အာရကန်ပြည်ရဲ့ မတူကွဲပြားမှုကြားက သဟဇာတ အစဉ်အလာ
———————————————————-
ရခိုင်ပြည်ရဲ့အလှ မတူကွဲပြားတဲ့လူမျိုးတွေရဲ့ ကြည်နူးဖွယ်ကောင်းတဲ့ သဟဇာတ ညီညွတ်မှုအလှကို ဆရာဦးကျော်မောင်ရဲ့ အမှတ်တရကနေ ခံစားကြည့်ရအောင် ....
ဆရာဦးကျော်မောင်ဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မင်းပြားမြို့နယ်၊ မြောင်းဘွေမှာ ကျောင်းဆရာအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေတုန်း ၁၉၈၄ ခုလောက်က ကိုယ်တွေ့မြင်ဖူးခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်သူအချင်းချင်း စည်းလုံးညီညွှတ်မှုမြင်ကွင်း အခိုက်အတန့်လေးတစ်ခုကို မှတ်မှတ်ရရ စိတ်ဝင်စားဖွယ် ရင်ဖွင့်ထားပါတယ်။ ထိုမြင်ကွင်းက ပြားချောင်းဆရာတော် ဘုန်းကြီးပျံပွဲဖြစ်ပါတယ်။
ထိုဘုန်းကြီးပျံပွဲမှာ တက်ရောက်လာကြတဲ့ ပရိသတ်တွေဟာ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်သာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဌာနေ အိစ္စလာမ်ဘာသာဝင်တွေကိုလည်း အတူတကွ ပူးပေါင်းပါဝင်နေကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့တယ်။ ဘုန်းကြီးပျံပွဲ ကျင်းပတဲ့ကော်မတီစာရင်းမှာလည်း မွတ်စလင်နာမည်တွေ တန်းစီလို့ရှိနေတာကို တွေ့ခဲ့တယ်။
ဘုန်းကြီးပျံပွဲတော်မှာ ပျော်ပွဲအဖြစ်ကျင်းပခဲ့တဲ့ ကျင်ပွဲမှာလည်း ရခိုင်ကျင်ပွဲနဲ့ မွတ်စလင်ကျင်ပွဲ ဟူ၍ နှစ်မျိုးကျင်းပကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။
အလှူစာရင်းတွေမှာလည်း မွတ်စလင်တွေ အများအပြား ပါဝင်နေကြောင်း ရင်ဖွင့်ထားတယ်။
ဆရာက အကြောင်းစုံကို ပွဲတော်ကျင်းပရေးကော်မတီဝင် တစ်ဦးဆီမှ မေးမြန်းစုံစမ်းတဲ့အခါ ထိုနယ်တဝိုက်တွင် ယခင်က စာသင်ကျောင်းများ မရှိခဲ့ကြောင်း၊ ပြားချောင်ဆရာတော်က ရခိုင်ရွာနဲ့ မွတ်စလင်ရွာတွေမှ ကလေးတွေကို စာသင်ပြခဲ့ကြောင်း၊ ယခု အနီးအနားရွာရှိ ရပ်လူကြီးတွေမှာ ဆရာတော်ရဲ့ တပည့်တွေဖြစ်ကြောင်း၊ ပြာချောင်းဆရာတော်ရဲ့ စေတနာနဲ့ မေတ္တာတရားတွေကို သိရှိခွင့်ရခဲ့တယ်။
ဒါ့အပြင် အိမ်နီးနားချင်း ရွာရှိ အလှူပွဲ၊ ရှင်ပြုပွဲ၊ သမက်တက်ပွဲတွေမှာလည်း မွတ်ဆလင်နဲ့ ရခိုင်လူမျိုး အပြန်အလှန် တက်ရာက်အားပေးကြတဲ့ ဓလေ့ ရှိနေဆဲဖြစ်တယ်။ အလှူများလည်း သက်ရှိသက်မဲ့ ပစ္စည်းတွေနဲ့ ရက်ရက်ရောရော ထည့်ဝင်ကြကြောင်း၊ ရခိုင်-မွတ်စလင် စည်းလုံး ညီညွှတ်မှု၊ သင့်သင့်မြတ်မြတ်နေထိုင်မှုကို ဆရာက ကိုယ်တွေ့ မြင်ဖူးခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားတယ်။
ရခိုင်ပြည်သူတွေဟာ ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေး မခွဲခြားဘဲ အချင်းချင်း ညီညီညွတ်ညွတ် နေထိုင်လာခဲ့တဲ့ အစဉ်အလာတစ်ခုကို ဆရာဦးကျော်မောင်ရဲ့ ကိုယ်တွေ့မှ ကြည်နူးဖွယ်ကောင်းအောင် တွေ့ရှိရပါတယ်။
ဆရာဦးကျော်မောင်ရဲ့ ရခိုင်စကားနဲ့ ဖော်ပြထားတဲ့ ကိုယ်တွေ့ ဖော်ပြချက်တွေမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါတယ်။
" တပ်တော်က သဟဇာတဖြစ်တေ လူ့အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ချင်ရေ။ မှတ်မိရေ အတွေ့အကြုံချေ တခုတင်ပြပါမေ။
မြောက်ဦးမြို့နယ်မြောင်းဘွေမှာ စာပြခခါ ၁၉၈၄ ခု လောက်က မင်းပြားပြားချောင်းဆရာတော်ကြီး ဘုန်းကြီးပျံပွဲကိုလားခီပါရေ။ ဘုန်းကြီးပျံပွဲမှာ ဆရာတော်ရုပ်ကလပ်ထားရေ မဏ္ဍပ်ကို ရောက်တေခါ မဏ္ဍပ်ထဲမှာ မူဆလင်ယောက်ျား၊ မမာ့တစ်စုကိုလည်း ထိုင်လို့တွိလို့ ထူးထူးဆန်းဆန်းဖြစ်နိန်ပါရေ။ ဘုန်းကြီးပျံပွဲစွာ ဗုဒ္ဓဘာသာပွဲလို့သိထားလို့ပါ။
တည်းခိုရေမဏ္ဍပ်ရောက်လို့ ပွဲတော်ကျင်းပရေးကော်မတီစာရင်း ဖတ်ရခါ ကော်မတီစာရင်းမှာ မူဆလင်နာမည်ထိပါနိန်ပါရေ။
ပွဲတော်မှာ ကျင်ပွဲလေ့ ပါပါရေ။ ကျင်ပွဲလေ့ ရခိုင်ကျင်၊ ကဠားကျင်၂ မျိုး ပါပါရေ။ ပွဲတော်နောက်ဆုံးနိန်မှာ ပိုလို့ထူဆန်းနိန်ပါရေ။
ဒုံးတိုက်ဖို့ ဒုံးသီးအလှုသျှင်စာရင်းကြော်ငြာခါ မူဆလင်နာမည်ထိတန်းသီ ဗြတ်ပါပါရေ။
မြောင်းဘွေက ပွဲတော်ကျင်းပရေးကော်မတီဝင်အခင်ကြီးကို မိန်းကြည့်ခါ ပျောက်ကျားခေတ်က ယင်းနယ်မှာ အစိုးရ ကျောင်းမဟိခါ-
ဆရာတော်က ကျောင်းထောင်ပီးပါရေ။ အနားမှာဟိရေ ရခိုင်ရွာ၊ မူဆလင်ရွာတိက အချေတိကို စာသင်ပီးပါရေ။ မူဆလင်ရွာတိက လူကြီးတိရေ ယင်းကျောင်းထွက်ထိဖြစ်လို့ သူရို့ဆရာကြီး ပြားချောင်ဆရာတော်ကြီး ဈာပနမှာ ပါဝင်ကတ်စွာပါလတ်။
ယင်းအချိန်က မူဆလင်ရွာတိမှာ အလှူ၊ သမက်တက်ဟိကေ ရခိုင်ရွာတိက လားကတ် တေ။ အချို့ခင်မင်လူတိ နွားတိ လက်ဖွဲ့ရေ။
ရခိုင်ရွာမှာ သမက်တက်၊ သျှင်ပြုကိုလေ့ မူဆလင်ရွာက လာရေ။သျှင်ပြုကိုလေ့ ဘာသာရေးအနေနန့်မဟုတ်ဘဲ အလှုပွဲအနေနန့် လာပြီးကေ အလှုတိ ထည့်ဝင်ကတ်တေ။
ယင်းပိုင် သဟဇာတဖြစ်ခရေ အခ်ျိန်လေ့ ဟိဖူးခရေလို့ သိရရေ။"
— ဆရာဦးကျော်မောင်၏ ဖေစ်ဘုခ်ပို့စ်ကို ကိုးကား ဖော်ပြထားသည်။
အထက်ဖော်ပြထားသလို လူမျိုးကွဲ၊ ဘာသာကွဲ အချင်းချင်း သဟဇာတတွေ အမြဲနေခဲ့တာပဲ။ ဘယ်လိုပင် ကြီးမားတဲ့ပြဿနာတွေ ဖြစ်စေကာမူ အချိန်တစ်ချိန်ကျရင် ပြန်လည်သင့်မြတ်ကြတာပါပဲ။
ရခိုင်ပြည်တွင် ရှေးခေတ်အဆက်ဆက်ကပင် ဘာသာပေါင်းစုံ လူမျိုးပေါင်းစုံ တစ်မြေနေ၊ တစ်ရေသောက် အတူတကွ နေထိုင်လာကြတာကို အငြင်းပွားစရာမလိုပါဘူး။ အငြင်းပွားသူက အရူးထလုပ်ချင်သူသာဖြစ်ပေလိမ့်မယ်။ ထိုသို့ အတူတကွ နေထိုင်ရာမှာ မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ ကြားခံနယ်က သဟဇာတ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုလိုချင်တာက ဘာသာကွဲအချင်းချင်း စည်းလုံးညီညွတ်မှု ရှိခဲ့လို့သာ ထိုသို့ သင့်သင့်မြတ်မြတ်နေထိုင်လာနိုင်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ အထက်ပါကိုးကားချက်က နမူနာတစ်ခုလောက်သာ တင်ပြပေးတာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလို ဘာသာကွဲလူမျိုးကွဲ အကြား ညီညွှတ်မှုကို မရှုဆိတ်နိုင်သူ မျိုးချစ်အမည်ခံ လူယုတ်မိစ္ဆာအချို့ ခေတ်ကာလအလျောက် ပေါ်ပေါက်လာကာ တည်ငြိမ်အေးချမ်းနေတဲ့ ကျနော်တို့ ရခိုင်ပြည်အလှတရားကို ရိုက်ချိုးဖျက်ဆီးနေခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ထိုလူယုတ် ငရဲသားကောင်တွေရဲ့ မှိုင်းတိုက်မှု ပယောဂကြောင့် ပြည်သူ အချင်းချင်း ပဋ္ဋိပက္ခတွေ ကာလရှည်ရင်ဆိုင်လာရကာ သွေးချောင်းစီးနေရခြင်းပင်ဖြစ်ပါတယ်။
ကျနော်တို့ဟာ အဖျက်သမား ဂျင်းကောင်တွေရဲ့ ကျော့ကွင်းကို သတိဆင်ခြင်တုံးတရားရှိရှိ ရှောင်ကြဉ်လို့ လူလူချင်း အတူတူ သဘောထားကာ စည်းလုံးမှု ရေသောက်မြစ်ကို ပြန်လည်နှစ်မာခိုင်မြဲအောင် လက်တွဲဆောင်ရွက်ကြပါစို့။
— လူထုဝဏ္ဏ
(13-9-2022)
