ကြၽန္ေတာ္သိတဲ့ ျမင္စိုင္းေရႊျပည္
(တကၠသိုလ္ဝင္တန္း ျမန္မာစာသင္ေထာက္ကူျပဳ)
ေခတ္ - ပင္းယေခတ္
စာဆို - ငါးစီး႐ွင္ေက်ာ္စြာ
အမ်ဳိးအစား - ကာခ်င္း
ရည္ရြယ္ခ်က္ - ျမင္စိုင္းျပည္၏ သာယာလွပပံုႏွင့္ ျမင္စိုင္းသားတို႔၏ ဇာတိမာန္စိတ္ထက္သန္ၾကပံုမ်ားကို သိ႐ွိေစရန္။
ပုဂံျပည္ႀကီး (ပုဂံေခတ္) ၿပိဳကြဲပံု
အရိမဒၵနာပူရ္ဟု အမည္ရေသာ ရန္သူအေပါင္းကို ႏွိမ္နင္းေအာင္ႏိုင္ေတာ္မူသည့္ တိုင္းျပည္ (သို႔) ပုဂံျပည္ႀကီးေခတ္သည္ အေနာ္ရထာမင္းလက္ထက္မွ စတင္ကာ ၁၁ ဆက္ေျမာက္ေသာ မင္းျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္ေျပးမင္းဟု လူသိမ်ားသည့္ နရသီဟပေတ့မင္းလက္ထက္ထိ ျဖစ္သည္။ ထိုေနာက္ဆံုးမင္းသည္ သိဃၤသူ႔သမီးေက်ာက္စာ (တကၠသိုလ္ဝင္တန္း ၊ ျမန္မာစာစကားေျပ) အား ေရးထိုးခဲ့သည့္ မိဖုရား၏ လင္ေယာက်္ားျဖစ္သည္။ ထိုနရသီဟပေတ့မင္းလက္ထက္ ေအဒီ ၁၂၈၃ ခုႏွစ္၌
မန္ခ်ဴးတ႐ုတ္စစ္သည္တို႔ ပုဂံသို႔ စစ္ခ်ီတိုက္လာသျဖင့္ နရသီဟပေတ့မင္းသည္ က်ဴးေက်ာ္စစ္ကို ကာကြယ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းမ႐ွိဘဲ ပုသိမ္သို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေ႐ွာင္ခဲ့ရ၏။ မန္ခ်ဴးတ႐ုတ္တပ္မ်ား ပုဂံျပည္မွ ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားအခါမွ နရသီဟပေတ့မင္းသည္ ပုဂံျပည္သို႔ ျပန္လာရန္ စီစဥ္၏။ ထိုမင္း ပုဂံျပည္သို႔ ျပန္လာသည့္ လမ္းခုလတ္ျပည္ၿမိဳ႕၌ သားေတာ္ျဖစ္သူ၏ အဆိပ္ခတ္လုပ္ၾကံျခင္းကို ခံခဲ့ရၿပီး ပုဂံျပည္ႀကီး မၿငိမ္သက္ေတာ့ဘဲ ၿပိဳကြဲရေလ၏။
ပင္းယေခတ္ စတင္ပံု
ပုဂံျပည္ႀကီး ၿပိဳကြဲၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏွစ္ ၆၆ဝ ႏွစ္အလြန္၌ ျမင္စိုင္း ၊ စစ္ကိုင္း ၊ ပင္းယ ဟူေသာ ျပည္ငယ္ (၃) ခုေပၚေပါက္လာၿပီး အဆိုပါ ျပည္ (၃) ခုအား ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈကိုျမတ္ႏိုးသည့္ ႐ွမ္းညီေနာင္သံုးဦးျဖစ္ေသာ ရာဇသၾကၤန္ ၊ အသခၤယာ ၊ သီဟသူတို႔က အသီးသီးမင္းျပဳခဲ့ၾက၏။ထိုညီေနာင္သံုးဦးအနက္မွ အငယ္ဆံုးညီျဖစ္သူ သီဟသူက ပင္းယကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၆၇၄ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပင္းယေခတ္ကို ေရတြက္ရာ၌ သီဟသူမင္းဆက္မွ စ၍ ေရတြက္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ပင္းယတည္သူ သီဟသူ
သီဟသူသည္ ျမန္မာႏွစ္ ၆၇၄ ခုႏွစ္တြင္ ပင္းယကို တည္ေထာင္ျပီးေနာက္ တိုင္းျပည္အေျခအေန ၿငိမ္သက္ေရး ၊ ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္ရန္မ်ား ကာကြယ္ႏိုင္ေရးႏွင့္ ျပည္တြင္းစစ္အင္အား ေတာင့္တင္းလာေစေရးတို႔အတြက္ မၾကာခဏဆိုသလိုပင္ စစ္ေရးျပပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရ၏။ အထူးသျဖင့္ ျပာသိုလ၌ ျမင္းခင္းသဘင္ပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ဆင္ေရး ၊ ျမင္းေရး ၊ ဓားေရး ၊ လွံေရး ၿပိဳင္ပြဲမ်ား ျပဳလုပ္က်င္းပခဲ့သည္။ ၄င္းျပပြဲၿပိဳင္ပြဲမ်ား၌ ဓားေရးျပသည့္ ကာေရးျပျခင္းလည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။ ကာေရးျပသည္ဟု ဆိုသည္မွာ ဗန္းငယ္ကဲ့သို႔ ခပ္ဝိုင္းဝိုင္းသဏၭာန္႐ွိေသာ "ကာ"ကိုကိုင္၍ ဓားေရးျပကျပျခင္းျဖစ္သည္။ထိုေခတ္က ျမင္စိုင္းသားတို႔သည္ ကာေရးျပရာတြင္ ထူးခြၽန္ခဲ့ၾကသည္ဟု ယူဆရၿပီး "ကာေရး"ျပရန္အတြက္ ကာခ်င္းမ်ားကို ေရးဖြဲ႔သီဆိုခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။သီဟသူကိုယ္တိုင္ပင္ သူ၏ ေနာက္လိုက္တပည့္စစ္သည္မ်ား စစ္ေသြးစစ္မာန္မ်ား တက္ႂကြလာေစရန္ "ခါးပတ္ေတာ္မွာ ေရႊခ်ည္စံု ၊ မႈိင္းလံုးေရႊဝတ္လံု ၊ မလံုသာခ်မ္းေအးျမ"ခ်ီတ်ာခ်င္းကို ေရးစပ္ကာ ကိုယ္တိုင္ကျပခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
သီဟသူ၏ တ်ာခ်င္း
"ခါးပတ္ေတာ္မွာ ေရႊခ်ည္စံု ၊ မႈိင္းလံုးေရႊဝတ္လံု ၊ မလံုသာခ်မ္းေအးျမ ၊ မိုးေသာက္ထ ေရာင္ျဖဴလာငယ္ကို ထိပ္ပန္းပန္ငယ္ ျမင္းခင္းႂကြပါလို႔ေလး။ အလွငယ္လာမည့္ လမ္းငယ္ကို ၊ ေမွ်ာ္ေယာင္တမ္းလို႔ေလး ၊ ယမန္ယမန္လယ္တြင္ ျမင္ပါလိုက္ငဲ့ မယ့္ထိပ္တင္ ၊ ျမင္းတဲ့ ျမင္းျဖဴ႐ွင္။ ေလွ်ာင္တြင္ေလတင့္ဆံုး ၊ နားမွာသာ ပန္းၾကက္႐ုန္းငယ္ႏွင့္ေလး။ ေလွ်ာင္နားလံုးတြင္ အျပည့္သာဆင္ ျမင္ပင္ ျမင္ပါလိုက္ပါစေလး ။ ေရႊနန္းေငြနန္းသူ ၊ ငယ္မူငယ္ယာသားႏွင့္ ၊ သနားခ်စ္စရာ။"
သားငယ္ ငါးစီး႐ွင္ေက်ာ္စြာ
ေက်ာ္စြာသည္ သီဟသူ၏ သားေတာ္ငယ္ျဖစ္ၿပီး ေနာင္ေတာ္ ဥဇနာကဲ့သို႔ပင္ ဘုရင့္သား ၿမိဳ႕စားတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ပင္လယ္ၿမိဳ႕ကို အပိုင္စားရေၾကာင္း သိရသည္။ ထိုေက်ာ္စြာ အပိုင္စားရသည့္ နယ္ေျမမွ ပထမဆံုး ဆင္ျဖဴတစ္စီးထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီး နဂါးပတ္႐ိုးစိုင္ျဖဴေနေသာ ထိုဆင္ျဖဴ၏ အမည္ကို "ပုလဲတမူး"ဟု ေက်ာ္စြာက မွည့္ခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ ေက်ာ္စြာသည္ "မဟာေကသရ"အမည္ေသာ ဒုတိယဆင္ျဖဴတစ္စီးကိုလည္းေကာင္း ၊ "သန္ျမန္စြာ"ဟု အမည္ရေသာ တတိယေျမာက္ဆင္ျဖဴကိုလည္းေကာင္း ၊ "ဥေပါသထ"မည္ေသာ စတုတၱေျမာက္ ဆင္ျဖဴကိုလည္းေကာင္း ၊ "ခ်စ္စြမရဲ" အမည္ရေသာ ပဥၥမေျမာက္ ဆင္ျဖဴတစ္စီးကိုလည္းေကာင္း ရ႐ွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ေနာင္ေတာ္ဥဇနာကလည္း ျပည္သူမ်ားက ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္သည့္ ဆင္ျဖဴငါးစီးရ ေက်ာ္စြာအား ကိုယ္တိုင္ထီးနန္းတင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာ္စြာသည္ ျမန္မာႏွစ္ ၇ဝ၄ ခုႏွစ္တြင္ ပင္းယ၌ ဘုရင္ျဖစ္လာၿပီး "ငါးစီး႐ွင္ေက်ာ္စြာ"ဟု အမည္ရလာေၾကာင္း သိရသည္။
ငါးစီး႐ွင္ရဲ႕ ကာခ်င္း
ငါးစီး႐ွင္ေက်ာ္စြာသည္ ထီးနန္းစိုးစံကာ ဘုရင္ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ ဖခင္သီဟသူကဲ့သို႔ပင္ စစ္ေရးဖက္၌ ထူးခြၽန္သည္သာမက စာေပဗီဇ႐ွိသူလည္း ျဖစ္သျဖင့္ သူ၏ ငယ္စဥ္ကတည္းကပင္ ဖခင္၏ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားမ်ားႏွင့္ ဖခင္ကိုယ္တိုင္စပ္ဆိုခဲ့သည့္ "ခါးပတ္ေတာ္မွာ ေရႊခ်ည္စံု ၊ မႈိင္းလံုးေရႊဝတ္လံု ၊ မလံုသာခ်မ္းေအးျမ "ခ်ီ တ်ာခ်င္းကို အထူးႏွစ္သက္ခဲ့သူျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူ ဘုရင္ျဖစ္လာေသာအခါ "ျမင္စိုင္းေရႊျပည္" ကာခ်င္းကို ကိုယ္တိုင္စပ္ဆိုကာ ကာေရးျပခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ကာခ်င္းဆိုသည္
ကာခ်င္းဆိုသည္မွာ လက္ယာလက္က ဓား ၊ လက္ဝဲလက္က "ကာ"ကိုကိုင္ကာ တစ္ဖက္က တိုက္ခိုက္လာသည္ကို ကာကြယ္ ဟန္၊ ဓားခုတ္ဟန္ ၊ ဓားဝင့္ဟန္မ်ားျဖင့္ ေျခကို သိုင္းကြက္က်နင္း၍ ကရာတြင္ သီဆိုရေသာ ေတးကဗ်ာတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ စစ္ေသြး စစ္မာန္ အားမာန္တက္ႂကြေစေသာ သီခ်င္းတစ္မ်ဳိးလည္း ျဖစ္ေၾကာင္း တကၠသိုလ္ ဝင္တန္း ၊ ျမန္မာစာျပ႒ာန္းစာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမင္စိုင္းၿမိဳ ့တည္ေနရာ
ျမင္စိုင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းသည္ မႏၱေလးတိုင္း ၊ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕၏ အေ႐ွ ့ေတာင္ယြန္းယြန္း ၄ မိုင္ခန္႔အကြာတြင္ တည္႐ွိခဲ့ေၾကာင္း သိရၿပီးအဆိုပါေနရာတြင္ ၿမိဳ႕႐ိုးေဟာင္း ၊ ေ႐ွ႕ေဟာင္းေစတီပုထိုးမ်ားကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။ ေ႐ွးေဟာင္းေစတီပုထိုးမ်ားျဖစ္သည့္ လက္သယ္ဘုရား ၊ ခ်မ္းသာရဘုရား ၊ နန္းဦးဘုရား ၊ ေလးမ်က္ႏွာဘုရားႏွင့္ ေရႊဥမင္ေစတီတို႔က ထင္႐ွားသည္။ထိုအထဲမွ ေရႊဥမင္ေစတီႏွင့္ ၄င္းအတြင္း႐ွိ ပန္းခ်ီလက္ရာတို႔သည္ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာ ေကာင္းသည္"ဟု ေ႐ွးေဟာင္းသုေတသနအစီရင္ခံစာ (၁၉၆၄/၉၅) ခုအတြက္ ႏွစ္ခ်ဳပ္အစီရင္ခံစာတြင္ ဆိုထားသည္။ ယခု ကုလားေက်ာင္းတည္ေနရာသည္ ျမင္စိုင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းေနရာ ျဖစ္သည္။
"ျမင္စိုင္းေရႊျပည္"ကာခ်င္းကို စကားေျပျပန္ျခင္း
"တာဝတႎသာ နတ္ရြာေလာ နတ္ရြာေလာ
ဟုတ္တည္း ႐ွင္ခ်င္း ႐ွင္းခ်င္း
ဟုတ္တည္း ေဆြရင္း ေဆြရင္း
ဟုတ္တည္း သည္ရင္း သည္ရင္း"
ဤျပည္သည္ တာဝတႎသာ နတ္ျပည္ဟုတ္ပါသလား ...ဟုတ္ပါတယ္ ... ေသေဖာ္ ႐ွင္ဖက္ ငါ့အ႐ွင္တို႔ ...ဟုတ္ပါတယ္ ... မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္း ေရာင္းရင္းတို႔ ...ဟုတ္ပါတယ္ ... ခ်စ္ဇနီး ၾကင္ေဖာ္တို႔ ...�
(အထက္ပါစာသားမ်ားကို ျခံဳငံုၾကည့္ရမည္ဆိုပါက ျမင္စိုင္းျပည္သည္ တာဝတႎသာနတ္ျပည္တစ္မွ် ခမ္းနားလွပ ၊ သာယာေနေၾကာင္း ေထာက္ခံေျပာဆိုၾကျခင္း ယူဆရပါသည္)
"ျမင္စိုင္းဟူသည္ ေရႊျပည္ ေရႊျပည္
ျမင္စိုင္းေရႊျပည္ ပန္းသင္းေခြ
ပင္ေျခခ်ဳံထက္ႏြယ္ ခ်ဳံထက္ႏြယ္"
ျမင္စိုင္းဆိုသည္မွာ မိမိတို႔ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးေသာ ေရြျပည္ျဖစ္သည္။ ျမင္စိုင္းျပည္၌ ေႏြရာသီတြင္ သင္းေခြပန္းမ်ားသည္ သစ္ပင္ႀကီးေအာက္ေျခမွ ပန္းရံုအျဖစ္အထက္သို႔ ႏြယ္တက္ကာ ပြင့္လန္းေနပါသည္။
"ေတာင္ေလ႐ႈန္း႐ႈန္း မုိးခတ္အုန္း
ကင္ပုန္းပြင့္ခ်ီခ်ယ္ ပြင့္ခ်ီခ်ယ္"
ေတာင္ေလ တ႐ႈန္း႐ႈန္းတိုက္ခတ္ၿပီး မိုးတအုန္းအုန္းရြာသန္းသည့္ မိုးရာသီ၌ကား ကင္ပုန္းပန္းေလးမ်ားက ခ်ီခ်ီႂကြႂကြ ဖူးဖြင့္ေနၾကပါသည္။
"ႏြယ္ပန္းခြာညိဳ ပြင့္ေပလို
ျပာသိုေဆာင္းလလယ္ ေဆာင္းလလယ္"
ႏိုင္ငံတစ္လႊားတြင္ ျမင္းခင္းသဘင္ပြဲမ်ား က်င္းပသည့္ ေဆာင္းရာသီျပာသိုလ၌ ခြာညိဳႏြယ္ပန္းက ေဝေဝဆာဆာ ဖူးပြင့္ေနသည္ကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။
(အထက္ပါ ကဗ်ာစာပိုဒ္မ်ားကို ျခံဳငံု၍ ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ျမင္စိုင္းျပည္၌ ရာသီဥတုမွ်တေကာင္းမြန္ၿပီး ရာသီအလိုက္ ပန္းမ်ားျဖင့္ ဖူးပြင့္ေဝဆာေနပံုအား ရည္ရြယ္သည္ဟု ယူဆႏိုင္ပါသည္)
"ေတာင္ထြတ္ဖ်ားဆီ ေရႊစာတီ
သရီရ ဓာတ္စြယ္ သရီရ ဓာတ္စြယ္"
ျမင္စိုင္းေဒသ ပတ္ဝန္းက်င္တစ္ခြင္လံုး႐ွိ ေတာင္ထိပ္ ၊ ေတာင္ထြတ္ဖ်ားမ်ား၌ ေရႊေရာင္တဝင္းဝင္းျဖင့္ ေတာက္ပထြန္းေျပာင္ေနေသာ ေစတီပုထိုးမ်ားကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။ ထို႔ေစတီပုထိုးမ်ားသည္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား၏ ကိုယ္ခႏၶာမွ ျဖစ္ေပၚသည့္ ဓာတ္ေတာ္ ေမြေတာ္မ်ားအား ဌာပနာထားကာ တည္ထားကိုးကြယ္ေနၾကသည့္ ေစတီေတာ္မ်ား ျဖစ္သည္။
(ဤအခ်က္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ထိုေခတ္ ၊ ထိုကာလ ျမင္စိုင္းျပည္၏ ဘာသာ ၊ သာသနာ စည္ပင္ထြန္းကားပံုတို႔ကို ရည္ရြယ္ေၾကာင္း ယူဆႏိုင္ပါသည္)
"ယာဆီေျမေကာင္း က်သည့္ေျပာင္း
မေႏွာင္းမွည့္ေဆာလြယ္ မွည့္ေဆာလြယ္"
ျမင္စိုင္းေဒသ၏ လယ္ယာေျမမ်ားသည္ ေျမဆီေျမၾသဇာေကာင္းမြန္ၿပီး စိုက္ပ်ဳိးၾကသည့္ ဆန္ ၊ ေျပာင္း ၊ စပါးခင္းတို ့သည္ အခ်ိန္တိုကာလအတြင္း အလြယ္တကူပင္ ရင့္မွည့္လြယ္ၾကသည္။
"ခါႏွင့္ ဘုတ္ခ်ဳိး ၊ ၾကက္ေတာမ်ဳိး
လိုစိုး က်က္ေျမက်ယ္ က်က္ေျမက်ယ္
ယွဥ္ေဖာ္မေဝး ေဖာ္ေရႊေက်း
စာေႏႊး စားလိုဖြယ္ စားလိုဖြယ္"
ျမင္စိုင္းျပည္၌ ေျမဆီေျမၾသဇာေကာင္းမြန္သျဖင့္ ျပည္သူျပည္သားမ်ားအတြက္သာမက ခါ၊ဘုတ္ ၊ ခ်ဳိး စေသာ ေက်းငွက္သာရကာမ်ားအတြက္ပါ စားနပ္ရိကၡာမ်ား ဖံုလံုျပည့္စံုပါသည္။ထိုေက်းငွက္မ်ားသည္ ျမင္စိုင္းျပည္၏ က်ယ္ေျပာလွသည့္ လယ္ယာစိုက္ခင္းမ်ားတြင္ အစာမ်ားကို မိမိအေပါင္းအေဖာ္မ်ား ကြဲခြာ၍ ေဝးေဝးလံလံ ႐ွာေဖြေနစရာမလိုဘဲ အလြယ္တကူပင္ စားသံုးႏိုင္ၾကပါသည္။
(ဤအခ်က္မ်ားသည္ ျမင္စိုင္းျပည္၌ ေျမဆီေျမၾသဇာေကာင္းမြန္သျဖင့္ ျပည္သူျပည္သားမ်ားအတြက္ စားနပ္ရိကၡာမ်ား ဖံုလံုရံုသာမကဘဲ ေက်းငွက္မ်ားပါ စားေသာက္မကုန္ႏိုင္ေအာင္ထိ စားနပ္ရိကၡာမ်ား ေပါႂကြယ္ဝပံုကို ရည္ၫႊန္းေၾကာင္း ယူဆနိဳ္င္ပါသည္)
"ယရည္းသြန္းသြန္း ျမင္းသည္ဝန္း
လွံခြၽန္း တြန္းတက္ပယ္ တြန္းတက္ပယ္"
ျမင္စိုင္းျပည္ႀကီးကို ကာကြယ္မည့္ စြင့္စြင့္ျမင့္ျမင့္ ဆင္တပ္ႀကီးကို ထိန္းခ်ဳပ္ ၊ ကြပ္ကဲကာ ခ်ီတက္ေနၾကသည္။ အဆိုပါဆင္တပ္ႀကီးအား ျမင္းသည္ေတာ္မ်ားတပ္က ထပ္ဆင့္ဝန္းရံကာ ခ်ီတက္လာပါသည္။ တဖန္ လွံတပ္ ၊ ေျခလ်င္တပ္မ်ားကလည္း မိမိတို႔တိုင္းျပည္အား က်ဴးေက်ာ္လာမည့္ ရန္သူအေပါင္းကို အျပတ္ေခ်မႈန္းတိုက္ခိုက္ရန္ အသင့္ျဖစ္ေနသည္။
(ဤအခ်က္မွာ ျမင္စိုင္းျပည္၏ စစ္ေရးအင္အား ႀကီးမားေတာင့္တင္းပံုႏွင့္ ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္ရန္ကို ကာကြယ္ရန္အသင့္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ရည္ညႊန္းဟန္တူပါသည္)
"ေစာလူးစီးတန္ မ်ဳိးဆက္ဒန္
လ်င္ထန္ျမင့္မဆြယ္ ျမင့္မဆြယ္"
ျမင္စိုင္းျပည္၌ ျမင့္ျမတ္ပ်ဳိရြယ္ေသာ မင္းမ်ားသာ စီးခြင့္ရသည့္ အေရာင္ေျခာက္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ဆင္ျဖဴမ်ားလည္း ႐ွိပါသည္။ ထိုဆဒၵန္မ်ဳးိႏြယ္ဆင္မ်ားႀကီးမ်ားက ဆင္တပ္ႀကီးကို ေ႐ွ႕ဆံုးမွာ ရပ္ကာ ဦးေဆာင္ေနသျဖင့္ ရန္အေပါင္းကို အလ်င္အျမန္ပင္ ၿဖိဳခြင္းႏိုင္ပါသည္။
(ဤအခ်က္က ျမင္စိုင္းေဒသသည္ ျမင့္ျမတ္ေသာ ဆဒၵန္အႏြယ္ဝင္ ဆင္ျဖဴေတာ္မ်ားျဖင့္ က်က္သေရျမင့္ ဂုဏ္တင့္ေနေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္ေၾကာင္း ယူဆရပါသည္)
"ေျမႇာက္စည္လတီး ဝင္ခါနီး
ေစာထီး နန္းထက္က်ယ္ နန္းထက္က်ယ္"
ျမင္စိုင္းနန္းေတာ္ထဲ၌ ဧကရာဇ္ဘုရင္မင္းျမတ္တို႔ ဝင္ေတာ္မူရန္ ေျမႇာက္စည္ကို တီးခတ္ေလ့႐ွိသည္ကလည္း ျမင္စိုင္းနန္းေတာ္၏ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
"သာသည့္ေျမျပင္ ေစာနတ္႐ွင္
နန္းခြင္႐ႈတင့္တယ္ ႐ႈတင့္တယ္"
ျမင္စိုင္းနန္းေတာ္သည္လည္း သာယာျပန္႔ပ်ဴးသည့္ ေျမျပင္၌ ေဆာက္လုပ္ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး နန္းေတာ္အတြင္း၌ ႐ႈမၿငိမ္းႏိုင္ေအာင္ပင္ လွပတင့္တယ္ေနပါသည္။ ဘုရင္မ်ားကလည္း မင္းက်င့္တရားမ်ားႏွင့္အညီ အုပ္ခ်ဳပ္ေနပါသည္။
(ဤအခ်က္မွာ ျမင္စိုင္းနန္းေတာ္၏ ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ပံုႏွင့္ ျမင္စိုင္းကို အုပ္စိုးသည့္ ဘုရင္၏ မင္းက်င့္တရားႏွင့္ အညီ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုကို ရည္ရြယ္ေၾကာင္း ယူဆရသည္)
"အထူးေလာ တက္တိမ္ေလာ ေနေရာင္ေလာ"
မင္စိုင္းျပည္သည္ အျခားျပည္မ်ားထက္ ထူးျခားခမ္းနားေသာ တိုင္းျပည္ျဖစ္ၿပီး ေကာင္းကင္ထက္႐ွိ တိမ္တိုက္အလယ္က တာဝတႎသာ နတ္ျပည္ပမာ ခမ္းနားႀကီးက်ယ္သည့္ တိုုင္းျပည္ျဖစ္သည္။
အခ်ဳပ္အေနျဖင့္ ဆိုရလွ်င္ ျမင္စိုင္းျပည္သည္ တာဝတႎသာ နတ္ျပည္ကဲ့သို႔ပင္ ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ေသာ တိုင္းျပည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ ျမင္စိုင္းျပည္၌ ရာသီဥတုမွ်တေကာင္းမြန္သျဖင့္ ရာသီအလိုက္ ပန္းမ်ား ေဝေဝဆာဆာ ဖူးပြင့္ေနၾကေၾကာင္း ၊ ျမင္စိုင္းျပည္သည္ ဗုဒၶဘာသာ ၊ သာသနာ စည္ပင္ထြန္းကားေနေသာ တိုင္းျပည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ ျမင္စိုင္းျပည္၌ ေျမဆီေျမၾသဇာေကာင္းမြန္သျဖင့္ စားနပ္ရိကၡာမ်ားသည္ ျပည္သူမ်ားအတြက္သာမက ေက်းငွက္သာရကာမ်ားအတြက္ပါ ဖံုလံုျပည့္စံုေနေၾကာင္း ၊ ျမင္စိုင္းျပည္၏ စစ္အင္အားေတာင့္တင္းပံု ၊ ျမင္စိုင္းျပည္၏ ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားပံုႏွင့္ ျမင္စိုင္းနန္းေတာ္၏ ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ပံုတို႔ကို ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။
ဦးျမတ္စိုးေက်ာ္
(ျမန္မာစာ)
(တကၠသိုလ္ဝင္တန္း ျမန္မာစာသင္ေထာက္ကူျပဳ)
ေခတ္ - ပင္းယေခတ္
စာဆို - ငါးစီး႐ွင္ေက်ာ္စြာ
အမ်ဳိးအစား - ကာခ်င္း
ရည္ရြယ္ခ်က္ - ျမင္စိုင္းျပည္၏ သာယာလွပပံုႏွင့္ ျမင္စိုင္းသားတို႔၏ ဇာတိမာန္စိတ္ထက္သန္ၾကပံုမ်ားကို သိ႐ွိေစရန္။
ပုဂံျပည္ႀကီး (ပုဂံေခတ္) ၿပိဳကြဲပံု
အရိမဒၵနာပူရ္ဟု အမည္ရေသာ ရန္သူအေပါင္းကို ႏွိမ္နင္းေအာင္ႏိုင္ေတာ္မူသည့္ တိုင္းျပည္ (သို႔) ပုဂံျပည္ႀကီးေခတ္သည္ အေနာ္ရထာမင္းလက္ထက္မွ စတင္ကာ ၁၁ ဆက္ေျမာက္ေသာ မင္းျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္ေျပးမင္းဟု လူသိမ်ားသည့္ နရသီဟပေတ့မင္းလက္ထက္ထိ ျဖစ္သည္။ ထိုေနာက္ဆံုးမင္းသည္ သိဃၤသူ႔သမီးေက်ာက္စာ (တကၠသိုလ္ဝင္တန္း ၊ ျမန္မာစာစကားေျပ) အား ေရးထိုးခဲ့သည့္ မိဖုရား၏ လင္ေယာက်္ားျဖစ္သည္။ ထိုနရသီဟပေတ့မင္းလက္ထက္ ေအဒီ ၁၂၈၃ ခုႏွစ္၌
မန္ခ်ဴးတ႐ုတ္စစ္သည္တို႔ ပုဂံသို႔ စစ္ခ်ီတိုက္လာသျဖင့္ နရသီဟပေတ့မင္းသည္ က်ဴးေက်ာ္စစ္ကို ကာကြယ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းမ႐ွိဘဲ ပုသိမ္သို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေ႐ွာင္ခဲ့ရ၏။ မန္ခ်ဴးတ႐ုတ္တပ္မ်ား ပုဂံျပည္မွ ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားအခါမွ နရသီဟပေတ့မင္းသည္ ပုဂံျပည္သို႔ ျပန္လာရန္ စီစဥ္၏။ ထိုမင္း ပုဂံျပည္သို႔ ျပန္လာသည့္ လမ္းခုလတ္ျပည္ၿမိဳ႕၌ သားေတာ္ျဖစ္သူ၏ အဆိပ္ခတ္လုပ္ၾကံျခင္းကို ခံခဲ့ရၿပီး ပုဂံျပည္ႀကီး မၿငိမ္သက္ေတာ့ဘဲ ၿပိဳကြဲရေလ၏။
ပင္းယေခတ္ စတင္ပံု
ပုဂံျပည္ႀကီး ၿပိဳကြဲၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏွစ္ ၆၆ဝ ႏွစ္အလြန္၌ ျမင္စိုင္း ၊ စစ္ကိုင္း ၊ ပင္းယ ဟူေသာ ျပည္ငယ္ (၃) ခုေပၚေပါက္လာၿပီး အဆိုပါ ျပည္ (၃) ခုအား ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈကိုျမတ္ႏိုးသည့္ ႐ွမ္းညီေနာင္သံုးဦးျဖစ္ေသာ ရာဇသၾကၤန္ ၊ အသခၤယာ ၊ သီဟသူတို႔က အသီးသီးမင္းျပဳခဲ့ၾက၏။ထိုညီေနာင္သံုးဦးအနက္မွ အငယ္ဆံုးညီျဖစ္သူ သီဟသူက ပင္းယကို ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၆၇၄ ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပင္းယေခတ္ကို ေရတြက္ရာ၌ သီဟသူမင္းဆက္မွ စ၍ ေရတြက္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ပင္းယတည္သူ သီဟသူ
သီဟသူသည္ ျမန္မာႏွစ္ ၆၇၄ ခုႏွစ္တြင္ ပင္းယကို တည္ေထာင္ျပီးေနာက္ တိုင္းျပည္အေျခအေန ၿငိမ္သက္ေရး ၊ ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္ရန္မ်ား ကာကြယ္ႏိုင္ေရးႏွင့္ ျပည္တြင္းစစ္အင္အား ေတာင့္တင္းလာေစေရးတို႔အတြက္ မၾကာခဏဆိုသလိုပင္ စစ္ေရးျပပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရ၏။ အထူးသျဖင့္ ျပာသိုလ၌ ျမင္းခင္းသဘင္ပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး ဆင္ေရး ၊ ျမင္းေရး ၊ ဓားေရး ၊ လွံေရး ၿပိဳင္ပြဲမ်ား ျပဳလုပ္က်င္းပခဲ့သည္။ ၄င္းျပပြဲၿပိဳင္ပြဲမ်ား၌ ဓားေရးျပသည့္ ကာေရးျပျခင္းလည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။ ကာေရးျပသည္ဟု ဆိုသည္မွာ ဗန္းငယ္ကဲ့သို႔ ခပ္ဝိုင္းဝိုင္းသဏၭာန္႐ွိေသာ "ကာ"ကိုကိုင္၍ ဓားေရးျပကျပျခင္းျဖစ္သည္။ထိုေခတ္က ျမင္စိုင္းသားတို႔သည္ ကာေရးျပရာတြင္ ထူးခြၽန္ခဲ့ၾကသည္ဟု ယူဆရၿပီး "ကာေရး"ျပရန္အတြက္ ကာခ်င္းမ်ားကို ေရးဖြဲ႔သီဆိုခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။သီဟသူကိုယ္တိုင္ပင္ သူ၏ ေနာက္လိုက္တပည့္စစ္သည္မ်ား စစ္ေသြးစစ္မာန္မ်ား တက္ႂကြလာေစရန္ "ခါးပတ္ေတာ္မွာ ေရႊခ်ည္စံု ၊ မႈိင္းလံုးေရႊဝတ္လံု ၊ မလံုသာခ်မ္းေအးျမ"ခ်ီတ်ာခ်င္းကို ေရးစပ္ကာ ကိုယ္တိုင္ကျပခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
သီဟသူ၏ တ်ာခ်င္း
"ခါးပတ္ေတာ္မွာ ေရႊခ်ည္စံု ၊ မႈိင္းလံုးေရႊဝတ္လံု ၊ မလံုသာခ်မ္းေအးျမ ၊ မိုးေသာက္ထ ေရာင္ျဖဴလာငယ္ကို ထိပ္ပန္းပန္ငယ္ ျမင္းခင္းႂကြပါလို႔ေလး။ အလွငယ္လာမည့္ လမ္းငယ္ကို ၊ ေမွ်ာ္ေယာင္တမ္းလို႔ေလး ၊ ယမန္ယမန္လယ္တြင္ ျမင္ပါလိုက္ငဲ့ မယ့္ထိပ္တင္ ၊ ျမင္းတဲ့ ျမင္းျဖဴ႐ွင္။ ေလွ်ာင္တြင္ေလတင့္ဆံုး ၊ နားမွာသာ ပန္းၾကက္႐ုန္းငယ္ႏွင့္ေလး။ ေလွ်ာင္နားလံုးတြင္ အျပည့္သာဆင္ ျမင္ပင္ ျမင္ပါလိုက္ပါစေလး ။ ေရႊနန္းေငြနန္းသူ ၊ ငယ္မူငယ္ယာသားႏွင့္ ၊ သနားခ်စ္စရာ။"
သားငယ္ ငါးစီး႐ွင္ေက်ာ္စြာ
ေက်ာ္စြာသည္ သီဟသူ၏ သားေတာ္ငယ္ျဖစ္ၿပီး ေနာင္ေတာ္ ဥဇနာကဲ့သို႔ပင္ ဘုရင့္သား ၿမိဳ႕စားတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ပင္လယ္ၿမိဳ႕ကို အပိုင္စားရေၾကာင္း သိရသည္။ ထိုေက်ာ္စြာ အပိုင္စားရသည့္ နယ္ေျမမွ ပထမဆံုး ဆင္ျဖဴတစ္စီးထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီး နဂါးပတ္႐ိုးစိုင္ျဖဴေနေသာ ထိုဆင္ျဖဴ၏ အမည္ကို "ပုလဲတမူး"ဟု ေက်ာ္စြာက မွည့္ခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ ေက်ာ္စြာသည္ "မဟာေကသရ"အမည္ေသာ ဒုတိယဆင္ျဖဴတစ္စီးကိုလည္းေကာင္း ၊ "သန္ျမန္စြာ"ဟု အမည္ရေသာ တတိယေျမာက္ဆင္ျဖဴကိုလည္းေကာင္း ၊ "ဥေပါသထ"မည္ေသာ စတုတၱေျမာက္ ဆင္ျဖဴကိုလည္းေကာင္း ၊ "ခ်စ္စြမရဲ" အမည္ရေသာ ပဥၥမေျမာက္ ဆင္ျဖဴတစ္စီးကိုလည္းေကာင္း ရ႐ွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ေနာင္ေတာ္ဥဇနာကလည္း ျပည္သူမ်ားက ခ်စ္ခင္ႏွစ္သက္သည့္ ဆင္ျဖဴငါးစီးရ ေက်ာ္စြာအား ကိုယ္တိုင္ထီးနန္းတင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာ္စြာသည္ ျမန္မာႏွစ္ ၇ဝ၄ ခုႏွစ္တြင္ ပင္းယ၌ ဘုရင္ျဖစ္လာၿပီး "ငါးစီး႐ွင္ေက်ာ္စြာ"ဟု အမည္ရလာေၾကာင္း သိရသည္။
ငါးစီး႐ွင္ရဲ႕ ကာခ်င္း
ငါးစီး႐ွင္ေက်ာ္စြာသည္ ထီးနန္းစိုးစံကာ ဘုရင္ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ ဖခင္သီဟသူကဲ့သို႔ပင္ စစ္ေရးဖက္၌ ထူးခြၽန္သည္သာမက စာေပဗီဇ႐ွိသူလည္း ျဖစ္သျဖင့္ သူ၏ ငယ္စဥ္ကတည္းကပင္ ဖခင္၏ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားမ်ားႏွင့္ ဖခင္ကိုယ္တိုင္စပ္ဆိုခဲ့သည့္ "ခါးပတ္ေတာ္မွာ ေရႊခ်ည္စံု ၊ မႈိင္းလံုးေရႊဝတ္လံု ၊ မလံုသာခ်မ္းေအးျမ "ခ်ီ တ်ာခ်င္းကို အထူးႏွစ္သက္ခဲ့သူျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူ ဘုရင္ျဖစ္လာေသာအခါ "ျမင္စိုင္းေရႊျပည္" ကာခ်င္းကို ကိုယ္တိုင္စပ္ဆိုကာ ကာေရးျပခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ကာခ်င္းဆိုသည္
ကာခ်င္းဆိုသည္မွာ လက္ယာလက္က ဓား ၊ လက္ဝဲလက္က "ကာ"ကိုကိုင္ကာ တစ္ဖက္က တိုက္ခိုက္လာသည္ကို ကာကြယ္ ဟန္၊ ဓားခုတ္ဟန္ ၊ ဓားဝင့္ဟန္မ်ားျဖင့္ ေျခကို သိုင္းကြက္က်နင္း၍ ကရာတြင္ သီဆိုရေသာ ေတးကဗ်ာတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ စစ္ေသြး စစ္မာန္ အားမာန္တက္ႂကြေစေသာ သီခ်င္းတစ္မ်ဳိးလည္း ျဖစ္ေၾကာင္း တကၠသိုလ္ ဝင္တန္း ၊ ျမန္မာစာျပ႒ာန္းစာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမင္စိုင္းၿမိဳ ့တည္ေနရာ
ျမင္စိုင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းသည္ မႏၱေလးတိုင္း ၊ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕၏ အေ႐ွ ့ေတာင္ယြန္းယြန္း ၄ မိုင္ခန္႔အကြာတြင္ တည္႐ွိခဲ့ေၾကာင္း သိရၿပီးအဆိုပါေနရာတြင္ ၿမိဳ႕႐ိုးေဟာင္း ၊ ေ႐ွ႕ေဟာင္းေစတီပုထိုးမ်ားကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။ ေ႐ွးေဟာင္းေစတီပုထိုးမ်ားျဖစ္သည့္ လက္သယ္ဘုရား ၊ ခ်မ္းသာရဘုရား ၊ နန္းဦးဘုရား ၊ ေလးမ်က္ႏွာဘုရားႏွင့္ ေရႊဥမင္ေစတီတို႔က ထင္႐ွားသည္။ထိုအထဲမွ ေရႊဥမင္ေစတီႏွင့္ ၄င္းအတြင္း႐ွိ ပန္းခ်ီလက္ရာတို႔သည္ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာ ေကာင္းသည္"ဟု ေ႐ွးေဟာင္းသုေတသနအစီရင္ခံစာ (၁၉၆၄/၉၅) ခုအတြက္ ႏွစ္ခ်ဳပ္အစီရင္ခံစာတြင္ ဆိုထားသည္။ ယခု ကုလားေက်ာင္းတည္ေနရာသည္ ျမင္စိုင္းၿမိဳ႕ေဟာင္းေနရာ ျဖစ္သည္။
"ျမင္စိုင္းေရႊျပည္"ကာခ်င္းကို စကားေျပျပန္ျခင္း
"တာဝတႎသာ နတ္ရြာေလာ နတ္ရြာေလာ
ဟုတ္တည္း ႐ွင္ခ်င္း ႐ွင္းခ်င္း
ဟုတ္တည္း ေဆြရင္း ေဆြရင္း
ဟုတ္တည္း သည္ရင္း သည္ရင္း"
ဤျပည္သည္ တာဝတႎသာ နတ္ျပည္ဟုတ္ပါသလား ...ဟုတ္ပါတယ္ ... ေသေဖာ္ ႐ွင္ဖက္ ငါ့အ႐ွင္တို႔ ...ဟုတ္ပါတယ္ ... မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္း ေရာင္းရင္းတို႔ ...ဟုတ္ပါတယ္ ... ခ်စ္ဇနီး ၾကင္ေဖာ္တို႔ ...�
(အထက္ပါစာသားမ်ားကို ျခံဳငံုၾကည့္ရမည္ဆိုပါက ျမင္စိုင္းျပည္သည္ တာဝတႎသာနတ္ျပည္တစ္မွ် ခမ္းနားလွပ ၊ သာယာေနေၾကာင္း ေထာက္ခံေျပာဆိုၾကျခင္း ယူဆရပါသည္)
"ျမင္စိုင္းဟူသည္ ေရႊျပည္ ေရႊျပည္
ျမင္စိုင္းေရႊျပည္ ပန္းသင္းေခြ
ပင္ေျခခ်ဳံထက္ႏြယ္ ခ်ဳံထက္ႏြယ္"
ျမင္စိုင္းဆိုသည္မွာ မိမိတို႔ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးေသာ ေရြျပည္ျဖစ္သည္။ ျမင္စိုင္းျပည္၌ ေႏြရာသီတြင္ သင္းေခြပန္းမ်ားသည္ သစ္ပင္ႀကီးေအာက္ေျခမွ ပန္းရံုအျဖစ္အထက္သို႔ ႏြယ္တက္ကာ ပြင့္လန္းေနပါသည္။
"ေတာင္ေလ႐ႈန္း႐ႈန္း မုိးခတ္အုန္း
ကင္ပုန္းပြင့္ခ်ီခ်ယ္ ပြင့္ခ်ီခ်ယ္"
ေတာင္ေလ တ႐ႈန္း႐ႈန္းတိုက္ခတ္ၿပီး မိုးတအုန္းအုန္းရြာသန္းသည့္ မိုးရာသီ၌ကား ကင္ပုန္းပန္းေလးမ်ားက ခ်ီခ်ီႂကြႂကြ ဖူးဖြင့္ေနၾကပါသည္။
"ႏြယ္ပန္းခြာညိဳ ပြင့္ေပလို
ျပာသိုေဆာင္းလလယ္ ေဆာင္းလလယ္"
ႏိုင္ငံတစ္လႊားတြင္ ျမင္းခင္းသဘင္ပြဲမ်ား က်င္းပသည့္ ေဆာင္းရာသီျပာသိုလ၌ ခြာညိဳႏြယ္ပန္းက ေဝေဝဆာဆာ ဖူးပြင့္ေနသည္ကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။
(အထက္ပါ ကဗ်ာစာပိုဒ္မ်ားကို ျခံဳငံု၍ ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ျမင္စိုင္းျပည္၌ ရာသီဥတုမွ်တေကာင္းမြန္ၿပီး ရာသီအလိုက္ ပန္းမ်ားျဖင့္ ဖူးပြင့္ေဝဆာေနပံုအား ရည္ရြယ္သည္ဟု ယူဆႏိုင္ပါသည္)
"ေတာင္ထြတ္ဖ်ားဆီ ေရႊစာတီ
သရီရ ဓာတ္စြယ္ သရီရ ဓာတ္စြယ္"
ျမင္စိုင္းေဒသ ပတ္ဝန္းက်င္တစ္ခြင္လံုး႐ွိ ေတာင္ထိပ္ ၊ ေတာင္ထြတ္ဖ်ားမ်ား၌ ေရႊေရာင္တဝင္းဝင္းျဖင့္ ေတာက္ပထြန္းေျပာင္ေနေသာ ေစတီပုထိုးမ်ားကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။ ထို႔ေစတီပုထိုးမ်ားသည္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရား၏ ကိုယ္ခႏၶာမွ ျဖစ္ေပၚသည့္ ဓာတ္ေတာ္ ေမြေတာ္မ်ားအား ဌာပနာထားကာ တည္ထားကိုးကြယ္ေနၾကသည့္ ေစတီေတာ္မ်ား ျဖစ္သည္။
(ဤအခ်က္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ထိုေခတ္ ၊ ထိုကာလ ျမင္စိုင္းျပည္၏ ဘာသာ ၊ သာသနာ စည္ပင္ထြန္းကားပံုတို႔ကို ရည္ရြယ္ေၾကာင္း ယူဆႏိုင္ပါသည္)
"ယာဆီေျမေကာင္း က်သည့္ေျပာင္း
မေႏွာင္းမွည့္ေဆာလြယ္ မွည့္ေဆာလြယ္"
ျမင္စိုင္းေဒသ၏ လယ္ယာေျမမ်ားသည္ ေျမဆီေျမၾသဇာေကာင္းမြန္ၿပီး စိုက္ပ်ဳိးၾကသည့္ ဆန္ ၊ ေျပာင္း ၊ စပါးခင္းတို ့သည္ အခ်ိန္တိုကာလအတြင္း အလြယ္တကူပင္ ရင့္မွည့္လြယ္ၾကသည္။
"ခါႏွင့္ ဘုတ္ခ်ဳိး ၊ ၾကက္ေတာမ်ဳိး
လိုစိုး က်က္ေျမက်ယ္ က်က္ေျမက်ယ္
ယွဥ္ေဖာ္မေဝး ေဖာ္ေရႊေက်း
စာေႏႊး စားလိုဖြယ္ စားလိုဖြယ္"
ျမင္စိုင္းျပည္၌ ေျမဆီေျမၾသဇာေကာင္းမြန္သျဖင့္ ျပည္သူျပည္သားမ်ားအတြက္သာမက ခါ၊ဘုတ္ ၊ ခ်ဳိး စေသာ ေက်းငွက္သာရကာမ်ားအတြက္ပါ စားနပ္ရိကၡာမ်ား ဖံုလံုျပည့္စံုပါသည္။ထိုေက်းငွက္မ်ားသည္ ျမင္စိုင္းျပည္၏ က်ယ္ေျပာလွသည့္ လယ္ယာစိုက္ခင္းမ်ားတြင္ အစာမ်ားကို မိမိအေပါင္းအေဖာ္မ်ား ကြဲခြာ၍ ေဝးေဝးလံလံ ႐ွာေဖြေနစရာမလိုဘဲ အလြယ္တကူပင္ စားသံုးႏိုင္ၾကပါသည္။
(ဤအခ်က္မ်ားသည္ ျမင္စိုင္းျပည္၌ ေျမဆီေျမၾသဇာေကာင္းမြန္သျဖင့္ ျပည္သူျပည္သားမ်ားအတြက္ စားနပ္ရိကၡာမ်ား ဖံုလံုရံုသာမကဘဲ ေက်းငွက္မ်ားပါ စားေသာက္မကုန္ႏိုင္ေအာင္ထိ စားနပ္ရိကၡာမ်ား ေပါႂကြယ္ဝပံုကို ရည္ၫႊန္းေၾကာင္း ယူဆနိဳ္င္ပါသည္)
"ယရည္းသြန္းသြန္း ျမင္းသည္ဝန္း
လွံခြၽန္း တြန္းတက္ပယ္ တြန္းတက္ပယ္"
ျမင္စိုင္းျပည္ႀကီးကို ကာကြယ္မည့္ စြင့္စြင့္ျမင့္ျမင့္ ဆင္တပ္ႀကီးကို ထိန္းခ်ဳပ္ ၊ ကြပ္ကဲကာ ခ်ီတက္ေနၾကသည္။ အဆိုပါဆင္တပ္ႀကီးအား ျမင္းသည္ေတာ္မ်ားတပ္က ထပ္ဆင့္ဝန္းရံကာ ခ်ီတက္လာပါသည္။ တဖန္ လွံတပ္ ၊ ေျခလ်င္တပ္မ်ားကလည္း မိမိတို႔တိုင္းျပည္အား က်ဴးေက်ာ္လာမည့္ ရန္သူအေပါင္းကို အျပတ္ေခ်မႈန္းတိုက္ခိုက္ရန္ အသင့္ျဖစ္ေနသည္။
(ဤအခ်က္မွာ ျမင္စိုင္းျပည္၏ စစ္ေရးအင္အား ႀကီးမားေတာင့္တင္းပံုႏွင့္ ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္ရန္ကို ကာကြယ္ရန္အသင့္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ရည္ညႊန္းဟန္တူပါသည္)
"ေစာလူးစီးတန္ မ်ဳိးဆက္ဒန္
လ်င္ထန္ျမင့္မဆြယ္ ျမင့္မဆြယ္"
ျမင္စိုင္းျပည္၌ ျမင့္ျမတ္ပ်ဳိရြယ္ေသာ မင္းမ်ားသာ စီးခြင့္ရသည့္ အေရာင္ေျခာက္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ဆင္ျဖဴမ်ားလည္း ႐ွိပါသည္။ ထိုဆဒၵန္မ်ဳးိႏြယ္ဆင္မ်ားႀကီးမ်ားက ဆင္တပ္ႀကီးကို ေ႐ွ႕ဆံုးမွာ ရပ္ကာ ဦးေဆာင္ေနသျဖင့္ ရန္အေပါင္းကို အလ်င္အျမန္ပင္ ၿဖိဳခြင္းႏိုင္ပါသည္။
(ဤအခ်က္က ျမင္စိုင္းေဒသသည္ ျမင့္ျမတ္ေသာ ဆဒၵန္အႏြယ္ဝင္ ဆင္ျဖဴေတာ္မ်ားျဖင့္ က်က္သေရျမင့္ ဂုဏ္တင့္ေနေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္ေၾကာင္း ယူဆရပါသည္)
"ေျမႇာက္စည္လတီး ဝင္ခါနီး
ေစာထီး နန္းထက္က်ယ္ နန္းထက္က်ယ္"
ျမင္စိုင္းနန္းေတာ္ထဲ၌ ဧကရာဇ္ဘုရင္မင္းျမတ္တို႔ ဝင္ေတာ္မူရန္ ေျမႇာက္စည္ကို တီးခတ္ေလ့႐ွိသည္ကလည္း ျမင္စိုင္းနန္းေတာ္၏ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခုျဖစ္ပါသည္။
"သာသည့္ေျမျပင္ ေစာနတ္႐ွင္
နန္းခြင္႐ႈတင့္တယ္ ႐ႈတင့္တယ္"
ျမင္စိုင္းနန္းေတာ္သည္လည္း သာယာျပန္႔ပ်ဴးသည့္ ေျမျပင္၌ ေဆာက္လုပ္ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး နန္းေတာ္အတြင္း၌ ႐ႈမၿငိမ္းႏိုင္ေအာင္ပင္ လွပတင့္တယ္ေနပါသည္။ ဘုရင္မ်ားကလည္း မင္းက်င့္တရားမ်ားႏွင့္အညီ အုပ္ခ်ဳပ္ေနပါသည္။
(ဤအခ်က္မွာ ျမင္စိုင္းနန္းေတာ္၏ ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ပံုႏွင့္ ျမင္စိုင္းကို အုပ္စိုးသည့္ ဘုရင္၏ မင္းက်င့္တရားႏွင့္ အညီ အုပ္ခ်ဳပ္ပံုကို ရည္ရြယ္ေၾကာင္း ယူဆရသည္)
"အထူးေလာ တက္တိမ္ေလာ ေနေရာင္ေလာ"
မင္စိုင္းျပည္သည္ အျခားျပည္မ်ားထက္ ထူးျခားခမ္းနားေသာ တိုင္းျပည္ျဖစ္ၿပီး ေကာင္းကင္ထက္႐ွိ တိမ္တိုက္အလယ္က တာဝတႎသာ နတ္ျပည္ပမာ ခမ္းနားႀကီးက်ယ္သည့္ တိုုင္းျပည္ျဖစ္သည္။
အခ်ဳပ္အေနျဖင့္ ဆိုရလွ်င္ ျမင္စိုင္းျပည္သည္ တာဝတႎသာ နတ္ျပည္ကဲ့သို႔ပင္ ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ေသာ တိုင္းျပည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ ျမင္စိုင္းျပည္၌ ရာသီဥတုမွ်တေကာင္းမြန္သျဖင့္ ရာသီအလိုက္ ပန္းမ်ား ေဝေဝဆာဆာ ဖူးပြင့္ေနၾကေၾကာင္း ၊ ျမင္စိုင္းျပည္သည္ ဗုဒၶဘာသာ ၊ သာသနာ စည္ပင္ထြန္းကားေနေသာ တိုင္းျပည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ ျမင္စိုင္းျပည္၌ ေျမဆီေျမၾသဇာေကာင္းမြန္သျဖင့္ စားနပ္ရိကၡာမ်ားသည္ ျပည္သူမ်ားအတြက္သာမက ေက်းငွက္သာရကာမ်ားအတြက္ပါ ဖံုလံုျပည့္စံုေနေၾကာင္း ၊ ျမင္စိုင္းျပည္၏ စစ္အင္အားေတာင့္တင္းပံု ၊ ျမင္စိုင္းျပည္၏ ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားပံုႏွင့္ ျမင္စိုင္းနန္းေတာ္၏ ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ပံုတို႔ကို ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။
ဦးျမတ္စိုးေက်ာ္
(ျမန္မာစာ)
No comments:
Post a Comment