ရိုဟင်ဂျာမိခင်ဘာသာစကားနှင့် ပျက်စီးမှုအန္တရာယ်

႐ိုဟင္ဂ်ာ မိခင္ဘာသာစကားႏွင့္ ပ်က္စီးမႈအႏၲရာယ္

ကမ႓ာေပၚတြင္ ဘာသာစကားမရိွတဲ့ လူမ်ဳိးဟူ၍ မရိွေပ။ ဘာသာစကားဟာ အခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ ၾကားခံနယ္ျဖစ္တယ္။ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးနဲ႔တစ္မ်ဳိး ခြဲျခားသတ္မွတ္ရာတြင္ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထံုးစံတို႔ဟာ ပင္မတိုင္ေတြျဖစ္တယ္။ ဘာသာစကားဟာ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး ေရရွည္တည္တံႏိုင္ေရးအတြက္ အသက္ေသြးျဖစ္တယ္။ ကမ႓ာဦး လူသားကစ၍ ယေန႔အထိ လူတို႔သည္ ဘာသာစကားမ်ားကို ပတ္ဝန္က်င္းနဲ႔ေလ်ာ္စြာ ဖန္တီးေျပာဆိုၾကတယ္။ ေရွးဦး ဘာသာစကားေတြဟာ အခ်ိန္ကာလၾကာေညာင္းမႈ၊ ထိန္းသိမ္းမႈ အားေလ်ာ့မႈေၾကာင့္ ေပ်ာက္ကြယ္ခံရေလ့ရိွတတ္တယ္။ အဲ့ဒီလို ေပ်ာက္ကြယ္ခံရတဲ့ ဘာသာစကားေပါင္းမ်ားစြာရိွတယ္။ သမိုင္းမွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ဘာသာစကားေတြရိွသလို သမိုင္းမွတ္တမ္း မတင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ဘာသာစကားလဲရိွႏိုင္တယ္။ အမ်ားသိတဲ့ သာဓကျပရမယ္ဆိုရင္ ပါဠိဘာသာစကားျဖစ္တယ္။ ဗုဒၶသာသနာရဲ႕ စာေပက်မ္းဂန္ေတြကို ေရးသားခဲ့တဲ့ ပါဠိဘာသာစကားဟာ တစ္ခ်ိန္က အေတာ္ကိုေခတ္စားထင္ရွားခဲ့တဲ့ ဘာသာစကားျဖစ္တယ္။ အိႏၵိယနယ္တစ္ဝိုက္ ပါဠိဘာသာစကားမွ တျခားဘာသာစကားသို႔ တိုက္႐ိုက္ ဒါမွမဟုတ္ အသြင္ကူးေျပာင္းလာတဲ့ စကားလံုးေတြ ယေန႔ထက္ထိ ပံုလိုက္အုပ္လိုက္ရိွေနဆဲ။ ဒါေပမဲ့ ကံမေကာင္းအားေလ်ာ္စြာ ပါဠိဘာသာစကားဟာ ဘာသာစကားေသအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းခံရတယ္။ ဗုဒၶသာသနာ့စာေပ ေလ့လာမႈမွအပ တျခား ဘယ္ေနရာမွသံုးႏႈန္းေျပာဆိုျခင္း မျပဳၾကေတာ့ေပ။ ေျပာဆိုသူမရိွေတာ့ေခ်။ ဝမ္းနည္းစရာ။ ဘယ္လိုပင္ အားေကာင္း ေခတ္စားခဲ့တဲ့ ဘာသာစကားပင္ျဖစ္ေစ၊ ဂ႐ုတစိုက္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈမျပဳပါက ေပ်ာက္ကြယ္သြားေလ့ရိွတတ္တယ္။ တခ်ဳိ႕ဘာသာဆို စာေပေတာင္ မရိွေတာ့ဘူး။ တူးေဖာ္ရရိွတဲ့ ေက်ာက္စာ၊ အုတ္ခြက္စာ ေတြ တစ္ခ်က္ႏွစ္ခ်က္ေလာက္သာ ရိွေတာ့တယ္။ ေရကန္တစ္ကန္ဟာ ဘယ္ေလာက္ပင္ ႀကီးတာျဖစ္ေစ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈမရိွရင္ တေန႔ေန႔ တိမ္ေကာသြားမွာပဲ။ မုခ်။ 

ဘာသာစကားဟာ အစက တစ္ပံုစံတည္းပဲ ဦးေခါင္းေထာင္လာတာျဖစ္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းကာလၾကာလာေတာ့ ထြန္းကားတဲ့ လမ္းႏွစ္သြယ္ ျဖစ္လာေတာ့တယ္။ ေျပာစကားနဲ႔ စာေပအေရးအသား ေပါ့။ တစ္ပံုစံတည္းရိွခဲ့တဲ့စကားဟာ ဒီလိုဘာေၾကာင့္ ျဖစ္သြားရသလဲ။ အေျဖက ႏႈတ္ေျပာစကားေၾကာင့္ပါ။ ေျပာစကားဟာ အေျပာင္းအလဲျမန္တယ္။ ေဒသတစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု၊ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုနဲ႔တစ္ခု နဲနဲျခားရင္ေတာင္ ဘာသာစကား ကြဲျပားသြားတတ္တယ္။ အခ်ိန္ကာလၾကာေလ ဘာသာစကားက ေျပာင္းလဲလာေလ။ ဒီလိုနဲ႔ အသြင္သစ္တစ္ခုကို ပိုင္ဆိုင္လာတတ္တယ္။ အေရးအသားဟာ မေျပာင္းလဲတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အေျပာင္းအလဲ သိပ္ကိုေႏွးေကြးတာပဲ ျဖစ္တယ္။ စာေပ ခိုင္မာလို႔ ေျပာဆိုသူအင္အားေကာင္းတဲ့ ဘာသာစကားဟာ ေရရွည္တည္တံ့ဖို႔ အလားအလာ ရာခိုင္ႏႈန္းမ်ားတယ္။ ဒီေတာ့ တသမတ္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ အင္မတန္ ခက္တဲ့ အေျပာစကားကို စာေပနဲ႔ အကြပ္႐ိုက္ ထိန္းရတယ္။ ဘာသာစကားတစ္ခုရဲ႕ ေက်ာ႐ိုးဟာ စာေပလို႔ မွတ္ယူႏိုင္တယ္။ 

ဘာသာစကားတစ္ခု ေပ်ာက္ကြယ္သြားႏိုင္တဲ့အႏၲရာယ္ေတြက ဘာလဲ။ ဘာသာေဗဒပညာရွင္ေတြရဲ႕ ေလ့လာခ်က္အရ သက္ဆိုင္ရာလူမ်ဳိးမ်ား ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ျခင္း ဒါမွမဟုတ္ တျခားလူမ်ဳိးမ်ား အဲ့ဒီလူမ်ဳိးထံ ေျပာင္းေရႊ႕လာျခင္း၊ စာေပအားနည္းျခင္း၊ ပတ္ဝန္းက်င္မွ တျခားဘာသာစကားမ်ား အတားအဆီးမရိွ စီးဝင္လာျခင္း၊ ေျပာဆိုရ အဆင္မေျပျခင္း၊ အဲ့ဒီစကားေျပာဆိုတဲ့လူမ်ဳိး လံုးဝပ်က္သုဥ္းသြားျခင္း စတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ "႐ိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာစကားနဲ႔ ေပ်ာက္ကြယ္မႈအႏၲရာယ္"ကို ေလ့လာၾကရေအာင္။ 

အာရဗီ-အာရီယန္မွ အာသံမ်ဳိး႐ိုးဝင္ျဖစ္တဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာစကားဟာ ၇ ရာစု အစကတည္းက အထင္အရွား ေျပာဆိုသံုးႏႈန္းလာခဲ့တာ သမိုင္းသက္ေသ ထင္ထင္ရွားရွား ရိွေနပါတယ္။ အနႏၵစႁႏၵာေက်ာက္စာေပါ့။ စာေပအေရးအသားမွာလည္း ထိုေခတ္ကပင္ ေတာက္ေတာက္ေျပာင္ ေကာင္းမြန္ခဲ့ေၾကာင္း ေက်ာက္စာေတြကို ေလ့လာျခင္းျဖင့္ သိႏိုင္ပါတယ္။ ယံုမွားစရာ လံုးဝမဟုတ္ပါ။ ဘာသာစကားတစ္ခုရဲ႕ အဂၤါရပ္အားလံုးလဲ ႂကြယ္ႂကြယ္ဝဝ ခန္႔ခန္႔ညားညား ျပည့္စံုခဲ့ပါတယ္။  အဲ့လို ခိုင္မာခဲ့တာမို႔ ဟိုးပေဝသဏီကပင္ က်ေနာ္တို႔အထိ လက္ဆင့္ကမ္း ေရာက္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒီဘာသာစကားဟာ အာသံနဲ႔ စစ္တေကာင္း ဘာသာစကားနဲ႔ အနီးစပ္ဆံုးျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီသာသာစကား မကြၽမ္းက်င္သူေတြက အေပၚယံၾကား႐ံုနဲ႔ တစ္ပံုစံတည္း၊ တစ္မ်ဳိးတည္း ထင္ရရင္လဲ ေသေသခ်ာ ေလ့လာမယ္ဆို ျခားနားတာေတာ့ အမ်ားႀကီး ေတြ႕ရမွာျဖစ္တယ္။ အူရ္ဒူနဲ႔ ဟိႏၵီ၊ တ႐ုတ္နဲ႔ ကိုရိယား ဘာသာစကားေတြ ျခားနားသလိုေပါ့။ 

ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္ ခရီးႏွင္လာခဲ့တဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာစကားဟာ တိုက္စားမႈ မ်ားစြာခံခဲ့ရတယ္။ တို႔ဘာသာစကား တိုးတက္မႈရဲ႕ ဂရပ္ဆြဲျပမယ္ဆိုရင္ "ဂငယ္" ပံုစံရလာမယ္။ တေျဖးေျဖးအားေကာင္းလာခဲ့တဲ့ ဘာသာစကားဟာ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုမွာ အထြတ္အထိပ္ေရာက္ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ တစ္လွည့္ျပန္ ဆုတ္ယုတ္လာတာ ေတြ႕ရပါမယ္။ ဒီလိုဆံုး႐ံႈးခံရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိးရိွတယ္။ အဲ့ဒီထဲက အဓိက ျပႆနာတစ္ခုက ေဒသိယအေျခအေနပဲလို႔ ဝမ္းနည္းစြာ ေျပာရပါမယ္။ ကိုလိုနီဦးေခတ္မွ ယေန႔အထိ ပဋိပကၡနဲ႔ မကင္းတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အတိနာခဲ့တာက ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဘာသာစကားပဲျဖစ္တယ္။ စာေပလည္း ဆံုး႐ံႈးခံလိုက္ရတယ္။ ဘာသာစကားလည္း ေရာေႏွာသမခံခဲ့ရေလတယ္။ ကိုလိုနီၿဗိတိသွ်ရဲ႕ ခြဲျခားေရးမူဝါဒနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သားေကာင္ ျဖစ္ခဲ့ရာမွ စာေပမွာ ထိပ္ကေနေျပးခဲ့တဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ေနာက္ဆံုး ကေလာင္မဲ့ဘဝထိေတာင္ ေရာက္ခဲ့ဖူးေလတယ္။ အင္မတန္ ယူက်ံဳးမရတဲ့ျဖစ္အင္ပါပဲ။ 

ေရွးကေန ေဒသအလိုက္၊ အခ်ိန္အကာလအလိုက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာစကားဟာ ေျပာင္းလဲလာခဲ့တာေတာ့ ရိွတယ္။ ေခတ္တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု အသံုးအႏႈန္းျခားနားတာလဲ ရိွတယ္။ ယေန႔ဆို ႐ိုစကားရဲ႕ ေဒသိယစကားမူခြဲ ၁၀ မ်ဳိးဝန္းက်င္းကြဲေနတယ္။ ဒါက ျဖစ္႐ိုးၿမဲသဘာဝတစ္ခုပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ အဆမတန္ ပ်က္စီးလာခဲ့တာက ကိုလိုနီေခတ္ကေန စခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရျခင္းက မၾကာခဏ ေျပာင္းေရြ႕ေနထိုင္ျခင္း၊ မိမိတို႔ရဲ႕ စာေပဘာသာစကား ယဥ္ေက်းမႈထက္ နယ္ခ်ဲ႕တို႔နဲ႔ ပါလာတဲ့ စာေပယဥ္ေက်းမႈေတြကို ဂုဏ္ထူးဂုဏ္ျမတ္ယူဆကာ ဦးစားေပးလာျခင္းျဖစ္တယ္။ အေျပာအဆိုကအစ အေနအထိုင္၊ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈအထိ နယ္ခ်ဲ႕တို႔ကို အတုယူလာခဲ့ၾကကုန္တယ္။ အားက်လာၾကကုန္တယ္။ အဂၤလိပ္ ဘာသာစကားမွ ေဝါဟာရေတြ တဆိတ္ဆိတ္နဲ႔ စီးဝင္လာခဲ့တယ္။ တစ္ဖက္က ေခတ္မီလိုတဲ့ေဇာနဲ႔ နယ္ခ်ဲ႕ေတြကို အတုခိုးၾက၊ ေနာက္တစ္ဖက္က မိမိတို႔ရဲ႕ အျမဴေတရတနာျဖစ္တဲ့ ဘာသာစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြ ေျဖးေျဖးနဲ႔ တိုက္စားသြားေလေတာ့တယ္။ 

႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ နယ္ခ်ဲ႕ဗမာေခတ္မွစလို႔ မၾကာခဏ စစ္ေရးမက္ေရးနဲ႔ မနားႏိုင္ေအာင္ ႀကံဳခဲ့ရတာေၾကာင့္ အသက္ေဘးကို ကာကြယ္ရင္း တျခားအရာေတြကို စိုက္စိုက္မတ္မတ္ အခ်ိန္ေပးႏိုင္ျခင္းမရိွေပ။ ကိုလိုနီေခတ္မွာဆို ပိုဆိုးဝါးလာတယ္။ ကမ႓ာစစ္ႀကီးမ်ား၊ ေတာ္လွန္ေရးတိုက္ပြဲမ်ား၊ လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡမ်ား တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္လာရတဲ့ လူမ်ဳိးေတြမွာ အဖက္ဖက္က ေမွးမိွန္ခဲ့ရတာေတာ့ ေစာဒကတက္စရာမလိုေပ။

ေနာက္တစ္ခ်ပ္က ယေန႔အထိ ႀကံဳလာေနတဲ့  ဒုကၡသည္ျပႆနာ ျဖစ္တယ္။ ပဋိပကၡ ေခါင္းေထာင္လာေလ၊ ေျပာင္းေရြ႕ေနထိုင္ရမႈ ျပႆနာက ေပၚလာေလ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ စက္ေရးမက္ေရး ပဋိပကၡေၾကာင့္ တျခားေဒသ ဒါမွမဟုတ္ ေဒသတြင္းေျပာင္းေရြ႕ေနထိုင္မႈကို မၾကာခဏ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကိုလိုနီေခတ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ လူမ်ဳိးေရးပ႗ိပကၡေၾကာင့္ တဖက္အိမ္နီးခ်င္း အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ ခိုလံႈခဲ့ရတယ္။ အဲ့ဒီ ဒုကၡသည္ေတြဟာ အမိေျမသို႔ ျပန္လာခဲ့တာ ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခုေလာက္ၾကာခဲ့တယ္။ အဲ့လိုျပန္လာတဲ့အခါမွာလည္း တစ္ခ်ဳိ႕က ေရာက္တဲ့ေနရာမွာ ေနသာက်သြားလို႔ ျပန္မလာေတာ့ဘူး။ ေရာက္လာတဲ့သူေတြနဲ႔အတူလဲ အဲဒီႏိုင္ငံဖက္က ဘာသာစကား၊ အယူအဆ၊ အေတြးအေခၚ၊ ယဥ္ေက်းမႈ အခ်ဳိ႕လည္း မသိမသာ ကပ္ပါလာခဲ့တယ္။ တစ္ခါျပန္ ၁၉၇၈ ခု လူမဆန္တဲ့ နဂါးမင္းစစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ထြက္ေျပးရျပန္တယ္။ ဒီတစ္ခါ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ေပၚလာၿပီ။ အဲ့ဒီႏိုင္ငံသို႔ သြားခိုလံႈရတယ္။ ဗမာျပည္က ျပန္ေခၚလာတာမွာလည္း ၃-၄ ႏွစ္ၾကာသြားတယ္။ သူတို႔နဲ႔အတူ အဲ့ဒီေဒသက ဘာသာစကား ေဝါဟာရေတြ၊ ဓေလ့ထံုးစံေတြ ပါလာခဲ့တယ္။ ဒီေတာ့ ေရွးက "သကၠတ၊ အာရဗီ၊ ပါရွင္" လႊမ္းမိုးထားတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာစကားဟာ "ဘဂၤါလီ၊ အူရ္ဒူ၊ အဂၤလိပ္" လြမ္းမိုးမႈ အားသန္လာေတာ့ တယ္။ စစ္တေကာင္သား ေလယူေလသိမ္းေတြ ေနရာယူလာခဲ့တယ္။ ျပီးေတာ့ ဘဂၤါလီစကား အသံုးအႏႈန္းေတြလည္း ေရာေႏွာလာခဲ့တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာစကားဟာ ယခင္ထက္ပို၍ ေပ်ာ့ပ်က္လာေလတယ္။ 

ဒါနဲ႔မၿပီးေသး။ ၁၉၉၂ ခုမွာ အာဏာရွင္ နဝတအစိုးရေၾကာင့္ ျပန္တစ္ခါ ထြက္ေျပးရတယ္။ တစ္ဝက္ေလာက္ ျပန္ေခၚတာမွာ ၃ ႏွစ္ေလာက္ၾကာသြားတယ္။ က်န္တစ္ဝက္ ယေန႔ထက္ထိ ဒုကၡသည္အျဖစ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ရိွေနဆဲ။ ၾကားကာလမွာ ကမ႓ာတစ္ဝန္းထြက္ေျပး ခိုလံႈၾကတာေတာ့ ဒုနဲ႔ေဒးနဲ႔ပဲ။ ျပန္တစ္တခါ ၂၀၁၂ မွာ ရခိုင္ျပည္ေတာင္ပိုင္းရိွ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ရွင္းလင္းသုတ္သင္ပစ္ရန္ အကြက္ဆင္ ျပႆနာဖန္တီးၿပီးေတာ့ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ ကိုးရာမဲ့႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ရရာလမ္းေၾကာင္းမွ အသက္ကယ္ထြက္ေျပးရျပန္တယ္။ ယေန႔ အဲ့ဒီဖက္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာရြာေတြ မရိွသေလာက္ ရွင္းလင္းလိုက္ၿပီ။ တဖန္ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ မွာ ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းကို ရွင္းလင္းႏွင္ထုတ္လိုက္ေလတယ္။ ယေန႔ လူေပါင္း ၁၀ သိန္း ၁၂ သိန္းေလာက္ ျပည္ပဒုကၡသည္ဘဝ ေရာက္ေနတယ္။ ျပည္တြင္းမွာလည္း ၅ သိန္းေလာက္ ဒုကၡသည္ဘဝကေန မလႊတ္ႏိုင္ေသးဘူး။ 

လူေပါင္း ၁၀ သိန္းေက်ာ္ ဘဂၤါလားမွာ ခိုလံႈေနရတာ ယေန႔ဆို သံုးႏွစ္ေက်ာ္ေနပါၿပီ။ တစ္ႏွစ္မွာ ေမြးဖြားႏႈန္း ၁ သိန္းႏႈန္းနဲ႔ ဆိုရင္ ၃ သိန္းေလာက္ တိုးပြားလာတာ ရိွႏိုင္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အရင္က က်န္ေသးတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ စုစုေပါင္းရင္ ၁၅ သိန္းေလာက္ ျဖစ္မွာေပါ့။ ဒါ့အျပင္ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ အသက္ကယ္ခိုလံႈေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာလည္း ၁၀ သိန္းနီးပါးရိွမယ္။ ဒီေနရာမွာ အဲ့ဒီလူေတြရဲ႕ စားဝတ္ေနေရး အခက္အခဲေတြအပ တျခားအေရးႀကီးတဲ့ ျပႆနာတစ္ခုက မိခင္ဘာသာစကားထိပါးျခင္းပါပဲ။ ဘဂၤလားမွာဆိုရင္ ဘဂၤလီလူမ်ဳိး အသိုင္းအဝိုင္းနဲ႔ ၃-၄ ႏွစ္ လံုးလံုး ေရာေႏွာ ေနထိုင္လာရတဲ့အခါ ယခင္ကပင္ အားေပ်ာ့ေနတဲ့ ဘာသာစကားဟာ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ပ်က္စီးသြားႏိုင္တယ္။ ဘာသာစကားပေပ်ာက္သြားမယ္ဆိုရင္ လူမ်ဳိးေရရွည္တည္တံ့ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္တြင္းမွာလဲ မိခင္ဘာသာစကားကို လက္လြတ္ဆံုး႐ံႈးလို႔ တစ္ဖက္သား ဘာသာစကားကို ေမြးစားလက္ခံထားရတဲ႔ လူမ်ဳိးေတြရိွတယ္။ ဘာသာစကားေျပာင္းေလေတာ့ လူမ်ဳိးလဲေျပာင္းေလေတာ့တယ္။ လူမ်ဳိးေျပာင္းေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ ထံုးစံေတြလည္း ဆံုး႐ံႈးရတယ္။ ရာဇဝင္သမိုင္းေၾကာင္းအရ တစ္မ်ဳိးတည္းျဖစ္ပါလ်က္ "ငါတို႔နဲ႔ မင္းတို႔နဲ႔ မတူဘူး"လို႔ ေျပာေနရေသးတယ္။ (အဲ့ဒီလူမ်ဳိးေတြရဲ႕ နာမည္ေတာ့ မေျပာေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ေလ့လာၾကည့္ပါ။ ေတြ႕သြားလိမ့္မယ္။) ဒီလိုမ်ဳိးအေျခအေန မေရာက္ေအာင္ မိခင္ဘာသာစကားကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းရမယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မိခင္ဘာသာစကားဟာ အစိတ္စိတ္အႁမႊာႁမႊာ ျဖစ္ျခင္းမွ ထိန္းသိမ္းရမယ့္ အခ်ိန္လြန္ေနပါၿပီ။ ေျဖးေျဖးနဲ႔ ေလွ်ာက္သြားေနလို႔မရေတာ့ဘူး။ ေလယာဥ္ပ်ံအလ်င္နဲ႔ သြားမွျဖစ္မယ္။ တဖက္က ပုဇြန္ဦးေႏွာက္နဲ႔ မိစၧာရန္သူေတြက ကြၽႏု္ပ္တို႔ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြကို အလိုက္ေခ်ာင္ အပိုင္ထိုးေနတဲ့ခ်ိန္မွာ ဒီဘာသာစကားျပႆနာက ေရနစ္သူကို ဝါးကူထိုးသလို က်လိမ့္မယ္။ အခ်ိန္မီကာကြယ္သင့္တယ္။ 

ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနကို ေစာင့္ဆိုင္းေလ့လာေနတဲ့ သူေတြရဲ႕ အဆိုအရ "႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ မိခင္ ဘာသာစကား ဆံုး႐ံႈးမႈကပ္နဲ႔ ႀကံဳေနၿပီ"လို႔ သံုးသပ္ေနၾကတယ္။ The Financial Express ရဲ႕ အယ္ဒီတာ Parvez Uddin Chowdhury ကလည္း Rohingya refugees losing originality of their dialect (႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ မူရင္းဘာသာစကားကို ဆံုး႐ံႈးေနတယ္) လို႔ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ဧၿပီ ၁၃ ရက္၊ ၂၀၂၁ ခုတြင္ သံုးသပ္တင္ျပခဲ့တာ ဖတ္ဖူးမွာပါ။ ဆိုရွယ္မီဒီယာေပၚမွာလည္း ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျပာအဆိုအသံုးအႏႈန္းေတြဟာ ဘဂၤလီစကား အားသန္ေနတာ၊ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈမွအစ အဆိုအက၊ အတီးအမႈတ္ေတြမွာလည္း ဘဂၤါလီယဥ္ေက်းမႈ ဒလေဟာစီးဝင္ေနရာယူေနတာကို ေတြ႕ေနရပါတယ္။ ဒါက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအတြက္ မဟာဆံုး႐ံႈးမႈလို႔ ဆိုရပါမယ္။ က်ေနာ္တို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံေတြမွာ ေနာက္ထပ္ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုႏွစ္ခုေလာက္ ဒုကၡသည္အျဖစ္ေနရရင္ မိမိတို႔ဘိုးဘြားဘီဘင္ကေန လက္ဆင့္ကမ္းရထားတဲ့ မိခင္ဘာသာစကားကို  လံုးဝပေပ်ာက္ဆံုး႐ံႈးသြားႏိုင္တယ္။ အင္မတန္ ဝမ္းနည္းစရာပင္။ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈခံခဲ့ရၿပီး လက္တစ္ဆုပ္စာေလာက္ က်န္ေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဟာ ျပည္တြင္းထက္ ျပည္ပမွာ ၆-၇ ဆေလာက္ ပိုေရာက္သြားတယ္။ ျပည္ပမွာ ရိွေနတဲ့ အမ်ားစုက မိခင္ဘာသာစကားကို ပ်က္စီးလိုက္မယ္ဆိုရင္ ျပည္တြင္းမွာရိွေနတဲ့ အနည္းစု ကာကြယ္ႏိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ မိခင္ဘာသာစကားလည္း ဆံုး႐ံႈးသြားမယ္ဆိုရင္ ဘာတစ္ခုမွ က်န္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ 

အဲ့ဒါေၾကာင့္ မိခင္ဘာသာစကားကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔က လူမ်ဳိးတစ္စုလံုးရဲ႕တာဝန္ျဖစ္တယ္။ လူတစ္ဦးခ်င္း မေသမီအခ်ိန္ကာလအတြင္း မျဖစ္မေန သယ္ပို႔ရမယ့္တာဝန္ျဖစ္တယ္။ "သင္ေသသြားေသာ္၊ သင္၏မ်ဳိးသား၊ စာစကားလည္း၊ ႀကီးပြားတက္ျမင့္ က်န္ေကာင္းသင့္၏" လို႔ ဆရာေဇာ္ဂ်ီက ကဗ်ာအဖြဲ႕နဲ႔  လမ္းၫႊန္ဆံုးမခဲ့တာကို ႏွလံုးသြင္း၍ အမ်ဳိးဂုဏ္ဇာတိဂုဏ္ကို ထိန္းသိမ္းၾကပါ။။ အထူးသျဖင့္ ျပည္ပတြင္ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ခိုလံႈေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ မိမိတို႔မိခင္ဘာသာစကားကို ဂုဏ္ယူစြာ ေျပာဆိုၾကပါ။ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြကိုလည္း တျခားဘာသာစကား သင္ေစမယ့္အရင္ မိခင္ဘာသာစကားကို ပီပီသသ သင္ေပးၾကပါ။ မိမိ မိခင္ဘာသာစကားရဲ႕ ဂုဏ္ျမင့္ပံုကို နားခ်ပါ။ မိမိ ေရာက္ရွိရာေဒသရဲ႕ ဘာသာစကားကို အေၾကာင္းအားေလ်ာ္စြာ သင္ယူရရင္လဲ မိမိတို႔ရဲ႕ မိခင္ဘာသာစကားကို မေမ့ပစ္ပါနဲ႔။ တျခားဘာသာစကားနဲ႔ ေရာေႏွာေျပာဆိုျခင္းကို ေရွာင္ရွားပါ။ စာေပအေရးအသားဖက္ကို အေရးတယူကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ၾကပါ။ ေရွးေဟာင္းစာေပေတြကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေဖာ္ထုတ္ၾကပါ။ ဤနည္းျဖင့္ အမိဘာသာစကားကို ဝိုင္းဝန္း ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ၾကပါစို႔။ ကမ႓ာတည္သေရြ႕ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာစကား တည္တံ့ပါေစ။ ©

လူထုဝဏၰ

၁၈ - ၅ - ၂၀၂၁  

❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇❇