တေလောတီယာ ဟော့ရောဖားတာ (ချဉ်ပေါင်ရွက်ကြော်)
အာရကန်ပြည် အညာဒေသ အစားအစာတွေမှာ ဟောရောဖာတာ ခေါ်တဲ့ ချဉ်ပေါင်ရွက်ကလည်း အရေးပါလှတဲ့ ဟင်းရွက်တစ်မျိုး ဖြစ်တယ်။ တောင်သူလယ်သမားတွေဟာ စပယ်ရှယ်ထုတ်တဲ့ အစားအစာမျိုးကို မှီခိုအားကိုးလို့ ဘဝဖြတ်သန်းတာ မဟုတ်ဘူး။ မိမိတို့ သွေးချွေးရင်းပြီးတော့ ကိုယ်တိုင်ထုတ်ယူစားသောက်ရတာ ဖြစ်တယ်။ အိမ်ခြံမှာဖြစ်ဖြစ်၊ ဟင်းခင်းယာခင်းမှာဖြစ်ဖြစ် ချဉ်ပေါင်ပင်တွေတော့ စိုက်ပျိုးလေ့ရှိတယ်။ မိုးရာသီရောက်ရင် စားပွဲတိုင်းမှာ ချဉ်ပေါင်ရွက်တော့ ဟင်းပုံစံတစ်မျိုးမျိုးနဲ့ ပါမြဲပါဝင်လေ့ရှိတယ်။ ချဉ်ပေါင်ရွက်နဲ့ ပြုလုပ်တဲ့ ဟင်းတွေထဲမှ တစ်မျိုးအကြောင်းကို ဒီဆောင်းပါးမှာ ဖော်ပြသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါက အခြားမဟုတ်ဘူး။ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ အသည်းစွဲဖြစ်တဲ့ တေလတ္တီယာ ဟော်ရောဖာတား (သို့မဟုတ်) တေလ္လာဟော်ရောဖားတား ဖြစ်တယ်။ မြန်မာလို ပြောရရင် ချဉ်ပေါင်ကြော်ပေါ့။
ချဉ်ပေါင်ကြော်ဟင်းလျာတစ်ခွက်ရရှိဖို့အတွက် အဓိကတော့ ချဉ်ပေါင်ရွက်ပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ ချဉ်ပေါင်ရွက် တစ်ခုတည်းနဲ့ မပြီးသေးဘူး။ နောက်ထပ် အရေးကြီးတဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုကတော့ ငရုတ်သီးကြိတ်ဖြစ်တယ်။
ပါဝင်ပစ္စည်းက
၁။ ချဉ်ပေါင်ရွက်
၂။ ငရုတ်သီးကြိတ်
၃။ ကြက်သွန်နီ
၄။ ကြက်သွန်ဖြူ
၅။ နနွင်း
၆။ ဆီ
၇။ ဆား
တို့ဖြစ်ကြတယ်။
ဒီဟင်းလျာ လုပ်ရတာ လွယ်ကူသလို ပစ္စည်းတွေလည်း မိမိတို့ ယာခင်းဟင်းခင်းတွေမှ ထွက်တဲ့ပစ္စည်းတွေဖြစ်တယ်။ ပထမဆုံး ငရုတ်သီးကြိတ်၊ ကြက်သွန်၊ ဆီ၊ နနွင်းတို့ကို အိုးထဲထည့်ပြီး မီးဖိုပေါ် အနည်းငယ်ထားပါ။ အရောင်နည်းနည်း ရင့်လာပြီဆိုရင် ချဉ်ပေါင်ရွက်ကို ထည့်ပေးပါ။ ရေနည်းနည်း လောင်းထည့်ပါ။ ရေတွေ ခြောက်ခန်းသွားပြီး ချဉ်ပေါင်ရွက်တွေ ကျက်သွားပြီဆိုရင် စားလို့ရပြီ။
အဲဒီ ချဉ်ပေါင်ကြော်ကို တစ်ချို့ ပုဇွန်တွေ ထည့်ကြော်ပြီးတော့ စားတာလည်းရှိတယ်။ မျှစ်တွေ ထည့်ကြော်တာလည်းရှိတယ်။ ချဉ်ဆပ်အရသာနဲ့ တော်တော် ခံတွင်းတွေ့တာပါပဲ။ ချဥ်ပေါင်ရွက်ကို ဟင်းရည်လုပ်လို့လဲ စားကြတယ်။ အဲဒါကို ဟောရောဖာတာ ဟင်ဇီလို့ ခေါ်တယ်။ အလုပ်ပင်ပန်းလာတဲ့ လယ်သမားမိသားစုဟာ ဒီဟင်းလျာတွေ့ရင် ဒုက္ခပျောက်လို့ အားရပါးရစားကြတာပါပဲ။
ငါးဟင်းတွေမှာလည်း အချဉ်အရသာရရှိစေရန် ချဉ်ပေါင်ရွက်ကို အသုံးပြုကြတယ်။ ချဉ်ပေါင်ပင်မှရရှိတဲ့ အသီးကို အခြောက်ခံကာ သိမ်းထားလေ့ရှိတယ်။ အဲဒါကို နွေရာသီရောက်လျှင် ဖျော်ရည်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ဟင်းရည်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ ထန်းလျက်နဲ့ တို့လို့ ချဉ်ယိုအဖြစ်လည်းကောင်း ပြုလုပ်ကာ သုံးဆောင်ကြလေ့ရှိပါတယ်။
- ရိုဟင်လေး
(၁၇- ၁၀-၂၀၂၃)
