Zaruri Amól

 

Zaruri Amól

Modot deki Allah ye dede, lekin kucíc añrartún gorá foribó. Inqilab hode gasór am noo, fagi zorí foritó. Tuáñrtún zori forefán goráforibo.

Añárár mujahid okkól beggún mili Bormar zalem hokúmót oré zodi hámlá chúru gorí de, Allahr modote añárár hóq wafes faite bichí din nolaibo..

O mujahid baiyain okkól, ekká gairot gorí báfiso. Añárá 1942 ot lótí háñtiyar dorónór baade yó ajja 13 bosórjá fuwá ye añárár matár uottún urí bak deer.

Ehón koumor asól dorhari amól oildé watanót zai zalem hókumót oré fáná gorat hissá loon. Añrár nizor watoní hóq, mirasi hóq wafes loon. Añrár asól Moksút yianór muuntú haar za'atí duchmoni sátár doillá. 

O báiyain... Be-usúlí ar hotó goríbá? Usúl hodé doñr hotá. Be-usúlí gorónor duwara ajjá añárár Inqelab oré gair koume fatta yó noder nóní. 13 bosórjjá fuwa ye óddó añára ré añárár watonót hórkót nogorí bollá elaniya máná gorí farer de nóni. "Loo zar, dech tar" burá-burír hotá asé nóní.

Añárá báiye baiyé mara-mari di di nize yó hálak oi zairgoidé nóní. Nize hálak oun maáni qoum ó hálak oizon nóni. Óiye... Mara-mari fisé diyo. "Uite gom, ite hóráf" ittar ekká ar no tuaiyó. Age asól moksút tán fura goró. Nizor za'atí duchmoniré ek díkká rakí, agé nizor asól duchmon zalem kaafér oré hálák gorí.

O báiyain... goittó sailé beggún gorí faré. Ek tonzim óttún ek chót, ek chót bonduk tákilé oddó 4-5 chót háñtiyar oibo. Ek chót, ek chót jawan tákilé oddó 4-5 chót jawanor choinnó boni bo. Niyot, Niyom, Usúl arde Insáf oré sóyi gorí añrá zodí watón ót lamilé kamiyabi zaibo horé. 

Zulúm hardé koumor waasté 

biggun mili zaigoi ek abase.

Kempot hokúmot chúrídi,

Watonót inqalab chúrugorí.

Nizor duchmonir fisé goijjo insáf

Beil tákité zalem kaférór lo hísáf.

#RK

(3-4-2024)

#ARSA

#RSO

#ARA

#IMA

နိုင်ငံဂုဏ်ဆောင် ရွှေတံဆိပ်(၅)ဆုရှင် ဘောက်ဆာ-ဝင်းမောင် (အရှေ့တောင်အာရှချန်ပီယံ ၁၉၆၉-၁၉၇၁)

Figure: Boxer Win Maung

နိုင်ငံဂုဏ်ဆောင် ရွှေတံဆိပ်(၅)ဆုရှင် ဘောက်ဆာ-ဝင်းမောင် (အရှေ့တောင်အာရှချန်ပီယံ ၁၉၆၉-၁၉၇၁)

— December 17, 2013 | M-Media

(သီရိ)

၂၇ ကြိမ်မြောက် အရှေ့တောင်အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲတွင် မီးရူးတိုင် ကိုင်ဆောင်ခွင့်ရခဲ့သော မြန်မာ့လက်ဝှေ့ချန်ပီယံ “ဦးဝင်းမောင်”

Win Maung Boxer

ရန်ကုန်။ ။ ၂၇ ကြိမ်မြောက် အရှေ့တောင်အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲ ဖွင့်ပွဲအထိမ်းအမှတ် မီးရှူးတိုင်သယ်ဆောင်သည့် အခမ်အနားတွင် နိုင်ငံအတွက် အာရှနှင့် အရှေ့တောင် အာရှ အားကစားပြိုင်ပွဲများတွင် ဆုတံဆိပ်များ ဆွတ်ခူးပေးခဲ့သော မြန်မာမွတ်စလင်မ် အားကစားသမားများ ဖြစ်ကြသည့် ဒေါ်ဘေဘီ(ဘော်လီဘော)၊ ဦးအေးလွင်(ဘောလီဘော)၊ ဦးဝင်းမောင်(လက်ဝှေ့)၊ ဦးမောင်လှ(ပြေးခုန်ပစ်) တို့ ပါဝင်သယ်ဆောင်ခွင့်ရခဲ့ရရှိခဲ့ပါသည်။ အဆိုပါ (၄) ဦး အနက်မှာ နိုင်ငံတကာ ပြိုင်ပွဲများ တွင် လက်ဝှေ့(Boxing) အားကစားနည်းဖြင့် တိုင်းပြည်အတွက် ရွှေတံဆိပ်(၅)ဆု ၊ငွေတံဆိပ် ၃ ခု၊ကြေးတံဆိပ် ၂ ခု ရယူပေးခဲ့သော (ဦး)ဝင်းမောင် (ဘောက်ဆာ) အား M-Media မှ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခွင့်ရရှိခဲ့ပါသည်။

မြန်မာ့လက်ဝှေ့ချန်ပီယံ ဦးဝင်းမောင် အား ၁၉၄၆ ခု ဇန်န၀ါရီလ ၁ ရက်နေ့တွင် အဖ ဦးမူဆာ၊ အမိ ဒေါ်ဆဖူရာဘီ(ခ) ဒေါ်စောရန် တို့မှ ရန်ကုန်မြို့ ပန်းဘဲတန်းမြို့နယ်တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး မွေးချင်း ၈ ယောက်အနက် ၆ ယောက်မြောက်ဖြစ်ပါသည်။ ငယ်စဉ်အချိန်ကတည်းက ဖခင်ဆုံးပါးသွား၍ မိခင်နှင့်ပင် ကြီးပြင်းခဲ့ရသည်။ ဒေါ်နွဲ့လေးနှင့်အိမ်ထောင်ကျခဲ့ပြီး သားသမီး ၂ ယောက်ထွန်းကားခဲ့ကြောင်းသိရပါတယ်။

M-Media ။ ။ ပထမဦးဆုံးနေနဲ့ အန်ကယ့်ရဲ့ ပညာအရည်းအချင်းကို သိချင်ပါတယ်

ဖြေ။ ။ ကျူလီယာမွတ်စလင် High School ကျောင်းမှာ သူငယ်တန်းကနေ ၆ တန်းထိ အတန်းပညာနှင့် ဘာသာရေးပညာကိုပါသင်ယူခဲ့တယ်၊ ပြီးတော့ ၇ တန်းကစပြီး ၁၀ တန်းအောင်မြင်သည်အထိ MM Randeria (ယခု အ.ထ.က ၂ ပန်းပဲတန်း) ကျောင်းတွင် ဆက်လက်ဆည်းပူးခဲ့တယ်။

M-Media။ ။ အန်ကယ် အားကစားလောကထဲကို ဘယ်လိုဝင်ရောက်ခဲ့ပါသလဲ။

ဖြေ။    ။ ကျောင်းမှာ ဟော်ကီကိုအပျော်ကစားရင်းနဲ့ ကျောင်းလက်ရွေးစင် ဖြစ်လာတယ် ပြိုင်ပွဲတွေကို ဆက်ကစားရင်းနဲ့ ဗမာ့ဟော်ကီလက်ရွေးစင် တစ်ယောက်ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

M-Media။ ။ လက်ဝှေ့အားကစားကိုရော ဘယ်လိုကြောင့် ကစားဖြစ်ခဲ့တာပါလဲ။

ဖြေ။    ။ ကလေးဘ၀တုန်းကပေါ့ ကျောင်းပြန်ရင်အကိုနဲ့အတူ ဘောလုံးပွဲသွားကြည့်တယ် အဲဒီဘောလုံးကွင်းမှာ လက်ဝှေ့ ကလပ် တစ်ခုရှိတယ်။ သူများထိုးနေတာကိုခိုးကြည့်ပြီး နည်းပြဆရာက မင်းထိုးချင်လို့လား သတ္တိရှိလား လို့မေးတော့ မခံချင်စိတ်ပေါက်ပြီး ထိုးမယ်ဗျာ လို့ ပြောပြီး အဲဒီအချိန်ကတည်းကလက်ဝှေ့ကို စတင်ထိုးခဲ့တယ်။

M-Media။ ။ အန်ကယ်ရဲ့ လက်ဦးဆရာတွေကရော ဘယ်သူတွေများလဲ။

ဖြေ။    ။ လက်ဦးဆရာတွေကတော့ ဆရာဦးအောင်ငြိမ်း၊ ဆရာ အလက်ဇန်းဒါး၊ ဆရာကျားဘငြိမ်း၊ ဆရာ ဦးကျော်မြင့် တို့ဖြစ်တယ်။

M-Media။ ။ အန်ကယ် ပြိုင်ခဲ့တဲ့ ပြိုင်ပွဲကရော ဘယ်လိုအောင်မြင်မှုတွေရခဲ့လဲ။

ဖြေ။       ။ အသက် ၁၅ မှာ ပထမဆုံးပြိုင်ခဲ့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံလူသစ်တန်းလက်ဝှေ့ပြိုင်ပွဲ pin weight (91 to 98 lb ) မှာ ၅ ပွဲထိုးပြီး ချန်ပီယံဆုကို ရခဲ့တယ်။ ၁၉၆၄ မှာ Light Fly Weight (98 to 105 lb) B class မှာပြိုင်ခဲ့တဲ့အခါမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရခဲ့တယ်။ အဲဒီနောက် မီးရထားကလပ်ကိုရောက်သွားတယ်၊ နောက်ပြီး Fly weight (105 to 112 lb) မှာ ရန်ကုန်တိုင်းလက်ရွေးစင်လူရွေးပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကိုရခဲ့တယ်။ ပြီးတော့ အောင်ဆန်းကွင်းမှာ စခန်းသွင်းလေ့ကျင့်ခဲ့ရတယ်။ ၁၉၆၅ ခုနှစ်မှာ တိုင်းနယ်ပြည်နယ် ၁၄ ခု မှာပြိုင်ခဲ့ရာမှာ အကောင်းဆုံးလက်ဝှေ့သမားဆုကိုရခဲ့တယ်။ ၁၉၆၆ မှာတော့ ထိုင်းနိုင်ငံမှ အိမ်ရှင်အဖြစ်လက်ခံကျင်းပသော အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံပေါင်း ၂၄ နိုင်ငံပါဝင်တဲ့ ၅ ကြိမ်မြောက် Asian Game မှာတော့ ကြေးတံဆိပ်ကိုရခဲ့တယ်။

၁၉၆၇ မှာ ထိုင်းနိုင်ငံကပဲအိမ်ရှင်အဖြစ်လက်ခံကျင်းပတဲ့ အရှေ့တောင်အာရှကျွန်းဆွယ်နိုင်ငံများ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ကြတဲ့ လေးကြိမ်မြောက် Seap Game မှာ ငွေတံဆိပ်ဆုကိုရယူခဲ့တယ်။ နောက် ၁၉၆၇ မှာပဲ Asian Boxing Championship ကို သီဟိုဠ်မှာ သွားပြိုင်ခဲ့တာ ငွေတံဆိပ်ဆုကိုရခဲ့တယ်။

၁၉၆၈မှာ ဆိုဗီယက်ရုရှား-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးပွဲမှာ ဥရောပနိုင်ငံမှချန်ပီယံတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ Boris Dicov ကိုနိုင်ခဲ့တယ်။ ၁၉၆၉ မှာမြန်မာနိုင်ငံမှ အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပခဲ့တဲ့ အရှေ့တောင်အာရှကျွန်းဆွယ် Seap Game ပြိုင်ပွဲမှာ ရွှေတံဆိပ်ဆုကို ရယူခဲ့တယ်။ ၁၉၇၀ ဧပြီမှာ ဖိလစ်ပိုင် မနီလာမြို့မှာကျင်းပတဲ့ လေးကြိမ်မြောက် Asian Boxing ပြိုင်ပွဲမှာ ကြေးတံဆိပ်ရခဲ့တယ်။ ၁၉၇၀ အောက်တိုဘာမှာ အနောက်ဂျာမနီမှာသင်တန်းတက်ခဲ့ပြီး အနှစ် ၅၀ မြောက် ဂျာမနီလက်ဝှေ့နိုင်ငံတကာအဖွဲ့ချုပ်ပြိုင်ပွဲကို ၀င်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာ ငွေတံဆိပ်ရတယ်။ ၁၉၇၀ ဒီဇင်ဘာလမှာ ထိုင်းနိုင်ငံကနေ အိမ်ရှင်အဖြစ်လက်ခံ ကျင်းပတဲ့ ၆ ကြိမ်မြောက် Asian Game မှာ ငွေရခဲ့တယ်။ ၁၉၇၂ မှာ ကမ္ဘာ့အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲကို ၀င်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာ ၃ ပွဲ နှစ်ပွဲနဲ့ ရှုံးတယ်။ ၁၉၇၃ မှာ စင်ကာပူက အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပတဲ့ Seap Game မှာ လဲ ငွေတံဆိပ်ဆုကိုရခဲ့တယ်။

M-Media။ ။ စုစုပေါင်း အန်ကယ် ရွှေဘယ်နှစ်ဆုရယူခဲ့လဲ။

ဖြေ။         ။ ပြည်တွင်းရွှေဆုက ၁၀ ဆု ပြည်ပကနေ ၅ ဆု စုစုပေါင်း ၁၅ ဆုရခဲ့တယ်။

M-Media။ ။ အန်ကယ် လက်ဝှေ့သက်တမ်းကဘယ်လောက်ကြာပြီး ဘယ်နှစ်ပွဲလောက်ထိုးခဲ့သလဲ။

ဖြေ။         ။ အသက် ၁၅ နှစ်ကနေ ၃၃ နှစ်ထိ ထိုးခဲ့ပြီး ပွဲကတော့ ၇၉ ပွဲလောက်ထိုးခဲ့တယ်။

M-Media။ ။ လက်ဝှေ့ထိုးတာနားလိုက်တဲ့ချိန်ကစပြီး အခုချိန်ထိဘာတွေကိုလုပ်နေပါသလဲ။

ဖြေ။        ။ ကစားတာကိုနားပြီးကတည်းက အ.ထ.က ၂ ပန်းဘဲတန်းက ဘောက်စင်ကလပ်မှာ နည်းပြလုပ်ခဲ့တယ်၊ နောက် မြန်မာနိုင်ငံလက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်၊ တက္ကသိုလ်ပေါင်းစုံ လက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ်၊ မြန်မာနိုင်ငံလက်ဝှေ့အဖွဲ့ချုပ် ကြိုးဝိုင်းဒိုင်၊ အမှတ်ပေးဒိုင် အဖြစ်လုပ်ဆောင်တယ်။ အခုတော့ ကိုယ်ပိုင် ကလပ်ကလေးတစ်ခု ထောင်ထားပြီး အားကစားသမားလေးတွေကို လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးနေတယ်။

M-Media။ ။ ယခု Sea Game ပွဲမှာရော မီးရှုးတိုင်ကို ဘယ်လိုကိုင်ဆောင်ခွင့်ရခဲ့ပါသလဲ။

ဖြေ။        ။ အဲဒါက ဥပဒေရှိတယ် မီးရှုးတိုင်းကိုင်ဆောင်ရတဲ့သူက ရွှေရတဲ့သူပဲဖြစ်ရမယ်၊ အားကစားမျိုးစုံပေါ့ စာရင်းလာကောက်တော့ ပေးလိုက်တယ် သူတို့ရွေးတဲ့ထဲမှာ ပါသွားတယ်၊ ရန်ကုန်ကနေ နေပြည်တော်ထိ လူ ၉၀ ကပေါ့ သယ်ဆောင်ရတယ်။ အခုလိုကိုင်ဆောင်ခွင့်ရတဲ့အတွက်လည်း ဂုဏ်ယူမိပါတယ်။

ကွယ်လွန်

--------

တိုင်းပြည်အတွက် ရွေတံဆိပ် ၅ခု ဆွတ်ခူးပေးခဲ့တဲ့ အားကစားသမား၊ကျွန်းဆွယ်ပွဲမှာမီးရူးတိုင်သယ်ဆောင်ခွင့်ရခဲတဲ့ အားကစားသမား၊ နိုင်ငံ့ဂုဏ်ဆောင်လက်ဝှေ့သမား ဘောက်ဆာ ဝင်းမောင်သည် ၂၃-၇-၂၀၂၁ ခုတွင် အလ္လာဟ့်အမိန့်ခံသွာလေးသည်။ ဆရာ RC 2 မှာ ၁၉၈၃ တုန်းက လက်​ဝှေ့နည်းပြ လာလုပ်​ပေးဖူးသည်။ 

သူတို့စကား မှတ်မှတ်ရရ

ဘောက်ဆာ ဝင်းမောင်သည် စိတ်သဘောထား အလွန်ရိုးရှင်းသလောက် စကားပြောလျှင်လည်း အရွှမ်းဖောက်ပြီး​ပြောတတ်သည်မှာ ဝင်းမောင်၏ ချစ်စရာကောင်းသော ဝသီပါ။ အမြဲပြုံးရွှင်၍ နှုတ်ဆက်တတ်သည်။

ဝင်းမောင်ပြောပြတဲ့အမှတ်တရ

✳ မြုးနစ်အိုလံပစ် ၁၉၇၂ ခု ဂျာမဏီသွားတုန်းက အိုလံပစ်ရွာမှာ ပါလက်စတိုင်း​သေနတ်သမားတွေ အစ္စရေးအားကစားသမားတွေကို စီးနင်းတိုက်ခိုက်တဲ့အခါ အကိုလည်း အဲဒီ တိုက်ခိုက်မူ အနားမှာရှိခဲ့တယ်။ အဆောင်ကလည်းနီးတော့ သေနတ်သံတွေနဲ့  ငါတို့မြန်မာ အားကစားသမားတွေ ဘာလုပ်ရဘာကိုင်ရမှန်း မသိဘူး။ မထူးဘူးကွာဆိုပြီး ငါနဲ့ ဘော်လုံးသမားအရူတ်နဲ့ ကုတင်အောက်မှာ ဝင်ပုန်းနေလိုက်တာ အသက်ဘေးကလွတ်သွားခဲ့တယ်။

✴ အိုလံပစ်ချန်ပီယံ ကျုးဘားက လက်ဝှေ့သမား အိုလန်ဒိုကို ပထမအချီမှာကြမ်းပြင်ကို ပို့လိုက်သေးတယ်။ ပြန်ထပြီး ၃.ချီအပြည့်ထိုးပြီး အကိုအမှတ်နဲ့ကပ် ရူံးသွားခဲ့တာ။

ပထမအချီမှာ  ငါပွဲပြီးပြီထင်လိုက်တာ။ တကယ် မာတဲ့ကောင်ကွာ။ ပြန်ထလာနိုင်တာ။ ငါအံ့သြသွားရော့။ ငါ့လက်စာမိရင် ပြန်ထနိူင်တာ ဒီကောင်ဘဲ ရှိတယ်ကွာ။

ဆင့်ပြန်- ဦးကျော်လှ

------------+-------------+-------------+---------------

MOLFART

 

Molfart Checkers

Molfart is a popular Checkers board game of Rohingya. It is quite similar to the Arabic game Quirkat or Al-Qirq. It is also one of the  most popular games in South-East Asia like the game '16 Beads '. But, some playing rules and the shape of the board in the 'Molfart Game '  are different  from international checkers. In Arakan, you can find this game are played by boys and girls under the shady places.  From the olden ages to these days, Rohingya people have been playing Molfart to enjoy in their leisure hours. The word 'Molfart' means 'cross lines' . It is seemed to be inherited from Moguls during the Moguls Empire. 

The field of the board is divided into three parts. A big  square is drawn  in the centre of the board on which three horizantal and three vertical lines are drawn to make other 16 little squares within the big one. A diamond- like figure is also drawn on the square in such a way that the four corners of which are stretched amid the four lines of the big square respectively .Also,there are two triangles at both sides of the square ,and one horizontal and one vertical lines are drawn on each triangle. These drawings in the form of triangles are attached to the square in the opposite direction with each other. 

Molfart is played by two players sitting beside the two opposite sides of the gameboard. Each of the player has 16 uniform pieces but the colours or the shapes are different. Both of the players have turns alternately and they have to put their pieces at the intersection points of the lines.The pieces can be jumped  to and fro . A move consists of moving a piece diagonally or vertically to an adjacent, unoccupied square. But, a piece can be moved just one step. Each player can capture his or her opponent's piece with his or her piece jumping over it.  A single piece could capture a multiple pieces of his or her opponent if one of the two players  get a chance of unoccupied places to move his or her piece. But, capturing his or her opponent's pieces  is optional.

One can win the game when all the opponent's  pieces are captured or blocked by his or her pieces. 

By RohangKing

လသာခ်ိန္ ကစားမလား၊ ႐ိုကစားနည္းနဲ႔ ျမဴးထူးၾက

ပံု-အင္တာနက္

လသာခ်ိန္ ကစားမလား၊ ႐ိုကစားနည္းနဲ႔ ျမဴးထူးၾက
🏄🏄🏄🏄🏄🏄🏄🏄🏄🏄🏄🏄

ေရးသား📚  ႐ိုဟင္ေလး

ေက်းလက္၌ ငယ္ဘဝကို ျဖတ္သန္းရတာကလည္း တမူထူးျခားလွပါတကား။ ေက်းလက္ပံုျပင္၊ ႐ိုးရာ၊ အားကစားေတြက လူငယ္ေတြရဲ႕ အဖိုးမျပတ္ႏိုင္တဲ့ ေပ်ာ္ပါးျမဴထူး အရြယ္ကေလးကို လန္းဆန္းေစပါတယ္။ အနာဂတ္ဘဝ ထူေထာင္ရာ အားျဖည့္ေစပါတယ္။  ဘဝတစ္သက္သာလံုးအတြက္ အာဟာရ သဖြယ္ ျဖစ္တဲ့ အဲ့ဒီအခ်ိန္ကာလကို တစ္ကိုယ္ေတာ္ထီးက်န္ ေနတဲ့ခါ တစိမ့္စိမ့္ ေတြးရင္ မ်က္ႏွာေငြလ ဝင္းပပနဲ႔ ဟိုေခတ္သို႔ တေခါက္ျပန္လွည့္ခ်င္တဲ့ခါ ျပန္လိုခ်င္တဲ့ ေတြးမဝတဲ့ ပီတိကို ခံစားေစရပါတယ္။

ယေန႔ေလာက္ မဖြံ႕ၿဖိဳးခဲ့ေသာ ေခတ္တေခတ္လည္း တို႔ေတြ ျဖတ္သန္းခဲ့ဖူးသည္။ ထိုေခတ္က ေခတ္မီ အီလက္ထရြန္နစ္ ပစၥည္းမ်ား ႐ုပ္ျမင္သံၾကား၊ မိုဘိုင္းဖုန္း၊ ဗီဒီယိုဂိမ္း စသည္တို႔ မရိွခဲ့ေခ်။ ထိုေခတ္က လူႀကီးေတြ၊ ကေလးေတြ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ရွည္လ်ားေသာ ညည့္နက္ကို ကုန္ဆံုးေစသလဲ။ ဒါက ယေန႔ေခတ္ လူငယ္ေတြရဲ႕ သိလိုစိတ္ ေမးခြန္းတစ္ခုျဖစ္တယ္။

ေရွးေခတ္က လူေတြဟာ သက္ဆိုင္ရာ ပတ္ဝန္းက်င္အလိုက္၊ လူမ်ဳိးဓေလ့ထံုးစံအလိုက္  ညည့္အခါက်ရင္ ပံုျပင္ေတြေျပာ၊ ဒ႑ာရီေတြဖတ္၊ ေျမဝိုင္းကပြဲေတြနဲ႔ ေဖ်ာ္၊ စကားထာ ထိုးပြဲေတြလုပ္ စတဲ့ ကစားနည္း အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ တိတ္ဆိတ္ေနေသာညကို ပြဲသဘင္ကဲ့သို႔ ေပ်ာ္ျမဴးၾကတယ္။ အဲ့လို ဂိမ္းေတြမွာ အိမ္တြင္း ကစားတဲ့ ဂိမ္းနဲ႔ ကြင္းျပင္ထြက္ ကစားရတဲ့ ဂိမ္း ဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးရိွပါတယ္။  ဒီမွာ အိမ္တြင္းကစားတဲ့ ကစားနည္း အခ်ဳိ႕ကိုပဲ ေဆြးေႏြး တင္ျပသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ဟာကို ေနာက္က႑ေတြမွာ ေဆြးေႏြးေပးပါမယ္။

“Cíyalor dhor nái bagór dhor, guithguitha zunaffoor.”

ဤလကၤာကား လသာေသာ ညတြင္ ၾကားရေလ့ရိွတဲ့ ႏိုးေဆာ္သံတစ္သံျဖစ္တယ္။ ကေလးေတြ ကစားဖို႔ ထြက္ၾကဖို႔ ဖိတ္ေခၚသံျဖစ္တယ္။ “ေျမေခြး၊ က်ားတို႔ကို တစို႔တစိမွ ေၾကာက္စရာမလိုပါ၊ အေၾကာင္းမွာ လသည္ ေကာင္းကင္ေပၚ အလြန္ပင္ ေတာက္ပေနတယ္။ ထြက္လာၾကစို႔…ကေလးတို႔ေရ။”

ပံုျပင္ဖတ္ျခင္း ၿပီးဆံုးတဲ့အခါလည္း လကၤာခ်ဳိးၿပီး ပြဲၿပီးေစတယ္။

“Ek ceer nun, Kissá fún, 

Ek ceer morís, Kissá dóris,  

Ek ceér tel, Kissá gel.”

ကစားနည္းအမ်ဳိးမ်ဳိး

၁။ ေရာ္ခ်္ေဟာခ်္ ကားလား   

၂။ ဘာဂ္ကုမ္ ကားလား

၃။ ဩနီဘိုင္ေယာရ္ ေထာ္နီ ကားလား 

၄။ ေအခ္ဆုဝါရီကားလား  

၅။ ဓူဓူကားလား  

၆။ ေမာ္လ္ ေကလား    

၇။ ဘာလ္တီ ကားလား 

၈။ ေမာရီဆ္ကားလား 

        ၉။ ဇားပၸဳဳဏ္ကာလား

၁၀။ ေဆာ္ဒီ ကိစၥာ့

၁။ ေရာ္ခ်္ေဟာ္ခ်္ ကားလား

ေရာ္ခ်္ေဟာ္ခ်္ ကားလား သည္ ညအခါ အိမ္တြင္း ကစားေသာ ကစားနည္း တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ ငယ္ရြယ္ေသာ ေယာက္်ား၊ မိန္းကေလးမေရြး ေပါင္းၿပီး ကစားႏိုင္သည္။ လသာေသာ ညမ်ားတြင္ သာမက လကြယ္ညမ်ားတြင္လည္း ကစားႏိုင္သည္။ အမ်ားဆံုးေတာ့ အိမ္တြင္း ကစားၾကသည္။ အိမ္ရိွ ညီကိုေမာင္ႏွမမ်ားေပါင္းၿပီး ကစားျမဴးထူးၾကသည္။

ကစားနည္းက သိပ္လြယ္ပါတယ္။ အဓိက ေရတြက္ရမယ့္ နံမယ္ ေျခာက္ခုကို တတ္ထားရသည္။ အဲ့ဒီ နံမယ္ ေျခာက္ခု ရတာနဲ႔ ကစားတတ္ၿပီ။ နံမယ္ေတြမွာ-

၁။ ေရာခ်္         [Roic] 

၂။ ေဟာခ်္       [Hoic] 

၃။ သွ်ိေဂၤါ        [Cíñgo] 

၄။ ဘုလ္ဘူလီ [Bulbili] 

၅။ မာေလခ္     [Malek] 

၆။ မုစ္တာခ္     [Mustaq] တို႔ျဖစ္ၾကတယ္။

ကစားေဖာ္ ဘယ္ႏွေယာက္ မဆို တစ္ေပါင္းတစ္ခါတည္း ကစားႏိုင္တယ္။ ကစားနည္းရဲ႕ အဓိက အခ်က္က မွန္းရာေပါက္ျခင္း ျဖစ္တယ္။ ဦးစြာ ကစားေဖာ္ အားလံုးက လက္ႏွစ္ဖက္ကို လက္ေခ်ာင္းေတြျပန္႔ကာ ၾကမ္းေပၚတြင္ ခ်ထားရတယ္။ ၿပီးေတာ့ တစ္ေယာက္စီ မွန္းထားရာကို ေခၚေပးရတယ္။ ဥပမာ-တစ္ေယာက္က ROIC ေပါက္မယ္ မွန္းၿပီး Roic လို႔ေခၚရတယ္။ တစ္ဦးစီရဲ႕ ေခၚခ်က္ေတြကို ကိုယ္စီကိုယ္စီ မွတ္ထားရတယ္။ ၿပီးရင္ လက္ေတြ ျပန္တင္ယူၿပီးေတာ့ မိမိေခၚထားတဲ့ နံမယ္နဲ႔ ထိေအာင္ ခန္႔မွန္းၿပီး လက္ေခ်ာင္းေတြ ျပန္ၾကမ္းေပၚ ခ်ထားရတယ္။ (တစ္ေယာက္က ၁ ေခ်ာင္း၊ ေနာက္တေယာက္က ကိုးေခ်ာင္း၊ ေနာက္တစ္ေယာက္က 5 ေခ်ာင္း စသည္ျဖင့္ မိမိခန္႔မွန္းတာနဲ႔ ကိုက္ေအာင္ ခ်တာေပါ့) ၾကမ္းေပၚခ်ထားတဲ့ လက္ကို ျပန္တင္ယူလို႔မရဘူး။ ၾကမ္းေပၚမထိခင္ ဆိုရင္ တင္ၿပီး ျပန္ လက္ေခ်ာင္း အနည္းအမ်ားေျပာင္းၿပီးေတာ့ ခ်ႏိုင္တယ္။ အားလံုး ခ်ၿပီးသြားရင္ တစ္ေယာက္က လက္ေခ်ာင္းေတြ အားလံုးကို အစဥ္အလိုက္ ေရတြက္တယ္။ တစ္၊ ႏွစ္၊ သံုး၊ေလး ဆိုၿပီး ေရတြက္တာမဟုတ္ဘူးေနာ္။ ဟိုး ေရာခ်္၊ ေဟာခ်္၊ ခ်ီေဂၤါ၊ ဘုလ္ဘူလီ၊ မာေလခ္၊ မုစ္တာခ္ ဆိုၿပီး ေရတြက္နည္းနဲ႔ ေရတြက္တာျဖစ္တယ္။ လက္ေခ်ာင္း ေျခာက္ေခ်ာင္းထက္မ်ားရင္ မုစ္တာခ္ ၿပီးရင္ ျပန္အစ ေရာခ်္ကေန ေရတြက္တယ္။ ေနာက္ဆံုး လက္ေခ်ာင္း ကို ေရတြက္ေသာ နံမယ္သည္ ေပါက္တဲ့ နံမယ္ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ဆံုး လက္ေခ်ာင္းထိ ေရာက္တဲ့အခါ ေဟာခ်္နဲ႔ ဆံုးတယ္ ဆိုပါစို႔၊ အစက ေဟခ်္ မွန္းေခၚခဲ့တဲ့ သူကႏိုင္သြားၿပီေပါ့……ဟား…ဟား

ႏိုင္တဲ့သူက ဘာလုပ္မယ္ ဆိုတာကို ကစားနည္းမစမီ ညီတူညီမွ် ဆံုးျဖတ္ရတယ္။ တစ္ခ်ိန္းစီ ေခါင္းကိုတုမယ္ သို႔မဟုတ္ လက္ဝါးကို လက္သန္း ၾကမ္းထိၿပီး အထက္သို႔ လက္မေျမာက္ျပန္႔ကာ သတ္မယ္။ ဒုတိယနည္းကို ႏွစ္ေယာက္တမ္း ကစားတာမွာ အသံုးမ်ားတယ္။ လက္ဝါးကို ခံသူက ႐ိုက္ခ်ိန္မွာ အေပၚသို႔ ျမင့္လိုက္ရင္ ႐ိုက္ခ်က္ လႊဲသြားႏိုင္တယ္။ ႐ိုက္ခ်က္လႊဲသြားရင္ ဆက္မ႐ိုက္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ကစားနည္းကို ျပန္စရတယ္။ ဒီတစ္ခါ ႏိုင္တဲ့သူက သူ႕လက္ေခ်ာင္းကေနစၿပီး ဦးေဆာင္ေရတြက္မွာျဖစ္တယ္။ အထက္နည္းအတိုင္း ဆက္လက္ကစားတယ္။ မွန္းရာေပါက္တဲ့သူ ႏိုင္တယ္၊ ႐ံႈးတဲ့သူ ခံေပါ့…ဒီလိုနဲ႔ ညကို ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ကုန္ဆံုးေစပါတယ္။

ဒီေလာက္ဆိုရင္ ေရွးေခတ္က ကစားနည္းတစ္ခုကို တတ္သြားၿပီ ထင္တယ္။ အိမ္မွာ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမေတြနဲ႔အတူ ကစားၾကည့္ေပါ့။ ေပ်ာ္စရာလား သိရမယ္၊ ေရွးေခတ္က ေပ်ာ္ရႊင္မႈတစ္ခု ကိုယ္တိုင္ခံစားႏိုင္မယ္။ ကစားၾကရေအာင္…

၂။ ဘာဂ္ကုမ္ ကားလား [Bákkum Kalá]

ဤ ကစားနည္းသည္လည္းပဲ ညအခါ ကစားေသာ ကစားနည္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္တယ္။ ေရာ္ခ်္ေဟာ္ခ်္ ကစားနည္းနဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္ တူပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ အိမ္တြင္း ကစားၾကတယ္။ ညည့္အခါမက ေန႔အခါ အားလပ္တဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာလည္း ကစားၾကတာကို ေတြ႕ရတယ္။

ကစားနည္းရဲ႕ အဓိက ေသာ့ခ်က္က လကၤာ တစ္ပုဒ္ျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီလကၤာကို ေရတြက္ ကစားရတယ္။ လကၤာမွာ-

Bakkúm bakkúm kiáñraMuicé báiñggé thiañra. 

Muic maittou gilám dé,Keça fúçi moillám dé. 

Bóuzi re bóuzi suñra duf,Suñrat kiállá dán, sulot dóri an. 

Sul ká hala, Nak haçi féla .Nak ot ká lou, Borbái ór buo. 

Borbái borbái gozzon tole,Cóñço bái cóñço bái tetói gasór tole. 

Tetói faittou gilám dé,Áff e sótor dóijje dé. 

Elóm fath, delóm fath,Haçi féla cúnar hát.

လကၤာ ပါဒ တစ္ခုစီကို လက္တစ္ခ်ာင္းစီထိကာ ေရတြက္ရတယ္။ ကစားေဖာ္အားလံုးက လက္ႏွစ္ဖက္စီ ၾကမ္းျပင္ေပၚခ်ရတယ္ေပါ့။ ကစားေဖာ္ (၂)ေယာက္မက တေပါင္းတည္း ကစားႏိုင္တယ္။

ကစားနည္း

ကစားေဖာ္မ်ားသည္ ၾကမ္းျပင္တြင္ ဝိုင္းရံဝိုင္းဖြဲ႕ ထိုင္ၾကတယ္။ အစတြင္ Borsáb တစ္ေယာက္ ေရြးရတယ္။ သူငယ္ခ်င္း အားလံုးက လက္ႏွစ္ဖက္ စလံုးကို ၾကမ္းျပင္ေပၚခ်ထားရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေဘာရ္ဆာပ္ ျဖစ္သူက အထက္ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ လကၤာကို တစ္ပါဒစီ ဆိုရင္း လက္ဝါးတစ္ခုစီ လက္ဆုပ္ေထာင္နဲ႔ အသာေလး ထိရတယ္။ ခပ္မာမာထိလိုက္ရင္ နာမွာစိုးလို႔။  အဲ့လို ရြတ္ရင္းထိရင္းနဲ႔ လက္ေတြ ကုန္သြားၿပီ၊ လကၤာပုဒ္က မကုန္ေသးဘူးဆိုရင္ က်န္ေနတဲ့ လကၤာပါဒေတြကို ပထမလက္က ျပန္ရြတ္ထိရတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ လကၤာတစ္ပုဒ္လံုး ကုန္သြားၿပီးဆိုရင္ လကၤာေနာက္ဆံုး ပါဒ ထိတဲ့ လက္ဟာ သိမ္းဆည္းခံလိုက္ရမယ့္ လက္ျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ လက္တစ္လက္ ေလ်ာ့သြားၿပီေပါ့။ ေနာက္တစ္ခါ ျပန္စရတယ္။ ေနာက္ဆံုး ထိတဲ့လက္ကို သိမ္းလိုက္… ဒီလိုနဲ႔ ကစားရင္း လက္ေတြ ကုန္သြားတဲ့အထိ ကစားရတယ္။ ေနာက္ဆံုး လက္တစ္လက္ က်န္တဲ့သူက ဗိုလ္ျဖစ္ေနၿပီေပါ့။

ဒုတိယ ေက်ာ့အေနနဲ႔ ေမးေျဖ ကစားရတယ္။ ဗိုလ္က်တဲ့သူက က်န္တဲ့သူေတြထံ ေမးရမွာျဖစ္တယ္။
ေမးခြန္းကေတာ့…

ေမး- Tor hát hone loigiyé? 

ေျဖ- bilaiye. 

ေမး- Bilaiye toré kidiyé? 

ေျဖ- Hóñlá Múla. 

ေမး- Hóñla Múla haré diyós? 

ေျဖ- Tor natiré.

၃။ ဩနီဘိုင္ေယာရ္ ေထာ္နီ ကားလား

ဒီကစားနည္းကလည္း အထက္က ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ကစားနည္းေတြရဲ႕ အုပ္စုလို႔ပဲ သတ္မွတ္ႏိုင္တယ္။  လကၤာရြတ္ ကစားရတဲ့ ကစားနည္းျဖစ္တယ္။ ကစားပံုကစားနည္းကေတာ့ နည္းနည္းျခားတယ္။ ဖြက္ထားတဲ့ ပစၥည္းေလး တစ္ခုကို ရွာေဖြနည္းျဖစ္တယ္။ ကစားေဖာ္ ႏွစ္ေယာက္မက ကစားႏိုင္တယ္။ ကစားေဖာ္မ်ားေလ ပိုေကာင္းေလေပါ့။ ၁၀ ေယာက္ထက္ မ်ားရင္ေတာ့ ႐ႈပ္ကုန္မယ္။ ပါးစပ္က ရြတ္ရမယ့္ လကၤာမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္တယ္။

Oní báiyór thooni, 

Árgua gásor boiro ni, 

Áre hawwá áré zaa, 

Maár hawwá dud bát ha, 

Aaré hawwa, leikká fuissá 

Harttú asé harttú nái 

Hoói félla hawwar maa.

ဒီလကၤာကို အဓိက တတ္ထားရမယ္။ ကဲ့… ကစားနည္း သင္ေပးမယ္!

ကစားနည္း

ပထမဦးဆံုး Hawwa တစ္ေယာက္ေရြးရတယ္။ Hawwa ဆိုသူက ဖြက္ထားတဲ့ဟာကို ရွာေပးမယ့္ သူျဖစ္တယ္။ ကစားပြဲ မစခင္ေတာ့ ေခါင္းပန္းလွန္ ေရြးတယ္။ ၿပီးရင္ ကစားေဖာ္ေတြက လက္ကို ကိုယ္စီကိုယ္စီ ကိုယ္နဲ႔ကပ္ ဖိထားရတယ္။ တစ္ေယာက္က ဖြက္မယ့္ တုတ္တိုတုတ္စ သို႔မဟုတ္  အျခားတစ္ခုခုကို လက္ဆုပ္ထဲ မျမင္ရေအာင္ ကိုင္ၿပီး ကစားေဖာ္ေတြရဲ႕ လက္ထဲကို ႏိႈက္ေပးရတယ္။ ႏိႈက္ေပးတဲ့အခါ ပါးစပ္က အထက္လကၤာကို ရြတ္ရတယ္။ လကၤာ မဆံုးခင္ တုတ္တိုတုတ္စကို ကစားေဖာ္ တစ္ေယာက္ေယာက္၏ လက္ထဲမွာ ေျပာင္းဖြက္ထားရတယ္။ ဟာဝါ လုပ္သူက သူတို႔ ကစားေနတာကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေစာင့္ၾကည့္ေနရတယ္။ လကၤာဆံုးတာနဲ႔ ဟာဝါက ရွာေပးရမယ့္ အခ်ိန္တန္ၿပီ။ သူက ကစားခဲ့တဲ့ အမႈအရာကို ခ်င့္တြက္ၿပီးေတာ့ ကစားေနတဲ့သူေတြထဲမွ တုတ္တိုစ ရိွမယ္လို႔ ယူဆတဲ့သူကို ေထာက္ျပေပးရတယ္။  သူေထာက္ျပတဲ့ သူထံ တုတ္တိုစ ရွာေတြ႕ရင္ ႏိုင္သြားၿပီ။ ဒီတစ္ခါ ဟာဝါလုပ္သူက ကစားရမယ္။ အဖမ္းခံရသူက ဟာဝါလုပ္ရမယ္။ ဒီအတိုင္း ဖြက္ရွာၿပီး ကစားရင္း ညကေလးကို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ကုန္ဆံုးၾကတာေပါ့။

၄။ ေအခ္ဆုဝါရီ ကားလား

ဒီကစားနည္းကေတာ့ အမ်ားအားျဖင့္ မိန္းကေလးေတြ ေဆာ့တ့ဲ ကစားနည္း တစ္မ်ိဳးျဖစ္္္ပါတယ္။ လကၤာရြတ္  ကစားရတယ္။ ေဂၚလီသီး ဒါမွွမဟုတ္ ေက်ာက္ခဲ ၇ လံုုုုးနဲ႔ ကစားရတာျဖစ္ပါတယ္။ အေပၚဖက္္ကို ေဂၚလီတစ္ခဲ ပစ္ေတာင္္ျပီးေတာ့

ေျမမွာရွိိွတ့ဲ က်န္အသီးတစ္လံုးစီကို ေကာက္ယူရတယ္။ ေျမက ေကာက္ယူရင္း အေပၚကက်လာတ့ဲအသီးကို ေျမသို႔မက်ခင္ ဖမ္းရတယ္။ အသီးတစ္လံံုံုံုံုးေကာက္ယူတိုင္း ေအာက္္္ပါေဖာ္ျပထားတ့ဲဲ့ လကၤာပိုဒ္ တစ္ပိုဒ္စီ ရြတ္ဆိုုရတယ္။ ေက်ာက္ခဲဲအားလံုး ခြၽတ္္္ယြင္းခ်က္မရိွွဘဲ ေကာက္ယူႏိုုင္ရင္ တစ္ပြဲ ႏိုင္သြြြားျပီေပါ့။ တစ္ပြြဲ ႏိုင္တာကို ek gás လို႔ ေခၚပါတယ္။ 

ခြၽတ္ယြင္းခ်က္ကေတာ့ လကၤာရြတ္ဆိုရန္ ေမ့သြားတယ္။ ဒါမွွွွမဟုတ္ တစ္ေၾကာင္းအစား တစ္ေၾကာင္း မွားျပီးေတာ့ ရြတ္ဆိုရင္ ႐ံႈးျပီ။ အေပၚပစ္တာရယ္၊ ေကာက္တာရယ္၊ ျပန္ဖမ္္းတာရယ္ မွန္္မွန္ကန္္္္ကန္ မလုပ္ႏိုင္ရင္ ႐ံႈးတယ္။ ျပီးရင္ ေနာက္တစ္ေယာက္ အလွည့္တာေပါ့။ ေနာက္္ဆံုး ဆံုုုုုးျဖတ္္္ခ်က္ကေတာ့ ဘယ္သူဘယ္္နွပြြဲ ႏိုင္တာေပၚ ေရတြက္ကာ အနိုင္အ႐ံႈးဆံုးျဖတ္ၾကပါတယ္။ 

 

Ek súwari, 

Fan besoni, 

Cú gula haitum, 

Naikúr zaitum, 

Allah douk, 

Ek gas ouk. 

၈။ ေမာရီဆ္ကားလား

ေမာရီဆ္ကစားနည္းကို ေရ၌ ကစားရေသာ ကစားနည္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္တယ္။ ကေလးတစ္ေယာက္ကို အျခားကေလးေတြက လိုက္ဖမ္းရတဲ့နည္းျဖစ္တယ္။

Iba ki moris, Ekku dufe doríc. 

ဒီကစားနည္းရဲ႕ အဓိကအခ်က္က ေရကူးတတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ တတ္္္္႐ံုနဲ႔ မျဖစ္္ေသး ကြြြြၽမ္္္္းက်င္္္္္ဖို႔လည္းလိုပါတယ္။ ေရထဲငုပ္တတ္ဖို႔လဲ ကြြၽမ္္္းက်င္ရတယ္။ ဒီေလာက္ တတ္္ရင္ ကစားႏိုင္ျပီ။

 ေခ်ာင္းကမ္္္္းပါးနား ေရခ်ိဳဆင္းတ့ဲ ကေလးေတြထဲ တစ္ေယာက္ကို ပထမဦးဆံံုံုံုးေရြြြးရတယ္။ က်ဘမ္းစနစ္နဲ႔ ေရြြြးတာေပါ့။ ျပီီီီးေတာ့ အေရြးခံရတ့ဲဲ့ဲ့သူက ဝါးတစ္လံုးစာေလာက္ အေဝး သြားတယ္။ က်န္္္တ့ဲတစ္စုက ဒီဖက္ေစာင့့္ရတယ္။ အေရြးခံံရတ့ဲ့သူက ဝါးတစ္လံုုုုးစာအေဝးကေန လက္ေခ်ာင္္္းတစ္ေခ်ာင္း ေတာင္လ်က္ " Ibá ki?" ဆိုျပီးေတာ့မးတယ္။ တစ္ဖက္က ကစားေဖာ္ေတြက "Moris" လို႔႔႔ ေျဖရတယ္။ ျပန္တစ္္္ခါ ပင္မကစားမယ့့့္္္္သူက "ekku dhuf e dorís"  လို႔ ေျဖရင္း ေရထဲ ငုပ္ဝင္သြားတယ္။ ဒါနဲ႔ ကစားပြဲ စျပီေပါ့။ ျပိဳင္္္ဖက္ကစားေဖာ္ေတြကလဲ ခ်က္ခ်င္း ေရထဲ ငုုပ္ဝင္ျပီးေတတာ့ အတိုင္ကစားေဖာ္ကိို လိုက္ဖမ္္္းရတယ္။ ဖမ္းႏိုင္ရင္ နိုင္တဲ့့့သူက ပထမနည္းအတိုင္း အတိုင္လုပ္ရျပန္တယ္။ 

ထူးျခားခ်က္က ဖမ္းတဲ့့အခါ ေရထဲ ငုပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္္္မွာ ဖမ္းရတာျဖစ္တယ္။ အတိုုုင္ကစားသမားက ေရေပၚ ေပၚလာရင္ မဖမ္းနိုင္ေတာ့ဘူူး။ ဖမ္းရင္လဲ မပိိုိုိုင္ဘူး။ သို႔ေသာ္ အတိုင္္သမားက ေရေပၚတက္လာတယ္။ ျပိဳင္ဖက္တစ္ေယာက္ေယာက္က ေရေအာက္ကေန ငုပ္လ်ွိဳ႕ဝင္ျပီီီီးေတာ့ ဖမ္းႏိုင္တယ္။

ဒီပံုစံနဲ႔ ေရလည္း ခ်ိဳးျပီးေရာ့၊ ကစားလဲျပီးေရာ့။ အိိိမ္ေရာက္ရင္ အ႐ိုုက္လည္္းခံေရာ့…ပါ့့။

ဆက္လက္ေစာင့္ေမွ်ာ္ပါ…

ေက်းလက္ ဆိုတာနဲ႔ အညာေဒသ ေတာေတာင္ ပတ္ကံုး ဝန္းရံေနတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ျဖစ္တယ္။ အိုင္းခ်င္း ကဗ်ာေတြမွာ အလြန္ကို ေရွးေတာရြာတို႔ သိျမင္ခံစားႏိုင္တယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္အေလွ်ာက္ သူတို႔ရဲ႕ ငယ္ရြယ္ဘဝဟာလည္း

အီရန္ႏိုင္ငံက ဧရာမလူသား

အီရန္ႏိုင္ငံက ဧရာမလူသား

-----------------------------------------------
(နတ္မ်က္စိ ေရးသည္။) |


အီရာနီယန္ ဟုခ္ [Iranian Hulk] ႏွင့္ ပါရွင္ ဟာရ္ကလာစ္ [Persian Hercules] ဟု  ထင္စားသည့္ အံ့ဖြယ္ကာယဗလ ပိုင္ရွင္၊  အီရန္ႏိုင္ငံသား ဧရာမလူသား တစ္ဦးဟာ လူမႈကြန္ရက္တြင္ အထူးေက်ာ္ၾကားေနတယ္။  သူကား အသက္ (၂၄)ႏွစ္အရြယ္ စဂ်ဒ္ ဂါရီဘီ [Sajad Gharibi] ပင္ျဖစ္တယ္။ စဂ်ဒ္ဟာ အေလးမသမား၊ အားကစားသမား ႏွင့္ MMA နပန္းသမား တစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူ႕ရဲ႕ ပြဲတစ္ပြဲဟာ လူမႈကြန္ရက္တြင္ အထူးပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့ခ်ိန္မွစ၍ သူ႕ကို ပရိသတ္ေတြက စိတ္ဝင္စားလာတယ္။  ပရိသတ္တို႔ဟာ သူ႕ရဲ႕ မယံုႏိုင္စရာ ကိုယ္ခႏၶာ ပံုပန္းသဏၭာန္ႏွင့္ တုန္လႈပ္ေစခဲ့တယ္။

View this post on Instagram

روزنامه سوئیس و مجارستان و ترکیه و نشریه سان

A post shared by iranian hulk 🇮🇷 (@sajadgharibiofficial) on Jun 29, 2016 at 8:14am PDT

 

စဂ်ဒ္ရဲ႕အရပ္အေမာင္းမွာ ၁၈၇ စင္တီမီတာ ရိွၿပီး ကိုယ္အေလးခ်ိန္မွာ ၁၈၅ ကီလိုဂရမ္ ရိွတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ဧရာမ ကိုယ္ခႏၶာပံုပန္းသဏၭာန္ကို ထိန္းသိမ္းရန္ မ်ားျပားေသာ ကီလိုရီစြမ္းအင္ကို သြတ္သြင္းရမယ္။ သူဟာ နံနက္စာကို မလြတ္သူ တစ္ဦးလဲ ျဖစ္တယ္။ သူ႕ရဲ႕ အႀကိဳက္ဆံုးဟာ  အဂၤလိပ္နံနက္စာပဲ ျဖစ္တယ္။ အခ်ဳိးအစား ညီမွ်ျပည့္စံုတဲ့ နံနက္စာေပါ့။ 

စဂ်ဒ္ ဟာ ႐ုတ္တရက္ ေက်ာ္ၾကားလာတဲ့အခါ သူဟာ Instagram အေကာင္ ထုတ္လြင့္ကာ သူရဲ႕ ႐ိုးရွင္းတဲ့ နဂိုေဘာဒီႏွင့္ ေန႔စဥ္အလုပ္ေတြကို မွ်ေဝေပးတယ္။  ယခုဆိုလွ်င္ follwer (၅) သိန္းေက်ာ္ေနပါၿပီ။ အစာေရွာင္ၾကဥ္တဲ့ နည္းလမ္းေတြႏွင့္ ေလ့က်င့္ခန္းေတြ မပါ။ သူစားေသာက္တဲ့ အစားအစာခ်ည္းပဲ မွ်ေဝတာျဖစ္တယ္။ သူ႕ရဲ႕ ပို႔စ္ေတြအရဆိုလွ်င္ သူဟာ သစ္သီးဝလံ၊ ငါး၊ ၾကက္သား ႏွင့္ ႏို႔ စတာေတြ သံုးေဆာင္ေၾကာင္း သိရတယ္။ 
သို႔ေသာ္ သူ အဲဒီပိုစ့္တင္တဲ့ အစားအစာ ဟင္းလ်ာေတြ အကုန္လံုးကို အမွန္တကယ္ စားေသာက္တာ၊ မစားတာကိုေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ ေျပာရန္ ခဲယဥ္းတယ္။

လူေတြက ကမ႓ာေျမႀကီးေပၚ ဒီေလာက္ႀကီးမားေသာ ခႏၶာကိုယ္ ဘယ္လို ပိုင္ဆိုင္ထားသလဲ ဆိုတဲ့ အေတြး ေပးဆပ္အေျဖရွာေနၾကတာပဲ။ သို႔ေပမဲ့ သူ႕ရဲ႕ ၁၇၇ ကီလိုဂရမ္ အေလးခ်ိန္ဟာ အဝလြန္တယ္ လို႔လဲ မထင္ရဘူး။ ႂကြက္သား သက္သက္ပဲ ထင္ရတယ္။ စဂ်ဒ္ ရဲ႕ ကီလိုရီဟာ မျပည့္စံုဘူးလို႔ေတာင္ ခန္႔မွန္းႏိုင္တယ္။ သူ႕ရဲ႕ ပ႐ိုဖိုင္အရ သူ႕ရဲ႕ ေလ့က်င့္ခန္းေတြကေတာ့ Gym တြင္ အခ်ိန္မ်ားမ်ား ျဖဳန္းျခင္း၊ အေလးမျခင္းတို႔ ျဖစ္တယ္။ 

အားကစားသမား တစ္ဦးအေနနဲ႔  အဲ့လို မက်န္းမာေစေသာ အစားအေသာက္ေတြ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ေပမဲ့ သူရဲ႕ အေကာင္ ပံုေတြအရဆိုရင္- သူဟာ soda ကို ႀကိဳက္တယ္။  Fanta က်ေတာ့လဲ သူရဲ႕ အႀကိဳက္ဆံုး တစ္မ်ဳိးျဖစ္တယ္။ Fanta အခ်ဳိရည္ကိုင္ထားတဲ့ ဓာတ္ပံုဟာ သူရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ အရြယ္အစားအမွန္ ခန္႔မွန္းရန္ ေထာက္ပ့ံတဲ့ပံုျဖစ္တယ္။ အခ်ဳိရည္ဗူးဟာ သူ႕လက္ထဲမွာ အေတာ္ေသးလြန္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။ ေနာက္ပံုတစ္ပံုကို သင္တို႔ ေလ့လာၾကည့္ႏိုင္တယ္။ သူဟာ ကားတစ္ကားထဲ ဝင္ေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ကားက အဲ့ေလာက္ ေသးတာမဟုတ္ဘူးေနာ္။ သူ႕အရြယ္အစားက ႀကီးလြန္းလို႔ ကားကို ေသးငယ္သလိုလို ေတြ႕ရတာပဲ။ 

၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ စဂ်ဒ္ဟာ တပ္မေတာ္ထဲ ဝင္မယ္လို႔ လူသိရွင္ၾကား ထုတ္ေျပာတယ္။ အီရန္တပ္မေတာ္နဲ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ ISIS ကို တိုက္ထုတ္မွာတဲ့။ သူရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဆီးရီးယား ျပည္တြင္းစစ္ကေန ISISကို တိုက္ထုတ္ရန္ပင္ ျဖစ္တယ္။ သူ႕ကိုသူ တိုင္းျပည္နဲ႔ ျပည္သူတို႔ရဲ႕ ဒိုင္းကာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အဲ့ဒီအေကာင္မွာ စစ္ယူနီေဖာင္ဝတ္၊ ေသနတ္တို ကိုင္ထားတဲ့ ပံုအခ်ဳိ႕လဲ ေတြ႕ရတယ္။ စဂ်ဒ္ေျပာတာက သင္တန္းေတြ၊ ေလ့က်င့္ခန္းေတြ အားလံုးဟာ စစ္သားေကာင္း တစ္ဦးျဖစ္လာရန္ ပံုပန္းအရြယ္အစားရရိွေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေနျခင္းျဖစ္တယ္။ သူ႕ရဲ႕ ဘဝဟာ အေလးမျခင္းသာျဖစ္တယ္။ အဲဒါမွ လႊဲလို႔ အျခားဝါသနာ မရိွဘူးလို႔ ထင္ရတယ္။ 

ထို႔အျပင္ စဂ်ဒ္ဟာ စိတ္ေစတနာေကာင္း ပိုင္ရွင္ တစ္ဦးလဲျဖစ္တယ္။ သူဟာ Charity Mission နဲ႔လဲ ေက်ာ္ၾကားေနတယ္။ သူဟာ မိဘမဲ့ကေလး ေဆး႐ံု၊ ရိပ္သာေတြမွာ သြားၿပီး အခ်စ္ကင္းေနတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြကို ခ်စ္ခင္သနားတယ္၊ ယုယေစာင့္ေရွာက္ေပးတယ္။ တျခားသူတို႔ကိုလဲ သူနည္းလမ္းအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ တိုက္တြန္းတယ္။ သူ႔တိုင္းျပည္နဲ႔ လူထုဟာ စည္းလံုးၾကတယ္။ သူတို႔ဟာ ကမ႓ာ့ မေကာင္းမႈခပင္းကို တိုက္ထုတ္ရန္ တညီတၫြတ္တည္း ရပ္တည္သင့္တယ္လို႔လဲ သူကတိုက္တြန္းတယ္။ 

စဂ်ဒ္ ရဲ႕ ၁၄ ႏွစ္သား အရြက္က ပံု

သူ႕ရဲ႕ နပမ္းသမားဘဝ၊ စိတ္သေဘာထားေကာင္းျခင္း၊ အံ့ဖြယ္ခႏၶာ ပိုင္ဆိုင္ျခင္းစတဲ့ ေနာက္ခံေတြေၾကာင့္ စဂ်ဒ္ဟာ လူမႈကြန္ယက္ကို လႊမ္းမိုးသူ တစ္ဦးျဖစ္လာခဲ့တယ္။ သူဟာ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ကမ႓ာႀကီးသို႔ ေျပာင္းလဲေစႏိုင္မယ့္ စြမ္းအင္ျဖစ္သတည္း။ 


Ref: Iranian Hulk Takes Over The Instagram

ဓူဓူ ကစားနည္း [Du-Du Kála]

ပံု- ဒူဒူကားလား ပန္းခ်ီ  ၊ အင္တာနက္

🌷 ဓူဓူ ကစားနည္း [Du-Du Kála] 🌷

💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫💫

ေရးသူ      - ႐ိုဟင္ေလး
အမ်ဳိးအစား- ႐ိုဟင္ဂ်ာ႐ိုးရာ အားကစားနည္းမ်ား [Traditional Sports of Rohingya]| 

အာရ္ကာန္ျပည္၏ ေက်းလက္ေဒသ၌ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူငယ္တို႔က ကစားနည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ကစားသည့္အနက္ ဓူဓူကစားနည္းသည္လည္း ထင္ရွားေသာ ကစားနည္း တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ စိတ္ဝင္စားဖြယ္လည္း ေကာင္း သည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူငယ္တို႔၏ အားလပ္ခ်ိန္ကို ေဖ်ာ္ေျဖေပးသည့္ ကစားနည္းတစ္မ်ဳိးလည္းျဖစ္သည္။  ဓူဓူ ဟူေသာ အသံကို ရြတ္ဆိုရင္း ကစားရေသာေၾကာင့္ “ ဓူဓူ ကားလား ”ဟု ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ အာရွတိုက္ရိွ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕တြင္လည္း ဤကစားနည္းကို သူ႕နည္းသူဟန္ႏွင့္ ကစားၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အိႏၵိယမွာ ယင္းကစားနည္းကို Karbodi (ကာဘတီ) ဟု ေခၚၾကသည္။ ကိုယ္ကာယ စြမ္းအင္ ျမင့္တင္ေပးမႈႏွင့္ စည္းလံုးညီၫြတ္မႈကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးေသာ ကစားနည္းတစ္မ်ဳိးလည္းျဖစ္သည္။ ဒူဒူကစားနည္းကို အိမ္ျပင္ထြက္ ညီညာျပန္႔ျပဴးသည့္ ကြင္းျပင္၌ ကစားေလ့ရိွသည္။ ေငြေၾကးအကုန္အက်မခံရဘဲ ခ်စ္ခ်စ္ ၾကည္ၾကည္ ကစားႏိုင္သည္။ 

အသင္းဖြဲ႕ျခင္းႏွင့္ ကစားကြင္း

ညီညာက်ယ္ျပန္႔ေသာ ကြင္းျပင္တြင္ ဓူဓူ ကစားနည္းကို အသင္းႏွစ္သင္း ဖြဲ႕၍ ကစားၾကသည္။ ယွဥ္ၿပိဳင္ ကစားမည့္ ကစားသမားမ်ားသည္ အသင္းႏွစ္သင္းတြင္ အေရအတြက္ ညီတူညီမွ် ခြဲေရြးယူၾကသည္။ ဆာပ္ ဘာနာ့ ဟု ေခၚၾကသည္။  ဦးစြာ အားလံုး၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ အသင္းေခါင္းေဆာင္ (၂) ဦး ေရြးခ်ယ္ရသည္။ အားတူအင္မွ်  အေတာ္အညံ့ အသင္းသားတစ္စံုစီကို ေရြးခ်ယ္ရန္ သူတို႔ လွ်ဳိဝွက္ နာမယ္ ႏွစ္ခု သို႔မဟုတ္ ကုဒ္ ႏွစ္ခု ေျပာလာမည္။ ေခါင္းေဆာင္ (၂) ဦးစလံုးက တစ္တြဲမွ တစ္ဦး တစ္ေယာက္စီ ေရြးရသည္။ သူတို႔ေျပာလာေသာ ကုဒ္ (လွ်ဳိဝွက္ နာမယ္) ကို ခန္႔မွန္းၿပီး ေခၚရသည္။ ကုဒ္ႏွင့္ဆိုင္ေသာ ကစားသမားသည္ သူ႕အသင္းေဖာ္ျဖစ္သြားသည္။ ဥပမာ_ အုန္းသီးလား၊ ကြမ္းသီးလား… စသည္ျဖင့္ ဤနည္းျဖင့္ ကစားေဖာ္ေရြးသည္။ 

ကစားကြင္းကို ႏွစ္ပိုင္းခြဲၿပီး အလယ္တည့္တည့္မွ စည္းသားသည္။ ကိုယ္ဘက္အပိုင္း၊ သူ႕ဘက္အပိုင္းကို “စပိတ္” ေခၚေသာ ေခါင္းပန္းေျမာက္ ေရြးရသည္။ သက္ဆိုင္ရာအသင္းမ်ားက မိမိတို႔ က်ရာအပိုင္းတြင္

 ေနရာယူၾကရသည္။   

ကစားနည္း

ကစားသမားမ်ားသည္ သက္ဆိုင္ရာ ကြင္းအပိုင္းတြင္ အလယ္စည္း ကို မ်က္ႏွာမူ၍ တေျဖာင့္တတန္း ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စက္ဝိုင္းျခမ္းပံုသဏၭာန္ေသာ္လည္း ေနရာယူရသည္။ ၿပိဳင္ပြဲစေသာအခါ အသင္း တစ္သင္းမွ ကစားသမား တစ္ဦးကို စည္းေက်ာ္ၿပီး ၿပိဳင္ဖက္အသင္း ပိုင္နက္သို႔ ဝင္စီးရန္ ပို႔ေစသည္။ သူ သြားေနခ်ိန္တြင္ အသက္႐ႈေအာင့္ကာ “ ဓူဓူ/ ဟဓူဓူ ” သို႔မဟုတ္ အျခားလကၤာ တစ္ပိုဒ္ကို တရစပ္ တရြတ္ရြတ္ တေအာ္ေအာ္ ဆိုရသည္။ ထိုသို႔ အသက္ေအာင့္ ဒူဒူ ဆိုရင္း ၿပိဳင္ဖက္နယ္ပယ္သို႔ ဝင္စီးကာ ၿပိဳင္ဖက္ကစားသမား တစ္ေယာက္သို႔မဟုတ္ ႏွစ္ေယာက္ သံုးေယာက္ကို ကိုယ္ခ်င္းထိ၊ လက္ႏွင့္ကိုင္ရန္ ႀကိဳးစားၿပီး မိမိ ပိုက္နက္အတြင္း ျပန္လည္ေရာက္လာရသည္။  အကယ္၍ သူသည္ ၿပိဳက္ဖက္မွ တစ္စံုတစ္ေယာက္ကို ထိၿပီး ျပန္လည္ မိမိပိုင္နက္အတြင္းသို႔ ေရာက္ႏိုင္ခဲ့လွ်င္ အထိခံရသူ ၿပိဳင္ဖက္ ကစားေဖာ္သည္ ေသသြားသည္။ ကစားကြင္းမွ ဆင္းေပးရသည္။ သတ္ခဲ့ေသာသူကမူ အသက္ေအာင့္ရင္း ဓူဓူ…ဓူဓူ…ဓူဓူ… တရြတ္ရြတ္ဆိုကာ အလယ္စည္းေက်ာ္ၿပီး မိမိပိုင္နက္အတြင္းသို႔ ေရာက္ႏိုင္ခဲ့လွ်င္ အရွင္ရိွေနလိမ့္မည္။ အကယ္၍ သူဝင္စီးခ်ိန္တြင္ တဖက္ ကစားသမားမ်ားက သူကို အလယ္စည္း ျပန္မေက်ာ္ႏိုင္ေအာင္ ဖမ္းဆီးထားလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အလယ္စည္း မထိႏိုင္ေအာင္ တားဆီးထားႏိုင္ ခဲ့ ေသာ္လည္းေကာင္း သက္ျပင္းခ်လိုက္ေသာ္ ဝင္စီးသူေသရသည္။ 

ဤသို႔ျဖင့္ တဖက္တစ္လွည့္စီ အသင္းသားမ်ား စီးဝင္ေစသည္။ တစ္လွည့္တြင္ တစ္ေယာက္သာ ေစလႊတ္ႏိုင္သည္။ ၿပိဳင္ဖက္ ကစားသမားတစ္ဦးကို သတ္ႏိုင္လွ်င္ မိမိအသင္းမွ ေသသြားေသာ အသင္းေဖာ္ တစ္ဦးကို ျပန္လည္ ရွန္သန္ေစႏိုင္သည္။ ဤနည္းျဖင့္ အသင္းတဖက္ဖက္မွ ကစားသမား အားလံုး ေသသြားခဲ့လွ်င္ ၿပိဳင္ပြဲၿပီးဆံုးသြားသည္။ အသင္းေဖာ္ က်န္ရစ္ေနေသာ အသင္းသည္ ေအာင္ပြဲရသည္။ 

ဓူဓူကစားနည္းသည္ အစမွ အဆံုးထိ အလြန္စိတ္ဝင္စားဖြယ္ ေကာင္းသည္။ ဝင္စီးျခင္း၊ သတ္ျခင္း ႏွင့္ ဖမ္းျခင္း၊ လြတ္ေရြးျခင္းတို႔မွာ ကစားနည္းကို ပို၍ စိတ္ဝင္စားမႈ ထက္သန္ေစသည္။ ပရိသတ္တို႔ကို အံ့ဩေစသည္။ ၿပိဳင္ဖက္ကစားသမား ဝင္စီးစဥ္ အသင္းသားမ်ား ဝန္းရံပိတ္ဆို႔စဥ္ ကူေဖာ္ေလာင္ဖက္ မဲ့ေနေသာ ေထာင္ေခ်ာက္က် ေနေသာ ကစားသမား၏ ႐ုန္းထြက္ပံု ျမင္ကြင္းသည္ ရဲရင့္ျခင္းႏွင့္ လံု႔လဝီရိယ စိတ္ဓာတ္ ကို ႏိုးၾကားေပးေစသည္။ 

ဤသို႔လွ်င္ ဓူဓူကားလားသည္ လူငယ္တို႔၏ ရဲစြမ္းသတၱိႏွင့္ သြက္လက္ဖ်တ္လတ္မႈကို ျမင့္တင္ေပးသည္။ ဤကစားနည္း ႐ိုအမ်ဳိးတြင္ ထင္ရွားခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး ျဖစ္ေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ့အားကစားနည္းမ်ား ရွင္သန္တည္ၿမဲေရး၊ ေခတ္လူငယ္တို႔ ႐ိုးရာအားကစားနည္းမ်ားကို ပိုမိုစိတ္ဝင္စား လာေအာင္ ႀကိဳးပမ္းရမည္မွာ ႐ိုတမ်ဳိးသားလံုး၏ တာဝန္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ 

🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍🎍

BOLI KÁLA : A Traditional Sport of Rohingya

စုစည္းေရးသား- ႐ိုဟင္ေလး|

အမ်ဳိးအစား - ႐ိုဟင္ဂ်ာ ႐ိုးရာအားကစားနည္း [Rohingya Traditional Sports] |

🎮 ေဘာလီကားလား (ခ) က်င္ကစားနည္း 🎮

******************************************************

႐ိုဟင္ဂ်ာ ႐ိုးရာ အားကစား ျဖစ္ေသာ ေဘာလီကားလားသည္ ကာယဗလ စြမ္းရည္ခ်င္း ယွဥ္ၿပိဳင္ကစားသည့္ ေရွးကစားနည္း တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။  ႐ိုစကားတြင္ ေဘာလီကားလား  ( Boli Kála ) ဟု ေခၚသည္။ ေဘာ္လီေဒါ့ရာ ( Boli Dóra ) မွာ “က်င္ကိုင္သည္”၊ “နပမ္းလံုးသည္”ဟု အနက္ထြက္သည္။ ေဘာလီကားလား၌ ယွဥ္ၿပိဳင္သူကို ေဘာလီ (က်င္သန္၊ နပန္းသမား)ဟုေခၚသည္။ ေဘာလီမွာ ခြန္အား ဗလျပည့္စံုသူဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ ဗမာစကားတြင္ နပမ္းလံုး ကစားနည္း/ နပမ္းကစားနည္း ဟုေခၚသည္။ ရခိုင္တို႔ကမူ က်င္ကစားနည္း ဟုေခၚသည္။ အေနာက္ႏိုင္ငံတို႔၏ Wrestling ကစားနည္းႏွင့္ ကြဲျပားသည့္ အခ်က္မွာ ထိုးသတ္ခြင့္ မရိွျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ေဘာလီကားလားကို အာရွတိုက္ တစ္ခြင္ ႏိုင္ငံအလိုက္ ေဒသအလိုက္ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ကစားၾကသည္။ အမည္အမ်ဳိးမ်ဳိးလည္း ေခၚေဝၚၾကသည္။ 

❄ သမိုင္းေနာက္ခံ ❄

အာရ္ကာန္ျပည္၌ အညာေဒသ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ကာလသား လူပ်ဳိ လူရြယ္မ်ားသည္ အားလပ္ခ်ိန္တြင္ အရိပ္ေကာင္းေသာ သစ္ပင္ ရိပ္ေအာက္၌ လည္းေကာင္း၊ ညပိုင္း လေရာင္ေအာက္၌လည္းေကာင္း၊  ေဘာလီကားလားႏွင့္ ျမဴထူးေပ်ာ္ပါးေနသည္ကို ေတြ႕ရေပလိမ့္မည္။ ဝါသနာပါေသာ ကာလသားလူပ်ဳိ လူရြယ္မ်ားသည္ ေဘာလီကားလားကို ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားထံမွ စနစ္တက် သင္ၾကားနည္းယူေလ့ ရွိၾကသည္။

ဆယ္စုတစ္ႏွစ္စု ေရွ႕ပိုင္းသို႔ လွန္းေမွ်ာ္ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ စပါးေကာက္ရိတ္သိမ္းခ်ိန္တြင္ အာရ္ကာန္ျပည္ေနရာအႏ႔ွံ ေဘာလီကားလား ၿပိဳင္ပြဲမ်ား အံုအံုႂကြႂကြ တခမ္းတနား က်င္းပေလ့ရိွခဲ့သည္ကို ေတြ႕ႏိုင္ပါမည္။ 

ေဘာလီကားလား ေခၚ က်င္ကစားနည္းသည္ မဂိုအင္ပါယာေခတ္က ထြန္းကားခဲ့ေသာ ကစားနည္း တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။  ေဘာလီကားလားကို မည္သည့္ အခ်ိန္ကစ၍ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔က ကစားလာခဲ့ၾကသည္မွာ တိတိက်က် ေျပာႏိုင္ရန္ ခဲယဥ္းလွသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ေရွးဘိုးေဘးဘီဘင္ကပင္ ေဘာလီကားလားကို လက္ဆင့္ကမ္း ကစားလာခဲ့သည္ ဟု ဆိုရေပမည္။ အာရ္ကာန္ေျမေပၚ၌ ရြာတိုင္းရြာတိုင္းလိုလို ထင္ရွားခဲ့ေသာ ေဘာလီမ်ား ယေန႔တိုင္ ‘လူေသေသာ္လည္း နာမယ္မေသ’ဘဲ သမိုင္းသက္ေသ အျဖစ္ က်န္ရစ္ေနသည္။ ေဘာလီမ်ား၏ အမည္စြဲေခၚထားေသာ နယ္ေျမေဒသ၊ ကန္ေခ်ာင္း၊ အေဆာက္အဦ၊ လမ္း စသည္တို႔  အာရ္ကာန္၌ ရိွေနၾကသည္။

ထင္ရွားခိုင္လံုေသာ ဥဒဟ႐ုဏ္ အျဖစ္ ေဖာ္ျပရလွ်င္ ေမာင္ေတာေျမာက္ပိုင္း သမိုင္းဝင္ ေဘာ္လီဘာဇား (ၿမိဳ႕ေဟာင္း)ကို တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ေဘာ္လီမ်ဳိးႏြယ္စု၏ ပင္စည္ႀကီး ေဒဝန္ႀကီး ဖေတအာလီ ေဘာလီ (၁၇၈၀-၁၈၅၃ ခန္႔) ပင္ျဖစ္သည္။ သူသည္ ေဘာလီေဒါ့ရာ၌ ကြၽမ္းက်င္သူတစ္ဦးအျဖစ္ေက်ာ္ၾကားသည္။  သူသည္ ေဘာလီကားလား၌ အႏိုင္ရ၍ ခ်ီးျမႇင့္ခံရရာမွ ဆုေတာ္အျဖစ္ ေဘာလီဘားဇာႏွင့္တကြ  လယ္ေျမ ၁၃၀၀ ဒံု (၁၁ ကာနီ = ၁ ဒံု) ရိွေသာ ေဒသကို စားရျခင္းျဖစ္သည္ဟု  ေဘာ္လီမ်ဳိးႏြယ္စုသမိုင္းတြင္ ထင္ထင္ရွားရွား ေဖာ္ျပထား၏။ သားေတာ္ ေဖာ္ေဇာ္ရ္အာလီမ်ာအား အေမြလြဲေျပာင္းေပးသည့္ ၁၈၄၂ ခု ရက္စြဲပါ အိႏၵိယ-ၿဗိတိသွ် တံဆိပ္ေခါင္းစာခ်ဳပ္တြင္လည္း အတိအလင္း ေတြ႕ရပါတယ္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ ဖေတအာလီကို ‘ေဘာလီ’ဟု ဂုဏ္ပုဒ္ထည့္ေခၚရျခင္းမွာ ထိုေခတ္က အေက်ာ္အေမာ္ ေရႊေမာင္းတန္း နပန္းသမား တစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေစသည္။ သူႏွင့္ ပတ္သတ္ေသာ ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ အျဖစ္အပ်က္မ်ား ယေန႔အထိ ေျပာေနဆဲျဖစ္သည္။  သူတည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ရြာသည္ ယေန႔တိုင္ ေဘာလီဘာဇားဟု ေက်ာ္ၾကားသည္။ ေဘာလီဘာဇားမွာ ေဘာလီႏွင့္ ဘာဇား ေပါင္းစပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေဘာလီ မွာ က်င္သန္ႀကီး ျဖစ္ၿပီး ဘာဇားမွာ ေဈးရြာ ျဖစ္သည္။  သူမွ ဆင္းသက္လာေသာ ေျမး၊ ျမစ္၊ တီ၊ ကြၽတ္ စသည္တို႔ကို ေဘာလီမ်ဳိးႏြယ္စု [Boli ró Gucthí] ဟု ယေန႔ထက္ထိ လူသိမ်ားသည္။ ဤသည္မွာ ဗမာလက္ေအာက္က်ေရာက္ေနေသာ အာရ္ကာန္ေခတ္ကပင္ ႐ို႐ိုးရာ ေဘာလီကားလား ရိွေနေၾကာင္း ေစာဒကတက္ဖြယ္မရိွေသာ အေထာက္အထားျဖစ္ေပသည္။ 

ကိုလိုနီေခတ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေဘာလီကားလားသည္ အထူးေခတ္စား လာခဲ့သည္။ ႐ိုတို႔သည္ ဘာသာျခား ညီေနာင္ ရခိုင္တို႔ႏွင့္ ေပါင္းသင္း ေနထိုင္လာခဲ့ေသာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ အားကစား၊ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲကိုလည္း အတူတကြ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲျခင္းျဖစ္သည္။ ယေန႔ ဘာသာတရား၊ အသားအေရာင္ကို လိုက္၍ မည္မွ်ပင္ မုန္းတီးခြဲျခားသည္ျဖစ္ပါေစ အတိတ္ေၾကးမံုသဖြယ္ျဖစ္ေသာ ရာဇဝင္သမိုင္းကို ပ်က္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ေခ်။  ေဘာလီေဒါ့ရာၿပိဳင္ရာတြင္ လည္း ရခိုင္အမ်ဳိးသားႏွင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမ်ဳိးသားတို႔ အတူတကြ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္လည္း ရိွခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္သာ ေဘာလီကားလား ေခၚ က်င္ပြဲသည္ ႐ိုတို႔၏ ႐ိုးရာအားကစားပြဲ တစ္မ်ဳိးျဖစ္သလို ရခိုင္တို႔၏ ႐ိုးရာ အားကစားပြဲလည္း ျဖစ္သည္။ လူမ်ဳိးစု ႏွစ္စုမွာ တူညီေသာ ဓေလ့ထံုးစံ၊ ႐ိုးရာအစဥ္အလာ ရိွျခင္းသည္လည္း တစ္ေရေသာက္ တစ္မိုးေအာက္ ေအးအတူပူအမွ် ေနထိုင္ခဲ့ျခင္း၏ ေက်ာက္ထက္တင္ အေထာက္အထား တစ္ခုပင္ ျဖစ္ေပသည္။ 

လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေခတ္ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အခမ္းအနားကို ေအာင္ဆန္း အားကစားကြင္း၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ႐ိုးရာ အားကစားပြဲ တစ္ခုျဖစ္ေသာ ေဘာလီကားလားကို က်င္းပျပသခြင့္ရရိွခဲ့သည္။ အဆိုပါ နပမ္းလုပြဲတြင္ ပါဝင္ခဲ့ေသာ က်င္သန္ႀကီးမ်ားမွာ-

(၁) ဟာကိမ္အာလီ (ခ) ဟာကိမ္း ေဘာလီ 

မွတ္ပံုတင္အမွတ္- AK- ၁၄၂၉၅၇ 

ဇင္ပိုင္ညာရြာ၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕။ 

(၂) ဦးမာမတ္ ဟူေဆာင္း ေဘာလီ 

ေလာင္းဒံု၊ အလယ္သံေက်ာ္ေက်းရြာ၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္။ 

တို႔ျဖစ္ၾကသည္။

ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္မွစ၍ ႐ိုတို႔၏ဘဝ ညအေမွာင္စ ျပဳလာခဲ့သည္။  အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာဆိုင္ရာ ဓေလ့ထံုးစံ အစဥ္အလာတို႔ကို  တေျဖးတေျဖး ႐ုပ္သိမ္းပိတ္ပင္ျခင္းခံခဲ့ရသည္ တစ္နည္း၊ ႏိုင္ငံျခား အားကစားမ်ား ဒလေဟာ ကူးဝင္လာမူေၾကာင့္ ယေန႔တြင္ ေဘာလီကားလားသည္ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး အထိ ျဖစ္လာခဲ့ရသည္။ ေရွးကဲ့သို႔ ရိပ္ေကာင္းသစ္ပင္ေအာက္၌ နပမ္းလုေနသည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူပ်ဳိလူရြယ္တို႔ကို ယေန႔ေတြ႕ရ ခက္ပင္ခက္ပါလိမ့္မည္။ 

❄ ကစားနည္းစည္းမ်ဥ္း ❄

 ေဘာလီကားလား က်င္းပရာ ကြင္းျပင္သည္ ညီညာျပန္႕ျပဴးေသာ ေျမျပင္ျဖစ္၍ ၀ိုင္းစက္ေသာ ကြင္းျဖစ္ေစ၊ ေလးေထာင့္ကြင္းျဖစ္ေစ  သဲေျမဆန္ေသာ ေျမျပင္မ်ိဳးကို ေ႐ြးခ်ယ္ေလ့ရွိသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္
က်င္ပြဲမွာ တစ္ဦးကို တစ္ဦး ေျမျပင္တြင္ လွဲခ်ရေသာ ကစားနည္းျဖစ္ရကား လဲက်သည့္တိုင္ ဆူးေညွာင့္မ်ား ရွိမေနေရး အထူး ဂ႐ုစိုက္ရသည္။ ကြင္း၏ တစ္ဘက္ဘက္တြင္ ပြဲက်င္းပေရး အဖြဲ႕မ်ား၊ ဒိုင္းမ်ားမွ သဘာဝပန္း၊ အေရာင္၊ အဝတ္တို႔ျဖင့္ ဆင္ယင္ထားေသာ မဏၭပ္ျဖင့္ ေနရာယူၾကရၿပီး မဏၭပ္ေ႐ွ႕ကြင္းျပင္ကို ၀ိုင္းပတ္ကာ ပြဲၾကည့္ပရိသတ္မ်ားက ၀ိုင္းထိုင္ၾကည့္႐ႈရသည္။ ေဘာလီမ်ားသည္ အုပ္စုအလိုက္ ေနရာ ယူထားၾကၿပီး ကြင္းပတ္လည္သည္ လူပရိတ္သတ္မ်ား၊ အခ်ဳိယာမက မုန္႔ပဲသေရစာ ေရာင္းေသာ ဆိုင္မ်ားႏွင့္ အလြန္စည္းကားသည္။ 

ေဘာလီကားလားက်င္းပရာတြင္ အမ်ားအားျဖင့္ ေဘာ္ရ္ေဘာလီ  (ေရႊတံဆိပ္အဆင့္ ၊ေ႐ႊေမာင္းတန္း) ႏွင့္ ေရွံာ္ေရာေဘာလီ (ေငြတံဆိပ္အဆင့္ (ေငြေမာင္းတန္း) ဟူ၍ အဆင့္ခြဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ ေနာ္ယာေဘာလီ  (ေၾကးတံဆိပ္အဆင့္/ေၾကးေမာင္းတန္း) လည္း ပါတတ္သည္။ ေဘာလီေဒါ့ရာ စၿပိဳင္သူသည္ ေၾကးတံဆိပ္အဆင့္မွ စတင္ယွဥ္ၿပိဳင္ရကာ၊ အကယ္၍ ပြဲစဥ္တစ္ခုခုတြင္ ေငြေမာင္းတန္း၌ အႏိုင္ရ ဗိုလ္စြဲပါမွ ေနာက္ပိုင္း ယွဥ္ၿပိဳင္ေသာ ၿပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ ေ႐ႊေမာင္းတန္း၌ တက္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ရွိသည္။ ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ ေဘာလီအတြဲကို ပြဲက်င္းပေရးအဖြဲ႕က မဲႏိႈက္ဆံုးျဖတ္ေပးသည္။ စိန္ေခၚပြဲကိုမူ အဆင့္လိုက္စရာ မလိုပဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကသည္။ 

ေဘာလီမ်ားသည္ ပန္းကံုး၊ သြယ္ကံုး သိုးခေမာက္ ဆင္ယင္ကာ ရြာ၌ လည္ပတ္၍ အားမာန္ ျပသည္။ က်င္ပြဲ မက်င္းပမီတြင္ ကြင္းဖြင့္အထိမ္းအမွတ္ အေနျဖင့္ ႐ိုးရာ အဆိုအက အတီးအမႈတ္ႏွင့္  ေဖ်ာ္ေျဖၾကသည္။  တဖန္ ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္ ေဘာလီသည္ ကြင္းျပင္၌ တလည္လည္ ပတ္ကာ ပရိသတ္အား က်င္ကြင္းျပသည္။ Boli Boilar ( က်င္ကြင္း(က်င္ျခင္း) ဟုေခၚသည္။ ေဘာလီသည္ ကိုယ္၌ ဆီသုတ္လိမ္းသည္။ လက္ကို ေျမမႈန္႔ႏွင့္ သုတ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေျမမႈန္႔ကို ဆုပ္ကိုင္၍ တဘက္သူကို ကိုင္ခြင့္မရိွပါ။ ပုဆိုးကို ၿမဲၿမံေအာင္ ခါးေတာင္းက်ဳိက္ၿပီး အေပၚမွ ဇာလီ (ဂါယာေခၚ ပိတ္ညိဳစ) ကို က်ဳိက္က်ဳိက္ ဝတ္ထားသည္။ 

ေဘာလီကားလားတြင္ ယွဥ္ၿပိဳင္သူ အမ်ိဳးသား ႏွစ္ဦးပါ႐ွိၿပီး တစ္ဦးက အဖမ္း တစ္ဦးက အခံ ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေယာက္ ခ်င္းပူး၍ ကိုင္ကာ လံုးေထြးကစားျခင္း၊ နပန္း သတ္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
က်င္ကိုင္ၾကရာ၌ ွသံုးၾကိမ္ သံုးခါ ကိုင္ရျခင္း ျဖစ္ၿပီး တစ္ႀကိမ္ အဖမ္းအလွည့္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္ႀကိမ္ အခံအလွည့္ျဖစ္သည္။ အဖမ္းသမားမွ စတင္၍ ဖမ္းၿပီးမွသာ အခံသမားက ခုခံပိုင္ခြင့္ရွိၿပီး 
အဖမ္းသမား စတင္ မဖမ္းမီ အခံသမားအေနျဖင့္ လႈပ္႐ွားခြင့္ မ႐ွိေခ်။

ကြင္းျပင္ထဲတြင္ ဒိုင္းလူႀကီး တစ္ေယာက္ ရိွသည္။ ဒိုင္းလူႀကီးသည္ ဝါရင့္ေဘာလီျဖစ္ရသည္။ ဒိုင္းမွ သံသယျဖစ္ေနသည့္ အျပစ္ကို အျပင္ ႀကီးၾကပ္ေရးတာဝန္ခံႏွင့္ တိုင္ပင္ခြင့္ရိွသည္။ 

ဦးစြာ ေဘာလီ ႏွစ္ဦးစလံုးသည္ အခ်င္းခ်င္း လက္ဆြဲ ကိုယ္ဖက္ ႏႈတ္ဆက္ရသည္။ ဒိုင္းလူႀကီးက မုမ္(လက္ခတ္ေမာင္း)ခတ္ေသာအခါ ေဘာလီတို႔သည္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ရပ္ကာ တစ္ေယာက္လက္ကို တစ္ေယာက္ ကိုင္ၿပီး ေခါင္းခ်င္းတြန္းရင္း ၿပိဳင္ဘက္ကို  ေျမသို႔လဲခ်ႏိုင္ရန္ လံုးတြဲၾကသည္။ ေဘာလီႏွစ္ဦးသည္ တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္ လံုးေထြးက်င္ကုိင္ၾကရာ၌ ေျမသုိ႔မက် ရေအာင္ (မ႐ႈံးရေအာင္) လ်င္ျမန္ဖ်တ္လတ္စြာ တစ္ပါးသူ၏အဖမ္းကို ေရွာင္တိမ္းရျခင္း၊ တစ္ပါးသူ၏ အလစ္အငိုက္တြင္ ခ်ိတ္လိမ္ရျခင္း မ်ားေၾကာင့္ ပါးနပ္မႈ၊ လ်င္ျမန္မႈကုိ အသံုးျပဳၾကရသည္။ 

အခ်ဳိ႕ပြဲတြင္ တစ္ႀကိမ္ လံုးတြဲခ်ိန္ကို ပြဲက်င္းပရာအဖြဲ႕က သတ္မွတ္ေပးသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ နာရီဝက္ေလာက္အခ်ိန္ေပးသည္။ အခ်ိန္စည္းသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳက္နက္ မုမ္ခတ္လွ်င္ လံုးေထြးေနရာမွ ခ်က္ခ်င္း လြတ္ေပးရသည္။ 

ကုစီ၊ ကံုရာ၊ ဖီဌ္ေဘရာ၊ ဝါအဆာ့ရ္၊ စေသာ ေဘာလီေဒါ့ရာ အကြက္မ်ားကို ဉာဏ္ႏွင့္အားကို ဒြန္တြဲ အသံုးျပဳကာ အခ်င္းခ်င္း အႏိုင္လုၾကသည္။ ေဘာလီေဒါ့ရာ အကြက္ ကို ေဟာလ္ (Hol) ဟုေခၚသည္။ 

ဤသို႔နပမ္းလုံးရာတြင္ အမ်ားအားျဖင့္ အဖမ္းသမားသည္ အသာစီးရသည္ဟု ထင္စရာ႐ွိေသာ္လည္း၊ ကၽြမ္းက်င္ပါးနပ္ေသာ ေဘာလီႏွင့္ေတြ႕ေသာအခါ သူသည္ အခံ အလွည့္ျဖစ္သည့္တိုင္ အႏိုင္ရသည္ထိ ကစားႏိုင္သည္ကို ေတြ႕႐ွိရသည္။ 

❄ အႏိုင္အ႐ံႈး သတ္မွတ္ပံု ❄

(က) ၿပိဳင္ဘက္ ေဘာလီ၏ ေနာက္ေက်ာကို ေျမႏွင့္ မထိႏိုင္သေရြ႕ အႏိုင္ရရိွမည္ မဟုတ္ပါ။ 

(ခ) ၿပိဳင္ဘက္ေဘာလီက လက္ေျမႇာက္ အႏိုင္ေပးလွ်င္လည္း အႏိုင္ရရိွႏိုင္သည္။ 

(ဂ) ၀ပ္ၿပီးမွ အားလြန္ၿပီးလက္ျပဳတ္၍ ေျမႀကီးသို႔ လက္ေထာက္ခဲ့လွ်င္ ၎သူ ႐ႈံးသည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ဳိ႕ အေနအထားတြင္ လက္ေထာက္ခြင့္ရိွသည္။ 

(ဃ) ဖက္လုံးခ်ိတ္လိမ္ရင္း ေျမသို႔ၿပိဳင္တူ ေဘးခ်င္းယွဥ္၍ က်ခဲ့လွ်င္ အလ်င္ထႏုိင္သူႏုိင္သည္ ႏိုင္သည္။

❄ ဒုခ်္က်သည့္ အခ်က္မ်ား ❄

----------------------------
ဒုခ်္ဟူသည္ကား အျပစ္ကို ဆိုလိုသည္။ အနီးကပ္ခ်ိတ္လိမ္ ဖက္လံုးရာ၌ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အနာတရ မျဖစ္ေအာင္၊ ထိခိုက္မႈမရွိေအာင္ သင့္ေတာ္ေသာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို သတ္မွတ္ လိုက္နာၾကရသည္ျဖစ္ရာ အလုိအေလ်ာက္ အားျဖင့္ စည္းကမ္းေသ၀ပ္မႈရရွိႏိုင္ေသာ အားကစားနည္း တစ္မ်ဳိးလည္း ျဖစ္ပါသည္။
၎အျပင္ ေဘာလီမ်ားသည္ တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္ ခ်ိတ္လိမ္ဖက္လုံးကစားရာ၌ အနာတရ မျဖစ္ရေလေအာင္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား သတ္မွတ္ထားသည္။ ယင္းတုိ႔အနက္ တခ်ဳိ႕မွာ 

၁။ လက္သီးႏွင့္ မထိုးရ၊ ေျခႏွင့္မကန္ရ
၂။ ကိုက္ျခင္း၊ ကုပ္ျခင္းမ်ဳိး မျပဳရ၊ 
၃။ ေျမတြင္ လက္မေထာက္ရ
၄။ ဆံပင္၊ နားရြက္၊ လက္ေခ်ာင္းတစ္ေခ်ာင္းစီ မဆြဲရ
၅။ သဲႏွင့္ေရာ၍ မကိုင္ရ၊ မပြတ္ရ
၆။ လက္သည္းႏွင့္ မဖ်စ္ညႇစ္ရ 
စသည့္ အျပစ္က်လွ်င္ ဒိုင္လူႀကီး၏ သတိေပးခ်က္ကို ခံရမည္။ အႀကိမ္ႀကိမ္ အျပစ္ေဒါသျပဳေနလွ်င္ ၿပိဳင္ပြဲမွ ထုတ္ေပးႏိုင္သည့္ ျပစ္ဒဏ္ကို ခံရႏိုင္ေခ်ရိွသည္။ 

❄ ဆုတံဆိပ္ ခ်ီးျမႇင့္သည့္စနစ္ ❄

 ေဘာလီကားလားျပိဳင္ပဲြတြင္ အဆင့္အလိုက္ကို ေရႊတံဆိပ္၊ ေငြတံဆိပ္ ႏွင့္ ေၾကးတံဆိပ္ အသီးသီး ခ်ီးျမႇင့္သည့္အျပင္ ဆုေတာ္ေငြ အသျပာ၊ လယ္ေျမ၊ ခိုင္းကြၽဲႏြား အသီးသီးကိုလည္း သတ္မွတ္ထားသည့္ အတိုင္း ခ်ီးျမႇင့္ေလ့ရိွသည္။  ပထမအဆင့္ကို ေရႊက်ပ္သား ခ်ီးျမင့္ၿမဲျဖစ္သည္။  အဆင့္အသီးသီးတြင္  ပထမဆု၊ ဒုတိယဆု၊ တတိယဆု အသီးသီး ေရြးခ်ယ္ခ်ီးျမႇင့္သည္။ ေဘာလီတို႔သည္ ပြဲက်င္းပေရးအဖြဲ႕က ခ်ီးျမႇင့္သည့္ ဆုေတာ္အျပင္ မိမိေက်းရြာမွလည္းေကာင္း ပြဲၾကည့္ရန္ေရာက္လာေသာ ပရိသတ္မွ လည္းေကာင္း ဆုေတာ္မ်ားကို ရရိွၾကသည္။ ဆုေတာ္ ေရႊေငြပမာဏကို ပြဲက်င္းပေရးအဖြဲ႕မွ ႀကိဳတင္ ဆံုးျဖတ္ကာ ေၾကာ္ျငာေပးရသည္။ 

❄ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားေသာ ႐ိုေဘာလီမ်ား ❄

၁။ ေဖာ္ေတအာလီ ေဘာလီ (ႀကိမ္ေခ်ာင္း)
၂။ မာဇုက္ေဘာ္လီ (ေဖရင္ဖူ႐ူ/မဂၤလာႀကီး)
၃။ နဒၵိဟူေဆာင္း ေဘာလီ (ေဖာ္ခါလီ)
၄။ မာလာဒိုေဘာ္လီ (ငါးခူးရ)
၅။ ဟာဘီေရာင့္ ေဘာလီ (ငါးစၾကဴး)
၆။ ေအာ္ဆီေရာန္ ေဘာလီ (ကာဓီရ္ဘီလ္)
၇။ ေဟာဒူးေဘာလီ (ေညာင္ေခ်ာင္း)
၈။ ဟာကိမ္ေဘာလီ (ဇင္ပိုင္ညာ)
၉။ ဝါဒုေလာက္ေဘာလီ (ဦးရွည့္က်)
၁၀။ ႐ႉနာအာလီ ေဘာလီ (အလယ္သံေက်ာ္)
၁၁။ မာတ္ဟူဆိန္းေဘာလီ (အလယ္သံေက်ာ္)
၁၂။ ဟာလူေဘာလီ (စစ္ေတြ)
၁၃။ ေရွာ္ရီဖ္ေဘာလီ (ရာမ္ဘာဘီလ္)
၁၄။ ဒိလ္ဒါရ္ေဘာလီ (တာမီ)
၁၅။ ဘာေယာင္ေဘာလီ (ဘူးသီးေတာင္၊ ရပ္ကြက္ ၁)
၁၆။ ေရွာ့ပ္ဗီရ္ေဘာလီ (ခေမာက္ဆိပ္)
၁၇။ ရွားေလာမ္ေဘာလီ (ဘူးသီးေတာင္)
၁၈။ ေဒၚလႅာေဘာလီ (ကြန္တိုင္)
၁၉။ အဒြလ္ကုရ္ (ပန္းေတာ့ျပင္)

ထို႔ေၾကာင့္ တိမ္းပါးကြယ္လုနီးပါးျဖစ္ေနေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ႐ိုးရာ အားကစားနည္းမ်ားကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ကာ အမ်ဳိးသားေရး တာဝန္ကို ေက်ပြန္ၾကပါစို႔…။  
🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓🎓

မွတ္ခ်က္။          ။ ေဘာလီကားလား ေဆာင္းပါးကို ေရးသားရာတြင္ ျမန္မာစာ အသံုးအႏႈန္းကို မလြဲမေခ်ာရေအာင္ ေအာက္ပါ ကိုးကားခ်က္မ်ားကို မီွျငင္း ေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ေဘာလီကားလား အေတြ႕အႀကံဳရိွေသာ သက္ႀကီးပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားကို လက္လွမ္းမီသေလာက္ ေဆြးေႏြး၍ တိက်မွန္ကန္ေသာ ေရွး ႐ိုဟင္ဂ်ာ ႐ိုးရာ ေဘာလီကားလား ကစားနည္းကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ဤေဆာင္းပါးေရးသားခဲ့ရာတြင္ တစ္စံုတစ္ရာ လြဲမွားမႈမ်ားရိွပါက က်ေနာ္ စာေရးသူ၏ အမွားသာျဖစ္သည္။ ေဘာလီကားလားႏွင့္ ပတ္သတ္ ၍ အသင္တို႔၏ အသိဗဟုသုတကိုလည္း မွ်ေဝၾကပါ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာ႐ိုးရာ ဓေလ့ထံုးစံ ႏွင့္ ပတ္သတ္၍ တစ္စံုတစ္ရာ သိရိွပါက ဤ web page ႏွင့္ ဆက္သြယ္၍ မွ်ေဝပါရန္ အထူးအၫႊတ္ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။ 

ရည္ၫႊန္းခ်က္
၁။ အီလီယာစ္ FB
၂။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုေန႔တြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွ တင္ဆက္ေသာ “က်င္”ကကြက္စာတမ္း