ျမန္မာအစိုးရသစ္အတြက္ ပညာေရးစိန္ေခၚခ်က္ ၁၀ ရပ္

 ျမန္မာအစိုးရအသစ္အတြက္ ပညာေရးစိန္ေခၚခ်က္ ၁၀ ရပ္

• 
• 

Category: ပညာရပ္စာတမ္းမ်ား

Written by သိန္းႏုိင္

ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္ ကာလအတြင္း ပညာေရးစနစ္ကို မဟာဗ်ဴဟာေပ်ာက္၊ ဦးတည္ရာမဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကအၿပီး ေနာက္တက္လာမယ့္ ျမန္မာအစိုးရအသစ္ဟာ ပညာေရးျပႆ နာ  အႀကီးႀကီးေတြနဲ႔ ဆိုးေမြတခ်ဳိ႕ကို ရင္ဆုိင္ရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လာမယ့္အပတ္ ႏုိ၀င္ဘာ ၈ ရက္၊ ၂၀၁၅ ေန႔ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ထူးျခားလွတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပဖို႔ရာျဖစ္တယ္။ ဒီဘက္ေခတ္မွာ ျပည္တြင္းျပည္ပက စိတ္၀င္စားမႈအရွိဆံုး ေရြးေကာက္ပြဲလို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ ေျပာင္းလဲဖို႔ရာအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ျပင္းထန္ေနခ်ိန္မွာ က်င္းပတဲ့ ပါတီစံုေရြးေကာက္ပြဲအေပၚမွာ စိုးရိမ္မႈမ်ားနဲ႔ အျငင္းပြားဖြယ္မ်ားကလည္း ရွိေနျပန္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္စနစ္နဲ႔ အလွမ္းေ၀းေနေသးၿပီး ျပင္ဆင္ဖို႔ လိုအပ္ေနဆဲ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႔ တုိင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တာဟာ ၅ ႏွစ္ အစိုးရသက္တမ္း တခုၿပီးဆံုးလို႔ လာခဲ့ပါၿပီ။ ဒီသက္တမ္းအတြင္းမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအခ်ဳိ႕ လုပ္ႏုိင္ခဲ့တယ္လို႔ အစိုးရက တြင္တြင္ေျပာေနေပမယ့္ သိသာထင္ရွားတဲ့ ျပည္သူဗဟိုျပဳ ရလဒ္ေကာင္းမ်ားကေတာ့ လံုး၀ မပီျပင္ေသးပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ကမၻာ့အနိမ့္ဆံုး အေျခအေနဆိုးမွာ ရွိေနဆဲ ပညာေရးက႑မွာ အေရအတြက္ပုိင္းမွာေကာ၊ အရည္အေသြးပုိင္းမွာပါ စိန္ေခၚမႈေတြဟာ ဒုနဲ႔ေဒးပါ။ ပညာေရးစနစ္ဟာ ဒီမုိကရက္တုိင္းေဇးရွင္းျဖစ္စဥ္နဲ႔ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို ေထာက္ကူပံ့ပိုး အားျဖည့္ဖို႔ရာအတြက္လည္း မ်ားစြာ ျပဳျပင္ရပါဦးမယ္။

သိပ္မေ၀းေသးတဲ့ ႏွစ္ ၃၀ ပညာေရးစီမံကိန္းရဲ႕ မ႐ႈမလွ က်ဆံုးခန္းကိုျဖင့္ စာဖြဲ႔လို႔ရယ္ မကုန္ႏုိင္ပါဘူူး။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ေခတ္တုိင္းရဲ႕ နိဂံုးပိုင္းမွာ အ႐ႈိက္ကို အလဲထိုးခံခဲ့ရတာဟာ ပညာေရးစနစ္ပါပဲ။ လြတ္လပ္ခါစတုိင္းျပည္မွာ ျပည္ေတာ္သာေခတ္ ဘ၀သစ္ဖန္တီးမႈ ပညာေရးစနစ္ဟာ “အဆံုးသတ္ မေကာင္းခဲ့ပါ” ဆိုၿပီး မဆလေခတ္မွာ အေျခခံပညာဦးစီးဌာနရဲ႕ ညႊန္ခ်ဳပ္တာ၀န္ယူခဲ့ဖူးသူ ဦးသန္းဦးက သူ႔ရဲ႕ ပညာေရးသမုိင္းစာအုပ္မွာ တေၾကာင္းတည္းေသာ အဆိုးျမင္ေကာက္ခ်က္ကို မရဲတရဲ ခ်ခဲဲ့တယ္။ မဆလေခတ္မွာ “ရိကၡာ” ေလ်ာ့နည္းလာေနေပမယ့္ “သိကၡာ” နဲ႔ အသက္ရွင္သန္ႏုိင္ခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ ေက်ာင္းဆရာမ်ားဟာ ပညာေရး အရည္အေသြးကို ပီတိတခ်ဳိ႕နဲ႔ က်ားကန္၊ ထိန္းထားႏုိင္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရမယ္။ သို႔ေပတဲ့ “ရိကၡာေရာ၊ သိကၡာပါ မရွိေတာ့ၿပီ” ဆိုၿပီး ပညာေရးဇာတ္လိုက္ ေက်ာင္းဆရာမ်ားရဲ႕ ငိုခ်င္းရွည္ဟာ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ ၾကာခဲ့ပါၿပီေကာ။ ေက်ာင္းက ပီတိနဲ႔ မမွ်တေတာ့လို႔ က်ဴရွင္ပီတိ၊ ၀ိုင္းပီတိနဲ႔ စခန္းသြားေနခဲ့ရၿပီ။

ဒီဘက္ေခတ္မွာေတာ့ ႏုိင္ငံ့တာ၀န္ တေန႔ ရွစ္နာရီအျပင္ အျခားေသာ အလုပ္ ၂ ခု၊ ၃ ခုကိုပါ လုပ္ႏုိင္စြမ္းရွိေတာ့ ျမန္မာေက်ာင္းဆရာမ်ားဟာ ကမၻာေပၚမွာ အံ့ဖြယ္တပါးပါပဲ။ ရလဒ္အေနနဲ႔ ေက်ာင္းပညာေရးရဲ႕ အႏွစ္သာရေတြ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး အျဖစ္ဆိုးလို႔ ဆိုႏုိင္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ေရွးမ်ဳိးဆက္မ်ားထက္ ေနာက္မ်ဳိးဆက္မ်ားရဲ႕ အေတြးအျမင္နဲ႔ အသိပညာဟာ နိမ့္က်ေနခဲ့ရၿပီလို႔ ၿဗိတိန္အမတ္မ်ားရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံပညာေရးစစ္တမ္း ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ေထာက္ျပထားပါတယ္။

ယူနက္စကိုရဲ႕ ၂၀၀၆ – ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မ်ား စာရင္းအရ ပညာေရးအသံုးစရိတ္ အနိမ့္ဆံုးတုိင္းျပည္ ၁၀ ႏုိင္ငံထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ထိပ္ဆံုးမွာ ရွိေနခဲ့တယ္။ အမ်ဳိးသား၀င္ေငြ ဂ်ီဒီပီရဲ႕ ၀ ဒသမ ၇၈ ရာခုိင္ႏႈန္း (၀.၇၈%) ကိုပဲ ပညာေရးအတြက္ အသံုးျပဳခဲ့တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားခဲ့တယ္။ “ေဗာင္းေတာ္ၿငိမ့္၊ စိတ္ေတာ္သိ” နီးရာဓါးေၾကာက္၊ အပါးေတာ္ၿမဲ ပညာရွင္မ်ားဟာလည္း တုံဏွိဘာေ၀ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ ပညာေရးမွာ အလြန္အမင္း အဂတိတရား လိုက္စားမႈေတြရယ္၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြရယ္၊ “ေရႊအုိးရွိမွ ပညာရ”၊ “မေအာင္မရွိ ငါ့တပည့္”၊ “မတတ္သူက မသိသူကို သင္ေပး” ဆိုတဲ့ စကားပံုအသစ္ေတြရယ္ပါပဲ။ ပညာေရးအသံုးစရိတ္နဲ႔ ပညာေရးအရည္အေသြးဟာ တုိက္႐ုိက္အခ်ဳိးက်ေနေၾကာင္းကို “ဦးနင္း ပဲ့ေထာင္၊ ပဲ့နင္း ဦးေထာင္” ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနဟာ ဒီေန႔ထက္ထိ ေလ့က်က္မိပံု မေပၚေသးပါဘူး။

အာရွဘဏ္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအရ ႏွစ္စဥ္ အစိုးရေက်ာင္းတက္ေရာက္သူ ၁ ဒသမ ၁ သန္း ရွိတဲ့အထဲမွာ ၁၀ တန္းစာေမးပြဲအထိ ပညာၿပီးဆံုးေအာင္ တက္ေရာက္ႏုိင္သူဟာ တသိန္းေက်ာ္မွ်သာ ရွိေနတယ္။ ကေလးငယ္ ၄ ရာခုိင္နႈန္းဟာ ေက်ာင္းတက္ဖို႔ ေမြးဖြားလာခဲ့တာ မဟုတ္သလို ေက်ာင္းအတြင္းနံရံကို မျမင္ဘူးတဲ့သူေတြပါပဲ။ ေက်ာင္းထြက္ႏႈန္းဟာလည္း ေၾကာက္ခမန္းလိလိပါ။ သူငယ္တန္းစတက္တဲ့ ကေလးငယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ ၄ တန္းေအာင္တဲ့အခါ ရာသက္ပန္ ေက်ာင္းၿပီးဆံုးခဲ့ရၿပီ။ ဒီကိန္းဂဏာန္းမ်ားရဲ႕ ၿခိမ္းေျခာက္ေနမႈဟာ ႏုိင္ငံအတြက္ အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအရပါ စိုးရိမ္စရာ အေကာင္းဆံုးလို႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။

၁၉၇၄၊ ၇၆ ခုႏွစ္မ်ားနဲ႔ ၁၉၈၈၊ ၁၉၉၆၊ ၂၀၀၇၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသားသမုိင္း၀င္ ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုေတြကို အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြင္းခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အစိုးရမ်ားနဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြဟာ သံသရာမွာပါ ရန္ဘက္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့ေတာ့တယ္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ကမၻာသိ၊ ျမန္မာသိ သမုိင္း၀င္ ပညာေရးလႈပ္ရွားမႈႀကီးျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးန႔ဲ ပတ္သက္ၿပီး ေလးပြင့္ဆိုင္ ပညာေရးရလဒ္မ်ားကို အစိုးရဟာ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့တယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာနဲ႔ စုေ၀း ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကတဲ့ ဒီမိုကေရစီပညာေရး သပိတ္စစ္ေၾကာင္းေတြကို အစိုးရဟာ အင္အားအလြန္အကၽြံ အသံုးျပဳၿပီး အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြင္းျခင္း၊ မတရား ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားျခင္းတို႔ဟာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ စာမ်က္ႏွာ နံပါတ္ ၁ ကို အင္မတန္ပဲ အ႐ုပ္ဆိုး၊ အက်ည္းတန္လြန္းေစခဲ့ၿပီ။

ႏွစ္ ၅၀ ပညာေရးစနစ္ရဲ႕ “တခမ္းတနား က်ဆံုးခန္း” မွာ အဓိကတရားခံေတြကိုေတာ့ ေ၀းေ၀းေျပးၾကည့္စရာ မလိုပါဘူး။ ပညာေရး အတိတ္သမုိင္းကိုေတာ့ ေႏွာင္းသုေတသီမ်ားရဲ႕ လက္ထဲမွာ ဒီမွ်ေလာက္နဲ႔ အပ္ခဲ့ပါရေစ။

× × ×

ဒီေနရာမွာ ႏုိ၀င္ဘာ ၈ ရက္ေန႔ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္ တက္လာမယ့္ အစိုးရအသစ္အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပညာေရးဆုိင္ရာ စိန္ေခၚခ်က္ ၁၀ ခ်က္ကို ဆက္လက္ေဆြးေႏြးပါရေစ။ ပါတီမ်ားရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ ေၾကညာစာတမ္းေတြထဲမွာေတာ့ ေယဘုယ်ဆန္လြန္းလွတဲ့ ပညာေရးေပၚလစီတခ်ဳိ႕ကိုသာ ေတြ႔ျမင္ေနရေသးတယ္။ စိန္ေခၚမႈေတြကို ေဆြးေႏြးမွာျဖစ္လို႔ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေအာင္စိတ္နဲ႔ အာဏာယူ အစိုးရဖြဲ႔ဖို႔ တက္ႂကြေနတဲ့သူေတြကို အေပ်ာ္မလြန္ဖို႔ ဘရိတ္အုပ္သလိုမ်ဳိး ျဖစ္ခဲ့ရင္ေတာ့ ႀကိဳတင္ ေတာင္းပန္ပါတယ္။

တနဂၤေႏြေန႔ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပိုင္း အာဏာရတဲ့ပါတီနဲ႔ အစိုးရဟာ မေရာင္ရာဆီလူး၊ ေ၀့လည္ေၾကာင္ပတ္၊ သံသရာရန္ၿငိဳးဖြဲ႔ ေလွ်ာက္လုပ္ေနမယ့္အစား အစိုးရအဆင့္ကသာလွ်င္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုုိင္မယ့္ ပညာေရးလုပ္ငန္းႀကီးေတြကို အာ႐ုံစိုက္သင့္ပါတယ္။

(၁) “သမဂၢနဲ႔ လက္တြဲကူ၊ ပညာေရး မူမွန္သမွ်၊ ေအာင္ပြဲရ” ေဆာင္ပုဒ္သစ္ကို က်င့္သံုးလို႔ ေပၚလစီအသစ္၊ ခ်ည္းကပ္မႈပံုစံအသစ္၊ ဆက္ဆံေရးပံုစံအသစ္ေတြနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရအသစ္ဟာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား၊ စီဘီအုိမ်ား၊ NNER၊ ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမမ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တို႔နဲ႔ လက္တြဲေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ဖမ္းဆီခံထားရတဲ့ ေက်ာင္းသားမ်ားနဲ႔ ၀န္းရံျပည္သူမ်ားကို အျမန္ဆံုး ျပန္လႊတ္ေပးသင့္တယ္။ ဒါဟာ သံသရာရန္ၿငိဳးကို ေျပေပ်ာက္ေစဖို႔တင္မကဘဲ “အက်ဳိးတူ ညိႇႏိႈင္း၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တတ္ေရး” ဆိုတဲ့ ကေလးဗဟိုျပဳ ပညာေရးဒႆနကို ေနာင္လာေနာင္သားမ်ားနဲ႔ လက္ရွိ စာသင္ခန္းထဲက တပည့္မ်ားအတြက္ လက္ေတြ႔စံနမူနာ ျပသရာလည္း ေရာက္မယ္။ ေက်ာင္းသားမ်ားနဲ႔ ဆရာ ဆရာမမ်ားဟာ ျပႆ နာမဟုတ္ဘဲ “အေျဖျဖစ္တယ္” ဆိုတာကို အစိုးရအသစ္ဟာ သေဘာေပါက္လို္က္စမ္းပါ။

(၂) ဦးနင္းပဲ့ေထာင္၊ ပဲ့နင္းဦးေထာင္ ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ သနားစဖြယ္၊ အံုနဲ႔က်င္းနဲ႔  အေ၀ဖန္ခံေနရဆံုး ျဖစ္ေနတဲ့ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနဟာ “ဘက္စံုေျပာင္းလဲမႈ” ကို အြန္ေပပါအရသာမက၊ လက္ေတြ႔ စာသင္ခန္းမ်ားထဲအထိ ဟန္ခ်က္ညီ လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္။ ကေလးဗဟိုျပဳသင္နည္းေတြကို ဂ်ဳိင္ကာ၊ ယူနီဆက္တို႔နဲ႔ စမ္းသပ္ၾကည့္ခဲ့တယ္။ ကေလးဗဟိုျပဳ သင္႐ုိးညႊန္းတမ္း၊ ဖတ္စာ၊ ဘတ္ဂ်က္၊ စဥ္ဆက္မျပတ္ စစ္ေဆးမႈ၊ ဂုဏ္ျပဳမႈနဲ႔ ကြပ္ကဲၾကပ္မတ္မႈတို႔ဟာ ေနာက္က တဆက္တည္း ပါမလာတဲ့အတြက္ ဆရာမ်ားရဲ႕ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ အက်င့္၊ ၀မ္းစာနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာကို အေလးအျမတ္ မျပဳခဲ့တဲ့အတြက္ ပညာေရးဟာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္လို႔ ၁၉ ရာစုမွာ ေသာင္တင္ေနခဲ့ရၿပီ။ ICT ကၽြမ္းက်င္ၿပီး စာေပပံုမွန္ဖတ္႐ႈေလ့လာတဲ့ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ေက်ာင္းဆရာ ပ်ဳိးေထာင္ေရးဟာ စိန္ေခၚခ်က္မ်ားစြာ ရွိေနပါတယ္။ ကေလးမ်ားရဲ႕ ဉာဏ္ရည္ ဉာဏ္ေသြးေတြ၊ ေ၀ဘန္ပိုင္းျခား ဆန္းစစ္ေတြးေခၚမႈေတြ၊ ႏိုးၾကားတက္ႂကြမႈေတြ၊ စြန္႔ဦးတီထြင္ ဖန္တီးမႈေတြကို  ဖ်က္ဆီးပစ္ေနခဲ့တဲ့ “က်က္ေျဖနဲ႔ က်က္ဘဲြ႔” စနစ္ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံကိုလည္း “က်က္ႏုိင္ငံ” အဆင့္ ေရာက္ေစခဲ့ၿပီ။

(၃) ဖက္ဒရယ္စနစ္တို႔၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္တို႔ကို ပါတီႀကီးေတြနဲ႔ အမတ္ေလာင္းေတြဟာ စင္ျမင့္ေတြေပၚကေန ၾကက္တူေရြးသဖြယ္ ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ာယ္ တတ္လာတာကိုေတာ့ ခ်ီးက်ဴးရမလားပဲ။ သို႔ေပတဲ့ ဖက္ဒရယ္ပညာေရးတို႔၊ ဒီမိုကေရစီပညာေရးတို႔ကို ဘယ္လိုမူ၀ါဒမ်ားနဲ႔ ေရွ႕ဆက္စခန္းသြားမွာလဲ။ တုိင္းရင္းသားပညာေရးစနစ္၊ ဒုကၡသည္မ်ားနဲ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလူထုအတြက္ “ကေလးအခြင့္အေရး အေျချပဳ၊ ကေလးဗဟိုျပဳ ပညာေရးေပါင္းကူး” စနစ္၊ “တုိင္းရင္းသား ကေလးဗဟိုျပဳ ပညာေရးစနစ္” ေတြကို ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ “ဗဟိုဦးစီးခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ဖို႔” အစိုးရအသစ္ဟာ ၀န္ေလးမေနသင့္ပါဘူး။ ေလးပြင့္ဆုိင္မွာ သေဘာတူညီထားခဲ့ၾကတဲ့ အမ်ဳိးသားပညာေရးေကာ္မရွင္ ဖ်က္သိမ္းေရးဟာလည္း အစိုးရအသစ္အတြက္ ေခါင္းခဲစရာ ျဖစ္လာေတာ့မယ္။ ေဒသႏၱရအဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္ကိုသာ အေျခခံပညာေရး အခြင့္အာဏာနဲ႔ ၾသဇာကို ၁၀၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ရဲရဲႀကီး လႊဲအပ္လိုက္စမ္းပါ။ ဒီစန္ထရယ္လိုက္ေဇးရွင္းေၾကာင့္ ပညာေရးဟာ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း လူေမြးသူေမြး ေျပာင္လာပါလိမ့္မယ္။

(၄) ပုဂၢလိက ပညာေရးစနစ္ဟာ မူ၀ါဒခ်ဳိ႕တဲ့စြာနဲ႔ စခန္းသြားေနရဆဲပါပဲ။ ေစ်းကြက္၀င္ ပုဂၢလိပညာေရးစနစ္အေပၚမွာ မုဒိတာ မပြားႏုိင္ၾကတာဟာျဖင့္ စဥ္းစားစရာ ရွိလာပါတယ္။ ပိုလို႔ စုိးရိမ္စရာေကာင္းတာကေတာ့ ပုဂၢလိကစနစ္နဲ႔ အစိုးရေက်ာင္းပညာေရး စနစ္မ်ားရဲ႕ အၾကားက “ကြာဟခ်က္” မ်ားဟာ တေန႔တျခား ႀကီးမားလို႔ လာေနတယ္။ အရည္အေသြးပိုင္းမွာ ဘယ္လို အတုယူ ထိန္းညိႇႏိုင္မလဲ။ အေရအတြက္အရေကာ ပုဂၢလိေက်ာင္းထြက္ ဘယ္ႏွစ္ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ ဒီတုိင္းျပည္မွာ ဆက္လက္ေနထုိင္လို႔ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို အက်ဳိးျပဳႏုိင္မလဲ။ ပုဂၢလိစနစ္နဲ႔ အစိုးရစနစ္တို႔အၾကား အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈနဲ႔ ဆက္သြယ္ေပါင္းကူး ညိႇႏႈိင္းရေတာ့မယ္။ ပိုၿပီး လိုအပ္ေနတာကေတာ့ တုိင္းရင္းသားေက်ာင္း၊ ကြန္ျမဴနတီေက်ာင္း၊ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး၊ ကိုယ္ထူကိုယ္ထေက်ာင္းမ်ားကို အစိုးရက တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ ပံ့ပိုးကူညီေပးဖို႔ပါပဲ။

(၅) ႏုိင္ငံေတာ္အဆင့္က အမ်ဳိးသားသင္႐ုိးညႊန္းတမ္း၊ စံႏႈန္းမ်ား အညႊန္းေဘာင္ Framework ေလာက္ကိုပဲ ဒီမိုကေရစီစနစ္၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္တို႔နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျပဳစုျပ႒ာန္းေပးသင့္တယ္။ သင္႐ုိးဟာ ေခတ္မီ၊ မွ်တ၊ က်ယ္ျပန္႔ေစသင့္တယ္။ အမ်ဳိးသားအေမြအႏွစ္ကို ထိန္းသိမ္းဖို႔၊ တိုင္းရင္းသားဘာသာစာေပနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ရွင္သန္ဖို႔၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ေတြ ရင္ဘတ္ထဲေရာက္ဖို႔ ေခါင္းစဥ္ေတြကို ထည့္သြင္းရေတာ့မယ္။ အစိုးရနဲ႔ ၀န္ႀကီးဌာနက ဖတ္စာအုပ္ ထုတ္ေ၀ေရာင္းစားေနမယ့္အစား ပုဂၢလိက ပညာေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားနဲ႔ ကုမၸဏီမ်ားကို လႊဲအပ္သင့္ေနၿပီ။ ပညာေရးဟာ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္နဲ႔ ဟန္ခ်က္ညီဖို႔ အပူတျပင္း လိုအပ္ေနၿပီ။

(၆) တုိင္းျပည္မွာ ၁၀ ႏွစ္အထက္ လုပ္သက္ရွိတဲ့ ေက်ာင္းဆရာ ရာခုိင္ႏႈန္းဟာလည္း ကမၻာ့မွာ အနိမ့္ဆံုးျဖစ္ေနတယ္။ ကေလးထြက္ႏႈန္းနဲ႔ ေက်ာင္းဆရာထြက္ႏႈန္း အၿပိဳင္ျဖစ္ေနဆဲပါ။ လုပ္သက္ရွိၿပီး ၀ါသနာနဲ႔ အတတ္ပညာ ေပါင္းစပ္လို႔ ဘ၀ကို ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ေက်ာင္းဆရာမ်ား လုပ္ငန္းခြင္တည္ၿမဲေရးနဲ႔ စား၊ ၀တ္၊ ေနေရး လူတန္းေစ့ေရးဟာ အစိုးရအသစ္ရဲ႕ ပညာေရးမူ၀ါဒ ေအာင္ျမင္မႈအတြက္ အခရာျဖစ္လိမ့္မယ္။ ပညာေရးကို ေသြးသစ္ေလာင္းဖို႔ရာလည္း အပူတျပင္း လိုအပ္ေနတယ္။ လူေဟာင္းအမ်ားစုဟာ မူေဟာင္းေတြကို ဖက္တြယ္ထားတဲ့ ပညာေရး အႏၱရာယ္ေထာင္ေခ်ာက္ကို အစိုးရအသစ္ဟာ ဘယ္လို ေက်ာ္လႊားႏုိင္မလဲ။

(၇) ပညာေရးကို စစ္မႈျပဳထားတာဟာျဖင့္ရင္ အသြင္သဏၭာန္အရေကာ၊ အႏွစ္သာရအရပါ အ႐ုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္လွတယ္။ အစိုးရသစ္ဟာ “ပညာေရး ဗဟိုျပဳ အစိုးရအသစ္” ျဖစ္ဖို႔ဆိုရင္ ပညာေရးဦးေဆာင္မႈပိုင္းနဲ႔ အဆင့္ဆင့္တုိင္းမွာ မိုးက်ေရႊကိုယ္ ယူနီေဖာင္းခၽြတ္မ်ားရဲ႕ အခန္႔သား ေနရာယူတဲ့စနစ္ကို နိဂံုးခ်ဳပ္ေပးရပါလိမ့္မယ္။

(၈) လွည္းေနေလွေအာင္း ျမင္းေဇာင္းမက်န္၊ ႏုိင္ငံတ၀ွမ္းလံုးမွာရွိေနတဲ့ ကေလးတုိင္း အရည္အေသြးျပည့္မီတဲ့ အေျခခံပညာေရး ၿပီးဆံုးေအာင္ျမင္ေအာင္ (၁၀ တန္းေအာင္တဲ့အထိ) တာ၀န္ယူရပါလိမ့္မယ္။ အခုလက္ရွိမွာ ဒီအတြက္ အေရအတြက္ေရာ၊ အရည္အေသြးကိုပါ အေျခခံပညာေရးမွာ ဆထက္တိုးလို႔ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္စြမ္းရွိတဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနျဖစ္ဖို႔ အစိုးရအသစ္ဟာ ႀကိဳးစားရပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ အစိုးရအသစ္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးအာဂ်င္ဒါ နံပါတ္ (၁) လည္း ျဖစ္သင့္ပါတယ္။

(၉) သက္ေမြးပညာ၊ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးနဲ႔ တကၠသိုလ္က႑ စိန္ေခၚမႈေတြထဲမွာ “တကၠသိုလ္မ်ား ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္” autonomy ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ တင္းက်ပ္လွတဲ့ စနစ္ထဲမွာ တကၠသိုလ္မ်ားဟာ မဟာဗ်ဴဟာ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ရၿပီး ကိုယ့္ထမင္းကိုယ္စားၿပီး ဘႀကီးႏြားေက်ာင္း ေနခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိးကို ႀကံဳႀကိဳက္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ၀ါသနာ ဗီဇနဲ႔ စာေပ တတ္ကၽြမ္းမႈအေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္စနစ္ကိုလည္း ေျပာင္းလဲရပါမယ္။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား၊ ပုဂၢလိက၊ အလႉရွင္မ်ားနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားနဲ႔ ဖက္စပ္လို႔ လြတ္လပ္တဲ့ တကၠသိုလ္ပညာေရးစနစ္ကိုလည္း အဦးအစ ပ်ဳိးေထာင္ေပးသင့္ပါတယ္။ ျပည္နယ္မ်ားနဲ႔ ေဒသတြင္း စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ စက္မႈဇုန္မ်ားနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ သက္ေမြးပညာေရး technical and  vocational education – TVET သင္တန္းေတြ (ရာေထာင္ခ်ီ) အမ်ားႀကီး လိုအပ္ေနပါေသးတယ္။ TVET ရဲ႕ တန္ဖိုးကိုလည္း လူထုသိျမင္လာေအာင္ အစိုးရအသစ္ဟာ ႀကိဳးပမ္းရပါဦးမယ္။ “ဘဲြ႔ရမွ လူျဖစ္တယ္” ဆိုတဲ့ အေတြးအျမင္ အလြဲအမွားဟာ TVET အတြက္ အႀကီးမားဆံုး အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ အမ်ဳိးသားကုန္ထုတ္လုပ္မႈ တိုးတက္ေစဖို႔နဲ႔ တဦးခ်င္းစီရဲ႕ ဘ၀အရည္အေသြး အတြက္လည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ “uneducated graduate ဘဲြ႔ရ ပညာမတတ္” နဲ႔ “graduate unemployment ဘြဲ႔ရ အလုပ္မရွိ” ျပႆနာကိုလည္း အစိုးရသစ္ဟာ ခ်က္ခ်င္းပဲ ရင္ဆုိင္ရပါဦးမယ္။ ေကာလိပ္နဲ႔ တကၠသုိလ္မ်ားရဲ႕ ဥပဓိ႐ုပ္ ခန္႔ညား႐ုံတင္မကဘဲ တကၠသိုလ္မ်ားရဲ႕ အရည္အေသြးနဲ႔ အသက္ဟာ ပညာရွင္လြတ္လပ္ခြင့္ Academic freedom နဲ႔ သုေတသနျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘတ္ဂ်က္လိုအပ္ပါတယ္။

(၁၀) အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒမွာ “ပညာေရးအသံုးစရိတ္ကို ႏုိင္ငံေတာ္ အသံုးစရိတ္၏ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ေရာက္ရွိေရးအတြက္ ရည္မွန္းထားခ်က္” ဟာျဖင့္ မုဒိတာပြားစရာပါပဲ။ သို႔ေပတဲ့ ဘယ္ေတာ့၊ ဘယ္ရာစုႏွစ္မွာ ေရာက္မွာလဲ။ တျပည္လံုး အျမန္ဆံုး မုဒိတာပြားႏုိင္ေစဖို႔ ပညာေရး အသံုးစရိတ္ကို ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္း အသံုးျပဳလိုက္စမ္းပါ။ ဒါဟာ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအတြက္ အဓိကေမာင္းႏွင္အား အင္ဂ်င္ပါပဲ။ ပညာေရးဂီယာေျပာင္းဖို႔ တြန္းအားပါ။ အဂတိတရားေလးပါး ကင္းရွင္းေသာ ပညာေရးစနစ္အတြက္ လမ္းစလည္း ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အရည္အေသြးအတြက္ေကာ၊ အေရအတြက္အရပါ တုိးတက္လာေစဖို႔ အခရာက်ေနတယ္။ အခ်ိန္ပိုေၾကး၊ ေက်ာင္းလခ၊ ဆရာကန္ေတာ့ေၾကး၊ ယူနီေဖာင္းေၾကး၊ က်ဳရွင္ေၾကးေတြကို အစိုးရအသစ္က ေပးေပးပါ။ မုန္႔ေရာင္းစားေနရတဲ့ အတန္းပိုင္ဆရာမရဲ႕ ေစ်းဗန္းကိုလည္း အစိုးရအသစ္ကပဲ တဗန္းလံုး ၀ယ္လိုက္စမ္းပါ။ အစိုးရသစ္ဟာ စစ္မွန္တဲ့ “ၿမိဳ႕ေမတၱာ” ကို အင္းစတန္႔ ခ်က္ခ်င္း ခံယူ ပုိင္ဆုိင္ရပါလိမ့္မယ္။

× × ×

အႏွစ္ခ်ဳပ္အားျဖင့္ စိန္ေခၚမႈေတြကို ပုိင္းျဖတ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ – ပညာေရးရဲ႕ အဆင့္တုိင္းမွာ အရည္အေသြးျပည့္မီဖို႔၊ ပညာေရးဘတ္ဂ်က္ကို အဆမ်ားစြာ တုိးျမႇင့္ေပးဖို႔နဲ႔ အားလံုးအတြက္ လက္လွမ္းမီတဲ့ ပညာေရးျဖစ္ဖို႔တို႔လို႔ ဆိုရပါမယ္။

ပညာေရးဟာ ဘာေၾကာင့္ အေရးႀကီးသလဲ ဆိုတာကို အစိုးရအသစ္ဟာ သင္ခန္းစာ နံပါတ္ (၁) အေနနဲ႔ ဦးဆံုးေလ့လာသင့္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ပစၥဳပၸန္နဲ႔ အနာဂတ္ လူ႔အဖြဲ႔စည္းအတြက္ ျပင္ဆင္ ေလ့က်င့္ေပးတဲ့၊ အေျခခံအုတ္ျမစ္ခ်တဲ့ ေနရာျဖစ္လို႔ သိပ္ကုိမွ အေရးႀကီးလွပါတယ္။ ေကာင္းမြန္တဲ့ ပညာေရးေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္း၊ ေ၀စည္ တုိးတက္ႏုိင္သလို၊ ဆိုး၀ါးလွတဲ့ ပညာေရးေၾကာင့္ပဲ ပ်က္စီး၊ ဆံုး႐ႈံး၊ ဆုတ္ယုတ္ႏုိင္ပါတယ္။ “ပညာေရးသည္ အေကာင္းဆံုးေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ”၊ “ပညာေရးသည္ပင္ ႏုိင္ငံေတာ္ျဖစ္၏”၊ “ပညာေရးသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္သည္”၊ “စဥ္ဆက္မျပတ္ တသက္တာပညာေရး”၊ ဆိုတဲ့ ပညာအေတြးအျမင္ေတြကို ဗဟိုျပဳထားတဲ့ “ပညာသမူဟ အစိုးရ” ကို ျမန္မာႏုိင္ငံက လိုအပ္ေနတယ္။

၂၁ ရာစု ပညာေခတ္မွာ အစိုးရတရပ္ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈ တုိင္းတာႏုိင္ေသာ အဖိုးတန္ ေပတံတေခ်ာင္းကေတာ့ ပညာေရးေအာင္ျမင္မႈပဲျဖစ္တယ္။ ဒီအတြက္ တက္လာမယ့္ အစိုးရဟာ ပညာေရးက႑ရဲ႕ ဆိုးေမြေတြကို ေခ်ဖ်က္လို႔၊ စိန္ေခၚမႈ အႀကီးႀကီးေတြကို “ႏုိင္ငံေရးေစတနာ”  political will ေရွ႕ထားၿပီး ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ ရင္ဆုိင္ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ဖို႔ ဆႏၵျပဳ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

သိန္းႏုိင္ (ေမာကၡပညာေရး)

ဖက္ဒရယ္ပညာေရး အပိုင္း (၁၈) သံလြင္တုိင္းမ္ဂ်ာနယ္