မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမိုင်းမှ ဖျောက်ဖျက်၍ မရမည့် ခေတ်အဆက်ဆက် ရိုဟင်ဂျာလူမျိုး လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်များ
မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမိုင်းမှာရှိခဲ့တာတွေကိုလိမ်ဖို့ဖြစ်နိုင်ပါ့မလား။ ရိုဟင်ဂျာဆိုတာနဲ့ ခါးခါးသီးသီးဖြစ်နေတဲ့သူတွေအနေနဲ့ ရိုဟင်ဂျာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သိသင့်သိထိုက်တာတွေ အရင်လေ့လာသင့်တယ်။ အခုရေးနေတဲ့အကြောင်းအရာကို ခင်ဗျားလက်ခံသည်ဖြစ်စေ၊ လက်မခံသည်ဖြစ်စေ၊ မြန်မာ့သမိုင်းမှာ ဘယ်သောအခါမှဖျောက်ဖျက်လို့မရမယ့် အမြဲတမ်းရှိနေမယ့် သမိုင်းထဲကမှတ်တမ်းများဖြစ်ပါတယ်။
(၁) ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံကို အိန္ဒိယပြည်မှခွဲထုတ်ပြီး ဒိုင်အာခီအုပ်ချုပ်ရေးကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအက်ဥပဒေကို ပြဌာန်းပြီး ၉၁ ဌာနအုပ်ချုပ်ရေးထူထောင်သည်။ ၉၁ ဌာနအုပ်ချုပ်ရေးတွင် ၉၁ ဌာနခွဲ၍ အုပ်ချုပ်ရမည်ဖြစ်သဖြင့် နိုင်ငံသားများလည်း ပါဝင်ရမည်။ မင်းတိုင်ပင်အမတ် (၁၃၂) ဦးရွေးချယ်ရန်ဖြစ်ပြီး တိုင်းရင်းသားများအပြင် နိုင်ငံခြားသားကိုယ်စားလှယ်များလည်းပါဝင်ခွင့် ရရှိသည်။ တိုင်းရင်းသားမဲဆန္ဒနယ်အဖြစ် မြန်မာ (၉၅) နယ်နှင့်ကရင် (၁၂) နယ် ပေါင်း (၁၀၇) နယ်၊ နိုင်ငံခြားသားမဲဆန္ဒနယ်အဖြစ် အိန္ဒိယအမျိုးသားများအတွက် (၁၃) နယ်၊ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ (၂) နယ်၊ တရုတ် (၁) နယ်၊ ဥရောပလူမျိုးများအတွက် (၉) နယ်၊ ပေါင်း (၂၅) နယ်ခွဲကာ ၁၉၃၆ ခုနှစ်နိုဝင်ဘာလတွင် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခဲ့သည်။
ရခိုင်ဒေသတွင် တိုင်းရင်းသားမြန်မာမဲဆန္ဒနယ် (၉) နယ်နှင့်အိန္ဒိယအမျိုးသားများအတွက် စစ်တွေမြို့ပေါ်တွင် (၁) နယ်၊ မဲဆန္ဒနယ်ပေါင်း (၁၀) နယ်အတွက် မင်းတိုင်ပင်အမတ် (၁၀) ဦးရွေးချယ်ခဲ့ရာ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများသည် မြန်မာတိုင်းရင်းသားမဲဆန္ဒနယ်မှ မဲပေးပိုင်ခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး ဦးဂနီမာရ်ကန်သည် ဘူးသီးတောင်၊ မောင်းတောမြို့နယ်များ မဲဆန္ဒနယ်မှ မြန်မာတိုင်းရင်းသားကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရွေးချယ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။
(၂) ၁၉၄၇ ခုနှစ်အမျိုးသားခေါင်းဆောင်ကြီးဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့်ဗြိတိသျှဝန်ကြီးချုပ်အက်တလီတို့၏ မြန်မာနိုင်ငံကို တနှစ်အတွင်းလုံးဝလွတ်လပ်ရေးပေးရန်သဘောတူညီချက်ဖြင့် ချုပ်ဆိုခဲ့သောအောင်ဆန်း-အက်တလီစာချုပ်အရ တိုင်းပြုပြည်ပြုလွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲကို ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဧပြီလ (၉) ရက်နေ့တွင်ကျင်းပခဲ့သည်။ ထိုရွေးကောက်ပွဲတွင် ဘူးသီးတောင်မဲဆန္ဒနယ်မှ ဦးအဒူဂဖားရ် နှင့် မောင်းတောမဲဆန္ဒနယ်မှ ဦးဆုလ်တန်အာမတ်တို့ကိုရွေးချယ်တင်မြှောက်ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းအစိုးရလက်ထက်တိုင်းပြုပြည်ပြုလွှတ်တော်အမတ်များဖြစ်ခဲ့ကြသည်။
(၃) ၁၉၅၁ ခုနှစ်ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် (၂)မှ ဦးအဘူဘော်ရှော်၊ မောင်းတောမြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် (၁)မှ ဦးဆုလ်တန်အာမတ်၊ မောင်းတောမြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် (၂) မှ ဒေါ်အေးညွှန့် (ခ) ဒေါ်ဇူရာဘေဂါမ် နှင့် အထက်လွှတ်တော်အတွက် ဦးအဒူဂဖားရ်တို့ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ဒေါ်အေးညွှန့်သည် မြန်မာ့အမျိုးသမီး လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များထဲတွင် ပထမဆုံး အမျိုးသမီး လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးအဖြစ်သမိုင်းတင်ခံရသည်။
(၄) ၁၉၅၆ ခုနှစ်ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဘူးသီးတောင်မြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ် (၁) မှ ဦးအဲဇာရ်မီယာ၊ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ် (၂) မှ ဦးအဘူဘော်ရှော၊ မောင်းတောမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ် (၁)မှ ဦးဆုလ်တန်အာမတ်၊ မောင်းတောမြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် (၂) မှ ဦးအာဘူလ်ခိုက်ရ်နှင့် အထက်လွှတ်တော်အတွက် ဦးအဒူဂဖားရ်တို့ ရွေးချယ်တင် မြှောက်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဦးဆုလ်တန်မာမွတ်သည် ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်မြောက်ပိုင်း မဲဆန္ဒနယ်မှ ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခံရသည်။
(၅) ၁၉၆၁ ခုနှစ် ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီရွေးကောက်ပွဲတွင် ဘူးသီးတောင်မြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ် (၁)မှ ဦးဆုလ်တန်မာမွတ်၊ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ် (၂)မှ ဦးအဘူဘော်ရှော်၊ မောင်းတောမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ် (၁)မှ ဦးရရှစ်၊ မောင်းတောမြို့နယ် မဲဆန္ဒနယ် (၂)မှ ဦးအာဘူခိုက်ရ်နှင့် အထက်လွှတ်တော်အတွက် ဦးအဒူဆူဗန်တို့ရွေးချယ်တင် မြှောက်ခြင်းခံရသည်။
ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီအစိုးရလက်ထက်တွင် ဦးဆုလ်တန်မာမွတ်သည် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့်ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ၀န်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခံခဲ့ရသည်။ ဦးဆုလ်တန်အာမတ်သည် လူမျိုးစုရေးရာဝန်ကြီးဌာန ပါလီမန်အတွင်းဝန်အဖြစ်ခန့်အပ်ခံခဲ့ရသည်။ ထို့အပြင် ဦးအဒူဂဖားရ်နှင့် ဦးအာဘူဘော်ရှော်တို့လည်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ပါလီမန်အတွင်းဝန်များ အဖြစ်ခန့်အပ်ခံခဲ့ရသည်။ ထိုစဉ်က ပါလီမန်အတွင်းဝန်များသည် ဒုတိယ၀န်ကြီးနှင့်အဆင့်တူဖြစ်သည်။
(၆) ၁၉၇၄ ခုနှစ် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် (၁)မှ ဦးအဘူလ်ဟူးစိန်နှင့် မောင်းတောမြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် (၁)မှ ဒေါက်တာအဒူရဟင်တို့ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်း ခံရသည်။
(၇) ၁၉၇၈ ခုနှစ် မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲတွင် မောင်းတောမြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် (၂) မှ ဦးထွန်းအောင်ကျော် (ခ) ဦးအဒူဟိုက်ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်းခံရသည်။
စစ်အာဏာရှင်ဦးနေ၀င်း၏ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများကိုနိုင်ငံသားအဖြစ်မှနိုင်ငံမဲ့ဘ၀သို့အရောက်ပို့သည့်မူဝါဒစတင်သည့် ၁၉၇၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းကျင်းပသည့် ၁၉၈၂ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၈၆ ခုနှစ်ရွေးကောက်ပွဲများတွင်ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ၁၉၉၀ ခုနှစ်ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင်ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရခဲ့သည်။
(၈) ၁၉၉၀ ခုနှစ်ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် (၁) မှဦးကျော်မင်း၊ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် (၂)မှ ဦးတင်မောင် (ခ) ဦးနူရ်အာမတ်၊ မောင်းတောမြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် (၁)မှ ဦးချစ်လွင်၊ မောင်းတောမြို့နယ်မဲဆန္ဒနယ် (၂)မှ ဦးဖဇာလ်အာမတ်တို့ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်းခံရသည်။
ဦးကျော်မင်းသည် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မီတီ(စီအာရ်ပီပီ) အဖွဲ့ဝင်တဦးဖြစ်ပြီး၊ နိုင်ငံတကာအလုပ်သမား အဖွဲ့၊ ပြည်ထောင်စုနေ့ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်မှုများတွင်အဓိကပါဝင်မှုကြောင့် ထောင်ဒဏ် (၄၇) နှစ်ကျခဲ့ရာ၊ ၂၀၁၂ ဇန်န၀ါရီလ (၁၃) ရက်နေ့တွင်လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။
(၉) ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီမှ မောင်တောမဲဆန္ဒနယ်မှ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးအောင်ဇော်ဝင်း (ခ) ဇော်ဟီရ်အမတ်၊ အမျိုးသားလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးဌေးဝင်း (ခ) ဇိုက်ဒူရာဟာမာန်၊ ပြည်နယ်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးအောင်မျိုးမင်း (ခ) ဂျာဟန်ဂီရ် တို့လည်းကောင်း၊ ဘူးသီးတောင် မဲဆန္ဒနှယ်မှ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ဦးရွှေမောင်၊ ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါက်တာဘော်ရှီးရ် တို့ အသီးသီး ရွေးချယ်တင်မြောက်ခြင်းခံရသည်။
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုစားလှယ်ဟောင်း ဦးအောင်ဇော်ဝင်းကို ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် အရပ်သား တပ်မတော်အစိုးရမှ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။
— လူထုဝဏ္ဏ
--------++-------
No comments:
Post a Comment