်။ ပိုဒ်တွင်း နဲ့ ပိုဒ်ဆုံး နှစ်နေရာစလုံးတွင် ကာရန်တူယူရပါတယ်။ 

အောက်ပါ ဇူရာဖောတ်ကဗျာကို နမူနာယူကြည့်ပါ။ 

“Asmanor tara / Zobinor nara |
Saigoror balu / doinor alu ||”
               - Osin Cayer

အဓိပ္ပာယ်။ "မိုးကောင်းကင်ရဲ့ ကြယ်တာရာပမာ အာရ်ကာန်မြေရဲ့ ဆန်စပါး ကြွယ်ဝတယ်။
သမုဒ္ဒရာရဲ့ သဲသောင်ပမာ ကောက်ပဲသီးနှံပေါများတယ်။"

ဖွဲ့နည်း (၈) မာတာ့ ဇူရ်ဖောတ် (ထိပ်တိုက်ဖွဲ့နည်း) 

          ဒီဖွဲ့နည်းမှာတော့ စကားလုံးငါးလုံးဖြစ်စေ၊ လေးလုံးဖြစ်စေ ထားနိုင်တယ်။ 
ကာရန်ကို ပထမကြောင်းရဲ့ နောက်ဆုံး စကားလုံးနှစ်လုံးနဲ့ ဒုတိယကြောင်းရဲ့ အစ စကားလုံး နှစ်လုံးချင်း ကာရန်တူအောင် ညှိပေးရတယ်။ အစွန်းအစချင်း ကာရန်တူညှိတဲ့နည်းဆိုတော့ matá zúr ဖွဲ့နည်းလို့လဲ ခေါ်နိုင်တယ်။ 

“Gasór fata gasót mazé/
Górot mare viyúr sita |
Zitur rita fíri aicia/
Niri baicá ketá cúra ||”
     - Osin Cayer

အဓိပ္ပာယ်။   "သစ်ရွက်ကလေးတောင် မကြွေသေး၊ အိမ်တွင် နွေဦးကို ကြိုဆိုနေ။
    ဆောင်းရာသီ ချမ်းကဲပြန်တဲ့ခါ စောင်မပါဘဲ ဗျာဆုံရာ။" - အမည်မသိရှေးစာဆို

အထက် ကဗျာပိုဒ်တွင် ပထမကြောင်းတွင် gasot maze နဲ့ ဒုတိယကြောင်းရဲ့ gorot mare နဲ့ ၎င်း၊ ဒုတိယကြောင်းတွင် biyur sita နဲ့ တတိယကြောင်းရဲ့ zitur rita နဲ့ ၎င်း၊ တတိယကြောင်းတွင် firi aica နဲ့ စတုတကြောင်းရဲ့ niri baica နဲ့ ၎င်း ကာရန်ညှိထားကြောင်း တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ပိုဒ်ဆုံး sita နဲ့ cura ကို ‘အာ’ ကာရန်ညှိပေးထားတယ်။


ဖွဲ့နည်း (၉) အက်ဂုလ္လာဖောတ် (လုံးချင်းစပ်နည်း) 

ဒီဖွဲ့နည်းက တစ်မူထူးခြားတဲ့ ရိုဟင်ဂျာကဗျာ ဖွဲ့နည်းဖြစ်တယ်။ စကားလုံး တစ်လုံးချင်စီး ဖွဲ့ရတယ်။ ကလေးကဗျာတွေ ဖွဲ့ရာတွင် တွေ့ရတယ်။ အောက်တွင် ဖော်ပြပေးတဲ့ ကဗျာကို နမူနာအဖြစ် လေ့လာကြည့်ပါ။ 

       Sori,               Anri, 
        duñri,             kuri.|
Oti,                  furi,
bati, burí.||
- Osin Cayer

အဓိပ္ပာယ်။ "ပုခက်လွယ်ပြီး လမ်းလျှောက်လာ။ ပြေးခုန်ဆော့ရင်း နှစ်ဆယ်ပြည့်သွား။
    ဒုက္ခဆင်းရဲ တလည်လည် ခံစားကာ၊ ရင့်ကျပ်ပြည့်စုံ အိုမင်းသွား။"


ဖွဲ့နည်း (၁၀) ဇော်င်္ကီယာဖောတ် (လုံးထပ်ဖွဲ့နည်း)

ဒီဖွဲ့နည်းက စကားလုံးတူတွေကို ထပ်ယူစပ်တဲ့ ဖွဲ့နည်းဖြစ်ပါတယ်။ နမူနာကြည့်ကြရအောင်…

Foñté foñté jiva haraiya/
  dóre dóre séta hailá. ||
 - Osin Cayer

အဓိပ္ပာယ်။ "ဘဝလမ်းကြောင်းတလျှောက် ဖြတ်သန်းလာရာ စခန်းတိုင်းတွင် 
   နာကျင်သောကတွေကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရလေတယ်။"


ပထမကြောင်းရဲ့ ပထမ နဲ့ ဒုတိယမြောက် စကားလုံးတွေဟာ foñté ဆိုတဲ့စကားလုံးတူတွေဖြစ်နေတယ်။ ဒုတိယကြောင်းမှာလည်းပဲ ပထမနဲ့ ဒုတိယ စကားလုံးတွေဟာ doré ဆိုတဲ့ စကားလုံးတူတွေဖြစ်တယ်။ ပထမနှစ်လုံး တူရမယ်လို့ ကန့်သတ်ထားတာမရှိဘူး။ နောက်ဆုံးနှစ်လုံးဖြစ်စေ၊ ကြားကနှစ်လုံး ဖြစ်ချင်ဖြစ်စေ စကားလုံးတူ ယူနိုင်တယ်။ ပိုဒ်ဆုံးကာရန်တူ ညှိပေးရပါတယ်။ 

ဒီကဗျာဖွဲ့နည်းတွေကို ဖူတိ၊ ဘာရောမာခ်ျချာ စတဲ့ ကဗျာရှည်တွေမှာ သူနေရာနဲ့သူ ဖွဲ့နည်းအားလုံးနည်းပါး ရောနှောဖွဲ့ဆိုကြတဲ့ လင်္ကာအဖွဲ့ကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ 

အထက်ဖော်ပြပေးတဲ့ စနစ်ကျတဲ့ ဖောတ်ကဗျာဖွဲ့နည်းတွေကို လေ့လာလျက် ကဗျာများများရေးကြပါလို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။ ဖော်ပြပါ ကဗျာအများစုဟာ လက်လှမ်းမီသမျှ ရှေးကဗျာတွေ စုစည်းဖော်ပြပေးတာဖြစ်သဖြင့် အချို့ရှေးခေတ်သုံးစကားလုံးတွေရဲ့ အဓိပ္ပာယ်ကွဲလွဲနေတာ ရှိကောင်းရှိနိုင်တယ်။ နောက်ဆက်တွဲ စာတမ်းတွေမှာ တည်းဖြတ်ဖော်ပြပေးပါမယ်။ ဆက်လက်၍ အခြားဖွဲ့နည်းပုံစံတွေကိုလည်း အချိန်သင့်အခါသင့် ဖော်ပြပေးပါမယ်။ 
ရိုဟင်ဂျာကဗျာ အရေးအဖွဲ့ ဆက်လက်ထွန်းပြောင်နေအောင် တစ်မျိုးသားလုံး ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်းကြပါစို့…။

(ရိုဟင်းကိန်း တင်ပြသည်။)


ကိုးကားစာရင်း-

  ၁။ Patterns of Composition in the Seventeenth-Century Bengali Literature of Arakan by Thibaut d’Hubert
  ၂။ အာရ်ကာန်နန်းတွင်း စာဆိုတော်များ 
  ၃။ Memories of Burmese Rohingya Refugees 
          by Kazi Fahmida Farzana
  ၄။ Alaol (2007)
  ၅။ The Rohingyas: History and culture.
  ၆။ Rowainga Fine Arts by Ba Tha








Añárar Rosóm



Añárar Rosóm

Lekóya: Maung Maung Tin ( ရိုပုတၱ)


Añára óilam Ruáinga zati 
Añára Arakan decór báci
Añárar asé rosóm kúci
Mocuur aiccíl vesalir age lóti.

Dec bidec é duñri duñri
Ói gilám boí dukkór báci
Rosóm rewajor kiyál felí
Añára foóráir nizór zatir sabí
Boraigorír foror rosóm loi
Búzai felír nizor báca golti hoi.

Gura hálor kessú cizór yaad gorí
moól-kuthót zaitám gúddí gúddí
Dhañg kálaitám sáb bañdí.
Moris kálat ek dhuf mari
Gaa dhuitám kúci kúci.

Báricár cúru zóror fini
Áillá mózúr rákí dórdár gorí
Áillá súañ háçi aní
Fuáiñtta uçí áal loi dúwadi 
Isamas loi Kelagás torhari 
feçor cánti fúra gorí.

Zaálar báçi búiyót loizai 
Ruwa ruitám cáiri gai gai
Dánor sóra ai-lé fagi
Hosur sóra, esamas di 
feth-musa ré bóra gorí.

Dánor tara hólat aní
Fara maittam suk fore-fán gorí
Cída goru móiyya dí
Dán uñráitam lele didi
Kulat tulí dan futtani, 
doloin loiloi doli doli

Kúñtór sáinná foin-ot tulí
Ratasó loi durús gorí
Áillá báiyain bida oíza 
muulot gorí háñci háñcí.

Gas siné bahole, zat siné rosóme 
Bogar zákot hawwa ailé, boga nobone
Bab-dadar dinna silsiláré añárá noforí
Zodi zagoi rosóm búzi 
Zat áñzibó beéñt beéñt gorí.

(29-6-2020)

Ref: TheArtGardenRohingya