အိနၵိယဘုရင္ခံကို သတ္ျဖတ္ၿပီး ၿဗိတိသွ်ကို တုန္လႈပ္ေစခဲ့ေသာ အာဇာနည္ ရွဲရ္အာလီခါန္း

အိႏၵိယဘုရင္ခံကို သတ္ျဖတ္ၿပီး ၿဗိတိသွ်ကို တုန္လႈပ္ေစခဲ့ေသာ အာဇာနည္ ရွဲရ္အာလီခါန္း 

"ထီးျဖဴရံုျပာသာဒ္ႏွင့္

မအပ္သည့္အရာ

လာဒ္ ဆိုသည့္မိစၧာမွာ

ပိတ္ရွာၿပီဇီဝိ

ဘုန္းမတန္႔ ဘုန္းတန္႔ႀကံတယ္

ဆံုးရုပ္နာမ္ သြားေပါ့ ဝီစိ။

မင္းတုတု ေခြးေသေသ

ေသြးေတြေတြယိုဘိ

လာဒ္ရန္ကို ဆဒၵန္ဖိ

နတ္ဖန္သည့္ဘုန္းေတာ္

ကြ်န္းစကၤပူ တစ္လႊားမွာ

ေရႊဓားသြား သတ္ရလိမ့္မေနာ္

ေလွကားဆက္ တက္အေပၚမွာ

ထီးျဖဴေတာ္ႏွစ္လက္ေၾကာင့္

ဒင္း အသက္ထြက္လြယ္ေစ

ဓားႏွစ္လက္ ေမႊ

ေလးလက္ျဖင့္ ေလးခ်က္ေမႊမယ္

ေဘးသက္ေသ လက္ငင္းကြဲ႔ေလး။"

အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖ၏ အထက္ပါေတးထပ္ကို ကဗ်ာခ်စ္ျမန္မာျပည္သူတိုင္း သတိရလိမ့္မည္ ထင္သည္။ ဆရာေဖ၏ ႏႈတ္က ဘုန္းမတန္ကံမမွ်ပဲ ထီးျဖဴေဆာင္းေသာ အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံကို စာခ်ိဳးပစ္လိုက္ပံုက ရာဇဝင္တြင္ခ့ဲသည္။ ဤ ေတးထပ္ေၾကာင့္ ဆရာေဖ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္။ 

ဤေတးထပ္ပါ အျဖစ္အပ်က္ ေနာက္ကြယ္မွာ လူငယ္အာဇာနည္သူရဲေကာင္း ရွဲရ္အာလီခါန္းဟု ေခၚေသာ လူငယ္ေတာ္လွန္ေရးသမားတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ အိႏၵိယတိုက္ငယ္၏ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးတြင္ ၿဗိတိသွ် ရာထူးအႀကီးဆံုး အေကာင္ ဘုရင္ခံတစ္ေယာက္ကို သတ္ပစ္ျဖစ္ၿပီး ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို တုန္လႈပ္ေစခဲ့ေသာ လူငယ္ျဖစ္သည္။ 

Sher Ali Afridi (သို႔) Sher Ali Khan ကို ၁၈၄၄ ခုႏွစ္တြင္ ခိုက္ဘာပါစ္ (Khyberpas) ရိွ Jamrud ေက်းရြာ၌ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ရွဲရ္ အာလီသည္ ပါတန္လူမ်ဳိးတစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူသည္ ဆယီဒ္အဟ္မတ္ ရွဟီးဒ္ (ရဟ) သခင္၏ တပၫ့္ျဖစ္သည္။

ရွဲရ္အာလီ သည္ ၁၈၆၀ ျပၫ့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ၿဗိတိသ်ွအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပန္ဂ်ပ္ရဲတပ္ဖြဲ႔၌ အလုပ္လုပ္ခဲ့သည္။ သူသည္ ပခ်ာဝါရ္ျပည္နယ္ ေကာ္မရွင္နာထံတြင္လည္းေကာင္း၊ အမ္ဘာလာ ၿဗိတိသွ် ျမင္းစီးသူရဲတပ္ရင္းတြင္လည္းေကာင္း အမႈထမ္းခဲ့သည္။ ၁၈၅၇ ခုႏွစ္ အိႏၵိယျပည္သူမ်ား ပုန္ကန္ထႂကြခ်ိန္တြင္ ႐ိုဟိလကန္ ႏွင့္ ဩဓ္ ေဒသရိွ အေရွ႕အိႏၵိယကုမၸဏီ စစ္တပ္တြင္ အမႈထမ္းသည္။ သူသည္ ပခ်ာဝါရ္၌ ဗိုလ္မႉး ဟက္ဂ်မ္စ္ (Hugh James) လက္ေအာက္တြင္ ျမင္းစီးသူရဲအျဖစ္ ထမ္းေဆာင္သည့္အျပင္ ရယ္နလ္ေတလား (Reynell Taylor) ၏ အေစအခိုင္း ရဲေဘာ္အျဖစ္လည္း အမႉးထမ္းသည္။ ေတလားသည္ ရွဲရ္အာလီအား ျမင္းတစ္ေကာင္၊ ပစၥတိုတစ္လက္ႏွင့္ အမႉးထမ္းေကာင္းလက္မွတ္တို႔ကို ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ သူ၏ အမူအက်င့္ေကာင္းျခင္းေၾကာင့္ အဂၤလိပ္မ်ားၾကားတြင္ လူႀကိဳက္မ်ားခဲ့ၿပီး ေတလား၏ ကေလးမ်ားကိုလည္း ၾကၫ့္ရႈေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ရသည္။ 

ရွဲရ္အာလီခါန္းသည္ ရဲသူလ်ိဳ႕ ဟိုက္ဒါရ္အာလီ အမည္ရိွ လူငယ္တစ္ဦးအား သတ္ျဖတ္မႈျဖင့္ အဂၤလိပ္ဆန႔္က်င္ေရး ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ ေမာ္လနာ ဇာေဖာရ္ ဒါနိခ်္ဝါရီ အပါအဝင္ အျခားေတာ္လွန္ေရးသမားအခ်ဳိ႕ႏွင့္အတူ ၁၈၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ပခ်ာဝါရ္၌ အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုလူသတ္မႈကို သူမက်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အျပစ္ကင္းစင္ေၾကာင္း အခိုင္အမာ ထြက္ဆိုသည္။ အမႈ ရံုးတင္စစ္ေဆးရာမွာ ၁၈၆၇ ခု ဧၿပီလ ၂ ရက္တြင္ သူ႕ကို ေသဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္သည္။ အယူခံဝင္ရာမွာလည္း ကာလကတၲားတရားရံုးခ်ဳပ္က သူ႕ကို ေထာင္ဒဏ္ တစ္သက္တစ္ကြၽန္း ခ်မွတ္ခဲ့သည္။

၁၈၆၉ ခုႏွစ္တြင္ မတရား တစ္သက္တစ္ကြၽန္း ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပးခံရသူ ရွဲရ္အာလီအား ထိုေခတ္က နာမည္ဆိုးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ ကာလာပါနီ ေခၚ ကပၸလီကြၽန္းသို႔ ပို႔ခဲ့သည္။ သူသည္ ထိုအခ်ိန္မွာ အသက္ ၂၅ ႏွစ္ အရြယ္ျဖစ္ၿပီး အရပ္ ၅ ေပ ၁၀ လက္မ ရွိခဲ့သည္။ 

ထိုအခ်ိန္တြင္ ကပၸလီကြၽန္း၌ အက်ဥ္းသားမ်ားထားရာ လံုျခံဳေသာ အခ်ဳပ္ခန္းအေဆာက္အဦႀကီးမ်ား မေဆာက္ရေသးေခ်။ အက်ဥ္းသားမ်ားကို ကြၽန္းစုေပၚတြင္ လံုၿခံဳေရးတင္းၾကပ္စြာႏွင့္ သိမ္းထိန္းထားေသာ အဆင့္သာရိွခဲ့သည္။ ရွဲရ္အာလီကို ဘလဲယားဆိပ္ကမ္း၏ Hope Town ဧရိယာရိွ ပါနီဂါဌ္ (Pani Ghata) တြင္ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားခဲ့သည္။

သူသည္ အလြန္ရိုးရွင္းၾကင္နာၿပီး ဘာသာေရးကိုင္းရိႈင္းသူ ျဖစ္တယ္။ ကပၸလီကြၽန္းေထာင္ထဲမွာ ဆံပင္ညႇပ္သမား အျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ရခဲ့သည္။ ရရိွေသာလုပ္ခ ေငြအားလံုးကို လက္ေထာက္ငယ္ အက်ဥ္းသားမ်ားကို ျဖန႔္ေဝေပးေလ့ရိွသည္။ ဤေစတနာက သူ႔ကို အက်ဥ္းသားမ်ားထဲတြင္ အလြန္ လူႀကိဳက္မ်ားေစခဲ့သည္။ သူ ေရာက္ရိွခ်ိန္မွစၿပီး ေကာင္းမြန္စြာျပဳမူေနထိုင္သည္ဟု အသိအမွတ္ျပဳခံခဲ့ရသည္။ အျခားတစ္ဖက္တြင္မူ အႏၲရာယ္ေပါေသာ အထီးက်န္ကြၽန္းေပၚတြင္ ညႇင္းပန္းမႈအေပါင္းႏွင့္ မတရားျပည္ႏွင္ဒဏ္ခံေနျခင္းကို လက္စားေခ်ရန္ႏွင့္ နယ္ခ်ဲ႕ဆန႔္က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈတြင္ ျပည္သူမ်ားဖက္မွ အားေပးႏိုင္ရန္ ေန႔ေရာညပါ စဥ္းစားလ်က္ရိွသည္၊။ ၁၈၇၂ ခု ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၈ ရက္တြင္ နယ္ခ်ဲ႕ဓားျပ အႀကီးတန္းစားမိစၧာ အိႏၵိယ စတုတၳေျမာက္ ဘုရင္ခံ ေလာ့ဒ္ေမယုိ (၁၈၆၉- ၁၈၇၂) သည္ ဗမာျပည္ကအျပန္ ကပၸလီကြၽန္းသို႔ သြားေရာက္လည္ပတ္သည့္အခါ သူေစာင့္ေမွ်ာ္ေနေသာ အဆိုပါ အခြင့္အလမ္းေရာက္ရိွလာခဲ့သည္။ 

ရွဲရ္အာလီခါန္း သည္ ဘုရင္ခံ ေလာ့ဒ္ေမယို၏ အလည္အပတ္ခရီးစဥ္ သတင္းကို ၾကားေသာအခါ သူလုပ္ေဆာင္ရမည့္ အႀကံအစည္ကို ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ပါေစ ဘုရင္ခံ ေလာ့ဒ္ ႏွင့္ ကပၸလီကြၽန္း ႀကီးၾကပ္ေရးမႉး ဝါကာကို သတ္ပစ္မည္ဟု ဆံုးျဖတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ႀကံစည္မႈၾကာင့္ သူ ခ်က္ခ်င္း ထိန္းသိမ္းခံရမည္ျဖစ္ၿပီး ေသဆံုးရမည္မွာ ေသခ်ာသည္ကိုလည္း ေကာင္းစြာ သိရိွသည္။ ဦးစြာ သူသည္ သူမွာရိွေသာေငြ အနည္းငယ္ႏွင့္ ေပါင္မုန႔္ခ်ဳိမ်ားကို ဟိႏၵူမူဆလင္အေပါင္းအေဖာ္မ်ားအား ေကြၽးလ်က္ ႏႈတ္ဆက္ခဲ့သည္။ လုပ္ႀကံရန္စီစဥ္ထားေသာေန႔တြင္ သူသည္ နံနက္မိုးလင္းကတည္းက အခြင့္အလမ္းကို ေစာင့္ဆိုင္းေနသည္။ သို႔ေသာ္ အခြင့္အေရး မရခဲ့ေခ်။

ေနာက္ဆံုး ေလာ့ဒ္သည္ Mount Harriet မွ ေနဝင္ခ်ိန္ျမင္ကြင္း ဆိပ္ကမ္းနားသို႔ ျပန္လာရာ ည ၇ နာရီခန္႔ထိုး၍ မိုးခ်ဳပ္လာသည္။ သူ႕ကို ေရွ႕တန္းက မီးထြန္းလင္းေပးလမ္းျပလ်က္ အထက္တန္း ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔မ်ားက ဝန္းရံထားသည္။ သူ၏ ေနာက္က ကပၸလီကြၽန္း၏ ႀကီးၾကပ္ေရးမွဴး Walker ရိွေနသည္။ သူတို႔က ဆိပ္ခံတံတားမွ သူ႕ကေတာ္ ေလဒီေမယိုရိွရာ ေလွငယ္ကိုစီး၍ Glasgow သို႔ သြားမၫ့္သေဘၤာကို ေရာက္ရန္ျဖစ္သည္။ ရုတ္တရက္ Walker သည္ အျခားသူတစ္ေယာက္ႏွင့္ စကားေျပာရန္ ေနာက္က် က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္သည္ ရွဲရ္အာလီအတြက္ အခြင့္သာေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။  ရွဲရ္အာလီသည္ က်ားတစ္ေကာင္ကဲ့သို႔ အေမွာင္ထုထဲမွ ခုန္ခ်ကာ ေလာ့ဒ္၏ ေနာက္ေက်ာကို ေဖာင့္ေဖာင့္ ဓားျဖင့္ထိုးႏွက္ေလသည္။ ေလာ့ဒ္သည္ အလုအယက္ျပဳ၍ မထရန္ ႀကိဳးစားေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့ေခ်။ ကိစၥအားလံုးက ျပီးဆံုးသြားပါၿပီ။ ေလာ့ဒ္သည္ ဓားထိုးဒဏ္ရာေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားေလသည္။

ရွဲရ္အာလီခါန္းကို လံုၿခံဳေရး ၁၂ ေယာက္က ဝန္းရံ၍ ခ်က္ခ်င္း ဖမ္းဆီးလိုက္သည္။ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္ အျမန္ဆံုး စီရင္ခ်က္ ခ်ျခင္းခံရသည္။  သူ႔ကို ရံုးတင္စစ္ေဆးခ်ိန္မွာ သူနဲ႔အေပါင္းအေဖာ္ တျခားတစ္ေယာက္ေယာက္ရိွသလားဟု ေမးျမန္းသည္။ ႀကံစည္မႈတစ္ခုလံုးကို သူတစ္ေယာက္တည္းသာႀကံစည္သည္ဟု သူတစ္ပါးအား နစ္နာျခင္းမရိွဘဲ ရဲဝံ့စြာ ဝန္ခံခဲ့သည္။ သူ၏ တစ္ဦးတည္းေသာ အေဖာ္က အလႅာဟ္အရွင္ေတာ္ျမတ္ ပါ။ ကလကတၱား တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ ဂြၽန္ေနာ္မန္ ကို အဗၺဒူလႅာဆိုသူက လုပ္ႀကံခဲ့ပံုမွ စိတ္တက္ႂကြေစၿပီးေနာက္ ဤလုပ္ႀကံမႈကို ႀကံစည္ခဲ့သည္ဟု ထြက္ဆိုသည္။ သူသည္ အသက္ခ်မ္းသာ ခြင့္လႊတ္ေတာ္မူရန္ ေတာင္းပန္ျခင္း လံုးဝမရိွေခ်။ အလဂၤလိပ္တို႔၏ တရားစီရင္မႈကိုလည္း ႐ႈတ္ခ်သည္။ 

သူ႔ကို ၁၈၇၂ ခု၊ မတ္လ ၁၁ ရက္တြင္ Viper ကြၽန္း အက်ဥ္းေထာင္၌ ႀကိဳးစြပ္ေသဒဏ္ေပးခဲ့သည္။ ႀကိဳးဆြဲခ်သၫ့္ေန႔တြင္ ႀကိဳးကြင္းကိုနမ္းၿပီး ထိုႀကိဳးကို ကိုယ္တိုင္ စြပ္ကာ ကလိမာ "La ilaha illallahu" ႏွစ္ႀကိမ္ ရြတ္ဆိုျပီးေနာက္ ေလာကကို ႏႈတ္ဆက္သြားခဲ့သည္။  ဤသို႔ ရဲရင့္ေသာ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲဝင္ ေတာ္လွန္ေရးသမား၏ ဘဝသည္ အသက္ ၂၈ ႏွစ္တြင္ ဇာတ္သိမ္းခဲ့ေလသည္။

ရွဲရ္အာလီခါန္းသည္ တိုင္းျပည္ကို ကြၽန္ဘဝမွလြတ္ေျမာက္ရန္ ၾကီးမားေသာတန္ဖိုးကို ေပးဆပ္ရမည္ဟု သူယံုၾကည္သည္။ ေပးဆပ္လည္း ေပးဆပ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အာဇာနည္ ရွဲရ္အာလီခါန္းသည္ အိႏၵိယလြတ္လပ္ေရး သူရဲေကာင္းမ်ားထဲတြင္ ေမ့ေပ်ာက္ခံေနရေသာ သူရဲေကာင္းသဖြယ္ျဖစ္ေနပါသတည္း။  

(-လူထုဝဏၰ)

မီွျငမ္း : -

1) Narayan Sanyal (2003). Sher-e-Shahid Island. Kolkata: Dev Sahitya Kuti's feet: Li

2) India in the struggle for freedom of A B. Kolkata: West Bengal Bangla Academy. 1996

3) ′′ He is a 'hero', and others?" Anandabazar magazine. Collection date 24 December 2017

4) Gangaw Gaunggin Myanmarsar (ကံ့ေကာ္ေကာင္းကင္ ျမန္မာစာ) FB Page

5) Wikipedia