ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား
📝📝📝 📝📝📝 📝📝📝
ႏွစ္စဥ္ ေအာက္တိုဘာလ ေရာက္လာသည္ႏွင့္ ကမာၻတစ္ဝွမ္းလူအမ်ားသည္ ဆုႀကီးတစ္ခု၏ သတင္းကို အထူးနားစြင့္ၾကေလသည္။ ယခုႏွစ္တြင္ေတာ့ မည္သည့္ႏုိင္ငံမွ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္ (သို႔မဟုတ္) အဖြဲ႕အစည္းက ဆြတ္ခူးသြားသနည္းဟူ၍ ရင္ခုန္စြာျဖင့္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ ထိုဆုႀကီးသည္ မိမိႏုိင္ငံအဝန္းအဝိုင္းအတြက္သာ မရည္႐ြယ္ျခင္း၊ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံအသီးသီးမွ ျပည္သူတို႔ကို အက်ိဳးျပဳေသာ ထူးခြၽန္လွသည့္ ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကိုသာ ေ႐ြးခ်ယ္ျခင္း၊ ခ်ီးျမႇင့္ေသာ ေငြေၾကးအားျဖင့္ မ်ားျပားျခင္း၊ ၾသဇာအရွိန္အဝါ သက္ေရာက္မႈႀကီးမားျခင္း၊ ဂုဏ္သတင္းႀကီးမားျခင္း၊ ႏုိင္ငံေရးသေဘာမေဆာင္ျခင္း၊ မည္သည့္အာဏာပိုင္ အစိုးရအဖြဲ႕၏ ေဝဖန္ေစာေၾကာပံ့ပိုးျခင္းမ်ားကိုမွ် မလိုက္ေလ်ာျခင္း၊ ဆုတီထြင္သြားသူ ကိုယ္တုိင္က ယင္းအခ်က္မ်ားကို အေျခခံေစခဲ့ျခင္း စသည့္ ဂုဏ္အင္ထူးမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ထိုဆုႀကီးကား အျခားမဟုတ္။ ကမာၻ႔ၾသဇာအႀကီးမားဆံုး ဆုႀကီးတစ္ဆုဟုဆိုၾကသည့္ The Nobel Prize (ႏိုဘယ္လ္ဆု) ႀကီးပင္ျဖစ္သည္။ ၄င္းဆုႀကီးကို ဆြီဒင္ျပည္သား ဓာတုေဗဒအင္ဂ်င္နီယာပညာရွင္ သူေဌးႀကီး Alfred Bernhard Nobel (1833-1896) က ၁၈၉၆ ခု၊ ႏိုဝင္ဘာ ၂၇ ရက္ ေန႔စြဲျဖင့္ ေရးခဲ့သည့္ သူ၏ေသတမ္းစာကို အေျချပဳလ်က္ စတင္တီထြင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာ၊ စာေပ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ႐ူပေဗဒဆိုင္ရာ၊ ပါဏေဗဒ (သို႔မဟုတ္) ေဆးပညာဆုိင္ရာ ဟူ၍ ဆုအမ်ိဳးအစား ၅ မ်ိဳးခြဲ၍ ၁၉ဝ၁ ခုႏွစ္မွစၿပီး ႏွစ္စဥ္ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ေလသည္။ ၁၉၆၉ မွစၿပီး စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ႏိုဘယ္လ္ဆုတစ္မ်ိဳးကို ျဖည့္စြက္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ ၁၉ဝ၁ မွ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း လူပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္း ၉ဝဝ ကို ႏိုဘယ္လ္ဆု ၅၇၃ ႀကိမ္ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕မွာ တစ္ႀကိမ္ထက္ပို၍ ရရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ စုစုေပါင္း လူပုဂၢိဳလ္ ၈၇ဝ (အမ်ိဳးသား ၈၂၁ ဦး၊ အမ်ိဳးသမီး ၄၉ ဦး) ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္း ၂၃ ဖြဲ႕ ရရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဆုခ်ီးျမႇင့္ခံရသူတုိင္းကို ၂၃ ကာရက္ရွိ ေ႐ႊအဝိုင္းျပားတံဆိပ္တစ္ခု၊ ဂုဏ္ျပဳလက္မွတ္တစ္ေစာင္ႏွင့္ ႏိုဘယ္လ္ေဖာင္ေဒးရွင္း၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ေငြသားပမာဏတစ္ခုတို႔ကို အခမ္းအနားႀကီးတစ္ရပ္ က်င္းပကာ ေပးအပ္ေလ့ရွိသည္။ ဆုေငြတန္ဖိုးမွာ တစ္ႏွစ္ႏွင့္တစ္ႏွစ္ မတူဘဲ စတင္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့စဥ္က ေဒၚလာ ၆၅ဝဝ သာ ရွိခဲ့ရာမွ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ေတာ့ ေဒၚလာ ၁.၂ သန္းထိ ရွိလာခဲ့သည္။
၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္တြင္ေတာ့ ႏိုဘယ္လ္ဆုရ မြတ္စ္လင္မ္အေရအတြက္သည္ ၁၂ ဦးအထိ ရွိလာခဲ့သည္။ ၄င္းတို႔ အဘယ္သို႔ေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ႏိုဘယ္လ္ဆုရခဲ့သည္ကို အက်ဥ္းခ်ံဳး၍တင္ျပပါမည္။
---------------------------------------
၁။ Anwar al-Sadat (25 December 1918 – 6 October 1981) •••
၁၉၇ဝ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာ ၁၅ ရက္မွစၿပီး စစ္တပ္တာဝန္ရွိသူ မလုိမုန္းထားသူအခ်ိဳ႕၏ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈခံရခ်ိန္ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာ ၆ ရက္အထိ ၁၁ ႏွစ္တုိင္တုိင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ၏ တတိယေျမာက္သမၼတ ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ Menachem Begin (အစၥေရးႏုိင္ငံ၏ ၆ ဦးေျမာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္) ႏွင့္အတူ ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီမႈစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိႏုိင္ရန္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ႏုိင္ခဲ့မႈႏွင့္ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ ၁၇ တြင္ Camp David ၌ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ေသာ အီဂ်စ္-အစၥေရး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္တုိ႔ေၾကာင့္ ခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ မြတ္စ္လင္မ္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။
၂။ Yasser Arafat (24 August 1929 – 11 November 2004) •••
ပါလက္စတုိင္း ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည္။ Palestinian National Authority ၏ ပထမဆုံးသမၼတ ျဖစ္ၿပီး Palestine Liberation Organization (ပါလက္စတုိင္းလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕) ၏ တတိယေျမာက္ ဥကၠ႒လည္းျဖစ္သည္။ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ ကုိင္႐ုိတကၠသုိလ္ဆင္း ၿမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး တကၠသုိလ္ တက္ေနစဥ္တြင္ တကၠသုိလ္ရွိ ပါလက္စတုိင္းေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ၏ ဥကၠ႒အျဖစ္ ၁၉၅၂ မွ ၁၉၅၆ ထိ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ Shimon Peres (အစၥေရးႏုိင္ငံ၏ ၉ ဦးေျမာက္သမၼတ) ႏွင့္ Yitzhak Rabin (အစၥေရးႏုိင္ငံ၏ ၅ ဦးေျမာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္) တုိ႔ႏွင့္အတူ ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။ ပထမဆုံးေသာ ပါလက္စတုိင္းႏုိင္ငံသား မြတ္စ္လင္မ္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။
၃။ Tawakel Karman (7 February 1979 ဖြား) •••
ယီမင္ႏုိင္ငံသူ ဂ်ာနယ္လစ္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူျဖစ္ၿပီး အာရဗ္ေႏြဦးေတာ္လွန္မႈတြင္ ထင္ရွားေသာ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ Ellen Johnson Sirleaf (လုိင္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံ လက္ရွိသမၼတ) ႏွင့္ Leymah Gbowee (လုိင္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံသူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ) တုိ႔ႏွင့္အတူ ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ေဘးကင္းလုံၿခံဳေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းတို႔တြင္ အျပည့္အဝ ပါဝင္ခြင့္ရေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးတုိ႔အတြက္ အၾကမ္းမဖက္ေသာနည္းျဖင့္ ျပင္းထန္စြာႀကိဳးပမ္းမႈတုိ႔ေၾကာင့္ ခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ သူမအား သံမဏိအမ်ဳိးသမီး၊ ေတာ္လွန္ေရးမိခင္ ဟုလည္း ဂုဏ္ျပဳေခၚေဝၚၾက သည္။ ကမာၻေက်ာ္ Foreign Policy မဂၢဇင္းႀကီးက သူမအား ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္၏ ကမာၻ႔ထိပ္တန္းေတြးေခၚရွင္ ၁ဝဝ တြင္ ပထမေနရာ ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ဆုခ်ီးျမႇင့္ခံရစဥ္က အသက္ ၃၂ ႏွစ္သာ ရွိေသးေသာ သူမသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္အားလုံးတုိ႔တြင္ ဒုတိယအသက္အငယ္ဆုံးျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ အာရဗ္အမ်ဳိးသမီး ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ျဖစ္ၿပီး ပထမဆုံးႏွင့္ တစ္ဦးတည္းေသာ ယီမင္ႏုိင္ငံသား ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္လည္း ျဖစ္သည္။
၄။ Dr.Shirin Ebadi (21 June 1947 ဖြား) •••
အီရန္ႏုိင္ငံသူ လူ႔အခြင့္အေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ျဖစ္သည္။ ဥပေဒပညာရွင္ ေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္သကဲ့သုိ႔ တရားသူႀကီးေဟာင္း (အီရန္ႏုိင္ငံ၏ ပထမဆုံးအမ်ဳိးသမီးတရားသူႀကီး)လည္း ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဝင္ အီရန္အေျခစုိက္ Defenders of Human Rights Center (လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ခုခံသူမ်ားစင္တာ) တည္ေထာင္သူျဖစ္ၿပီး လက္ရွိဥကၠ႒လည္းျဖစ္ သည္။ အီရန္ႏုိင္ငံရွိ Society for Protecting the Rights of the Child (ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး အသုိက္အဝန္း) တည္ေထာင္သူလည္းျဖစ္သည္။၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားေၾကာင့္ အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးအခြင့္အေရး၊ ဒုကၡသည္အခြင့္အေရးတုိ႔အတြက္ ျပင္းထန္စြာ ႀကိဳးပမ္းမႈတုိ႔ေၾကာင့္ ရရွိခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္တြင္ သူမသည္ အျခားေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ အမ်ိဳးသမီး ၅ ဦးျဖင့္ Nobel Women’s Initiative အဖြဲ႕ကုိလည္း ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ကမာၻေက်ာ္ Forbes Magazine ႀကီး၏ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္အတြက္ ကမာၻ႔ၾသဇာအႀကီးမားဆုံးအမ်ဳိးသမီး ၁ဝဝ စာရင္းတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည့္အျပင္ အမ်ိဳးသမီးေက်ာ္စြာ ၁ဝဝ စာအုပ္ (The 100 Most Influential Women of All Time) တြင္လည္း ပါဝင္ထားသူျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသမီး ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတကာဆုတံဆိပ္မ်ားစြာအျပင္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဥပေဒပါရဂူဘြဲ႕မ်ားစြာလည္း ရရွိထားသူျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးႏွင့္ တစ္ဦးတည္းေသာ အီရန္ႏုိင္ငံသား ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္လည္း ျဖစ္သည္။
၅။ Mohammed El Baradei (June 17, 1942 ဖြား) •••
အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ၏ မူဝါဒေရးဆြဲသူ (Policymaker) တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့သလုိ IAEA (International Atomic Energy Agency) တြင္ ၁၉၉၇ မွ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ အထိ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္အျဖစ္လည္း တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ Nuclear စြမ္းအင္ကုိ စစ္ဘက္ရည္႐ြယ္ခ်က္အတြက္ အသုံးျပဳျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရည္႐ြယ္ခ်က္အတြက္ Nuclear စြမ္းအင္ကုိ အႏၲရာယ္ အကင္းဆုံးျဖစ္ႏုိင္သည့္နည္းလမ္းႏွင့္ အသုံးျပဳေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းမႈတုိ႔ေၾကာင့္ IAEA ႏွင့္ ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။ သူသည္ ကုိင္႐ုိၿမိဳ႕တြင္ မိဘမဲ့ေဂဟာမ်ား တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ သူရရွိခဲ့သမွ် ဆုေငြအရပ္ရပ္ကုိ လွဴဒါန္းခဲ့သည္။ International Crisis Group တြင္ ေဂါပကအဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္လည္း တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ သည္။ တတိယေျမာက္ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံသား ႏုိဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ျဖစ္သည္။
၆။ Dr.Muhammad Yunus (28 June 1940 ဖြား) •••
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသား စီးပြားေရးပညာရွင္ ျဖစ္ၿပီး Grameen Bank (Microfinance Organization and Community Development Bank) တည္ေထာင္သူလည္း ျဖစ္သည္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ ေအာက္ေျခလူတန္းစားတုိ႔၏ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈဘဝဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကုိ ဖန္တီးေပးရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားေၾကာင့္ ၄င္းဘဏ္ႏွင့္အတူ ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။ ကမာၻေက်ာ္ Foreign Policy မဂၢဇင္းႀကီး၏ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္အတြက္ ကမာၻ႔ထိပ္တန္းေတြးေခၚရွင္ ၁ဝဝ စာရင္း၌ ဒုတိယေနရာ ခ်ိတ္ခဲ့သည္။ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္မွစ၍ ကမာၻ႔ထိပ္တန္းတကၠသုိလ္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္သည့္ Scotland ႏုိင္ငံရွိ Glasgow Caledonian University ၏ ပါေမာကၡခ်ဳပ္အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂ဝ ရွိ တကၠသုိလ္မ်ားမွ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါရဂူဘြဲ႕ ၅ဝ ႏွင့္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁ဝ ႏုိင္ငံမွ ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္ ဂုဏ္ျပဳဆုမ်ားအပါအဝင္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၆ ႏုိင္ငံမွ ႏုိင္ငံတကာဆုတံဆိပ္ေပါင္း ၁၁၃ ဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံထားရသူလည္း ျဖစ္သည္။ Google+ တြင္ ကမာၻတစ္ဝွမ္းမွ လူႏွစ္သန္းေက်ာ္ Follower ရွိသည့္ ကမာၻ႔ Follower အမ်ားဆုံး ပုဂၢိဳလ္မ်ားထဲမွ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသား၊ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိး မြတ္စ္လင္မ္ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။ Bengal ေဒသတစ္ဝွမ္းလုံးတြင္ တတိယေျမာက္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။
၇။ Malala Yousafzai (12 July 1997 ဖြား) •••
ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသူ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူႏွင့္ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံတြင္ ကေလးမ်ားပညာသင္ၾကားခြင့္အေရး အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားပညာသင္ၾကားခြင့္အေရး ႀကိဳးပမ္းခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ Kailash Satyarthi (ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ အိႏၵိယႏုိင္ငံသား တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ) ႏွင့္အတူ ပူးတြဲခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရသည္။ ကေလးသူငယ္ႏွင့္ လူငယ္မ်ားအား ႏွိပ္စက္အႏုိင္က်င့္မႈကုိ ဆန္႔က်င္ ႀကိဳးပမ္းမႈႏွင့္ ကေလးတုိင္း၏ ပညာသင္ၾကားခြင့္အတြက္ အရဲစြန္႔ႀကိဳးပမ္းမႈတုိ႔ေၾကာင့္ ရရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဆုခ်ီးျမႇင့္ခံရစဥ္က အသက္ ၁၇ ႏွစ္သာ ရွိေသးေသာ သူမသည္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ အားလုံးတုိ႔တြင္ အသက္အငယ္ဆုံးျဖစ္သည္။ ကမာၻေက်ာ္ Time Magazine ၏ ကမာၻ႔ၾသဇာအႀကီးဆုံး ပုဂၢဳိလ္ ၁ဝဝ စာရင္းတြင္ ၂ဝ၁၃၊ ၂ဝ၁၄၊ ၂ဝ၁၅ သုံးႏွစ္ဆက္တုိက္ ပါဝင္ထားသူလည္း ျဖစ္သည္။ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသား မ်ားတြင္ ဒုတိယေျမာက္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ျဖစ္ၿပီး Pashtun လူမ်ဳိးမ်ားတြင္ ပထမဆုံးေသာ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ လည္းျဖစ္သည္။
---------------------------------------
၁။ Naguib Mahfouz (11 December 1911 – 30 August 2006) •••
အီဂ်စ္ႏုိင္ငံသား စာေရးဆရာႀကီးျဖစ္သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၏ စာေပႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ႀကီး ျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီး၏ ေခတ္သစ္အာရဗစ္စာေပ ေရးသားမႈသည္ မွတ္တမ္းတင္စရာေကာင္းလြန္းလွေပသည္။ သိမ္ေမြ႕လြန္းေသာ ကြဲျပားမႈ၊ ရွင္းလင္းျပတ္သားမႈ၊ ျမင္သာလြယ္ေသာ ယုတၱိဆန္မႈ၊ စြဲမက္ဖြယ္ ျဖန္႔က်က္နားလည္ႏုိင္ေစမႈ၊ ႂကြယ္ဝေသာ စာေရးသားဟန္တုိ႔ျဖင့္ လူသားအားလုံးႏွင့္အပ္စပ္ေသာ အာရဗ္ပုံျပင္ဇာတ္လမ္း စာေပအႏုပညာကုိ ပုံေဖာ္ခဲ့သူႀကီး ျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ မြတ္စ္လင္မ္ စာေပႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ႀကီး ျဖစ္သည္။
၂။ Orhan Pamuk (7 June 1952 ဖြား) •••
တူရကီလူမ်ဳိး စာေရးဆရာႀကီး ျဖစ္သည္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္အတြက္ စာေပႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ႀကီး ျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီး၏ ဝတၳဳရွည္မ်ားျဖစ္ေသာ “My Name is Red” ႏွင့္ “Snow” တုိ႔ျဖင့္ နာမည္ေက်ာ္ၾကားေပသည္။ ဇာတိၿမိဳ႕၏ ေၾကကြဲဖြယ္ဝိညာဥ္အတြက္ ရွာပုံေတာ္ခရီးရွည္ထဲေရာက္ေနသူ ဆရာႀကီးအေနျဖင့္ အျမင္သေဘာထားကြဲလြဲမႈႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ေရာယွက္ျခင္းအတြက္ အမွတ္သေကၤတသစ္မ်ားကုိ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္လုိက္သူႀကီးျဖစ္သည္ဟု ႏုိဘယ္လ္ဆုေ႐ြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႕က မွတ္ခ်က္ျပဳျခင္းကုိ ခံခဲ့ရသူျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ တူရကီလူမ်ိဳးႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရွိ Columbia University တြင္ Comparative Literature and Writing ပါေမာကၡအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိသည္။
---------------------------------------
Dr. Abdus Salam (29 January 1926 – 21 November 1996) •••
ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသား ႐ူပေဗဒပညာရွင္ႀကီး ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္အတြက္ ႐ူပေဗဒဆုိင္ရာ ႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား ႐ူပေဗဒပညာရွင္မ်ားျဖစ္ေသာ Sheldon Lee Glashow ႏွင့္ Steven Weinberg တုိ႔ႏွင့္ ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။ Elementary Particle မ်ားအၾကားက Unified Weak ႏွင့္ Electromagnetic Interaction တုိ႔၏ Theory ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့မႈႏွင့္ Weak Neutral Current ကုိ ႀကိဳတင္မွန္းဆႏုိင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းႏုိင္ခဲ့မႈတုိ႔ေၾကာင့္ ရရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အီတလီႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ International Centre for Theoretical Physics ႏွင့္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ရွိ Imperial College တုိ႔တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ သူသည္ ပါကစၥတန္အစုိးရက ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ျဖင့္ Non-Muslim ဟု ေၾကညာခံထားရေသာ Ahmadiyya Muslim Community ဝင္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူသည္ ပထမဆုံးေသာ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသား ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ တစ္ဦးတည္းေသာ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသား ႏုိဘယ္လ္ဆုရ သိပၸံပညာရွင္လည္း ျဖစ္သည္။
---------------------------------------
၁။ Dr. Ahmed Zewail (February 26, 1946 ဖြား) •••
အီဂ်စ္-အေမရိကန္ သိပၸံပညာရွင္ႀကီးျဖစ္သည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္၏ ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ျဖစ္သည္။ Femtosecond Spectroscopy အသုံးျပဳ၍ Chemical Reaction မ်ား၏ Transition State မ်ားကုိ ေလ့လာဆန္းစစ္ႏုိင္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ Femtochemistry ၏ ဖခင္ႀကီးဟု ေခၚေဝၚၾကသည္။ ပထမဆုံးေသာ မြတ္စ္လင္မ္ဓာတုေဗဒပညာရွင္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ျဖစ္ၿပီး ဒုတိယေျမာက္ မြတ္စ္လင္မ္သိပၸံပညာရွင္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္လည္း ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရွိ California Institute of Technology (Caltech) တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ အေမရိကန္သမၼတအုိဘားမား၏ သိပၸံႏွင့္နည္းပညာဆုိင္ရာ သမၼတအႀကံေပးေကာင္စီ (PCAST) တြင္ ပါဝင္ေဆာင္႐ြက္ရန္ လ်ာထားျခင္း ခံထားရသူလည္း ျဖစ္သည္။
၂။ Dr. Aziz Sancar (September 8, 1946 ဖြား) •••
တူရကီ-အေမရိကန္ ဇီဝဓာတုသိပံၸပညာရွင္ႀကီး ျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ တူရကီလူမ်ဳိး ႏုိဘယ္လ္ဆုရ ဓာတုေဗဒပညာရွင္ႏွင့္ ဒုတိယေျမာက္ တူရကီလူမ်ဳိး ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္လည္း ျဖစ္သည္။ DNA ျပန္လည္ျပဳျပင္ျခင္းကုိ နည္းစနစ္တက် ေလ့လာဆန္းစစ္ႏုိင္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ယခုႏွစ္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္၏ ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ႀကီးအျဖစ္ Tomas Lindahl (ဆြီဒင္လူမ်ဳိး သိပၸံပညာရွင္) ႏွင့္ Paul L.Modrich (အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား သိပၸံပညာရွင္) တုိ႔ႏွင့္အတူ ပူးတြဲေ႐ြးခ်ယ္ခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ တတိယေျမာက္ မြတ္စ္လင္မ္သိပၸံပညာရွင္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရွိ University of North Carolina တြင္ ဇီဝဓာတုပါေမာကၡအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိသည္။
---------------------------------------
စာဖတ္သူအေဆြ...
အသင္သည္ အထက္ပါပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား၏ အေၾကာင္းကို ဖတ္ၿပီး အင္မတန္မွ ေလးစားမဆံုး ျဖစ္ေနမည္မွာ အမွန္ပင္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ဤမွ်ပင္ ကမာၻႀကီးအား အက်ိဳးျပဳလ်က္ရွိေနသည္ဟူ၍။ တစ္ဆက္တည္းပင္ အသင့္တြင္ အျခားအေတြးတစ္စ ဝင္လာေပမည္။ ထိုအေတြးကား ယေန႔ကမာၻ႔လူဦးေရ၏ ၂၃ ရာခုိင္ႏႈန္း အထက္ရွိေနသည့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ၈၇ဝ ေသာ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္ ၁၂ ဦးသာ ရွိေန သည္ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ မွန္ပါသည္။ ဤပမာဏသည္ ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ဆိုလွ်င္ ၁.၃၈ ရာခိုင္ႏႈန္းသာရွိသည့္ မေျပာပေလာက္ေသာ ပမာဏသာျဖစ္သည္။ တစ္ဖက္တြင္ေတာ့ ကမာၻ႔လူဦးေရ၏ ဝ.၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္ သာရွိသည့္ ဂ်ဴးမ်ားသည္ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ ၂၂ ရာခိုင္ႏႈန္း (ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ထည့္မတြက္လွ်င္ ၂၄ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္) အထိရွိေနသည္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၅ဝ ခန္႔ကမွ ကိုလိုနီစနစ္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး စာမတတ္ျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္း၊ အလုပ္အကိုင္ျပတ္လပ္ျခင္းႏွင့္ စစ္၏လက္က်န္ျပႆနာမ်ားစြာကို ေျဖရွင္းေနရလ်က္ရွိသည္။
စစ္ (သို႔မဟုတ္) ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္မ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ပညာေရး၊ သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာ၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ အလုပ္အကိုင္ဖန္တီးေရးတို႔အတြက္ အသံုးစရိတ္မ်ား တုိးျမႇင့္ကာ ေဆာင္႐ြက္ေနၾကရသည္။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူ အေနာက္တိုင္းသားတို႔သည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား အစၥလာမ္မစ္အစြန္းေရာက္ဟု ၫႊန္းဆို စြပ္စြဲေနၾကေသာ္လည္း ၄င္းတို႔ကပင္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္လ္ဆုမ်ားကို ခ်ီးျမႇင့္ေနၾကရ သည္။ ၁၂ ဦးေသာ မြတ္စ္လင္မ္ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္မ်ားတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္က ၇ ဦးထိ ရွိေနျခင္း သည္ အထင္အရွားသက္ေသႀကီးပင္ျဖစ္သည္။ အမွန္တကယ္တြင္လည္း အစၥလာမ္ဟူသည္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုေပသည္။
မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ အႏၲိမပန္းတုိင္သည္ ႏိုဘယ္လ္ဆုရရွိေရးမဟုတ္။ လူသားအက်ိဳး၊ ေလာကအက်ိဳး သယ္ပိုးေရးသည္လည္း မြတ္စ္လင္မ္တိုင္း၏ တာဝန္တစ္ရပ္သာ ျဖစ္သည္။ မြတ္စ္လင္မ့္ပန္းတုိင္သည္ တစ္ဆူတည္းေသာ ကိုးကြယ္ရာအရွင္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ ေက်နပ္ႏွစ္သက္မႈ ရရွိေရးႏွင့္ ႏွစ္ဘဝ ႏွစ္ဌာန ေအာင္ျမင္ေရးျဖစ္သည္။ ထိုပန္းတုိင္ႀကီးသို႔ ေရာက္ရွိရန္မွာ စစ္မွန္ေသာ အစၥလာမ့္လမ္းကိုသာ ေလွ်ာက္လွမ္းရန္ လိုအပ္ေပသည္။ ထိုလမ္းမွန္ကို ေသခ်ာစြာ သိရွိရန္လည္း အေရးႀကီးလာေပသည္။ ထိုသို႔ သိလိုစိတ္မ်ားေပါက္ဖြားလာကာ ရွာေဖြဆည္းပူး၍ လိုက္နာက်င့္သံုးလာရန္ ဦးစြာပထမ မိမိကိုယ္မိမိ မြတ္စ္လင္မ္အျဖစ္ ဂုဏ္ယူတတ္ရန္ လြန္စြာ အေရးႀကီးလွေပသည္။ ယေန႔မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ တစ္ေန႔တစ္ျခား ဂုဏ္သိမ္ျခင္းအျဖစ္သို႔ ေ႐ြ႕လ်ားကာ မြတ္စ္လင္မ္ဇာတိေသြး ဇာတိမာန္ ပ်က္ျပားနိမ့္ေလ်ာ့ လ်က္ ရွိၾကကုန္၏။ ထိုသို႔ ဇာတိေသြး ဇာတိမာန္ ေလ်ာ့ၾကျခင္း သပ္သပ္ရွိေနလွ်င္ ေတာ္ေပေသးသည္။ အခ်ိဳ႕တို႔သည္ မိမိတို႔ မြတ္စ္လင္မ္ျဖစ္ျခင္းကိုပင္ နာက်င္ေသး၏။ အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ကမူ အစၥလာမ္သာသနာကို ယံုၾကည္သည္ဟု ဝန္ခံလွ်င္ပင္ အညံ့ဘာသာလက္ခံသူ၊ အညံ့လူမ်ိဳးတြင္ အပါအဝင္ျဖစ္သည္ဟု သူတစ္ပါးယူဆမည္ကိုစုိးရိမ္၍ မိမိ၏ ဇာတိ၊ ဘာသာႏွင့္ သာသနာကိုပင္ ရဲ၀ံ့စြာ မေဖာ္ထုတ္ရဲေပ။
ဤအျဖစ္မ်ိဳး ေရာက္ရျခင္းကား ထိုသို႔ေရာက္ေသာသူမ်ား၏ အျပစ္ခ်ည္းသာျဖစ္သည္ဟု တစ္ထစ္ခ် မဆိုလို ပါ။ မိမိတို႔၌ ဇာတိေသြး၊ ဇာတိမာန္ တက္ႂကြရာမ်ား မရွိဟု ယူဆ၍သာ ျဖစ္ၾကရသည္။ ထိုအျဖစ္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေသာ လက္သည္ကား နယ္ခ်ဲ႕ဝါဒႏွင့္ ကိုလိုနီစနစ္ကေပးေသာ ပညာေရးဝါဒျဖစ္သည္။ တရားခံကား နယ္ခ်ဲ႕ျဖစ္၏။ ဥေရာပသည္ ဂုဏ္ယူရန္ကိစၥတို႔၌ ငါတစ္ဦးတည္းလုပ္သည္ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ကို အၿမဲလက္သံုးျပဳျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ကမာၻေျမႀကီးသည္ ျပားသည္။ သို႔အတြက္ ကမာၻ႔အစြန္းသို႔ သေဘၤာ႐ြက္လႊင့္လွ်င္ ထိုကမာၻအစြန္းရွိ ေခ်ာက္ထဲသို႔ သေဘၤာက်ရန္ရွိသည္ဟု ဥေရာပတိုက္၌ ေၾကာက္စိတ္ဝင္ေနသည့္ အခ်ိန္အခါကာလ၌ မြတ္စ္လင္မ္အာရဗ္မ်ားက ကမာၻသည္ လံုးသည္ဟု ယံုၾကည္႐ံုသာမက ကမာၻ႔အဝန္းကိုပင္ တုိင္းတာျပသခဲ့၏။ ကုန္သည္လုပ္ငန္း၌ ေစ်းတြက္ပင္ မတြက္တတ္ေသးေသာ ဥေရာပတုိက္သားတို႔အား အာရဗ္ကုန္သည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔က သခၤ်ာႏွင့္ အတြက္ပညာမ်ား သင္ေပး႐ံုမွ်မက ယေန႔အာရဗီဂဏန္း (ျမန္မာျပည္၌ အသံုးျပဳေသာ အဂၤလိပ္ဂဏန္း) ဟုေခၚသည့္ အတြက္ပညာတြင္ ပါရွိသည့္ သေကၤ'တတို႔ကို ခု၊ ဆယ္၊ ရာ၊ ေထာင္၊ ေသာင္း၊ သိန္း၊ သန္း၊ ကုေဋ ေနရာတို႔ကို ကိန္းေနရာအလိုက္ခ်ရသည္တို႔ကို သင္ေပး၍ သုညႏွင့္ ဒႆမတို႔ကိုပါမခ်န္ ျပသအေမြေပးခဲ့၏။
ေက်ာက္လမ္းကို မျမင္ေသးဖူးေသးဘဲ ႐ႊံ႕ႏြံထဲသြားလာေနရေသာ ဥေရာပအေမွာင္ေခတ္၌ မြတ္စ္လင္မ္ အာရဗ္မ်ားက ေက်ာက္လမ္းခင္းၿပီး လမ္းမီးမ်ားညႇိထြန္းလ်က္ရွိ၏။ ဥေရာပတုိက္၌ လူနာမ်ားကို မန္းမႈတ္ၿပီး ကုသေနသည့္အခ်ိန္တြင္ မြတ္စ္လင္မ္အာရဗ္တို႔သည္ ေဆးဝါးျဖင့္ ၄င္းလူနာမ်ားကို ေဆးကုေန၏။ ေဆး႐ံုဟူေသာ ေဝါဟာရကို ဥေရာပတုိက္သားတို႔ မၾကားဖူးေသးသည့္အခ်ိန္တြင္ အစၥလာမ္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ေဆး႐ံုမ်ား၊ ေဆးခန္းမ်ားထားၿပီး ေဆးကုသေနသည္။ ကြၽႏု္ပ္တို႔ ယေန႔အည့ံဘဝ၌ ရွိေနသည့္အလား မြတ္စ္လင္မ္အာရဗ္တို႔၏ ပညာအရွိန္အဝါေတာက္ပသည့္အခ်ိန္အခါ၌ ဥေရာပတိုက္သည္လည္း အညံ့ဘဝ၌ ရွိေနခဲ့၏။ သို႔ေသာ္ ယေန႔ေခတ္တြင္လည္း မြတ္စ္လင္မ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားႀကီးမ်ား၊ ပညာရွင္ႀကီးမ်ား ေပၚထြန္းလာလ်က္ရွိေနသည္ကို ႏိုဘယ္လ္ဆုႀကီး႐ႈေထာင့္မွ တင္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ကမာၻ႔ရာဇဝင္တြင္ အင္မတန္ေျပာင္ေျမာက္လွပ ထြန္းေတာက္ခဲ့သည့္ မြတ္စ္လင္မ့္သမုိင္းၾကယ္ပြင့္ႀကီးကို ယေန႔ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား ျပန္လည္ဆြတ္ခူးကာ ကမာၻ႔အက်ိဳး၊ လူသားအက်ိဳးသယ္ပိုးရင္း ႏွစ္ဘဝ၊ ႏွစ္ဌာန ေအာင္ျမင္ေသာ မြတ္စ္လင္မ္ပီသသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစဟု ေမွ်ာ္လင့္ဆုေတာင္းလ်က္။
- ရဲမ်ိဳးေဇာ္ (TTU) -
---------------------------------------
~ ကိုးကား ~
• https://en.m.wikipedia.org/wiki/ListofMuslimNobellaureates
• www.nobelprize.org
• www.irfi.org/articles/articles-951-1000/nobelprizesformuslims.htm
• သီရိပ်ံခ်ီဦးဘေသာင္း (ဘီအက္စီ၊ ဘီအလ္) ၏ "အစၥလာမ္ႏွင့္ ေလာကဓာတ္ပညာ" စာအုပ္
---------------------------------------
{ အမ်ားသူငွာ အားက်အတုယူႏိုင္ရန္ႏွင့္ ဗဟုသုတတိုးပြားေစႏိုင္ရန္ တကၠသိုလ္မြတ္စ္လင္မ္ေက်ာင္းသားမ်ားကြန္ရက္ - ျမန္မာ ၏ ၂ဝ၁၄-၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ေခတ္ေၾကးျမင္ ႏွစ္လည္မဂၢဇင္းတြင္ပါဝင္ေသာ ေဆာင္းပါးကို ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ }
Credit.to အီစၥလာမ့္ စာအုပ္ျပတိုက္
📝📝📝 📝📝📝 📝📝📝
ႏွစ္စဥ္ ေအာက္တိုဘာလ ေရာက္လာသည္ႏွင့္ ကမာၻတစ္ဝွမ္းလူအမ်ားသည္ ဆုႀကီးတစ္ခု၏ သတင္းကို အထူးနားစြင့္ၾကေလသည္။ ယခုႏွစ္တြင္ေတာ့ မည္သည့္ႏုိင္ငံမွ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္ (သို႔မဟုတ္) အဖြဲ႕အစည္းက ဆြတ္ခူးသြားသနည္းဟူ၍ ရင္ခုန္စြာျဖင့္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ ထိုဆုႀကီးသည္ မိမိႏုိင္ငံအဝန္းအဝိုင္းအတြက္သာ မရည္႐ြယ္ျခင္း၊ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံအသီးသီးမွ ျပည္သူတို႔ကို အက်ိဳးျပဳေသာ ထူးခြၽန္လွသည့္ ပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကိုသာ ေ႐ြးခ်ယ္ျခင္း၊ ခ်ီးျမႇင့္ေသာ ေငြေၾကးအားျဖင့္ မ်ားျပားျခင္း၊ ၾသဇာအရွိန္အဝါ သက္ေရာက္မႈႀကီးမားျခင္း၊ ဂုဏ္သတင္းႀကီးမားျခင္း၊ ႏုိင္ငံေရးသေဘာမေဆာင္ျခင္း၊ မည္သည့္အာဏာပိုင္ အစိုးရအဖြဲ႕၏ ေဝဖန္ေစာေၾကာပံ့ပိုးျခင္းမ်ားကိုမွ် မလိုက္ေလ်ာျခင္း၊ ဆုတီထြင္သြားသူ ကိုယ္တုိင္က ယင္းအခ်က္မ်ားကို အေျခခံေစခဲ့ျခင္း စသည့္ ဂုဏ္အင္ထူးမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ထိုဆုႀကီးကား အျခားမဟုတ္။ ကမာၻ႔ၾသဇာအႀကီးမားဆံုး ဆုႀကီးတစ္ဆုဟုဆိုၾကသည့္ The Nobel Prize (ႏိုဘယ္လ္ဆု) ႀကီးပင္ျဖစ္သည္။ ၄င္းဆုႀကီးကို ဆြီဒင္ျပည္သား ဓာတုေဗဒအင္ဂ်င္နီယာပညာရွင္ သူေဌးႀကီး Alfred Bernhard Nobel (1833-1896) က ၁၈၉၆ ခု၊ ႏိုဝင္ဘာ ၂၇ ရက္ ေန႔စြဲျဖင့္ ေရးခဲ့သည့္ သူ၏ေသတမ္းစာကို အေျချပဳလ်က္ စတင္တီထြင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာ၊ စာေပ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ႐ူပေဗဒဆိုင္ရာ၊ ပါဏေဗဒ (သို႔မဟုတ္) ေဆးပညာဆုိင္ရာ ဟူ၍ ဆုအမ်ိဳးအစား ၅ မ်ိဳးခြဲ၍ ၁၉ဝ၁ ခုႏွစ္မွစၿပီး ႏွစ္စဥ္ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ေလသည္။ ၁၉၆၉ မွစၿပီး စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ႏိုဘယ္လ္ဆုတစ္မ်ိဳးကို ျဖည့္စြက္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ ၁၉ဝ၁ မွ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း လူပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္း ၉ဝဝ ကို ႏိုဘယ္လ္ဆု ၅၇၃ ႀကိမ္ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕မွာ တစ္ႀကိမ္ထက္ပို၍ ရရွိခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ စုစုေပါင္း လူပုဂၢိဳလ္ ၈၇ဝ (အမ်ိဳးသား ၈၂၁ ဦး၊ အမ်ိဳးသမီး ၄၉ ဦး) ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္း ၂၃ ဖြဲ႕ ရရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဆုခ်ီးျမႇင့္ခံရသူတုိင္းကို ၂၃ ကာရက္ရွိ ေ႐ႊအဝိုင္းျပားတံဆိပ္တစ္ခု၊ ဂုဏ္ျပဳလက္မွတ္တစ္ေစာင္ႏွင့္ ႏိုဘယ္လ္ေဖာင္ေဒးရွင္း၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ေငြသားပမာဏတစ္ခုတို႔ကို အခမ္းအနားႀကီးတစ္ရပ္ က်င္းပကာ ေပးအပ္ေလ့ရွိသည္။ ဆုေငြတန္ဖိုးမွာ တစ္ႏွစ္ႏွင့္တစ္ႏွစ္ မတူဘဲ စတင္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့စဥ္က ေဒၚလာ ၆၅ဝဝ သာ ရွိခဲ့ရာမွ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ေတာ့ ေဒၚလာ ၁.၂ သန္းထိ ရွိလာခဲ့သည္။
၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္တြင္ေတာ့ ႏိုဘယ္လ္ဆုရ မြတ္စ္လင္မ္အေရအတြက္သည္ ၁၂ ဦးအထိ ရွိလာခဲ့သည္။ ၄င္းတို႔ အဘယ္သို႔ေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ႏိုဘယ္လ္ဆုရခဲ့သည္ကို အက်ဥ္းခ်ံဳး၍တင္ျပပါမည္။
---------------------------------------
🌟 ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား 🌟
၁။ Anwar al-Sadat (25 December 1918 – 6 October 1981) •••
၁၉၇ဝ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာ ၁၅ ရက္မွစၿပီး စစ္တပ္တာဝန္ရွိသူ မလုိမုန္းထားသူအခ်ိဳ႕၏ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈခံရခ်ိန္ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တုိဘာ ၆ ရက္အထိ ၁၁ ႏွစ္တုိင္တုိင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ၏ တတိယေျမာက္သမၼတ ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ Menachem Begin (အစၥေရးႏုိင္ငံ၏ ၆ ဦးေျမာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္) ႏွင့္အတူ ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီမႈစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိႏုိင္ရန္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ႏုိင္ခဲ့မႈႏွင့္ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ ၁၇ တြင္ Camp David ၌ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ေသာ အီဂ်စ္-အစၥေရး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္တုိ႔ေၾကာင့္ ခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ မြတ္စ္လင္မ္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။
၂။ Yasser Arafat (24 August 1929 – 11 November 2004) •••
ပါလက္စတုိင္း ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည္။ Palestinian National Authority ၏ ပထမဆုံးသမၼတ ျဖစ္ၿပီး Palestine Liberation Organization (ပါလက္စတုိင္းလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕) ၏ တတိယေျမာက္ ဥကၠ႒လည္းျဖစ္သည္။ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ ကုိင္႐ုိတကၠသုိလ္ဆင္း ၿမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး တကၠသုိလ္ တက္ေနစဥ္တြင္ တကၠသုိလ္ရွိ ပါလက္စတုိင္းေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ၏ ဥကၠ႒အျဖစ္ ၁၉၅၂ မွ ၁၉၅၆ ထိ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ Shimon Peres (အစၥေရးႏုိင္ငံ၏ ၉ ဦးေျမာက္သမၼတ) ႏွင့္ Yitzhak Rabin (အစၥေရးႏုိင္ငံ၏ ၅ ဦးေျမာက္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္) တုိ႔ႏွင့္အတူ ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။ ပထမဆုံးေသာ ပါလက္စတုိင္းႏုိင္ငံသား မြတ္စ္လင္မ္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။
၃။ Tawakel Karman (7 February 1979 ဖြား) •••
ယီမင္ႏုိင္ငံသူ ဂ်ာနယ္လစ္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူျဖစ္ၿပီး အာရဗ္ေႏြဦးေတာ္လွန္မႈတြင္ ထင္ရွားေသာ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ Ellen Johnson Sirleaf (လုိင္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံ လက္ရွိသမၼတ) ႏွင့္ Leymah Gbowee (လုိင္ေဘးရီးယားႏုိင္ငံသူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ) တုိ႔ႏွင့္အတူ ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ေဘးကင္းလုံၿခံဳေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈလုပ္ငန္းတို႔တြင္ အျပည့္အဝ ပါဝင္ခြင့္ရေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရးတုိ႔အတြက္ အၾကမ္းမဖက္ေသာနည္းျဖင့္ ျပင္းထန္စြာႀကိဳးပမ္းမႈတုိ႔ေၾကာင့္ ခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ သူမအား သံမဏိအမ်ဳိးသမီး၊ ေတာ္လွန္ေရးမိခင္ ဟုလည္း ဂုဏ္ျပဳေခၚေဝၚၾက သည္။ ကမာၻေက်ာ္ Foreign Policy မဂၢဇင္းႀကီးက သူမအား ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္၏ ကမာၻ႔ထိပ္တန္းေတြးေခၚရွင္ ၁ဝဝ တြင္ ပထမေနရာ ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ဆုခ်ီးျမႇင့္ခံရစဥ္က အသက္ ၃၂ ႏွစ္သာ ရွိေသးေသာ သူမသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္အားလုံးတုိ႔တြင္ ဒုတိယအသက္အငယ္ဆုံးျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ အာရဗ္အမ်ဳိးသမီး ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ျဖစ္ၿပီး ပထမဆုံးႏွင့္ တစ္ဦးတည္းေသာ ယီမင္ႏုိင္ငံသား ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္လည္း ျဖစ္သည္။
၄။ Dr.Shirin Ebadi (21 June 1947 ဖြား) •••
အီရန္ႏုိင္ငံသူ လူ႔အခြင့္အေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ျဖစ္သည္။ ဥပေဒပညာရွင္ ေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္သကဲ့သုိ႔ တရားသူႀကီးေဟာင္း (အီရန္ႏုိင္ငံ၏ ပထမဆုံးအမ်ဳိးသမီးတရားသူႀကီး)လည္း ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဝင္ အီရန္အေျခစုိက္ Defenders of Human Rights Center (လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ခုခံသူမ်ားစင္တာ) တည္ေထာင္သူျဖစ္ၿပီး လက္ရွိဥကၠ႒လည္းျဖစ္ သည္။ အီရန္ႏုိင္ငံရွိ Society for Protecting the Rights of the Child (ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး အသုိက္အဝန္း) တည္ေထာင္သူလည္းျဖစ္သည္။၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားေၾကာင့္ အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးအခြင့္အေရး၊ ဒုကၡသည္အခြင့္အေရးတုိ႔အတြက္ ျပင္းထန္စြာ ႀကိဳးပမ္းမႈတုိ႔ေၾကာင့္ ရရွိခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္တြင္ သူမသည္ အျခားေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ အမ်ိဳးသမီး ၅ ဦးျဖင့္ Nobel Women’s Initiative အဖြဲ႕ကုိလည္း ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ကမာၻေက်ာ္ Forbes Magazine ႀကီး၏ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္အတြက္ ကမာၻ႔ၾသဇာအႀကီးမားဆုံးအမ်ဳိးသမီး ၁ဝဝ စာရင္းတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည့္အျပင္ အမ်ိဳးသမီးေက်ာ္စြာ ၁ဝဝ စာအုပ္ (The 100 Most Influential Women of All Time) တြင္လည္း ပါဝင္ထားသူျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ မြတ္စ္လင္မ္အမ်ဳိးသမီး ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။ ႏုိင္ငံတကာဆုတံဆိပ္မ်ားစြာအျပင္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဥပေဒပါရဂူဘြဲ႕မ်ားစြာလည္း ရရွိထားသူျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးႏွင့္ တစ္ဦးတည္းေသာ အီရန္ႏုိင္ငံသား ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္လည္း ျဖစ္သည္။
၅။ Mohammed El Baradei (June 17, 1942 ဖြား) •••
အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ၏ မူဝါဒေရးဆြဲသူ (Policymaker) တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့သလုိ IAEA (International Atomic Energy Agency) တြင္ ၁၉၉၇ မွ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ အထိ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္အျဖစ္လည္း တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ Nuclear စြမ္းအင္ကုိ စစ္ဘက္ရည္႐ြယ္ခ်က္အတြက္ အသုံးျပဳျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရည္႐ြယ္ခ်က္အတြက္ Nuclear စြမ္းအင္ကုိ အႏၲရာယ္ အကင္းဆုံးျဖစ္ႏုိင္သည့္နည္းလမ္းႏွင့္ အသုံးျပဳေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းမႈတုိ႔ေၾကာင့္ IAEA ႏွင့္ ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။ သူသည္ ကုိင္႐ုိၿမိဳ႕တြင္ မိဘမဲ့ေဂဟာမ်ား တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ သူရရွိခဲ့သမွ် ဆုေငြအရပ္ရပ္ကုိ လွဴဒါန္းခဲ့သည္။ International Crisis Group တြင္ ေဂါပကအဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္လည္း တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ သည္။ တတိယေျမာက္ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံသား ႏုိဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ျဖစ္သည္။
၆။ Dr.Muhammad Yunus (28 June 1940 ဖြား) •••
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသား စီးပြားေရးပညာရွင္ ျဖစ္ၿပီး Grameen Bank (Microfinance Organization and Community Development Bank) တည္ေထာင္သူလည္း ျဖစ္သည္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္ အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ ေအာက္ေျခလူတန္းစားတုိ႔၏ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈဘဝဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကုိ ဖန္တီးေပးရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားေၾကာင့္ ၄င္းဘဏ္ႏွင့္အတူ ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။ ကမာၻေက်ာ္ Foreign Policy မဂၢဇင္းႀကီး၏ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္အတြက္ ကမာၻ႔ထိပ္တန္းေတြးေခၚရွင္ ၁ဝဝ စာရင္း၌ ဒုတိယေနရာ ခ်ိတ္ခဲ့သည္။ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္မွစ၍ ကမာၻ႔ထိပ္တန္းတကၠသုိလ္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္သည့္ Scotland ႏုိင္ငံရွိ Glasgow Caledonian University ၏ ပါေမာကၡခ်ဳပ္အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂ဝ ရွိ တကၠသုိလ္မ်ားမွ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါရဂူဘြဲ႕ ၅ဝ ႏွင့္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁ဝ ႏုိင္ငံမွ ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္ ဂုဏ္ျပဳဆုမ်ားအပါအဝင္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၆ ႏုိင္ငံမွ ႏုိင္ငံတကာဆုတံဆိပ္ေပါင္း ၁၁၃ ဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံထားရသူလည္း ျဖစ္သည္။ Google+ တြင္ ကမာၻတစ္ဝွမ္းမွ လူႏွစ္သန္းေက်ာ္ Follower ရွိသည့္ ကမာၻ႔ Follower အမ်ားဆုံး ပုဂၢိဳလ္မ်ားထဲမွ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသား၊ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိး မြတ္စ္လင္မ္ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။ Bengal ေဒသတစ္ဝွမ္းလုံးတြင္ တတိယေျမာက္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။
၇။ Malala Yousafzai (12 July 1997 ဖြား) •••
ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသူ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူႏွင့္ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံတြင္ ကေလးမ်ားပညာသင္ၾကားခြင့္အေရး အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားပညာသင္ၾကားခြင့္အေရး ႀကိဳးပမ္းခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ Kailash Satyarthi (ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ အိႏၵိယႏုိင္ငံသား တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ) ႏွင့္အတူ ပူးတြဲခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရသည္။ ကေလးသူငယ္ႏွင့္ လူငယ္မ်ားအား ႏွိပ္စက္အႏုိင္က်င့္မႈကုိ ဆန္႔က်င္ ႀကိဳးပမ္းမႈႏွင့္ ကေလးတုိင္း၏ ပညာသင္ၾကားခြင့္အတြက္ အရဲစြန္႔ႀကိဳးပမ္းမႈတုိ႔ေၾကာင့္ ရရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဆုခ်ီးျမႇင့္ခံရစဥ္က အသက္ ၁၇ ႏွစ္သာ ရွိေသးေသာ သူမသည္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ အားလုံးတုိ႔တြင္ အသက္အငယ္ဆုံးျဖစ္သည္။ ကမာၻေက်ာ္ Time Magazine ၏ ကမာၻ႔ၾသဇာအႀကီးဆုံး ပုဂၢဳိလ္ ၁ဝဝ စာရင္းတြင္ ၂ဝ၁၃၊ ၂ဝ၁၄၊ ၂ဝ၁၅ သုံးႏွစ္ဆက္တုိက္ ပါဝင္ထားသူလည္း ျဖစ္သည္။ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသား မ်ားတြင္ ဒုတိယေျမာက္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ျဖစ္ၿပီး Pashtun လူမ်ဳိးမ်ားတြင္ ပထမဆုံးေသာ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ လည္းျဖစ္သည္။
---------------------------------------
🌟 စာေပႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား 🌟
၁။ Naguib Mahfouz (11 December 1911 – 30 August 2006) •••
အီဂ်စ္ႏုိင္ငံသား စာေရးဆရာႀကီးျဖစ္သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၏ စာေပႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ႀကီး ျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီး၏ ေခတ္သစ္အာရဗစ္စာေပ ေရးသားမႈသည္ မွတ္တမ္းတင္စရာေကာင္းလြန္းလွေပသည္။ သိမ္ေမြ႕လြန္းေသာ ကြဲျပားမႈ၊ ရွင္းလင္းျပတ္သားမႈ၊ ျမင္သာလြယ္ေသာ ယုတၱိဆန္မႈ၊ စြဲမက္ဖြယ္ ျဖန္႔က်က္နားလည္ႏုိင္ေစမႈ၊ ႂကြယ္ဝေသာ စာေရးသားဟန္တုိ႔ျဖင့္ လူသားအားလုံးႏွင့္အပ္စပ္ေသာ အာရဗ္ပုံျပင္ဇာတ္လမ္း စာေပအႏုပညာကုိ ပုံေဖာ္ခဲ့သူႀကီး ျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ မြတ္စ္လင္မ္ စာေပႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ႀကီး ျဖစ္သည္။
၂။ Orhan Pamuk (7 June 1952 ဖြား) •••
တူရကီလူမ်ဳိး စာေရးဆရာႀကီး ျဖစ္သည္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္အတြက္ စာေပႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ႀကီး ျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီး၏ ဝတၳဳရွည္မ်ားျဖစ္ေသာ “My Name is Red” ႏွင့္ “Snow” တုိ႔ျဖင့္ နာမည္ေက်ာ္ၾကားေပသည္။ ဇာတိၿမိဳ႕၏ ေၾကကြဲဖြယ္ဝိညာဥ္အတြက္ ရွာပုံေတာ္ခရီးရွည္ထဲေရာက္ေနသူ ဆရာႀကီးအေနျဖင့္ အျမင္သေဘာထားကြဲလြဲမႈႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ေရာယွက္ျခင္းအတြက္ အမွတ္သေကၤတသစ္မ်ားကုိ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္လုိက္သူႀကီးျဖစ္သည္ဟု ႏုိဘယ္လ္ဆုေ႐ြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႕က မွတ္ခ်က္ျပဳျခင္းကုိ ခံခဲ့ရသူျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ တူရကီလူမ်ိဳးႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရွိ Columbia University တြင္ Comparative Literature and Writing ပါေမာကၡအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိသည္။
---------------------------------------
🌟 ရူပေဗဒဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ မြတ္စ္လင္မ္ 🌟
Dr. Abdus Salam (29 January 1926 – 21 November 1996) •••
ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသား ႐ူပေဗဒပညာရွင္ႀကီး ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္အတြက္ ႐ူပေဗဒဆုိင္ရာ ႏုိဘယ္လ္ဆုကုိ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား ႐ူပေဗဒပညာရွင္မ်ားျဖစ္ေသာ Sheldon Lee Glashow ႏွင့္ Steven Weinberg တုိ႔ႏွင့္ ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။ Elementary Particle မ်ားအၾကားက Unified Weak ႏွင့္ Electromagnetic Interaction တုိ႔၏ Theory ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့မႈႏွင့္ Weak Neutral Current ကုိ ႀကိဳတင္မွန္းဆႏုိင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းႏုိင္ခဲ့မႈတုိ႔ေၾကာင့္ ရရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အီတလီႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ International Centre for Theoretical Physics ႏွင့္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ရွိ Imperial College တုိ႔တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ သူသည္ ပါကစၥတန္အစုိးရက ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ျဖင့္ Non-Muslim ဟု ေၾကညာခံထားရေသာ Ahmadiyya Muslim Community ဝင္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူသည္ ပထမဆုံးေသာ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသား ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ တစ္ဦးတည္းေသာ ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံသား ႏုိဘယ္လ္ဆုရ သိပၸံပညာရွင္လည္း ျဖစ္သည္။
---------------------------------------
🌟 ဓာတုေဗဒဆိုင္ရာ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား 🌟
၁။ Dr. Ahmed Zewail (February 26, 1946 ဖြား) •••
အီဂ်စ္-အေမရိကန္ သိပၸံပညာရွင္ႀကီးျဖစ္သည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္၏ ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ျဖစ္သည္။ Femtosecond Spectroscopy အသုံးျပဳ၍ Chemical Reaction မ်ား၏ Transition State မ်ားကုိ ေလ့လာဆန္းစစ္ႏုိင္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ Femtochemistry ၏ ဖခင္ႀကီးဟု ေခၚေဝၚၾကသည္။ ပထမဆုံးေသာ မြတ္စ္လင္မ္ဓာတုေဗဒပညာရွင္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ျဖစ္ၿပီး ဒုတိယေျမာက္ မြတ္စ္လင္မ္သိပၸံပညာရွင္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္လည္း ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရွိ California Institute of Technology (Caltech) တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ အေမရိကန္သမၼတအုိဘားမား၏ သိပၸံႏွင့္နည္းပညာဆုိင္ရာ သမၼတအႀကံေပးေကာင္စီ (PCAST) တြင္ ပါဝင္ေဆာင္႐ြက္ရန္ လ်ာထားျခင္း ခံထားရသူလည္း ျဖစ္သည္။
၂။ Dr. Aziz Sancar (September 8, 1946 ဖြား) •••
တူရကီ-အေမရိကန္ ဇီဝဓာတုသိပံၸပညာရွင္ႀကီး ျဖစ္သည္။ ပထမဆုံးေသာ တူရကီလူမ်ဳိး ႏုိဘယ္လ္ဆုရ ဓာတုေဗဒပညာရွင္ႏွင့္ ဒုတိယေျမာက္ တူရကီလူမ်ဳိး ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္လည္း ျဖစ္သည္။ DNA ျပန္လည္ျပဳျပင္ျခင္းကုိ နည္းစနစ္တက် ေလ့လာဆန္းစစ္ႏုိင္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ယခုႏွစ္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္၏ ဓာတုေဗဒဆုိင္ရာႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ႀကီးအျဖစ္ Tomas Lindahl (ဆြီဒင္လူမ်ဳိး သိပၸံပညာရွင္) ႏွင့္ Paul L.Modrich (အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား သိပၸံပညာရွင္) တုိ႔ႏွင့္အတူ ပူးတြဲေ႐ြးခ်ယ္ခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ တတိယေျမာက္ မြတ္စ္လင္မ္သိပၸံပညာရွင္ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရွိ University of North Carolina တြင္ ဇီဝဓာတုပါေမာကၡအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိသည္။
---------------------------------------
စာဖတ္သူအေဆြ...
အသင္သည္ အထက္ပါပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား၏ အေၾကာင္းကို ဖတ္ၿပီး အင္မတန္မွ ေလးစားမဆံုး ျဖစ္ေနမည္မွာ အမွန္ပင္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ဤမွ်ပင္ ကမာၻႀကီးအား အက်ိဳးျပဳလ်က္ရွိေနသည္ဟူ၍။ တစ္ဆက္တည္းပင္ အသင့္တြင္ အျခားအေတြးတစ္စ ဝင္လာေပမည္။ ထိုအေတြးကား ယေန႔ကမာၻ႔လူဦးေရ၏ ၂၃ ရာခုိင္ႏႈန္း အထက္ရွိေနသည့္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ၈၇ဝ ေသာ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္ ၁၂ ဦးသာ ရွိေန သည္ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ မွန္ပါသည္။ ဤပမာဏသည္ ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ဆိုလွ်င္ ၁.၃၈ ရာခိုင္ႏႈန္းသာရွိသည့္ မေျပာပေလာက္ေသာ ပမာဏသာျဖစ္သည္။ တစ္ဖက္တြင္ေတာ့ ကမာၻ႔လူဦးေရ၏ ဝ.၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္ သာရွိသည့္ ဂ်ဴးမ်ားသည္ ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ ၂၂ ရာခိုင္ႏႈန္း (ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ထည့္မတြက္လွ်င္ ၂၄ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္) အထိရွိေနသည္။ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၅ဝ ခန္႔ကမွ ကိုလိုနီစနစ္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး စာမတတ္ျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္း၊ အလုပ္အကိုင္ျပတ္လပ္ျခင္းႏွင့္ စစ္၏လက္က်န္ျပႆနာမ်ားစြာကို ေျဖရွင္းေနရလ်က္ရွိသည္။
စစ္ (သို႔မဟုတ္) ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္မ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ပညာေရး၊ သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာ၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ အလုပ္အကိုင္ဖန္တီးေရးတို႔အတြက္ အသံုးစရိတ္မ်ား တုိးျမႇင့္ကာ ေဆာင္႐ြက္ေနၾကရသည္။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူ အေနာက္တိုင္းသားတို႔သည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား အစၥလာမ္မစ္အစြန္းေရာက္ဟု ၫႊန္းဆို စြပ္စြဲေနၾကေသာ္လည္း ၄င္းတို႔ကပင္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔အား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္လ္ဆုမ်ားကို ခ်ီးျမႇင့္ေနၾကရ သည္။ ၁၂ ဦးေသာ မြတ္စ္လင္မ္ႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္မ်ားတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္လ္ဆုရွင္က ၇ ဦးထိ ရွိေနျခင္း သည္ အထင္အရွားသက္ေသႀကီးပင္ျဖစ္သည္။ အမွန္တကယ္တြင္လည္း အစၥလာမ္ဟူသည္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုေပသည္။
မြတ္စ္လင္မ္တို႔၏ အႏၲိမပန္းတုိင္သည္ ႏိုဘယ္လ္ဆုရရွိေရးမဟုတ္။ လူသားအက်ိဳး၊ ေလာကအက်ိဳး သယ္ပိုးေရးသည္လည္း မြတ္စ္လင္မ္တိုင္း၏ တာဝန္တစ္ရပ္သာ ျဖစ္သည္။ မြတ္စ္လင္မ့္ပန္းတုိင္သည္ တစ္ဆူတည္းေသာ ကိုးကြယ္ရာအရွင္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ ေက်နပ္ႏွစ္သက္မႈ ရရွိေရးႏွင့္ ႏွစ္ဘဝ ႏွစ္ဌာန ေအာင္ျမင္ေရးျဖစ္သည္။ ထိုပန္းတုိင္ႀကီးသို႔ ေရာက္ရွိရန္မွာ စစ္မွန္ေသာ အစၥလာမ့္လမ္းကိုသာ ေလွ်ာက္လွမ္းရန္ လိုအပ္ေပသည္။ ထိုလမ္းမွန္ကို ေသခ်ာစြာ သိရွိရန္လည္း အေရးႀကီးလာေပသည္။ ထိုသို႔ သိလိုစိတ္မ်ားေပါက္ဖြားလာကာ ရွာေဖြဆည္းပူး၍ လိုက္နာက်င့္သံုးလာရန္ ဦးစြာပထမ မိမိကိုယ္မိမိ မြတ္စ္လင္မ္အျဖစ္ ဂုဏ္ယူတတ္ရန္ လြန္စြာ အေရးႀကီးလွေပသည္။ ယေန႔မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ တစ္ေန႔တစ္ျခား ဂုဏ္သိမ္ျခင္းအျဖစ္သို႔ ေ႐ြ႕လ်ားကာ မြတ္စ္လင္မ္ဇာတိေသြး ဇာတိမာန္ ပ်က္ျပားနိမ့္ေလ်ာ့ လ်က္ ရွိၾကကုန္၏။ ထိုသို႔ ဇာတိေသြး ဇာတိမာန္ ေလ်ာ့ၾကျခင္း သပ္သပ္ရွိေနလွ်င္ ေတာ္ေပေသးသည္။ အခ်ိဳ႕တို႔သည္ မိမိတို႔ မြတ္စ္လင္မ္ျဖစ္ျခင္းကိုပင္ နာက်င္ေသး၏။ အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ကမူ အစၥလာမ္သာသနာကို ယံုၾကည္သည္ဟု ဝန္ခံလွ်င္ပင္ အညံ့ဘာသာလက္ခံသူ၊ အညံ့လူမ်ိဳးတြင္ အပါအဝင္ျဖစ္သည္ဟု သူတစ္ပါးယူဆမည္ကိုစုိးရိမ္၍ မိမိ၏ ဇာတိ၊ ဘာသာႏွင့္ သာသနာကိုပင္ ရဲ၀ံ့စြာ မေဖာ္ထုတ္ရဲေပ။
ဤအျဖစ္မ်ိဳး ေရာက္ရျခင္းကား ထိုသို႔ေရာက္ေသာသူမ်ား၏ အျပစ္ခ်ည္းသာျဖစ္သည္ဟု တစ္ထစ္ခ် မဆိုလို ပါ။ မိမိတို႔၌ ဇာတိေသြး၊ ဇာတိမာန္ တက္ႂကြရာမ်ား မရွိဟု ယူဆ၍သာ ျဖစ္ၾကရသည္။ ထိုအျဖစ္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေသာ လက္သည္ကား နယ္ခ်ဲ႕ဝါဒႏွင့္ ကိုလိုနီစနစ္ကေပးေသာ ပညာေရးဝါဒျဖစ္သည္။ တရားခံကား နယ္ခ်ဲ႕ျဖစ္၏။ ဥေရာပသည္ ဂုဏ္ယူရန္ကိစၥတို႔၌ ငါတစ္ဦးတည္းလုပ္သည္ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ကို အၿမဲလက္သံုးျပဳျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ကမာၻေျမႀကီးသည္ ျပားသည္။ သို႔အတြက္ ကမာၻ႔အစြန္းသို႔ သေဘၤာ႐ြက္လႊင့္လွ်င္ ထိုကမာၻအစြန္းရွိ ေခ်ာက္ထဲသို႔ သေဘၤာက်ရန္ရွိသည္ဟု ဥေရာပတိုက္၌ ေၾကာက္စိတ္ဝင္ေနသည့္ အခ်ိန္အခါကာလ၌ မြတ္စ္လင္မ္အာရဗ္မ်ားက ကမာၻသည္ လံုးသည္ဟု ယံုၾကည္႐ံုသာမက ကမာၻ႔အဝန္းကိုပင္ တုိင္းတာျပသခဲ့၏။ ကုန္သည္လုပ္ငန္း၌ ေစ်းတြက္ပင္ မတြက္တတ္ေသးေသာ ဥေရာပတုိက္သားတို႔အား အာရဗ္ကုန္သည္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔က သခၤ်ာႏွင့္ အတြက္ပညာမ်ား သင္ေပး႐ံုမွ်မက ယေန႔အာရဗီဂဏန္း (ျမန္မာျပည္၌ အသံုးျပဳေသာ အဂၤလိပ္ဂဏန္း) ဟုေခၚသည့္ အတြက္ပညာတြင္ ပါရွိသည့္ သေကၤ'တတို႔ကို ခု၊ ဆယ္၊ ရာ၊ ေထာင္၊ ေသာင္း၊ သိန္း၊ သန္း၊ ကုေဋ ေနရာတို႔ကို ကိန္းေနရာအလိုက္ခ်ရသည္တို႔ကို သင္ေပး၍ သုညႏွင့္ ဒႆမတို႔ကိုပါမခ်န္ ျပသအေမြေပးခဲ့၏။
ေက်ာက္လမ္းကို မျမင္ေသးဖူးေသးဘဲ ႐ႊံ႕ႏြံထဲသြားလာေနရေသာ ဥေရာပအေမွာင္ေခတ္၌ မြတ္စ္လင္မ္ အာရဗ္မ်ားက ေက်ာက္လမ္းခင္းၿပီး လမ္းမီးမ်ားညႇိထြန္းလ်က္ရွိ၏။ ဥေရာပတုိက္၌ လူနာမ်ားကို မန္းမႈတ္ၿပီး ကုသေနသည့္အခ်ိန္တြင္ မြတ္စ္လင္မ္အာရဗ္တို႔သည္ ေဆးဝါးျဖင့္ ၄င္းလူနာမ်ားကို ေဆးကုေန၏။ ေဆး႐ံုဟူေသာ ေဝါဟာရကို ဥေရာပတုိက္သားတို႔ မၾကားဖူးေသးသည့္အခ်ိန္တြင္ အစၥလာမ္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ေဆး႐ံုမ်ား၊ ေဆးခန္းမ်ားထားၿပီး ေဆးကုသေနသည္။ ကြၽႏု္ပ္တို႔ ယေန႔အည့ံဘဝ၌ ရွိေနသည့္အလား မြတ္စ္လင္မ္အာရဗ္တို႔၏ ပညာအရွိန္အဝါေတာက္ပသည့္အခ်ိန္အခါ၌ ဥေရာပတိုက္သည္လည္း အညံ့ဘဝ၌ ရွိေနခဲ့၏။ သို႔ေသာ္ ယေန႔ေခတ္တြင္လည္း မြတ္စ္လင္မ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားႀကီးမ်ား၊ ပညာရွင္ႀကီးမ်ား ေပၚထြန္းလာလ်က္ရွိေနသည္ကို ႏိုဘယ္လ္ဆုႀကီး႐ႈေထာင့္မွ တင္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ကမာၻ႔ရာဇဝင္တြင္ အင္မတန္ေျပာင္ေျမာက္လွပ ထြန္းေတာက္ခဲ့သည့္ မြတ္စ္လင္မ့္သမုိင္းၾကယ္ပြင့္ႀကီးကို ယေန႔ မြတ္စ္လင္မ္မ်ား ျပန္လည္ဆြတ္ခူးကာ ကမာၻ႔အက်ိဳး၊ လူသားအက်ိဳးသယ္ပိုးရင္း ႏွစ္ဘဝ၊ ႏွစ္ဌာန ေအာင္ျမင္ေသာ မြတ္စ္လင္မ္ပီသသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစဟု ေမွ်ာ္လင့္ဆုေတာင္းလ်က္။
- ရဲမ်ိဳးေဇာ္ (TTU) -
---------------------------------------
~ ကိုးကား ~
• https://en.m.wikipedia.org/wiki/ListofMuslimNobellaureates
• www.nobelprize.org
• www.irfi.org/articles/articles-951-1000/nobelprizesformuslims.htm
• သီရိပ်ံခ်ီဦးဘေသာင္း (ဘီအက္စီ၊ ဘီအလ္) ၏ "အစၥလာမ္ႏွင့္ ေလာကဓာတ္ပညာ" စာအုပ္
---------------------------------------
{ အမ်ားသူငွာ အားက်အတုယူႏိုင္ရန္ႏွင့္ ဗဟုသုတတိုးပြားေစႏိုင္ရန္ တကၠသိုလ္မြတ္စ္လင္မ္ေက်ာင္းသားမ်ားကြန္ရက္ - ျမန္မာ ၏ ၂ဝ၁၄-၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ ေခတ္ေၾကးျမင္ ႏွစ္လည္မဂၢဇင္းတြင္ပါဝင္ေသာ ေဆာင္းပါးကို ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ }
Credit.to အီစၥလာမ့္ စာအုပ္ျပတိုက္
No comments:
Post a Comment