စာေရးဆရာ သမိုင္းသုေတသီ ပသီ ဦးကိုကိုေလး
================
အဖ ဦးစေလမန္၊ အမိ ေဒၚတီတို႔မွ ၁၉၂၁ ခု၊ ဇြန္လ ၂ ရက္ေန႔ တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕၌ ဖြားျမင္သည္။ ေမြးခ်င္း ၁၀ ဦးအနက္ သားႀကီးဩရသ ျဖစ္သည္။
ေကာလင္းၿမိဳ႕၊ အဂၤလိပ္ျမန္မာ အလယ္တန္းေက်ာင္းသားဘဝ အသက္ ၁၇ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ၁၃၀ဝ ျပည့္အေရးေတာ္ပံုႀကီးႏွင့္ ၾကံဳခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရးအသိႏိုးၾကားၿပီး သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးအျဖစ္ ပါဝင္ ခဲ့သည္။ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးႏွင့္ လက္တြဲခဲ့သည္။ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး ဆင္ႏႊဲစဥ္ ေကာလင္းၿမိဳ႕တြင္ ပသီလူလတ္ပိုင္း ၄၀ ေက်ာ္တို႔ကို စုစည္းကာ ဗမာမြတ္စလင္ ၿမိဳ႕ရြာကာကြယ္ေရးတပ္ဟူ၍ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ တပ္ဖြဲ႕တြင္ အတြင္းေရးမွဴးႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တာဝန္ ယူသည္။
၁၉၄၀ ျပည္ႏွစ္ ဧၿပီတြင္ ဦးေစာေမာင္ ေဒၚျမခဲတို႔၏သမီး ေဒၚခင္ေဆြႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳသည္။ ဇနီးသည္က ပါရမီျဖည့္ဖက္ ပီသစြာ ရပ္တည္ေပးသည္။ သား ၃ ဦး၊ သမီး ၂ ဦး ထြန္းကားသည္။ သားႀကီး ေရဒီယိုအဆိုေက်ာ္ စိုးမိုးလြင္ႏွင့္ သားလတ္ေရဒီယိုအဆိုေက်ာ္ မိုးမင္းဝင္း တို႔ကို မႏၱေလးၿမိဳ႕ စၾကာႏြယ္စင္ရပ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး သားငယ္ ခင္ေမာင္သန္း၊ သမီးႀကီး ေရဒီယိုအဆိုေက်ာ္ ဇာဇာမိုးမင္းႏွင့္ သမီးငယ္ ၾကဴၾကေဆြတို႔ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေက်ာက္ေျမာင္းရပ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။
၁၉၄၂-ခုႏွစ္ ဂ်ပန္မ်ားဝင္ေရာက္လာစဥ္ ဘီအိုင္ေအ က ဖြဲ႕စည္း ေပးသည့္ ၿမိဳ႕ရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕တြင္ အဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦးျဖစ္လာသည္။ ၿမိဳ႕ရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕မွ ထပ္ဆင့္ဖြဲ႕စည္းသည့္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တြင္လည္း တပ္စုမွဴးတစ္ဦးျဖစ္သည္။ တပ္စုမွဴးဘဝတြင္ ေကာလင္းၿမိဳ႕တစ္ဝိုက္၌ ဆိုးခိုးတိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္ေနၾကသည္မ်ားကို ႏွိမ္နင္းခဲ့သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ေသာ ဘီအိုင္ေအတပ္ ေကာလင္းၿမိဳ႕ သို႔ေရာက္ရွိစဥ္ မ်က္ႏွာစံုညီေတြ႕ဆံုရာ၌ ၿမိဳ႕ရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ လံုျခံဳေရး ကိစၥမ်ားအတြက္ လမ္းၫႊန္မႈခံယူသည္။ ထိုစဥ္ ရာဇဝတ္တရားစီရင္ေရး အဖြဲ႕ ၉ ဦးတြင္ တစ္ဦးအျဖစ္ ပါဝင္သည္။ ေဒါက္တာဘေမာ္အစိုးရ တက္လာသည္အထိ ေပးအပ္သည့္တာဝန္မ်ား ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္ အေမရိကန္ ျပန္လည္ထိုးစစ္ဆင္လာသည့္အခါ မိသားစုသည္ ကန္႔ဘလူၿမိဳ႕နယ္ ဘုတ္ေတာေက်းရြာသို႔ ေရာက္သြားသည္။ ဦးကိုကိုေလး ကား စစ္ေျပးမ်ားစုေဝးရာ အမရပူရၿမိဳ႕နယ္ ဘံုးအိုးေက်းရြာသို႔ ေရာက္သြား သည္။ အာရွလူငယ္ဖြဲ႕စည္းရာတြင္ တြဲဖက္စာၾကည့္တိုက္မွဴးျဖစ္ခဲ့သည္။ ဖဆပလမွ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးတပ္သားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္သူမ်ားတြင္ တစ္ဦး အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့သည္။
ဖဆပလမွ ဦးကိုကိုေလးအား (၁) ဂ်ပန္တို႔လႈပ္ရွားမႈအေျခအေနကို မ်က္ျခည္မျပတ္ စံုစမ္းအစီရင္ခံရန္ (၂) ရႏိုင္သမွ် လက္နက္စုေဆာင္း ရွာေဖြရန္ (၃) အထက္မွဆင္းလာသည့္ အဂၤလိပ္တပ္ဦးႏွင့္ ဆက္သြယ္ၿပီး (က) ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ ကူညီရန္ (ခ) ေဆးဝါးေထာက္ပံ့ကူညီ ရန္ (ဂ) ပူးေပါင္းတိုက္ခိုက္ရန္တို႔အတြက္ ေဆြးေႏြးအစီရင္ခံရမည္ဟူသည့္ တာဝန္မ်ားေပးခဲ့သည္။
ဦးကိုကိုေလးသည္ အဂၤလိပ္စစ္အေျပးတြင္ စြန္႔ပစ္ခဲ့သည့္ က်ည္ဆန္မ်ားကို ေကာလင္းတြင္ လွ်ိဳ႕ဝွက္စုေဆာင္းသည္။ ရရွိသည့္ က်ည္ဆန္မ်ားကို ဗိုလ္မွဴးဗထူးတပ္သို႔ ေပးအပ္ႏိုင္ေၾကာင္းသိရသည္။
အင္ဖာတမူးမွ ခ်ီတက္လာသည့္ ၁၄ နံပါတ္တပ္မေတာ္မွ ခြဲထြက္ ၿပီး ေရႊဘိုသို႔ ဦးတည္ခ်ီတက္မည့္ တပ္ခြဲအမွတ္(၃၃) တပ္မႀကီး(၂)ႏွင့္ ကန္႔ဘလူၿမိဳ႕နယ္ ကြ်န္းလွၿမိဳ႕ေခ်ာင္းေကြ႕ ဇီးေတာရြာတို႔အနီး စခန္းခ်သည့္ အဂၤလိပ္တပ္သို႔ ဂ်ပန္မ်ားၾကားမွျဖတ္၍ အေရာက္သြား ဆက္သြယ္ ေဆြးေႏြးသည္။ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားကို ဆိုင္ရာသို႔ သတင္းပို႔ အစီရင္ခံခဲ့ သည္။
စစ္ၿပီးေခတ္ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ ဖဆပလ ေပၚေပါက္လာသည့္အခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ လမ္းၫႊန္မႈျဖင့္ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္က ဦးေဆာင္၍ ဗမာမြတ္စလင္မ္ကြန္ဂရက္ကို ဖြဲ႕စည္းသည္။ ထိုဗမာမြတ္စလင္မ္ကြန္ဂရက္ (ဗ၊မ၊က)အဖြဲ႕တြင္ မႏၱေလး ခ႐ိုင္ အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။ ဗမက သည္ ဖဆပလ တပ္ေပါင္းစုတြင္ တပ္တစ္တပ္အျဖစ္ပါဝင္သျဖင့္ ဦးကိုကိုေလးသည္ မႏၱေလးခ႐ိုင္ ဖဆပလ ဦးစီးကိုယ္စားလွယ္ ၃-ဦးတြင္ တစ္ဦးအျဖစ္ ပါဝင္သည္။
ဆရာသည္ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ မိသားစုႏွင့္အတူ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ခ႐ိုင္ ဗမကအဖြဲ႕ အတြင္းေရးမႉး၊ ရန္ကုန္ခ႐ိုင္ ဖဆပလဦးစီးကိုယ္စားလွယ္ တာဝန္မ်ား ယူခဲ့သည္။ ၁၉၅၂ မွ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္အတြင္း ရန္ကုန္ျမဴနီစီပယ္ဗဟိုအတိုင္ပင္ခံအဖြဲ႕ဝင္၊ ရန္ကုန္စံျပေထာင္ ႀကီး အုပ္ခ်ဳပ္မႈအဖြဲ႕ဝင္၊ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီး အၾကံေပးအဖြဲ႕ဝင္စသည့္ တာဝန္မ်ား ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
၁၉၅၆ ခုႏွစ္ ဗမကဖ်က္သိမ္းရစဥ္ ေပၚေပါက္သည့္ ဗမက(သစ္) တြင္ ဌာနခ်ဳပ္အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးျဖစ္သည္။ ေနာင္တြင္ ဗမက(သစ္) သည္ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ပသီအမ်ိဳးသားကြန္ဂရက္ ဗပက ျဖစ္လာသည္။ ဗပကအဖြဲ႕သည္ ပမညတ တပ္ေပါင္းစုတြင္ ပါဝင္သည့္အခါ ပမညတ ဗဟို သဘာပတိအဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ပမညတ ဌာနခ်ဳပ္မွ တာဝန္ေပးခ်က္ အရ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ ျမဴနီစီပယ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္(၁၅) (ဆူးေလဘုရားလမ္းႏွင့္သိမ္ျဖဴလမ္းၾကား)မွ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပသည့္အခါ ရန္ကုန္ အလယ္ပိုင္း မဲဆႏၵနယ္တြင္ သန္႔ရွင္းအမတ္ေလာင္း ဝန္ႀကီးေဟာင္း ဦးရာရွစ္၊ တည္ၿမဲအမတ္ေလာင္း ဝန္ႀကီးဦးခင္ေမာင္လတ္တို႔ႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ ရန္ ပမညတ ဗဟိုသဘာပတိအဖြဲ႕မွ တာဝန္ေပးသည္။ ပမညတ အမတ္ ေလာင္းအျဖစ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့သည္။ အေရြးမခံရပါ။
၁၉၆၃ ခုႏွစ္တြင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး မ်က္ႏွာစံုညီ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးရန္ ဖိတ္ေခၚသည္။ ထိုပြဲေအာင္ျမင္မႈကို ေရွ႕႐ႈေဆာင္ရြက္မည့္ ဗဟိုေကာ္မတီကိုဖြဲ႕သည့္အခါ အဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦးအျဖစ္ က်ရာတာဝန္ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ မ်ား ပ်က္ျပားသြားသည့္အခါ ႏိုင္ငံေရးသမားအျဖစ္မွ အနားယူခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ပါတီေကာင္စီတို႔မွ ေပးအပ္လာသည့္ ရပ္ေရးရြာေရး၊ လူမႈေရး တို႔ကိုကား အၿမဲေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။
ေနာက္ပိုင္းတြင္ တိုင္းရင္းမြတ္စလင္မ္တို႔၏ စာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ ဆိုင္ရာမ်ားတြင္ ပိုမိုပါဝင္အားေပးသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ၁၉၇၄ ခု ႏိုဝင္ဘာ လတြင္က်င္းပသည့္ အစၥလာမ္ဓမၼဗိမာန္ ဆယ္ႏွစ္ပတ္လည္ အခမ္းအနား ႏွင့္ပဏာမညႇိႏိႈင္းပြဲတြင္ ဟာဂ်ီဦးဘခ်စ္၊ ပသီဦးေက်ာ္ျမင့္တို႔ႏွင့္အတူ အခမ္း အနားမွဴးအျဖစ္ တာဝန္ယူသည့္။ ဓမၼဗိမာန္ဝန္ထမ္းအျဖစ္ ၆ႏွစ္တာ ေဆာင္ရြက္ၿပီး အခါအားေလ်ာ္စြာ ေဟာေျပာပို႔ခ်သည္။ ၁၉၇၃ ခု ဓမၼဗိမာန္ ၌ေဟာၾကားေသာ ေဟာေျပာခ်က္ ၃-ရပ္သည္ ပရိသတ္ အထူးႏွစ္သက္ အားေပးမႈ ခံယူရသည္။ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေျမာက္ ဓမၼဗိမာန္ မဂၢဇင္းတြင္ ေဟာေျပာခ်က္ ၃-ရပ္ကို ထပ္မံေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ဆရာသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ၂၈-ႏွစ္ ေနထိုင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၇၈ ခုႏွစ္တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ေျပာင္းေရႊ႕ၿပီး စၾကာႏြယ္စင္ရပ္ ဟမီဒီယာ စၾကာ ေတာင္ဗလီဝင္း၊ ၇၅ လမ္း(၃၄-၃၅ ၾကား)တြင္ ေနထိုင္ခဲ့ပါသည္။
ဤတြင္ ဆရာ၏ စာေပဘဝကို ေလ့လာတင္ျပလိုပါသည္။ ဆရာ သည္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ရြယ္ကစတင္ၿပီး စာဖတ္ဝါသနာပါခဲ့သည္။ စာဖတ္ သက္ ႏွစ္ႏွစ္ခန္႔အၾကာ နဂါးနီစာအုပ္အသင္းေပၚလာသျဖင့္ အသင္းဝင္ ခဲ့သည္။ နဂါးနီအသင္းထုတ္ စာအုပ္မ်ားသည္ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္၊ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္မ်ား တက္ျြကေစသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္း မွာပင္ ဆရာသည္ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ႏွင့္ ရင္းႏွီးလာသည္။ လင္းယုန္ ဂ်ာနယ္ ဝိုင္းေတာ္သားျဖစ္လာသည္။ လင္းယုန္ဂ်ာနယ္တြင္ ေရထမ္း သမားႀကီး ဦးေလး ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆာင္းပါးကို စတင္ေရးခဲ့သည္။
၁၉၅၂ ခုတြင္ ဗမကဌာနခ်ဳပ္မွ ႏွစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ထုတ္ ဗမကအသံ စာေစာင္တြင္ ဆက္လက္ေရးသည္။ ထို႔ေနာက္ ျပည္သူ႔ဂ်ာနယ္၊ ႐ႈေဒါင့္၊ ေရာင္ျခည္ဦး၊ ႐ႈမဝႏွင့္ ေၾကးမံုသတင္းစာတို႔တြင္ ပါဝင္ေရး သားခဲ့သည္။ ေဆာင္းပါးေပါင္း ၅၀ ခန္႔ရွိသည္။
လံုးခ်င္းအျဖစ္ ဗမာမြတ္စလင္ လူမ်ိဳးစုျပႆနာ(၁၉၆၀)၊ ဆိုရွယ္လစ္စီးပြားေရးျပႆနာ၊ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးမွတ္တမ္း၊ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးေရးနဲ႔ ကြ်န္ေတာ့္ကိုယ္ေတြ႕၊ ေခတ္ငါးေခတ္နဲ႔ လူတန္းစားျပႆနာ၊ အခက္အခဲဆံုး၏ မူလဇစ္ျမစ္၊ အရင္းရွင္ စနစ္ဆိုတာဘာလဲ၊ ဆိုရွယ္လစ္အျမင္ျဖင့္ သံုးသပ္ခ်က္မ်ား၊ ဦးႏုနဲ႔ အာဏာျပႆနာ၊ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ တ႐ုပ္ျဖဴဗိုလ္ခ်ဳပ္ စသည့္ လံုးခ်င္းမ်ားႏွင့္ အျခားလံုးခ်င္း ၁၄ အုပ္ခန္႔ ေရးသားထုတ္ေဝခဲ့သည္။
လူတန္းစားျပႆနာကို အားသန္သျဖင့္ လူတန္းစားအျမင္ျဖင့္သာ ေရးသားေနရာမွ ျမန္မာ့သမိုင္းေၾကာင္းဘက္သို႔ လမ္းေျပာင္းခဲ့သည္။ ႐ုပ္ရွင္ခ်စ္သူမဂၢဇင္း၊ ျမန္မာ့အလင္း၊ ဗိုလ္တေထာင္ႏွင့္ မႏၱေလး ဟံသာဝတီသတင္းစာတို႔တြင္ ေဆာင္းပါးမ်ား ဆက္လက္ေရးသားသည္။
လင္းယုန္ဂ်ာနယ္တြင္ ေရႊလင္းေမာင္၊ ဗပကအသံတြင္ မွ်ားနက္၊ ေၾကးမံုသတင္းစာတြင္ ကိိုကိုေလးႏွင့္ ေရႊညာသား ကေလာင္အမည္ျဖင့္ ေရးသည္။ ပထမဆံုးလံုးခ်င္းစာအုပ္တြင္ ကိုကိုေလး(ဗပက)သစ္ ကေလာင္ အမည္ကိုသံုးၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္လံုးခ်င္းတြင္ ကိုကိုေလး(ဗပက)ဟု ကေလာင္အမည္ကို သံုးခဲ့သည္။ ကိုယ္တိုင္ပါဝင္ တာဝန္ယူေနရသည့္ အဖြဲ႕အစည္းအမည္မ်ားႏွင့္ ဝိေသသျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ ႐ုပ္ရွင္ခ်စ္သူမဂၢဇင္း ပါ တို႔ပိုင္တဲ့ေျမ အခန္းဆက္ေဆာင္းပါးမွစၿပီး ပသီကိုကိုေလး ကေလာင္အမည္ကို အသံုးျပဳခဲ့သည္။
လက္ရာမ်ားအနက္ တိုင္းရင္းမြတ္စလင္စာေပက႑ကို သီးျခား စုစည္းလွ်င္ ဗမကအသံစာေစာင္မွ အစျပဳသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ ရန္ကုန္ခ႐ိုင္ ဗမကအတြင္းေရးမွဴးဘဝ ျမန္မာ့အသံမွထုတ္လႊင့္ သည့္ ၁၄၂၈ႀကိမ္ေျမာက္ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္သခင္ေမြးေန႔မိန္႔ခြန္းမွ လြဲ၍ အျခားစာအုပ္စာတမ္းမ်ားသည္ အမ်ိဳးသားေရးကိုသာ ဦးတည္သည္။ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ ပီျပင္ေအာင္ဖြင့္ဆိုသည္။ ယင္းတို႔အနက္ ဗမာမြတ္စလင္ လူမ်ိဳးစုျပႆနာစာအုပ္သည္ ထင္ရွားပါသည္။
၁၉၇၂ ခု၊ ဒီဇင္ဘာလထုတ္ အစၥလာမ့္အလင္းစာေစာင္ အမွတ္ ၂ တြင္ သမိုင္းမွ မွတ္တမ္းတစ္ခု ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆာင္းပါးေရးသား တင္ျပသည္။ ေရစႀကိဳခံုေတာ္ျဖတ္ထံုးလာ ငျမတ္ေထြး သမီး မိရမၻီႏွင့္ ငဦးတို႔ အိမ္ေထာင္မႈျဖတ္ထံုးကို အစၥလာမ္ဘာသာအရ ဆံုးျဖတ္ခြင့္ေပး ေၾကာင္း ရွင္းျပထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဗဒံုမင္းတရားႀကီး လက္ထက္ေတာ္မွ စတင္၍ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ သာဓကမွတ္တမ္းတစ္ရပ္ကို ေဖာ္ျပ ျခင္းျဖစ္သည္။
၁၉၇၆ ခုႏွစ္တြင္ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသမီးသာသနာ့ရိပ္သာ ဥကၠ႒၏ ေမတၲာရပ္ခံခ်က္အရ သာသနာ့ရိပ္သာ ေငြရတုအထိမ္းအမွတ္ မြတ္စလင္ အမ်ိဳးသမီးသာသနာ့ရိပ္သာ ၂၅-ႏွစ္ေျမာက္ ေငြရတုစာတမ္းကို ျပဳစုသည္။ သမိုင္းဝင္ဓာတ္ပံုအေထာက္အထားမ်ား ပါဝင္သည္။ အခ်က္ အလက္ စံုလင္သည္။
၁၉၇၉ ခု ေဖေဖာ္ဝါရီလထုတ္ ၁၄၅၂ ႀကိမ္ေျမာက္ မဟာတမန္ ေတာ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ အစၥလာမ္ေန႔ျမတ္စာေစာင္တြင္ အတိတ္၊ ပစၥဳပၸန္၊ အနာဂတ္ႏွင့္ အစၥလာမ္သာသနာ ဟူေသာေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆာင္းပါး တင္ျပသည္။ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္သည္ အတိတ္၊ ပစၥဳပၸန္ႏွင့္ အနာဂတ္ကို ပါ လမ္းၫႊန္သည္။ ပစၥဳပၸန္ႏွင့္အနာဂတ္သည္ သိပၸံေခတ္ ျဖစ္သည္။ ေရွ႕သို႔တိုးတက္ေနသည္။ မေလ့လာလွ်င္ ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲ သာသနာ ျဖစ္မည္။ သာသနာ့အမွန္တရားကို တိတိက်က်ေဖာ္လွစ္ရန္ လိုလာသည္။ က်ယ္ဝန္းလွသည့္ သာသနာကို က်ဥ္းက်ဥ္းၾကပ္ၾကပ္ ျဖစ္ေအာင္ ျပဳလုပ္လွ်င္ အနာဂတ္မွာ ရင္ေလးဖြယ္ျဖစ္လာမည္ကို သတိ ေပးတင္ျပထားသည္။
အစၥလာမ္စာေစာင္တြင္ သမိုင္းတစ္ေကြ႕မွ တရားစီရင္မႈအခ်ိဳ႕ ေဆာင္းပါး ပါရွိသည္။ ေရစႀကိဳဇာတိ ျမန္မာပညာရွိ ရႏၱမိတ္ေက်ာ္ထင္ ဘြဲ႕ခံ ခံုေတာ္ဦးမိႈင္း စီရင္ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည့္ အစၥလာမ္သာသနာဝင္တို႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ တရားစီရင္မႈျဖတ္ထံုး ၂-ခုကို တင္ျပထားသည္။ ကုန္ေရာင္းဝယ္မႈဆိုင္ရာ တရားစီရင္ျဖတ္ထံုးႏွင့္ လက္ေရာက္မႈ တရားစီရင္ျဖတ္ထံုးတို႔ ျဖစ္သည္။ ကုန္ေရာင္းဝယ္မႈဆိုင္ရာတရားသည္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ငဗာဝါႏွင့္ငဇိနတို႔ အေရာင္းအဝယ္ကိစၥ အခ်င္း မ်ားမႈျဖစ္သည္။ လက္ေရာက္မႈတရားသည္ ကိုယ္ဝန္သည္မိေကာင္းသာကို အီစမံတို႔ သားအမိက ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ဆံပင္ဆြဲ ႐ိုက္ပုတ္သျဖင့္ မိေကာင္းသာ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ရသည့္အမႈျဖစ္သည္။ သက္ဆိုင္ရာဘာသာ တရားစီရင္မႈႏွင့္ သက္ေသျပရန္ မစီရင္သာလွ်င္ က်မ္းက်ိန္စစ္ေဆးသည့္ ဓေလ့မ်ားကို သိရသည္။
၁၉၈၄-ခုထုတ္ အစၥလာမ္ဓမၼဗိမာန္ ႏွစ္ ၂၀-ေျမာက္ အထူးထုတ္ စာေစာင္တြင္ ယခင္က ဓမၼဗိမာန္၌ေဟာၾကားခဲ့သည့္ ေဟာၾကားခ်က္ သံုးရပ္အျပည့္အစံုကို တစ္ေပါင္းတည္း ျပန္လည္ေဖာ္ျပသည္။ ေဟာၾကား ခ်က္ သံုးရပ္အနက္ ပထမေခါင္းစဥ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အစၥလာမ္ သာသနာ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ အစၥလာမ္သာသနာသည္ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ေပါင္း ၁၃၀ဝေက်ာ္မွ စတင္ေရာက္ရွိပံု၊ တိုင္းျပည္တာဝန္ကို သစၥာရွိစြာ ထမ္းေဆာင္ၾကပံု၊ သူေကာင္းျပဳခံခဲ့ၾကရပံုမ်ားကို ေဖာ္ျပသည္။ အဂၤလန္ ႏိုင္ငံ ႏွင္းဆီစစ္ပြဲမွ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ေနဝင္ခ်ိန္အထိ သမိုင္းကို ကမၻာ့ သမိုင္းအေထာက္အထား၊ ျမန္မာ့သမိုင္းအကိုးအကားမ်ားျဖင့္ ရွင္းျပထား သည္။ တိုင္းရင္းသား အစၥလာမ္သာသနာဝင္မ်ားသည္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုမွ ေရာေႏွာေပါက္ဖြားလာေသာ မ်ိဳးဆက္ပြားမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း နိဂံုးျပဳ ထားသည္။
ဒုတိယေခါင္းစဥ္သည္ အစၥလာမ္သာသနာႏွင့္ ျမန္မာစာေပ ျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းမြတ္စလင္မ်ားသည္ မိမိတို႔သာသနာကို ျမန္မာစာေပ ျဖင့္ တိုးတက္ေအာင္ ၾကံေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဗဒံုမင္းတရားလက္ထက္ စာဆိုေတာ္ ေရႊေတာင္သာဂသူ ဦးႏု၏ ႀကိဳးပမ္းခ်က္မ်ားသည္ ထင္ရွား သည့္သာဓကျဖစ္သည္။ စာဆိုသည္ မင္းႀကီးကိုပင္ အစၥလာမ့္အႏွစ္သာရ မ်ားကို ေဖာ္ျပသည့္ သံေတာ္ဦးတင္က်မ္းျဖင့္ သာသနာျပဳခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပသည္။
မင္းတုန္းမင္းတရားလက္ထက္ ျမတ္ဆုရလကၤာက်မ္းျပဳ ဟာဂ်ီမွန္၊ ေျမထူးၿမိဳ႕မွ သခင္ႀကီးဦးေရႊေတာင္၊ မွန္စီေရႊခ်ဗလီႀကီးေလးလံုးအေၾကာင္း ကို စပ္ဆိုသူ ဦးေရႊျဖဴႏွင့္ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္ကို ပထမဆံုး ဘာသာျပန္ ဆိုသူ ဦးကာလူတို႔၏ ျမန္မာမႈျပဳစြမ္းအားကို ေဖာ္ျပသည္။ ျမန္မာစာေပျဖင့္ သာသနာျပဳခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ဝ ေက်ာ္ခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာစာေပ သမိုင္းတြင္ ေနရာေပ်ာက္ေနသည္။ ေနရာမွန္ရရွိရန္ ဝိုင္းဝန္းထိန္းသိမ္း ေဖာ္ထုတ္ၾကရန္ နိဂံုးတြင္ ႏိႈးေဆာ္တင္ျပထားသည္။
တတိယေခါင္းစဥ္သည္ အစၥလာမ္သာသနာႏွင့္ သမိုင္းမွ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈျဖစ္သည္။ ျမန္မာစာေပျဖင့္ သာသနာျပဳျခင္းကို ဆန္႔က်င္႐ႈတ္ခ်ထိုးႏွက္ပံုမ်ား တင္ျပထားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သူ႔ကြ်န္ ဘဝ ေရာက္သည့္အခါ တိုင္းတစ္ပါးယဥ္ေက်းမႈလႊမ္းမိုးခံရသည္။ သာသနာ ေရးတြင္ အရွိန္အဝါအႀကီးဆံုးပုဂၢိဳလ္က ျမန္မာစာကို အလႅာဟ္ မႏွစ္သက္၊ သာသနာဖ်က္စာျဖစ္သည္ဟု ႐ႈတ္ခ်ခဲ့သည္။ အမွန္မွာ အိႏၵိယယဥ္ေက်းမႈ ထူေထာင္ေရး၊ အိႏၵိယဩဇာလႊမ္းမိုးေရး ႀကိဳးပမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရး အရ တိုင္းတစ္ပါးသားတို႔ အျမတ္ထုတ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာမြတ္စလင္တို႔ မ်ားစြာနစ္နာခဲ့ၾကရသည္။
၁၉၂၉-ခုႏွစ္ ပဲခူးၿမိဳ႕တြင္က်င္းပေသာ ပညာေရးကြန္ဖရင့္၌ ျမန္မာ စာေပ အဓိကထားရန္ ႀကိဳးပမ္းေသာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတစ္လႊား ဂယက္ႀကီးစြာ ႐ိုက္ခတ္ေစခဲ့သည္။ သတင္းစာမ်ားကပင္ ေထာက္ခံေရးသားၾကသည္။ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားက သာသနာေရးကို မည္သည့္ယဥ္ေက်းမႈေအာက္မွ် အေရာက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုစည္း႐ံုးၾကသည္။
ယခုေသာ္ ေျပာင္ေျမာက္ခဲ့သည့္ အတိတ္ကသမိုင္းေၾကာင္းကို ျပန္ေလွ်ာက္ေနၾကသည္။ က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ကို ျမန္မာဘာသာ ျပန္ဆိုၿပီးစီးခဲ့သည္။ အစၥလာမ္သာသနာကို ျမန္မာစာေပႏွင့္ဆက္ႏြယ္ေပး သည့္ ကေလာင္သစ္မ်ား တိုးတက္လာေနသည္ဟု တင္ျပသည္။ နိဂံုးတြင္ အတိတ္က ျဖစ္ရပ္မ်ားမွ သင္ခန္းစာယူၾကရန္ ျပႆနာမ်ား ရွိေနေသး ေၾကာင္း သတိျပဳၾကရန္ ႏိႈးေဆာ္တင္ျပထားသည္။
၁၉၈၇-ခုထုတ္ မိုးစင္ၾကယ္မဂၢဇင္းတြင္ အနာဂတ္စာဆိုသမိုင္း တို႔မွာပါေစခ်င္သည္ ေဆာင္းပါးပါရွိသည္။ ပုဂံေခတ္မွကုန္းေဘာင္ေခတ္ ဒုတိယပိုင္းအထိ ျမန္မာစာေပသမိုင္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္ကို တင္ျပသည္။ ၿပီးမွ ျမန္မာစာေပသမိုင္းတြင္ မွတ္တမ္းတင္ျခင္းမခံရေသးသည့္ ဗဒံုမင္းတရား ႀကီးလက္ထက္ စာဆိုႀကီးေရႊေတာင္သာဂသူဦးႏု၊ မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး လက္ထက္ ျမတ္ဆုရလကၤာစာဆို ဟာဂ်ီမွန္၊ သီေပါမင္းတရားလက္ထက္ ေျမထူးၿမိဳ႕ရွိ ဂိုဏ္းသခင္ႀကီး ဦးေရႊေတာင္စသည့္ တိုင္းရင္းမြတ္စလင္ စာဆိုႀကီးမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္တင္ျပသည္။ ေနာင္ျပဳစုမည့္ ျမန္မာစာေပသမိုင္း တြင္ ယခင္က က်န္ေနေသးသည့္ အဆိုပါစာဆိုႀကီးမ်ားအေၾကာင္း ပါေစ ခ်င္သည္ဟု ေစတနာဆႏၵ တင္ျပထားသည္။
၁၉၉၂-ခု ေမလထုတ္ မိုးေသာက္ၾကယ္မဂၢဇင္းတြင္ ဒိုးပတ္ဆရာ ႀကီး စိန္ေဒၚလာ ေခၚ ဦးအပၸဒြလႅာ ေဆာင္းပါး ပါရွိသည္။ ဦးစြာ ျမန္မာ့ ဒိုးပတ္ဝိုင္းအေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။ ဆက္လက္ၿပီး ေကာလင္းၿမိဳ႕မွ နာမည္ႀကီး ဒိုးပတ္ဆရာႀကီး စိန္ေဒၚလာ ေခၚ ဦးအပၸဒြလႅာကို ဘက္စံု ထူးခြ်န္သည့္ အႏုပညာရွင္ႀကီးအျဖစ္ ေဖာ္က်ဴးထားသည္။ စိန္ေဒၚလာကို ဆိုင္းမွာေတာ့ စိန္ေဗဒါ၊ ဒိုးပတ္မွာေတာ့ စိန္ေဒၚလာ ဟု ေျပာစမွတ္ ျပဳၾကရသည့္ အႏုပညာရွင္ႀကီးျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပသည္။
၁၉၉၅-ခု မိုးေသာက္ၾကယ္မဂၢဇင္းတြင္ ဦးေရႊယြန္း(ၿမိတ္)ႏွင့္ စာေပေရစီးေၾကာင္း ကိုေဖာ္ျပသည္။ မႏၱေလးေခတ္ ၿမိတ္ၿမိဳ႕ ကံေကာင္းရပ္ သူႀကီး႐ိုးမွ ဆင္းသက္လာေသာ ဥပေဒပညာရွင္ႀကီး ဦးေရႊယြန္း၏ဘဝႏွင့္ စာေပအေၾကာင္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳးအတြက္ အက်ိဳးျပဳသည့္ တိုင္းရင္း မြတ္စလင္ ဥပေဒက်မ္းျပဳပညာေက်ာ္အျဖစ္ ေလ့လာတင္ျပထားသည္။
ဆရာသည္ စာေပသမိုင္းဆိုင္ရာ သုတရဖြယ္ေဆာင္းပါးမ်ားသာမက ဝတၴဳရွည္ေရး၍ ရသစာေပဖန္တီးမႈ ျပဳခဲ့ပါသည္။ ၁၉၉၄-ခု လျပည္ဝန္း စာေစာင္တြင္ ခြင့္လႊတ္ပါ မေလးႏြယ္ အခန္းဆက္ဝတၴဳရွည္ပါရွိသည္။ ဝတၴဳတြင္ ၁၉၃၆-၄၆ ကာလ ေကာလင္းၿမိဳ႕ႏွင့္ မႏၱေလးၿမိဳ႕တစ္ဝိုက္ကို ကာလေဒသေနာက္ခံအျဖစ္ ေရးဖြဲ႕သည္။ ေခတ္ယဥ္ေက်းမႈလႊမ္းမိုးမႈ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ဂယက္႐ိုက္မႈၾကား လႈပ္ရွားေနရရွာေသာ ဇာတ္ေဆာင္ႏွင့္ သူငယ္ခ်င္းမ်ား၏ လူငယ္ဘာဝဇာတ္လမ္းျဖစ္သည္။ ခ်စ္ရ လြမ္းရ တမ္းတ ရသူတို႔ လြမ္းေမာဖြယ္ဘဝကို ခံစားရင္း ေလာကအျမင္ရေစသည့္ဝတၴဳ ျဖစ္သည္။ (ဆက္ရန္ရွိေသာ ဇာတ္လမ္းမ်ားျဖင့္ လံုးခ်င္းထုတ္ရန္ ရည္ရြယ္ သည္ဟု သိရသည္။)
၁၉၉၆-ခုႏွစ္တြင္ထုတ္ေဝေသာ အစၥလာမ္ဓမၼဗိမာန္ ႏွစ္ ၃၀ ျပည့္ အထူးထုတ္စာေစာင္ အတၴဳပၸတၲိက႑တြင္ ပသီကိုေလးသိေသာ သီရိ ကိုေလးအေၾကာင္း တင္ျပသည္။ အမ်ိဳးသားေရး၊ သာသနာ့အေရး၊ ရပ္ေရးရြာေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ သီရိဦးကိုေလးအေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၅၁-ခု စတင္ေတြ႕ဆံုသည္မွ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ အဂၢမဟာပ႑ိတ ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက ပ်ံလြန္ေတာ္မူသည့္ကာလအထိ ေအာက္ေမ့တသဖြယ္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ထားသည္။ ကြ်န္ေတာ္ႏွင့္ သီရိ ကိုေလး စတင္ေတြ႕ၾကျခင္း၊ ဗမကႏွင့္ႏိုင္ငံေရး၊ ဟိႏၵဴစတန္နီစကား၊ အူရဒူစာေပႏွင့္ ျမန္မာစာေပ၊ သူႏွင့္ကြ်န္ေတာ္ လမ္းခြဲၾကရသည္၊ ျပန္လည္ ဆံုၾကရသည္၊ အစၥလာမ္ဓမၼဗိမာန္ႏွင့္ သီရိကိုေလး၊ သူသည္ အႏုပညာ သမား၊ သူသည္ တရားေဟာဆရာ မလုပ္၊ ရတုဆရာ ကဗ်ာဆရာ သီရိကိုေလးမွ ပသီကိုေလးသို႔ ေနာက္ဆံုးေပးစာဟူ၍ ေခါင္းစဥ္ငယ္မ်ား ကန္႔ကာ လြမ္းဆြတ္တသ သတိရဖြယ္ တင္ျပထားသည္။ သီရိကိုေလး၏ ပံုရိပ္လႊာ ေပၚလြင္ေစသည္။
ဆရာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္အစၥလာမ္သာသနာ သမိုင္းက်မ္းကို စာကူးစက္ျဖင့္ မိတၱဴပြားျဖန္႔ေဝသည္။ အၾကံျပဳေဝဖန္ခ်က္ ေတာင္းသည္။ က်မ္းတြင္
(၁) ေရွးဦးျမန္မာႏိုင္ငံ
(၂) အရင္းရွင္ေခတ္ဦး ျမန္မာႏိုင္ငံ
(၃) ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ
(၄) ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးေခတ္ဟူ၍ အခန္း ၄ ခန္း ပါဝင္သည္။
အခန္း(၁) တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပထဝီအေနအထား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႕ အဆက္အႏြယ္မ်ားဟူ၍ ေခါင္းစဥ္ငယ္ ၂-ခု၊ စာ ၆-မ်က္ႏွာပါဝင္သည္။
အခန္း(၂)တြင္ ဥေရာပတိုက္သားတို႔ေရာက္ရွိလာျခင္းမွ ျမန္မာ ဘုရင္မ်ားေခတ္ ေျမႇာက္စားခံရသည့္ ပသီမ်ားအထိ ေခါင္းစဥ္ငယ္ ၇-ခု၊ စာ ၃၃-မ်က္ႏွာ ပါဝင္သည္။
အခန္း(၃)တြင္ က်ဴးေက်ာ္ရန္စခဲ့သည့္ နယ္ခ်ဲ႕သမားမ်ားမွ ဂ်ပန္ ေပးသည့္လြတ္လပ္ေရးအထိ ေခါင္းစဥ္ငယ္ ၂၅-ခု၊ စာ ၁၀၃-မ်က္ႏွာ ပါဝင္သည္။
အခန္း(၄)တြင္ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈမွ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ဖ်က္သိမ္း ၾကျခင္းအထိ ေခါင္းစဥ္ငယ္ ၃၈-ခု၊ စာ ၁၉၇-မ်က္ႏွာ ပါဝင္သည္။
အခန္း၄-ခန္းတြင္ ေခါင္းစဥ္ငယ္ေပါင္း ၇၂-ခု၊ စာမ်က္ႏွာေပါင္း ၃၃၉-မ်က္ႏွာ ပါဝင္သည္။ ေနာက္ဆက္တြဲ က မွ စ အထိ ၆ မ်ိဳး ေဖာ္ျပသည္။
ေနာက္ဆက္တြဲ(က)သည္ ၁၉၃၅ ခု ဧၿပီလထုတ္ ျမန္မာ့အလင္း ႏွစ္သစ္မဂၤလာသတင္းစာလာ အမတ္မင္းဦးဘိုးခိုင္ေရးသည့္ ျမန္မာ မြတ္စလင္ ေဆာင္းပါး။
ေနာက္ဆက္တြဲ(ခ)သည္ ႏိုင္ငံ့တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ ဗမာ မြတ္စလင္မ်ားႏွင့္ က်ဆံုးခဲ့သည္ ဗမာမြတ္စလင္မ်ား အမည္စာရင္း။
ေနာက္ဆက္တြဲ(ဂ)သည္ ဗမာမြတ္စလင္ အမ်ိဳးသမီးလႈပ္ရွားမႈ သမိုင္း။
ေနာက္ဆက္တြဲ(ဃ)သည္ ဦးဟာရြန္ ႀ.ဗ ေရး ေဇဒဘာဒီတို႔၏ ျပႆနာကိစၥရပ္။
ေနာက္ဆက္တြဲ(င)သည္ နဂါးနီတိုက္ထုတ္ ကုလားဗမာတိုက္ပြဲ။
ေနာက္ဆက္တြဲ(စ)သည္ ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးသည့္ မြတ္စလင္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သီခ်င္းမ်ား ျဖစ္သည္။
ေနာက္ဆက္တြဲ (က)မွ(စ)အထိ စုစုေပါင္း စာမ်က္ႏွာ-၅၀ ပါဝင္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အစၥလာမ္သာသနာက်မ္းသည္ သမိုင္းက်မ္းျဖစ္သည္ ႏွင့္အညီ အခ်က္အလက္ အားျပဳသည္။ အေထာက္အထားမ်ား၊ က်မ္းကိုး မ်ားအျဖစ္ မွန္နန္းရာဇဝင္၊ ကုန္းေဘာင္ဇာတ္ မဟာရာဇဝင္၊ ပုသိမ္ ရာဇဝင္၊ ျမန္မာမင္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုစာတမ္း၊ ဦးဘသန္း၊ ဦးၾကည္၊ မစၥတာ ေကာက္၊ မစၥတာ ဟာေဗး စသူတို႔၏ ရာဇဝင္က်မ္းမ်ား၊ ပါတီဌာနခ်ဳပ္ ထုတ္ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား၊ အသင္းအဖြဲ႕မွတ္တမ္းမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာက႑ တိုင္းတြင္ ကိုးကားေဖာ္ျပသည္။
တိုင္းရင္းမြတ္စလင္က႑တြင္ ျမန္မာအရဗီသိပၸံေက်ာင္း ဆရာႀကီး ခြာတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝိုက္မွ အဆက္ဆက္စုေဆာင္းခဲ့သည့္ သမိုင္း အေမြ အႏွစ္မ်ားႏွင့္ အမတ္မင္းဦးဘိုးခိုင္ထံမွ ေပးပို႔ေသာ အေထာက္အထားမ်ား ျဖင့္ စီစဥ္ျပဳစုထားသည့္ ဆရာခ်ယ္၏ ဗမာမြတ္စလင္တို႔၏ ေရွး ေဟာင္း အတၴဳပၸတၲိ၊ ႏွင့္ အစုအေဆာင္း အေလ့အလာ ဝါသနာႀကီးသည့္ ရာဇဝင္သုေတသီ ဦးဘဦး၏ ေရႊမန္းႏွစ္တစ္ရာျပည့္ ဗမာမြတ္စလင္ တို႔၏ အတၴဳပၸတၲိ လာ အခ်က္မ်ားကို အားျဖည့္ထားသည္။
အထူးသျဖင့္ ကိုယ္တိုင္ပါဝင္ ကျပအသံုးေတာ္ခံခဲ့သည့္အပိုင္း ျဖစ္သည့္ အခန္း ၃၊ ကိုလိုနီေခတ္ႏွင့္ အခန္း ၄၊ ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးေခတ္ တို႔ကို ေဖာ္က်ဴးရာ၌ ပိုမိုၿမိဳင္ၿမိဳင္ဆိုင္ဆိုင္ရွိသည္။ ယခင္က်မ္းမ်ားထက္ စံုလင္သည္။ စုစုစည္းစည္း ရွိသည္။ က်မ္းျပဳသည္ အခ်ိဳ႕သူတို႔ အေၾကာင္း ေၾကာင္းေၾကာင့္ ခ်န္ခဲ့သည္မ်ားကို ဤက်မ္းတြင္ ေဖာ္ထုတ္ထားသည္။ သမိုင္းျဖစ္ရပ္မ်ားစြာကို ပကတိအတိုင္း သိခြင့္ရသည္။ တစ္ဖက္သတ္အျမင္ မ်ားကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္သည့္အတြက္ ေက်းဇူးႀကီးလွသည္။
က်မ္းျပဳသည္ သက္ဆိုင္ရာက႑မ်ားတြင္ သဝဏ္လႊာမ်ား၊ မိန္႔ခြန္း မ်ား၊ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား၊ အဆိုမ်ား၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား၊ ၫႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ကို မူရင္းအတိုင္း အျပည့္အစံုထည့္သြင္း ေဖာ္ျပေလ့ရွိသျဖင့္ က်မ္းေလး ေနသည္။ ရွားပါးလက္ရာကို အလြယ္တကူဖတ္ခြင့္ရသျဖင့္ ေက်းဇူးမ်ားလွ ေသာ္လည္း စာေပအကိုးမ်ား၊ သာဓကအားျဖင့္ ဗဒံုမင္းလက္ထက္ စာဆို ဦးႏု၏ ခရီးသြားမွတ္တမ္းကို အစအဆံုး ထည့္သြင္းတင္ျပျခင္းသည္ ေျပာလက္စအေၾကာင္းကို အာ႐ံုေလ်ာ့သြားေစႏိုင္သည္။
ဦးႏုထက္ေစာေသာ ေဇယ်ရန္ကင္း ဦးတံုးျဖဴႏွင့္ မႏၱေလး ေခတ္ေပၚ ေနမ်ိဳးရဲတင္ ရန္ေအာင္ စသည့္ စာဆိုစစ္သည္မ်ားႏွင့္ အလားတူ တိုင္းရင္းစာဆိုမ်ားကို ေနရာေပးေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ပါက အတိုင္း ထက္အလြန္ဟု ေတြးမိပါသည္။ က်မ္းျပဳ၏နိဒါန္းတြင္-
]]မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ဗမာႏိုင္ငံတြင္ရွိေနၾကသည့္ ပသီမ်ား (ဝါ) ဗမာမြတ္စလင္မ်ား၏ေရးရာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သမိုင္း မွတ္တမ္းဟူ၍ သီးသီးျခားျခား ထိုက္ထိုက္တန္တန္ကို ေရးသား ျပဳစုထားျခင္း မရွိေသးသျဖင့္ အခ်ိန္အခါ အခြင့္အေရး ရသမွ်တြင္ တတ္အားသေရြ႕ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ တြဲဖက္ မွတ္တမ္း ျပဳစုျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ ေနာင္ေသာအခါ အလားတူ သမိုင္းမ်ိဳး ျပဳစုမည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ္ ဤသမိုင္းစာအုပ္သည္ အနည္းႏွင့္အမ်ား အေထာက္အကူျပဳႏိုင္သည့္အျပင္ ဤသမိုင္း ပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈမ်ားကို ျပင္ဆင္မြမ္းမံ၍ အသစ္ ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားျဖင့္ ထပ္ေလာင္းျပဳစုသူမ်ား တစ္ေယာက္မက အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္လာရန္ ဆႏၵျပဳတိုက္တြန္း အပ္ပါသည္။}}
ဟုေဖာ္ျပထားသည္။
က်မ္းျပဳ၏ေစတနာမြန္ျမတ္ပါသည္။ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းႏွင့္ ယွဥ္တြဲ ပါလာသည့္ ဗမာမြတ္စလင္မ်ား၏သမိုင္းကို ေပၚလြင္ပါသည္။ ေႏွာင္းေခတ္ သုေတသီတို႔အတြက္ ႀကီးစြာအေထာက္အကူျပဳသည္ဟု ဆိုရပါမည္။
ဆရာသည္ အစၥလာမ္သာသနာေရးရာ ေကာင္စီဌာနခ်ဳပ္၏ နာယကႀကီးတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ၁၉၉၉ခု၊ ဇူလိုင္လ ၂၅ရက္ေန႔မွ ၃၀ရက္ ေန႔အထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္လည္းေကာင္း၊ ၂၀ဝ၀ျပည့္ႏွစ္ ဧၿပီလ ၃ ရက္ေန႔ မွ ၉ ရက္ေန႔အထိ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕တြင္လည္းေကာင္း၊ အစၥလာမ္သာသနာ ေရးရာေကာင္စီက က်င္းပသည့္ အဆင့္ျမင့္သင္တန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ပို႔ခ် သည္။ ဆရာသည္ သုေတသီတစ္ဦးပီသစြာ ေျခေျချမစ္ျမစ္ပို႔ခ်ေပးခဲ့ သည္။
အလားတူပင္ ၂၀ဝ၀ျပည့္ႏွစ္၊ ေမလ ၁၂ရက္ေန႔မွ ၂၀ရက္ေန႔အထိ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ ၄၈-ႀကိမ္ေျမာက္ အန္ဆြာရီသင္တန္း တြင္ လည္းေကာင္း၊ ၂၀ဝ၀ျပည့္ႏွစ္၊ ေမလ ၂၃ရက္မွ ၃၀ရက္ေန႔အထိ ျပင္ဦးလြင္ၿမိဳ႕တြင္က်င္းပေသာ ၄၉ ႀကိမ္ေျမာက္ အန္ဆြာရီသင္တန္းတြင္ လည္းေကာင္း အစၥလာမ့္သမိုင္းျဖစ္စဥ္မ်ားကို အားက်ဂုဏ္ယူဖြယ္ သတိျပဳ ဆင္ျခင္ဖြယ္ပို႔ခ်ခဲ့သည္။
ဆရာ့ပို႔ခ်မႈမ်ားတြင္ အတိတ္၊ ပစၥဳပၸန္၊ အနာဂတ္သည္ ေၾကာင္း က်ိဳးဆက္စပ္ျဖစ္တည္ေနသည္။ သို႔ျဖင့္ေခတ္အလ်ဥ္သည္ တသြင္သြင္ စီးဆင္းေနသည္။ မိမိတို႔ေခတ္ကို မိမိတို႔တည္ေဆာက္ႏိုင္ရမည္ဟူေသာ ဘဝအသိကိုရရွိေစသည္။ ရြက္သစ္ေတြ ေဝလာေစခ်င္သည္ဟူေသာ (ဘဝေနဝင္ဆည္းဆာအခ်ိန္၏)ေစတနာကို သိရွိခံစားလာေစသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီဌာနခ်ဳပ္က ဆရာ့ အဆိုအမိန္႔မ်ားကို တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံသား အစၥလာမ္သာသနာဝင္ တို႔အတြက္ ေခါင္းစဥ္(၄)ရပ္ အမည္ျဖင့္ အစၥလာမ္စာစဥ္အမွတ္၅၄ အျဖစ္ ပံုႏွိပ္ျဖန္႔ခ်ိဟန္တူသည္။
စာအုပ္ပထမပိုင္းတြင္ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံသား အစၥလာမ္ သာသနာ ဝင္တို႔အတြက္ ေခါင္းစဥ္ေလးရပ္ကို ဘယ္ကလာခဲ့ၾကသလဲ၊ ဘယ္မွာ ေနခဲ့ၾကသလဲ၊ ဘာေတြလုပ္ခဲ့ၾကသလဲ၊ ဘယ္ကိုသြားၾကမွာလဲ ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ေလးရပ္ျဖစ္သည္။ ဒုတိယပိုင္းတိုင္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အစၥလာမ္သနာေခါင္းစဥ္ျဖင့္ သမိုင္းျဖစ္စဥ္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကို ေဖာ္ထုတ္ သည္။ ေနာက္ဆံုးပိုင္းတြင္ သင္တန္းပို႔ခ်သည့္ အေၾကာင္းရပ္မ်ားအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစမည့္ အကိုးအကားမ်ား မွတ္စုမ်ားေဖာ္ၫႊန္းသည္။ က်မ္းကိုးက်မ္းကား ခိုင္ခိုင္မာမာ စံုစံုလင္လင္ၫႊန္းဆိုထားသည္။ မြတ္စလင္ပီသေရး တိုင္းရင္းသားပီသေရး အတြက္ ကိုယ္တိုင္ အေလး ထား ေလ့လာရန္လိုအပ္႐ံုမွ်မက အဆင့္ဆင့္လက္ဆင့္ကမ္းထိုက္သည့္ လက္ရာစုျဖစ္ပါသည္။
စာေရးဆရာ သမိုင္းသုေတသီႀကီး ဆရာသည္ ၂၀ဝ၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ အလႅာဟ္အရွင့္အမိန္႔ေတာ္ ခံယူခဲ့သည္။ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကို အသက္ထက္ဆံုး စြမ္းေဆာင္သူအျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳ ထိုက္သျဖင့္ ၂၀ဝ၁ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ပသီကိုကိုေလး အထိမ္းအမွတ္ေကာ္မတီကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကသည္။ ေကာ္မတီက သာေကတၿမိဳ႕ လယ္ရြာ အစၥလာမ့္ဥယ်ာဥ္တြင္ အထိမ္းအမွတ္ေက်ာက္စာ ကမၺည္းေမာ္ကြန္း ေရးထိုးစိုက္ထူခဲ့သည္။ ဆရာကား ကြယ္လြန္ခဲ့ပါၿပီ။ ၿမဲေသာဌာေနသို႔ ျြကျမန္းခဲ့ပါၿပီ။
ပသီမ်ိဳး႐ိုး၊ မႏြမ္းမညႇိဳး
အဓြန္႔ရွည္မည္ ငါဆိုသည္
ဟူေသာ ဆရာ့၏ရင္တြင္းျဖစ္စကားကား ေႏွာင္းလူတို႔၏ ႏွလံုးသားတြင္ ေက်ာက္ထက္အကၡရာပမာ စြဲလ်က္သာ ရွိရစ္မည္ျဖစ္ပါသည္။
ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေအာင္ေဇာ္
(နာယက-အစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီဌာနခ်ဳပ္)
-
ပသီ ဦးကိုကိုေလး ေရးသားေသာ စာအုပ္မ်ား ေအာက္ပါ လင့္တြင္ ဖတ္ရႈ/Downloadႏိုင္ပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အစၥလာမ္သာသနာ
http://iracmyanmar.org/2012-12-04-19-26-13/304-2015-02-13-21-23-38
တိုင္းရင္သား ႏိုင္ငံသား အစၥလာမ္သာသနာ၀င္တို႔အတြက္ ေခါင္းစဥ္(၄)ရပ္
http://iracmyanmar.org/2012-12-04-19-26-13/43-2014-07-17-22-41-00
#Credit Oraginal Uploader
ဗဟုသုတအလို႔ငွါ ျပန္လည္ကူးယူ၍ postတင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
{အျဖဴေရာင္သစၥာ}❤
No comments:
Post a Comment