႐ိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသားေန႔ တကယ္လား

 

႐ိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသားေန႔ တကယ္လား

(ဒီပို႔စ္ ေရးသားရျခင္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ အခ်င္းခ်င္း စိတ္ဝမ္းကြဲေအာင္ ခုတံုးလုပ္ေနျခင္း လံုးဝမဟုတ္ဘဲ အင္မတန္အေရးႀကီးတဲ့ သမိုင္းေနာက္ခံတစ္ခုကို မ်ဳိးစိတ္သစ္လူငယ္လက္ထဲ ပို႔ေဆာင္ေပးျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးစြာအသိေပးပါရေစ။ ေရးသားေဖာ္ျပထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြဟာ က်ေနာ္ ေလ့လာေတြ႕ရွိသမွ် အခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။) 

လူမ်ဳိးတစ္စု ညီၫြတ္စည္းလံုးမႈ၊ အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ခင္ေလးစားမႈ၊ အမ်ဳိးဂုဏ္ဇာတိဂုဏ္ ေဖာ္ေဆာင္မႈစတာေတြအတြက္ ရက္ထူးရက္ျမတ္ေတြကို ေရြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ၾကတယ္။ အဲဒီလိုေန႔ရက္ေတြဟာ အေျခအျမစ္မဲ့ သတ္မွတ္ၾကတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ တစ္မ်ဳိးသားလံုးရဲ႕ ေအာင္ပြဲခံခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာ၊ ေနာက္ခံဇာတ္လမ္း၊ ျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့ရတဲ့ အတားအဆီး၊ ဆံုး႐ံႈးမႈ စတာေတြကို တစ္မ်ဳိးသားလံုးက တေန႔တည္း တရက္တည္းမွာပင္ ျပန္လည္ေအာက္ေမ့သတိရေစဖို႔ပင္ ျဖစ္ေပတယ္။ 

ဒီေတာ့ ဇႏၷဝါရီလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ တခ်ဳိ႕ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြက အမ်ဳိးသားေန႔ လို႔ က်င္းပေနတာ ၾကားေနရတာ၊ အြန္းလိုင္းမွာ ေတြ႕ေနရတာက ၃-၄ ႏွစ္ေလာက္ ရိွပါၿပီ။ တကယ္ေတာ့ ဒီေန႔ ကို က်ေနာ္ ပထမဆံုးေတြ႕ရတာက ေဖေဖရဲ႕ စာအုပ္စင္က စာအုပ္တစ္အုပ္ရဲ႕ မ်က္ႏွာဖံုးမွာ ျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီတုန္းက တကယ့္ကို ေပ်ာ္ခဲ့တာပဲ။ မိမိအမ်ဳိးနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ကို သိခြင့္ရလို႔ေပါ့။ ေနာက္ခံအေၾကာင္း ရွာၾကည့္ေပမယ့္ အစအန မေတြ႕ခဲ့ရေခ်။ စာဖတ္စ သူေပါက္စ တစ္ေယာက္မို႔ ေတြ႕တာေလာက္နဲ႔ပဲ ေက်နပ္ခဲ့တယ္။ 

လြန္ခဲ့တဲ့ ၃-၄ ႏွစ္ကစၿပီး တခ်ဳိ႕ ႐ိုေတြက အခမ္းအနားေတြနဲ႔ သိုက္သိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ က်င္းပေနၾကတာေတြ႕ရတယ္။ ေတြ႕ရေတာ့ စိတ္ထဲလည္း ပီတိျဖစ္လာတယ္။ ဒါနဲ႔ က်ေနာ္မွာလည္း စိတ္ထဲ သိပ္ဖိထားတဲ့ အေၾကာင္းတစ္ခု ျပန္လည္ သတိရရ အတြက္ပၚလာၿပီေပါ့။ 

႐ိုဟင္ဂ်ာအမ်ဳိးသားေန႔လို႔ ဇႏၷဝါရီလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပေနတဲ့ ေန႔ကား ဘယ္လိုျဖစ္လာသလဲ။ ဘာေၾကာင့္ သတ္မွတ္ခဲ့တာလဲ။ တညီတၫြတ္တည္း သတ္မွတ္ခဲ့တာလား။ ဂိုဏ္းဂဏကြဲတာေတာ့ ရိွခဲ့သလား စတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔ ရွာေတာ္ပံုစခဲ့တယ္။ လူထုၾကားမွာလဲ ပေဟဠိ ေမးခြန္းတစ္ခုလို ပ်ံ႕ႏွံ႔ႏိွပ္စက္ေနတယ္လို႔ ထင္မိပါတယ္။ တစ္မ်ဳိးသားလံုးနဲ႔ ပတ္သတ္လာေတာ့ ကိုယ္စီကိုယ္စီ သိခ်င္စိတ္ေတာ့ ရိွမွာပါ။    တကယ့္ ေနာက္ခံသိတဲ့ သူေတြကလဲ မသိကြၽန္ျပဳေနတာလား မသိဘူး။ ဒီေလာက္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ေန႔တစ္ေန႔က်င္းပတာက မ်က္စိပိတ္က်င္းပလို႔ေတာ့ မျဖစ္ဘူးေလ။ မ်က္စိပိတ္ ယံုတဲ့ေခတ္လဲ ကုန္သြားၿပီ။ ေနာက္ခံသမိုင္း အေၾကာင္းစံုကို ေစ့ေစ့စပ္စပ္ နက္နက္႐ိႈင္း႐ိႈင္း ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း သိရိွမွာသာ လူေတြက ပိုစိတ္ဝင္စားလာမယ္။ အေလးထား ျမတ္ႏိုးလာမယ္။ ေနာင္လာမယ့္ မ်ဳိးစိတ္သစ္ေတြကိုလဲ လက္ဆင့္ကမ္းႏိုင္မယ္။ ဒါ့အျပင္ သတ္မွတ္သင့္မသင့္လဲ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ခြင့္ ရေတာ့မယ္။ 

ဒီေန႔ ျဖစ္လာတဲ့ ေနာက္ခံသမိုင္းကို တပတ္တကုတ္ရွာၾကည့္တယ္။ သက္ၾကီးဝါႀကီးေတြ႕နဲ႔လည္း လွမ္းမီသေလာက္ စံုစမ္းၾကည့္တယ္။ စာအုပ္စာေပေတြနဲ႔လဲ ခ်ဥ္းကပ္ၾကည့္တယ္။ အြန္းလိုင္းမွာလဲ မနည္းရွာၾကည့္တယ္။ ကုပ္ေဖာ္ေတြ႕ရိွတာက……

ဒီအမ်ဳိးသားေန႔ သတ္မွတ္လာတဲ့ ေနာက္ခံကို တိုတိုခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တစ္ခု ထူေထာင္ခဲ့တဲ့ေန႔ လို႔ေျပာရပါမယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ၁၉၈၈ ခု ေနာက္ပိုင္း လူထုအံုႂကြမႈ၊ တိုင္းျပည္မတည္ၿငိမ္မႈေၾကာင့္ ႏွစ္ရွည္အာဏာခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ)အစိုးရ ပ်က္သုန္းၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံေတာ္ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ (နဝတ)အစိုးရ ဥကၠဌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္သည္ စက္တင္ဘာလတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ေရွ႕ဆက္မယ့္ လမ္းစဥ္ (၄) ခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ အဲဒီထဲမွ ေနာက္ဆံုးအခ်က္က ပါတီစံုေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေရးျဖစ္တယ္။ ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္မယ့္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက အုပ္ခ်ဳပ္မယ့္စနစ္ဖက္သို႔ ဦးတည္ေနတာေၾကာင့္ ေရငံုေနခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြကလည္း ထႂကြစြာပါဝင္လာခဲ့တယ္။ ျပည္တြင္း လူမ်ဳိးေပါင္းစံုက လူမ်ဳိးကိုယ္စားျပဳ၊ ျပည္နယ္/တိုင္း ကိုယ္စားျပဳ ပါတီေတြ ဖြဲ႕စည္းခြင့္ရခဲ့တယ္။ လူနည္းစု ကိုယ္စားျပဳပါတီ ၁၉ ပါတီခန္႔ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့တယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ကိုယ္စားျပဳ ၁၈ ပါတီခန္႔ မွတ္ပံုတင္ခဲ့တယ္လို႔ သိရတယ္။ ထို႔အတူ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး ကိုယ္စားျပဳ ပါတီမ်ားလည္း မွတ္ပံုတင္ခဲ့တယ္။ ရခိုင္ျပည္မွ မြတ္စလင္ ပါတီေပါင္း ၇ ခု ပါဝင္ခဲ့တယ္။ 

ထိုအထဲတြင္ "အမ်ဳိးသား လူ႕အခြင့္အေရး ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ" နဲ႔ "အမ်ဳိးသားပါတီ" တို႔လဲ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့တယ္။ "အမ်ဳိးသားပါတီ"ကို အစက တိုင္းရင္းသားလူနည္းစု ပါတီတစ္ခုအျဖစ္ "႐ိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသားပါတီ" အမည္နဲ႔ မွတ္ပံုတင္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေခ်။ ကန္႔ကြက္ျခင္းခံရတယ္။ ျငင္းပယ္ျခင္းခံရတယ္။ သို႔ေပမယ့္ အတားအဆီးေတြကို မဆုတ္မနစ္ တြန္းကန္ရင္ဆိုင္ ေက်ာ္လႊားၿပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ "႐ိုဟင္ဂ်ာ" စကားလံုးကို ျဖဳတ္ကာ "အမ်ဳိးသားပါတီ" နာမည္နဲ႔သာ ၁၉၈၉ ခု ဇႏၷဝါရီလ (၃)ရက္ေန႔တြင္ တရားဝင္ မွတ္ပံုတင္ႏိုင္ခဲ့ေလတယ္။ 

ထိုေန႔ထိုရက္ကို ပါတီရဲ႕ ေအာင္ပြဲေန႔ဟု သတ္မွတ္ခဲ့တယ္။ အမ်ဳိးသားပါတီသည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတစ္ရပ္လံုးကို ကိုယ္စားျပဳေသာေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသား ေအာင္ပြဲေန႔ဟု သတ္မွတ္ရန္  ပါတီအမႈေဆာင္အဖြဲ႕ရဲ႕ ပံုမွန္အစည္းအေဝးမွ သတ္မွတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ထိုပါတီမွ အတြဲလိုက္ ပံုႏိွပ္ထုပ္ေဝတဲ့ စာေစာင္မ်က္ႏွာဖံုးေတြမွာလဲ "႐ိုဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသားေန႔ ဇႏၷဝါရီလ ၃ ရက္" လို႔ မင္နီနဲ႔ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ပါတီမဲဆြယ္ရာတြင္လည္း ထုတ္ေဖာ္ေၾကာ္ျငာခဲ့တယ္။  ထိုသို႔ တစ္မ်ဳိးသားလံုး ညီၫြတ္ေရးအတြက္ ရရာလမ္းေၾကာင္းမွ ေန႔တစ္ေန႔ကို "အမ်ဳိးသားပါတီ"က ဦးေဆာင္၍ သတ္မွတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္ေလတယ္။

၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေမလ ၂၇ ရက္တြင္ က်င္းပခဲ့တဲ့ ပါတီစံုေရြးေကာက္ပြဲကို အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ပါတီရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈလဲ ေလ်ာ့နည္းလာခဲ့တယ္။ နဝတအစိုးရရဲ႕ အကန္႔အသတ္ေတြနဲ႔ ႀကံဳရေလတယ္။ ပါတီေတြကို ပိတ္ပင္ျခင္းခံရတယ္။ နဝတအစိုးရေခတ္တြင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ဟာ သုညအဆင့္သာရိွခဲ့တာေၾကာင့္ တေျဖးေျဖးနဲ႔ ေမ့ေပ်ာက္သြားခဲ့ေလတယ္။ 

ဒီေနရာတြင္ က်ေနာ္နဲ႔အတူ အမ်ားျပည္သူ၏ သိခ်င္လိုတဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခု တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း အေျဖရသြားၿပီလို႔ ထင္မိပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ဒီရက္ဟာ အမ်ဳိးသားေန႔အျဖစ္ ထိုက္တန္သင့္ေလ်ာ္ပါသလား ဆိုတဲ့အခ်က္ပါပဲ။ ခံယူထိုက္ပါသလား။

ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရး ရၿပီးခ်ိန္မွစ၍ ယေန႔တိုင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ အခက္အခဲ မ်ဳိးစံုနဲ႔ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ မခ်ိတင္ကဲ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတယ္။ ဆံုး႐ံႈးမႈေတြလဲ မိုးထိေအာင္ ခံခဲ့ရေလတယ္။ ဒီၾကားထဲက ေအာင္ျမင္မႈေတြလဲ ရရိွခဲ့တာရိွတယ္။ ဥပမာျပရလွ်င္ ဦးႏုအစိုးရေခတ္က ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးစုကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ေၾကညာတဲ့ေန႔ (စက္တင္ဘာလ ၂၅၊ ၁၉၅၄ ခု ညေန ၈ နာရီ)၊ ဗမာ့အသံ တိုင္းရင္းသားအစီအစဥ္မွ ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာစကားျဖင့္ အသံလြင့္တဲ့ေန႔(ေမလ ၁၅ ရက္၊ ၁၉၆၁ ခု)၊ ေမယုခ႐ိုင္ နယ္ျခားခ႐ိုင္သတ္မွတ္ေပးတဲ့ေန႔(ေမလ ၁ ရက္၊ ၁၉၆၁ ခု)၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေက်ာင္းသားမ်ားအသင္း ဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ေန႔ (ဒီဇင္ဘာလ ၃၊ ၁၉၅၉ ခု) စတဲ့ ေအာင္ပြဲခံခဲ့တဲ့ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ေတြလဲ ရိွေနတယ္။ ယေန႔ေခတ္မွာဆိုလွ်င္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမႈကို ကမ႓ာ့တရားခြင္တြင္ တင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ေန႔ (ႏိုဝင္ဘာ ၁၁၊  ၂၀၁၉ ခု)၊ ျမန္မာအစိုးရကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ ကမ႓ာ့တရားခြင္သို႔ ဆြဲငင္ေခၚေဆာင္သြားတဲ့ေန႔ (ဒီဇင္ဘာ ၁၀၊ ၂၀၁၉ ခု) စတာေတြလဲ မဟာေအာင္ပြဲေန႔နဲ႔ ထိုက္တန္ေနပါတယ္။ ဒီရက္ေတြက ပို၍ သင့္ေလ်ာ္ထိုက္တန္ အကြက္က်ေနသလား စဥ္းစားစရာ။  

ႏိုင္ငံေရးပါတီ တစ္ခုမွတ္ပံုတင္တဲ့ေန႔တစ္ေန႔ သာ သင့္ေလ်ာ္မယ္ဆိုရင္ ဒီထက္ေစာတဲ့ ပါတီေတြလဲ ရိွခဲ့တယ္ မဟုတ္ဘူးလား။ "ဂ်မီယတုလ္ အိုေလမာ အာရ္ကန္" ဆိုရင္  ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ပထမဦးဆံုး ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ခုျဖစ္တယ္။ လြတ္လပ္ေရးမတိုင္မီကပင္ ပါတီေထာင္ခဲ့တယ္။ ကိုယ့္လူမ်ဳိးအတြက္ စြန္႔စားခဲ့တာလဲ တပံုႀကီး။ 

အမ်ဳိးသားပါတီ မွတ္ပံုတင္တဲ့ ႏွစ္မွာ တျခား ႐ိုဟင္ဂ်ာႏိုင္ငံေရးပါတီေတြလဲ မွတ္ပံုတင္တာ ရိွခဲ့တယ္။ အဲဒီခိ်န္မွာ "အမ်ဳိးသားပါတီ"ရဲ႕ အဓိက ၿပိဳင္ဖက္ကေတာ့ ယေန႔အထိ တည္ရိွေနတဲ့ "အမ်ဳိးသား လူ႕အခြင့္အေရး ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ယေန႔ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရးပါတီ) ပါပဲ။ အမ်ဳိးသားပါတီ ထူေထာင္တဲ့ေန႔ကို ေန႔ထူးေန႔ျမတ္အျဖစ္ သတ္မွတ္လိုက္ရင္ တျခားပါတီေတြကို ေဘးဖယ္ထားသလို မျဖစ္ဘူးလား။ သူတို႔လဲ မဲဆႏၵနယ္အလိုက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ကိုယ္စားျပဳတာပါပဲ။ ဒီေတာ့ ဂိုဏ္းဂဏကြဲတာေတာ့ ရိွႏိုင္တယ္။ တစ္မ်ဳိးသားလံုးရဲ႕ တညီတၫြတ္ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ရလာတဲ့ ေန႔ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ထင္မိပါတယ္။ 

ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ သတင္းစကားပါးခ်င္တာက သမိုင္းမွတ္တိုင္ ေဖ်ာ့ေတာ့ေတာ့ မျဖစ္ေလရေအာင္ ဇန္နဝါရီလ (၃) ရက္ တကယ္လား၊ သင့္ေလ်ာ္သလား စတာကို ေသေသာခ်ာခ်ာ ျပန္လည္ ဆင္ျခင္သံုးသပ္ၿပီးေတာ့ တစ္မ်ဳိးသားလံုးအတြက္ အမ်ဳိးသား ေအာင္ပြဲေန႔တစ္ေန႔နဲ႔ အထိုက္တန္ဆံုး၊ ေက်ာ႐ိုးအမာဆံုး ေန႔တစ္ေန႔  သတ္မွတ္ျခင္းက ႐ိုအားလံုးရဲ႕ တာဝန္ပင္…။

လူထုဝဏၰ

(၂၇-၁၂-၂၀၂၀)

Dhoullua Halór Baañc Kaçí

 

Dhoullua Halór Baañc Kaçí

Fára kuwalór gáñçot mazé

Gáñttá giyé solonto ré

Fotfoittha dhóulot zuu ye

Foula húñtor dhouñkor agé

Besara baac kaçi zargoi báci

Kéene dhufér kéene dahádi

Daki saar Bab-bái hōi

Daki saar Maa-boin hōi

kiyé no aiyér kul súñwai tó

Ar hoddur duré loiya zaibó

Gúittha hodda loi gócan hái

Sessua óizar acár fai

Dargua doroya záb di loizai

Bor hodda gún sái sái

Tokdiror cúlá gúwalat bazí

Nakor niyáic diyákulat forí

Himmot ar jozba nifí aiyer

Soor lout faibar acá homer

Áa… besara

Dhoullua halór baañc kaçi.

RohangKing

(1-12-2020)

ရိုဟင်ဂျာ နာမည်မှည့်ခေါ်သည့် ဓလေ့

ရိုဟင်ဂျာ နာမည်မှည့်ခေါ်သည့် ဓလေ့

ကမ္ဘာ့လူမျိုးစု အသီးသီးတွင် သီးခြား ဓလေ့ထုံးစံ ယဉ်ကျေးမှုတို့သည် အရေခွံအဖြစ် ရှိတတ်သည်။ ထိုယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့များသည် သူတို့၏ အမှတ်အသား သင်္ကေတပင် ဖြစ်ပေသည်။ "မြေမျို၍ လူမျိုးမပျောက်၊ လူမျို၍ လူမျိုးပျောက်သည်" ဆိုရိုးစကားသည် လူမျိုးတစ်စု၏ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးစံကို မျိုသိပ်လိုက်ခြင်းဖြင့် လူမျိုးတစ်စုကို ပျက်စီးစေနိုင်သည်ဟု ဆိုလိုခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ရှေးအစဉ်အလာအရ လက်ဆင့်ကမ်း ရရှိထားသော ဓလေ့ထုံးစံသည် ထိုမျှအထိပင် အရေးကြီးလှပေသည်။ 

ရိုဟင်ဂျာတို့၏ ရှေးဓလေ့ထုံးစံများအနက် ရင်သွေးသားသမီး နာမည်မှည့်ခေါ်သည့် ဓလေ့ကို တင်ပြပါအံ့။ မွေးကင်းစကလေး မီးသန့်ဖွားမြင်ပြီး ၇ ရက်မြှောက်နေ့တွင် နာမည်မှည့်ခေါ်သည့်မင်္ဂလာကို ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ မွေးကင်းစကလေးကို အမိဝမ်းထဲမှပါလာသော ခေါင်းမွေးများကို ရိတ်ပေးသည်။  ငွေရေရွှေရေနှင့် ရေချိုး သင်္ကြန်ယင်တင်သည်။ ရိတ်ပြီးသော ဆံခြည်သများကို ချိန်တွယ်ကာ အလေးနှင့်အမျှ ရွှေ၊ ငွေ၊ ဒင်္ဂါးများ လှူဒါန်းသည်။ ဆံပင်ကိုမူ ငှက်ပျော်ပင် ပင်စည်အနီး၌ ချထားလေ့ရှိသည်။ အချို့မှာ ဆံပင်ကို ငှက်ပျော်ရုံတွင် မြှပ်ထားလေ့ရှိသည်။ ငှက်ပျော်ရုံတွင် ဆံပင်ထားခြင်းသည် ကလေးကို အမျက်ဒေါသ ကင်းဝေးစေကာ ခေါင်းအေးအေး နေတတ်သည်ဟု ရှေးရိုဟင်ဂျာတို့က ယုံကြည်ကြသည်။ ဤသည်ကို 'ဖွိဉ်သ်'မင်္ဂလာ ပြုသည်ဟု ခေါ်သည်။ ဖွိဉ်တ်မင်္ဂလာ ကိစ္စပြီးသွားလျှင် နာမည်မှည့်သည့် ကိစ္စကို တဆက်တည်း ဆောင်ရွက်လေ့ရှိသည်။

မိမိတို့၏ သားငယ်၊ သမီးငယ် ကို နာမည်မှည့်ခေါ်သည်ကို "နာမ်တုဝါး" ဟု ခေါ်ပါသည်။ မွေးကင်းစ ကလေးသူငယ်ကို နာမည်မှည့်ခေါ်ရန် ဖခင်ဖက်က ဘိုးဘိုးနှင့် ဘွားဘွားတို့မှာ အခွင့်အာဏာ အရှိဆုံးဖြစ်သည်။ သူတို့ခွင့်ပြုမှသာလျှင် တခြားတစ်စုံတစ်ယောက်က မှည့်ခွင့်ရှိသည်။  ဦးစွာ ရပ်ခံသာသနာ့ အာလိမ်တစ်ပါးကို ဖိတ်ခေါ်သည်။ မျိုးကြီး ဆွေကြီးလည်း တစ်ယောက်နှစ်ယောက် ရှိတတ်သည်။ အာလိမ်ဆရာသည် မိဘနာမည်၊ မျိုးရိုးနာမည် နှင့် နီးစပ်သည့် နာမည် တစ်ခုကို ရွေးချယ်ပေးသည်။ သို့မဟုတ် ဘိုးဘွားတို့က ရွေးချယ်စဉ်းစားထားသော နာမည်ကို ထုတ်ပြောသည်။ ထိုနာမည်၏ အနက်အဓိပ္ပာယ်၊ ဂုဏ်သတ္တိ စသည့်တို့ကို ဆရာက ရှင်းပြပေးသည်။ ဘိုးဘိုးတို့က သဘောတူလျှင် ထိုနာမည်ကို မှည့်လိုက်ကြောင်း ကြေညာသည်။ ထိုနေ့မှစ၍ အဆိုပါနာမည်သည် သက်ဆိုင်ရာ ကလေးငယ်၏ နာမည်ဖြစ်ကြောင်း မိမိသားစုဝင်များက သတ်မှတ်လိုက်လေသည်။ အာလိမ်ဆရာ ဆုမွန်ကောင်းဒိုအာ အမျှဝေကာ နာမည်မှည့်ခေါ်ပွဲမင်္ဂလာ ပြီးဆုံးစေသည်။ 

နာမည်မှည့်ရာတွင် အမျိုးအစား သုံးမျိုးရှိသည်။ အိစ္စလာမ်သမိုင်းအရ အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များ၏ နာမည်(အာရဗီ နာမည်)၊ အာရဗီနှင့် ရခိုင် ပေါင်းစပ်ထားသည့် နာမည်နှင့် ရိုဟင်ဂျာ ဘာသာစကားဖြင့် သက်သက် နာမည် ဟူ၍ သုံးမျိုး မှည့်ခေါ်လေ့ရှိသည်ကို တွေ့ရပါမည်။ အာရဗီ နာမည်သည် သာသနာ့ နာမည်အဖြစ် ရိုဟင်ဂျာတိုင်းတွင် ရှိသည်။ ဥပမာ- မိုဟမ္မဒ်ဒုလ္လာ၊ ဒေလဝါရ်၊ မိုဟာမ္မဒ် ဆော်လိမ်၊ အဗ္ဗဒူမာလိခ်…။ ဒုတိယတစ်မျိုးက အာရဗီနှင့် ရခိုင် ပေါင်းစပ်ထားသည့် နာမည်ဖြစ်သည်။ ဤအမျိုးအစားကို ရခိုင်မင်းများ လက်ထက်ကပင် မှည့်ခေါ်လာသည့်အစဉ်အလာရှိကြောင်း အချို့သမိုင်းမှတ်တမ်းများတွင် အတိအလင်း တွေ့ရှိရသည်။ ယနေ့တိုင် မှည့်ခေါ်နေဆဲ နာမည်အမျိုးအစားလည်း ဖြစ်သည်။ ဥပမာ- မုခ်တာရ်နု၊ အဒူမင်းညို၊ ဒေလဝါရ်အေးထွန်း၊ တာဟဲရ်ဘသာ၊ ကမာလ်ဇော်လင်း၊ ဖာတေမာကလျာ…။ တတိယအမျိုးအစားမှာ ရိုဟင်ဂျာသာစကားဖြင့် မှည့်ခေါ်သော နာမည်ဖြစ်သည်။ ဥပမာ- ရာဇာမီယာ၊ ဘာခ်ျချာ၊ အူဇီရ်မျာ၊ ဗေဆာလီ၊ ရှုနာမျာ၊ ဟာလူ၊ လာလူ၊ ရှော်မုလ္လုခ်၊ ဒေါလျာ၊ လာလျာ၊ ဂူအိန္နာ၊ နာဂ္ဂီယာ၊ လာလ်မတီ၊ ဘားရူး၊ ဂူလ်မေရ်၊ အေလာမာ၊ စုဇ္ဇောသာပ်၊ ဖူနီ၊ ဟောခ်ျချွာမာလီ…။  

အချို့သူများတွင် နာမည် နှစ်ခုမက ရှိတတ်သည်။ တစ်ခုက အာရဗီနာမည် ၊ နောက်တစ်ခုက ရခိုင် သို့မဟုတ် ဗမာနာမည် ဖြစ်သည်။ လွတ်လပ်ရေးနောက်ပိုင်းတွင် ဗမာနာမည် မှည့်ခေါ်သည့်ဓလေ့ကား ခေတ်စားလာခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ ဗမာအစိုးရ လက်အောက် ပညာသင်ကြားရေး၊ အစိုးရ အမှူးထမ်းရေး စသည်တွင် ဗမာတို့က ရိုဟင်ဂျာနာမည်များကို ပီပီသသ မခေါ်တတ်သဖြင့် နာမည်ခေါ်ရလွယ်ကူအောင် ဗမာနာမည် တစ်ခုခု တပ်လေ့ရှိခဲ့သည်။ အချို့ အစိုးရဝန်ထမ်းတို့က "မြန်မာနိုင်ငံသားဆိုရင် ဗမာနာမည် ထားရမယ်"ဟု တိုက်တွန်းလေ့ရှိသည်။ သို့သော် ၁၉၉၀ နောက်ပိုင်းတွင် ရိုဟင်ဂျာကို မြန်မာမြေမှ ချေမှုန်းလိုသည့်အနေဖြင့် လဝကနှင့် ဒေသခံလူမျိုးခြားက ဗမာနာမည်ကို ပိတ်ပင်လာခဲ့သည်။ ရှေးက အစိုးရက ထုတ်ပေးထားသည့် စာရွက်စာတမ်း၌ ပါရှိသည့် ဗမာနာမည်များကိုလည်း ပျက်ပယ်ကာ အခြားနာမည်များနှင့်အစားထိုးပေးခဲ့သည်။ 

တစ်စုံတစ်ယောက်၏ ချွတ်ယွင်းချက်ကို ရည်ညွှန်းခေါ်ဆိုသော နာမည်ပျက် နာမည်ပြောင်များကို လူတို့က နောက်ပြောင် မှည့်ခေါ်သော်လည်း အိစ္စလာမ်တရားတော်က တားမြစ်သောကြောင့် လူမူအသိုင်းအဝိုင်းတွင် ရှုတ်ချကြသည်။ ပြင်းပြင်းထန်ထန် တားမြစ်ကြသည်။ နာမည်ပျက် နာမည်ဆိုးကို "ခိသားဖီနာမ်" ဟုခေါ်သည်။ ဤ နေရာတွင် "ကီသာဖီနာမ်" (ကလောင်အမည်) နှင့် "ခိသားဖီနာမ်" (နာမည်ပျက်) ကို မမှားရအောင် သတိပြုရပါမည်။ ကီသာဖီနာမ် ဆိုသည် စာရေးရာတွင် အသုံးပြုသော နာမည်ဝှက်၊ ကလောင်နာမည် ဖြစ်သည်။ 

နာမည်သည် သက်ဆိုင်ရာပုဂ္ဂိုလ်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသည်ဟု ရှေးလူကြီးတို့က ယူဆကြလေ့ရှိခဲ့သည်။ အသားအရောင်၊ အရပ်အမောင်း၊ အမျိုးအနွယ်ကိုလိုက်၍ သင့်လျော်သော နာမည်များကို မှည့်ခေါ်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် အချို့ ရောဂါဘယများစွဲနေသော ကလေးသူငယ်များကို ပေးထားသည့် နာမည်နှင့် မတည့်ဆို၍ နာမည်ပြောင်းပေးလေ့ရှိသည်။ ဖေရိုင်န္နာ၊ ကာလာဘီ၊ ဟိုင်စ္စာ ...။ ရုပ်ရည်လှပ၍ ရောဂါဘယ စွဲနေသည့် လေးဆိုလျှင် ဟာလူ (မောင်မဲ) စသည့်ဖြင့် နာမည်တပ်သည့် ဓလေ့ရှိခဲ့သည်။ ထိုအယူအဆသည် ယနေ့ခေတ်တွင် ပျောက်ကွယ်သွားလေသည်။ 

"Fuwar Baiggó namor cáan

Biccíb baijjá ounor nán

Cóm baijjá oti giyan

Cóní noné hóti híyan." 

ဟု ရှေး ရိုဟင်ဂျာစာဆိုက စပ်ဆိုထားသည့်လင်္ကာသည် ရိုဟင်ဂျာလူမျိုး၏ ရှေးအယူအဆကို ပေါ်လွင်စေသည်။

(ရေးသား- ရိုဟင်လေး)

သမိုင္းသုေတသီ ဝတ္လံုေတာ္ရ ဦးေခၚလီလုရ္ ရာဟမာန္

 

ဝတ္လံုေတာ္ရ ဦးေခါလီလုရ္ ရာဟာမာန္

ဝတ္လံုေတာ္ရ ဦးေခါလီလုရ္ ရာဟာမာန္သည္ ထင္ရွားေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာသမိုင္းသုေတသီ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာသမိုင္းပညာရွင္မ်ားက ယေန႔အထိ သူ၏ သမိုင္းစာအုပ္ကို အလြန္တန္ဖိုးရိွတဲ့ မီွျငမ္းက်မ္းအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကသည္။ 

ေခၚလီလုရ္ရာဟမာန္သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္ ၿခိတ္ေတာင္ရြာ ဇာတိျဖစ္ၿပီး ပထမကမ႓ာစစ္ႀကီးမတိုင္မီ ၁၈၉၈ ခန္႔တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ဖခင္ မွာ ကာဇီဦးမိုဟာမတ္အစ္မိုင္လ္ (အာတီယား) ျဖစ္သည္။ ဖခင္မ်ဳိး႐ိုးမွာ ထိုေခတ္က စာတတ္ေပတတ္ ဂုဏ္ဩဇာႀကီးသည့္ မ်ဳိး႐ိုးျဖစ္သည္။ ခါလိလ္သည္ အေျခခံပညာကို မိမိ၏ ဇာတိၿမိဳ႕ မင္းျပားႏွင့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕တို႔တြင္ ဆည္းပူးခဲ့သည္။ မဇၩိမေဒသ ကလကၠတားမွ ပညာေတာ္သင္သြားေရာက္ကာဝတ္လံုေတာ္ဘြဲ႕ ဘီအလ္ကို ရရိွခဲ့သည္။ 

ခလီလုရ္ရာဟမာန္သည္ အမိျပည္သို႔ ျပန္လာကာ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွ ဦးမိုဟာမတ္လုခ္မာန္ဟာဖီဇ္၏ သမီးႀကီး၊ ဝတ္လံုေတာ္ရ ဦးဆူဘဟာန္၏ အစ္မႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့သည္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ အဂၤလိပ္အစိုးရ တရား႐ံုးတြင္ ဝတ္လံုေတာ္အတတ္ႏွင့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းစတင္ခဲ့ေလသည္။ မင္းျပားမွ ေျပာင္းေရြ႕ကာ စစ္ေတြၿမိဳ႕ မင္းဘာႀကီးလမ္း ေအာင္မဂၤလာရပ္ကြက္ ၿမိဳ႕မ စာပုံႏိွပ္တိုက္အေ႐ွ႕ တစ္ထပ္အိမ္၌ ေျပာင္းေရြ႕ေနထိုင္ခဲ့ေလသည္။ ဝတ္လံုေတာ္ႀကီးသည္ အကၠယာပ္ ျမဴနီစပယ္မွာလဲ အဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့သည္။ အကၠယာပ္ၿမိဳ႕(စစ္ေတြ) Mohamadan Elementary Training Class Governmental School ၏ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးလည္း ျဖစ္သည္။

စာေရးျခင္းဝါသနာရင့္သူ ျဖစ္သည္။ ရခိုင္ျပည္အနံ႔အျပားသို႔ ေလ့လာေရးခရီးထြက္ကာ ႐ိုဟင္ဂ်ာသမိုင္း၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈတို႔ကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။ အာရကာန္ရာဇဝင္က်မ္းကို ထိုေခတ္က ေခတ္စားခဲ့သည့္ အူရ္ဒူဘာသာျဖင့္ ပထမဆံုး ေရးသားထုတ္ေဝခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္သတင္းဂ်ာနယ္တြင္ ေဆာင္းပါးမ်ားေရးသားခဲ့သည္။ အူရ္ဒူသတင္းစာမ်ားတြင္လည္း ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားခဲ့သည္။

ဝတ္လံုေတာ္ႀကီးေရးသားထုတ္ေဝခဲ့သည့္ စာအုပ္မ်ားအနက္ Taarik e Arakan, Burma (အာရကန္ရာဇဝင္က်မ္း)၊ Tarik-e-lslam Arakan & Burma (အာရ္ကာန္ျပည္ အစၥလာမ္ဘာသာရာဇဝင္) ႏွင့္ Karballa e Arakan (အာရကန္ လူသတ္ပြဲ) ဟူသည့္ ရာဇဝင္စာအုပ္မ်ားမွာ ယေန႔တိုင္ အျမဴေတရတနာအျဖစ္ ထင္ရွားေနဆဲျဖစ္သည္။ ကရ္ဘလာ ေအ အာရကန္ ရာဇဝင္တြင္ ရခိုင္ျပည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္္ႏွင့္မြတ္စလင္အဓိက႐ုဏ္းကို ၁၉၄၂ ခု တိုင္းျပည္မင္းမဲ့ေနသည့့့့္ကာလမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ လူမ်ဳိးေရး အေရးအခင္းမ်ားကို စဆံုး ကိုယ္ေတြ႕ျဖစ္ရပ္မ်ားႏွွင့္ ဂဃနဏ ေရးသားတင္ျပခဲ့သည္။ ဝတ္လံုးေတာ္ႀကီးသည္ ၁၉၄၂ အဓိက႐ုဏ္းကို ကိိုယ္္ေတြ႕ၾကံဳခ့ဲသူူျဖစ္သည္္။ အာရကန္ရာဇဝင္က်မ္းကို  ၁၉၄၆ ခုုုုုု ကာရာခ်ီျမိဳ႕မွ ပံံုႏွိပ္ခဲ့သည္။ ထိုရာဇဝင္္္္္္က်မ္းတြင္ အာရကန္ျပည္၏ ရာဇဝင္္္္္္္သမိုင္္္္္္္္္းအဆက္ဆက္ကို ေရးျခယ္မွတ္္္္တမ္းတင္ထားသည္။ အာရကန္ရာဇဝင္က်မ္းကိုု World Muslim Congress မွ အဂၤလိပ္္္္္္္ဘာသာသို႔ ဘာသာျပန္ခဲ့သည္။ အာရကန္ျပည္ အစၥလာမ္ဘာသာ ရာဇဝင္က်မ္္္္းတြင္ အစၥလာမ္္္ဘာသာ အာရကန္သို႔ ေရာက္ရိွလာပံု၊ တိိုင္းရင္္္းသား႐ိုိုဟင္ဂ်ာသမိုုင္း၊ ေရွးေခတ္အာရကန္ႏွင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ အခန္းက႑၊ သမိုင္းဝင္အေဆာက္္္အဦႏွင့္္ ေက်ာက္္စာမ်ား စသည္တို႔ကို ခိုင္လံုေသာ အကိုုးအကား အမီွအျငမ္းမ်ားႏွင့္ ေရးသားျပုစုခ့ဲသည္။ အာရကန္ျပည္ အစၥလာမ္ဘာသာ ရာဇဝင္က်မ္္္္းကို ၁၉၄၇ ခုဝန္းက်င္ေလာက္က ေရးသားခဲ့သည္။ ႏွစ္အုပ္စလံုးကို အူရ္ဒူဘာသာစကားျဖင့္ ေရးသားခဲ့ကာ ကလကၠတားၿမိဳ႕မွ  ပံုနိွပ္ခ့ဲသည္။ 

ဝတ္လံုေတာ္ႀကီး ခလီလုရ္မာန္သားႀကီး ဟာဘီဘူရာဟမာန္ (ခ) ဦးေက်ာ္ျမင့္သည္ မဆလေခတ္တြင္ အစိုးရ သံတမန္ေကာင္စစ္ဝန္ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဦးေက်ာ္ျမင့္သည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ကလကတၱား အေျခစိုက္ Council General of Burmar တြင္ ျမန္မာအစိုးရ သံတမန္တာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ေဒလီၿမိဳ႕တြင္ သံအမတ္ႀကီး ေဒၚခင္ၾကည္ (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ မိခင္)ႏွင့္အတူ ၁၉၆၅ မွ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ထိ ႏိုင္ငံတာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္သည္။  ေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနတြင္ ၫြန္ၾကားေရးမူးအဆင့္ျဖင့္ အၿငိမ္းစားယူခဲ့သည္။

ပံု-ဦးေက်ာ္ျမင့္ (ခ) ဟာဘီဗ္၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၌ သံတမန္ဘဝက ၁၉၆၇ ခုတြင္ အိႏၵိယသမၼတ Zakir Hussain ႏွင့္ လက္ဆြဲ ႏႈတ္ဆက္ေနစဥ္

ဝတ္လံုေတာ္ႀကီးသည္ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္တြင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ မိမိေနအိမ္ ၌ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ ခုႏွစ္သကၠရာဇ္ကို အတိအက် မသိရေခ်။  ၁၉၇၇ ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။   

— လူထုဝဏၰ

ကိုးကား

—  ေက်ာ္လွ FB post

— Mg Gyi Akyab

— Khin May (Tahera)

— Bo Min Naing

— Fazal Ahmad 

Sayagyi Alhajj Moulana Ziyabul Hoque

 

ဆရာႀကီး အာလ္ဟဂ္် အီမာမ္ ဇီယာအုလ္ယာခ္ (ရဟ)

[၁၉၂၆-၂၀၂၀]

စစ္ေတြၿမိဳ႕၏ အထင္ကရ အာလင္မ္ပညာရွင္ ဆရာႀကီး ေမာ္လာနာ ဇီယာဘြလ္ေဟာက္ သည္ ၂၀-၁-၁၉၂၆ ခု တနလၤာေန႔တြင္ ေက်ာက္ေတာ္၌ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ဖခင္မွာ ကာဇီ အိုဘိုက္ဒူလႅာျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီးသည္ ရခိုင္ဘုရင္လက္ထက္ အလြန္ထူးခၽြန္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည့္ ေရႊဓားကာဇီ၏ မ်ိဳးရိုးမွ ဆင္းသက္လာသူျဖစ္သည္။ အာရကန္ျပည္မွ စာဆိုေတာ္  ၏ မ်ဳိးဆက္လည္း ျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီးသည္ သာသနာ့ပညာကို အိႏၵိယ မဇ္ဟဲရ္ အာရဗီတကၠသိုလ္မွ သင္ယူခဲ့သည္။ မိမိဇာတိေျမသို႔ ျပန္လာ၍ ျပည္သူ႔အက်ဳိး၊ သာသနာ့အက်ဳိး၊ ႏိုင္ငံအက်ဳိးတို႔ကို ဘဝသက္တမ္းတေလွ်ာက္ ထမ္းရြက္သယ္ပိုးခဲ့သည္။

ဆရာႀကီးသည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၊ Soduro Bor Mosit အမည္ရ သမိုင္းဝင္ ေရွးေဟာင္း ၿမိဳ႕မ ဗလီႀကီး၏ အီမာမ္ဆြာပ္ႀကီး (Imam uz Zaman)၊ အီစၥလာမ္သာသနာေရးေကာင္စီ ျပည္နယ္ ဓမၼသတ္မႉးႏွင့္ ဒု-ဥကၠဌေဟာင္း၊ ဂ်မီယာ အာလီယာ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး (ေဖာက္ေတာ္လီ - နာဇီ)၏ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးေဟာင္းႏွင့္ ဥကၠဌ၊ ေက်ာက္ေတာ္ ဒါ႐ူလ္အူလုမ္၏ နာယက စသည္ျဖင့္ ရာထူးတာဝန္အမ်ဳိးမ်ဳိး ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း တက္ႂကြစြာပါဝင္ခဲ့သည္။ 

ေဆာ္ဒူေရာ ေဘာရ္ ေမာဆီသ္ ေခၚ ျမိဳ႕မဂ်ာေမဗလီေတာ္ (အေနာက္ဖက္မွ ျမင္ရပံု)၊ ပံု-အင္တာနက္

ေဆာ္ဒူေရာ ေဘာရ္ ေမာဆီသ္ ေခၚ ျမိဳ႕မဂ်ာေမဗလီေတာ္ (အေရွ႕ဖက္မွ ျမင္ရပံု)၊    ပံု- အင္တာနက္

ဆရာႀကီးသည္ ဗမာစကား အျပင္  အာရ္ဗီ၊ အူရ္ဒူ၊ အဂၤလိပ္၊ မေလး ႏွင့္ ဘဂၤလား စေသာ ဘာသာစကားမ်ားစြာကို ကြၽမ္းကြၽမ္းက်င္က်င္ ေရးဖတ္ေျပာတတ္သည္။ အုရ္ဒူဘာသာစကားသည္ ဆရာႀကီး၏ အိမ္သုံး ဘာသာစကားကဲ့သို႔ အသံုးမ်ားေလသည္။ 

စစ္ေတြၿမိဳ့နယ္၏ အသက္အႀကီးဆံုး အာလိမ္ႏွင့္ အထူးခၽြန္ဆုံး သာသနာ့ပညာရွင္ တစ္ပါးျဖစ္သည့္ ဆရာႀကီး အာလ္ဟဂ္် အီမာမ္ ဇီယာအုလ္ယာခ္ (ရဟ)သည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ လမ္းမႀကီး႐ွိ ၿမိဳ႕မဂ်ာေမဗလီႀကီးတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အီမာမ္​ေ႐ွ႕ေဆာင္ဆရာအျဖစ္ ေခသ္ေမာ္လုပ္ရင္း ၁၆-၁၁-၂ဝ၂ဝ ေန႔ ည ၁၂ နာရီေက်ာ္တြင္ ေမာ္လိပ္ ရပ္ကြက္႐ွိ ၎၏​ေနအိမ္၌ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ အမိန္႔ေတာ္ ခံယူသြားေလသည္။ ဆရာႀကီးသည္ ကြယ္လြန္သည့္ အခ်ိန္တြင္ သက္ေတာ္ ၉၄ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္ၿပီး ဇနီးႏွင့္ သားသမီး၊ ေျမးျမစ္တီး တို႕ႏွင့္ ညီငယ္ ေမာ္လနာ မိုက္ဘူလ္ေဟာက္အပါအဝင္ တပည့္ေပါင္းမ်ားစြာ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။

ဆရာႀကီးကြယ္လြန္သြားသည္ကို ၾကား၍  တပည့္ျဖစ္သူ အဗၺဒူလ္မာဘူသ္က သီဆိုခဲ့ေသာ ညည္းခ်င္းကို နားဆင္ၾကည့္ပါ။ 

(နတ္မ်က္စိ)

Ref: Al-Arakani

႐ိုဟင္ဂ်ာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားအသင္း၏ သမိုင္းတေစ့တေစာင္း

မ်က္ႏွာဖံုး ပုံမွာပါတဲ့အထဲမွာ ေရွ႕ဆုံးတန္းက (ဘယ္ဘက္ေထာင့္) ထမိန္အမဲနဲ႕က ေဒါက္တာခင္ေမဝင္း (တြဲဖက္ပါေမာကၡ ၊ ႐ူပေဗဒဌာန(လြိဳင္ေကာ္)(အျငိမ္းစား)၊ သူ႕ေဘးက ယခုလက္ရွိပါေမာကၡ ေဒါက္တာကက္သရင္း ( အမည္မွန္ကိုလုံျခံုေရးေၾကာင့္မေျပာခ်င္ပါ)၊ သူ႕အမ်ိဳးသားကလည္း ပါေမာကၡေဒါက္တာတာဂြၽန္၊ အလယ္က မ Najmar Ara (ေဒၚခင္ျမင့္ျမင့္)၊ ညာဘက္ေထာင့္အျဖဴေရာင္ဝတ္စုံနဲ႕တစ္ေယာက္က ေဒါက္တာခင္ေမ (မေလးရွားမွာကိုယ္ပိုင္ေဆးခန္းနဲ႕အလုပ္လုပ္ေနတယ္) အလယ္ကမ်က္မွန္နဲ႕အန္ကယ္ၾကီးက ဆရာဦးလွေမာင္ (ေဒါက္တာကက္သရင္းရဲ့အေဖ၊ သမိုင္းဌာနကထိက/ပါေမာကၡ)ပါ 1978-80 

ရန္​ကုန္​တကၠသုိလ္​ နွစ္တစ္ရာျပည့္ ​​​ရာျပည္​့သဘင္​က သတိရတမ္​းတ​ေစ​ေသာ တစ္​ခ်ိန္​တုန္းက "႐ုိဟင္​ဂ်ာ တကၠသုိလ္​​ေက်ာင္​းသားမ်ားအသင္​း ​"၏ သမုိင္​းတ​ေစ့တ​ေစာင္​း

-----------------

သကၠရာဇ္​ ၂၀၂၀ သည္​ ျမန္​မာႏူိင္​ငံအတြက္​ ထူးျခား​ေသာႏွစ္​တစ္​ႏွစ္​ျဖစ္​ပါ​​သည္​။အဘယ္​​ေၾကာင္​့ဆုိ​ေသာ္​ ဤႏွစ္​တြင္​ ျမန္​မာ့႐ုပ္​႐ွင္​ရာျပည္​့ ရန္​ကုန္​တကၠသုိလ္​ရာျပည္​့ အျပင္​ ပါတီစုံဒီမုိက​ေရစီ ​ေရြး​ေကာက္​ပြဲလည္​း က်င္​းပသည္​့အတြက္​ ပြဲသုံးပြဲကုိ ျမန္​မာျပည္​သူမ်ား ​ေ႐ွ႕ဆင္​့​ေနာက္​ဆင္​့ ဆင္​ႏြဲ႔ရသည္​က ထူးျခားမႈတစ္​ခုဆုိပါက မွားမည္​မထင္​ပါ။

ထုိပြဲမ်ားအနက္​ ကြၽန္​​ေတာ္​စိတ္​အဝင္​စားဆုံးက ရန္​ကုန္​တကၠသုိလ္ ​ရာျပည္​့သဘင္​ႏွင္​့ ပတ္​သက္သည္​့ အ​ေၾကာင္​းအရာမ်ား ျဖစ္​​ပါသည္​။ အထူးသျဖင္​့ ထုိစဥ္​က ရန္​ကုန္​တကၠသုိလ္​တြင္​ ဖြဲ႔စည္​းခြင္​့​ေပးခဲ့သည္​့ မိမိတုိ႔ လူမ်ိဳးမ်ားအလုိက္​ အသင္​းအဖြဲ႔မ်ားတြင္​ "႐ုိဟင္​ဂ်ာ​ေက်ာင္​းသားမ်ားအသင္​း ​"ကုိလည္​း တစ္​ျခားညီ​ေနာင္​မ်ားနည္​းတူ (၃-၁၂-၁၉၅၉ )ခုႏွစ္​တြင္​ မွတ္ပုံတင္အမွတ္ ၁၃၃/၅၉ ျဖင့္၎ ၁၉၆၀-၆၁ခုႏွစ္​တြင္​ Rg 7/60ျဖင္​့၎ ​​​​​ဖြဲ႔စည္​းခြင့္​​ေပးျပီး သူတုိ႔၏ ေက်ာင္းသား​​ေရးရာ ကိစၥအဝဝကုိ ​​ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဘူး​ျကာင္း ​​ေရွ့မီ​နာက္မီ​ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွ​ ​​ေလ့လာ​​ေတြ႔ရွိရပါသည္​။

ထုိစဥ္​က ထုိအသင္​းအဖြဲ႔မွ ဦး​ေဆာင္​၍ ႐ုိဟင္​ဂ်ာ​ ​ေမာင္​မယ္​သစ္​လြင္​ႀကိဳဆုိပြဲမ်ားကုိ နစ္​စဥ္​အမ်ားျပည္​သူအားလပ္​ရက္​ျဖစ္​​ေသာ မတ္​လ၂၇ ရက္​​ေန႔ ​ေတာ္​လွန​္​​ေရး​ေန႔​​ေနာင္​တြင္​(တပ္​မ​ေတာ္​​ေန႔)တြင္​ ျပည္​လမ္​းမာလာ​ေဆာင္​​ေ႐ွ႕ ယုဒသန္​ခန္​းမ​ေဆာင္​တြင္​ စည္​ကားသုိက္​ၿမိဳက္​စြာ က်င္​းခဲ့​ေၾကာင္​းကုိလည္​း သိ႐ွိခဲ့ပါသည္​။

ယခင္​​ေခတ္​မ်ားက လြတ္​လပ္​စြာလႈပ္​႐ွား​ေဆာင္​ရြက္​ခြင္​့ရခဲ့​ေသာ္​လည္​း ​ေနာက္​ပုိင္​းကြၽန္​​ေတာ္​တုိ႔​ေခတ္​တြင္​ အစဥ္​အလာမပ်က္​ အခက္​ခဲမ်ားၾကားမွ က်င္​းပႏူိင္​ခဲ့ပါသည္​။

႐ုိဟင္​ဂ်ာ​ေက်ာင္​းသားမ်ားအသင္​း တကၠသုိလ္​မ်ားရန္​ကုန္​သည္​ ညီ​ေနာင္​တုိင္​းရင္​းသားမ်ားနည္​းတူ အ​ေရးၾကဳံတုိင္​း တုိင္​းျပည္​၏အ​ေျပာင္​းအလဲတုိင္း​တြင္​ က်ရာက႑မွ အျမဲပါဝင္​​ေလ့႐ွိသည္​က အ႐ွိတရားတစ္​ခု ျဖစ္​ပါသည္​။

ကြၽန္​​ေတာ္​တုိ့​သည္​ ယခင္​ယခင္​​ေနာင္​​ေတာ္​ႀကီးမ်ား သယ္​​ေဆာင္​လာသည္​့ အ​ေမြ​ေကာင္​းကုိ ကြၽန္​​ေတာ္​တုိ႔ မ်ိဳးဆက္​သစ္​မ်ားအ​ေနျဖင္​့ ဆက္​လက္ ​သယ္​​ေဆာင္​လာရာ ကြၽန္​​ေတာ္​အ​ေနျဖင္​့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္​မွ စတင္​၍ ထဲထဲဝင္​ဝင္​​ေဆာင္​ရြက္​ခဲ့ပါသည္​။ အထူးသျဖင္​့ ၂၀၀၉-၂၀၁၀ ပညာသင္​ႏွစ္​ B.Tech ​နွစ္​​မွစတင္၍ ႐ုိဟင္​ဂ်ာ​ေက်ာင္​းသားမ်ားအသင္​း တကၠသုိလ္​မ်ားရန္​ကုန္​၏ EC တစ္​​ေယာက္​အျဖစ္​ပါဝင္​ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၆-၂၀၁၇ခုႏွစ္​ 5BE ​​​ႏွစ္​တြင္​ ဥကၠ႒ အျဖစ္​တာဝန္​ယူခဲ့ပါသည္​။

ကြၽန္​​ေတာ္​တုိ႔ ႐ုိဟင္​ဂ်ာ​ေက်ာင္​းသားအသင္​းသည္ ​Youth for Future ဆုိသည္​့အမည္​နာမျဖင္​့ ပရဟိတလုပ္​ငန္​းမ်ားကုိ ပူးတြဲတာဝန္​ယူၿပီး ​ဒုကၡသည္​မ်ားကုိ သြား​ေရာက္​ကူညီခဲ့သည္​့ အစဥ္​အလာ​ေကာင္​းမ်ားကုိလည္​း ထိမ္​းသိမ္​းႏူိင္​ခဲ့ပါသည္​။

အ​ေမရိကန္​သမတ အုိဘားမွာသည္​ပင္​ ႐ုိဟင္​ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားႏွင္​့ပတ္​သက္​၍ ဤတကၠသုိလ္​၏ ဘြဲ႔ႏွင္​းသဘင္​ခန္​းမမွာပင္​ ကမာၻသိ ကုိယ္​ခ်င္​းစာနာမႈကုိ ျပသခဲ့သည္​့က ရန္​ကုန္​တကၠသုိလ္​တြင္​ မွတ္​တမ္​းဝင္​သြားပါသည္​။

႐ုိဟင္​ဂ်ာသမုိင္​း ႐ုိဟင္​ဂ်ာတုိ႔၏ အ​ေထာက္​အထား ႐ုိဟင္​ဂ်ာတုိ႔၏ျဖစ္​တည္​မႈ သမုိင္​းသည္​ ပါးစပ္​ရာဇဝင္​မဟုတ္​ပဲ စာအုပ္​စာ​ေပ သမုိင္​းမ်ားျဖင္​့​ ​ေခတ္​ႏွင္​့မကင္​းကြာသည္​့ ​ေမာ္​ကြန္​းတင္​ မွတ္​တမ္​းတင္​ထားသည္​့ အ​ေၾကာင္​းအရာမ်ားျဖစ္​​ေၾကာင္​့ ျမန္​မာႏူိင္​ငံတနံတလ်ားက ျပည္​သူမ်ား ႐ုိဟင္​ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားႏွင္​့ပတ္​သက္​၍ သံသယကင္​း႐ွင္​း​ေအာင္​ ရန္​ကုန္​တကၠသုိလ္​ရာျပည္​့ကုိ ဂုဏ္​ျပဳႀကိဳဆုိယင္​း ရန္​ကုန္​တကၠသုိလ္ ​႐ုိဟင္​ဂ်ာ​ေက်ာင္​းသားမ်ားအသင္​း သမုိင္​းကုိ ​ေလ့လာတင္​ျပျခင္​းျဖစ္​ပါသည္​။

အထက္​ပါ ႐ုိဟင္​ဂ်ာ​ေက်ာင္​းသားမ်ားအသင္​း တကၠသုိလ္​မ်ား ရန္က​ုန္​က ​ေမြးထုတ္​​ေပးခဲ့​ေသာ နူိင္ငံအက်ိဳးျပဳ ကမာ​ၻ႔အက်ိဳးျပဳသား​ေကာင္​း သမီး​ေကာင္​း ရတနာမ်ားအ​ေၾကာင္​း သူတုိ႔၏လူ႔အဖြဲ႔အစည္​းထဲမွ ျမန္​မာႏူိင္​ငံလြတ္​လပ္​​ေရးအတြက္​ ဗုိလ္​ခ်ဴပ္​​ေအာင္​ဆန္​းႏွင္​့အတူ လြတ္​လပ္​​ေရးအတြက္​ တုိက္​ပြဲဝင္​ခဲ့သည္​့ပုဂၢိဳလ္​မ်ား ႏူိင္​ငံတနံတလ်ားတြင္​ ႏူိင္​ငံအက်ိဴ းျပဳ ​ေဆာင္​ရြက္​ခဲ့သူမ်ား၏ အ​ျကာင္းတစ္ခ်ိန္က ထုိလူ႔အဖြဲ႔​​အစည္း၏​သမုိင္းသည္လည္း မ​​ေသးသိမ္​​​ခဲ့​​ေျကာင္းကုိ ​တစ္​ဦးခ်င္​းအလုိက္​ အခြင္​့အခါသင္​့ပါက​ေရးသားတင္​ျပမည္​ျဖစ္​ပါ​သည္​။

ပံု- ဦးေက်ာ္သင္း(ဦးစီးအရာရိွ၊ အခြြြန္ဦးစီီီီီးဌာန)၊ ဦးဘသာ (သမိုင္းဆရာ၊ အေထြေထြမန္ေနဂ်ာ၊ ကုုုန္သြယ္ေရးဘဏ္္ MFTB)၊ ဦးေက်ာ္ျမင့္ (ၫႊန္ၾကားေရးမႉး၊ စာေပစီစစ္ေရး)၊ ဦးဘၿမိဳင္ (ဦးစီးအရာရိိွ)

မွတ္​ခ်က္​။ ။၁၉၉၀​ ​ေနာက္​ပုိင္​းမွစ၍ ႐ုိဟင္​ဂ်ာ​ေက်ာင္​းသားမ်ား၏ ပညာ​ေရးအခြင္​့အလမ္​းမ်ား လုံးဝဆုံး႐ႈံးၿပီး ပညာသင္​ၾကားခြင္​့ ရာခုိင္​နွုန္း ​ဇီ႐ုိးနီးပါးျဖစ္​သြားပါသည္​။

အနည္​းအက်ဥ္​းတက္​​ေရာက္​ခြင္​့ရသည္​့သူမ်ားကုိပင္​ ဘြဲ႔ခ်ီးျမႇင္​့ျခင္​း မရသည္​့ ဘြဲ႔လက္​မွတ္​မ​ေပးသည္​့ ျဖစ္​ရပ္​မ်ားလည္​း ဒုႏွင္​့​ေဒး႐ွိသည္​ကုိ ဝ

ဝမ္​းနည္​းစြာ ​ေတြ႔ရ​ေပသည္​။ထုိ္​႔အျပင္​ တစ္​ခ်ဴိ းတစ္​ခ်ိဴ း​ေသာ တကၠသဳိလ္မ်ားတြင္ ​ဘြဲ႔တက္​ယူရန္​ ​ေလ်ာက္​လႊာတင္​သြင္း​သည္​့အခါတြင္​ မဆီမဆုိင္​​ေသာ ခံဝန္​ခ်က္​မ်ား​ေပးရျခင္​းမ်ာလည္​း ႐ွိသည္​ကုိစိတ္​မ​ေကာင္​းစြာ​ေတြ႔ရပါသည္​။

Unicode

ရန်​ကုန်​တက္ကသိုလ်​ နှစ်တစ်ရာပြည့် ​​​ရာပြည်​့သဘင်​က သတိရတမ်​းတ​စေ​သော တစ်​ချိန်​တုံးက "ရိုဟင်​ဂျာ တက္ကသိုလ်​​ကျောင်​းသားများအသင်​း ​"၏ သမိုင်​းတ​စေ့တ​စောင်​း

-----------------

သက္ကရာဇ်​ ၂၀၂၀ သည်​ မြန်​မာနိူင်​ငံအတွက်​ ထူးခြား​သောနှစ်​တစ်​နှစ်​ဖြစ်​ပါ​​သည်​။အဘယ်​​ကြောင်​့ဆို​သော်​ ဤနှစ်​တွင်​ မြန်​မာ့ရုပ်​ရှင်​ရာပြည်​့ ရန်​ကုန်​တက္ကသိုလ်​ရာပြည်​့ အပြင်​ ပါတီစုံဒီမိုက​ရေစီ ​ရွေး​ကောက်​ပွဲလည်​း ကျင်​းပသည်​့အတွက်​ ပွဲသုံးပွဲကို မြန်​မာပြည်​သူများ ​ရှေ့ဆင်​့​နောက်​ဆင်​့ ဆင်​နွဲ့ရသည်​က ထူးခြားမှုတစ်​ခုဆိုပါက မှားမည်​မထင်​ပါ။

ထိုပွဲများအနက်​ ကျွန်​​တော်​စိတ်​အဝင်​စားဆုံးက ရန်​ကုန်​တက္ကသိုလ် ​ရာပြည်​့သဘင်​နှင်​့ ပတ်​သက်သည်​့ အ​ကြောင်​းအရာများ ဖြစ်​​ပါသည်​။အထူးသဖြင်​့ ထိုစဉ်​ကရန်​ကုန်​တက္ကသိုလ်​တွင်​ ဖွဲ့စည်​းခွင်​့​ပေးခဲ့ည်​့ မိမိတို့လူမျိူ းများအလိုက်​ အသင်​းအဖွဲ့များတွင်​ "ရိုဟင်​ဂျာ​ကျောင်​းသားများအသင်​း ​"ကိုလည်​း တစ်​ခြားညီ​နောင်​များနည်​းတူ (၃-၁၂-၁၉၅၉ )ခုနှစ်​တွင်​ မှတ်ပုံတင်အမှတ် ၁၃၃/၅၉ ဖြင့်၎င်း ၁၉၆၀-၆၁ခုနှစ်​တွင်​ Rg 7/60ဖြင်​့၎င်း ​​​​​ဖွဲ့စည်​းခွင့်​​ပေးပြီး သူတို့၏ ကျောင်းသား​​ရေးရာ ကိစ္စအဝဝကို ​​ဆောင်ရွက်ခဲ့ဘူး​ကြာင်း ​​ရှေ့မီ​နာက်မီ​ ပုဂ္ဂိုလ်များမှ​ ​​လေ့လာ​​တွေ့ရှိရပါသည်​။

ထိုစဉ်​က ထိုအသင်​းအဖွဲ့မှ ဦး​ဆောင်​၍ရိုဟင်​ဂျာ​ ​မောင်​မယ်​သစ်​လွင်​ကြိုဆိုပွဲများကို နစ်​စဉ်​အများပြည်​သူအားလပ်​ရက်​ဖြစ်​​သော မတ်​လ၂ရရက်​​နေ့ ​တော်​လှန​်​​ရေး​နေ့​​နောင်​တွင်​(တပ်​မ​တော်​​နေ့)တွင်​ ပြည်​လမ်​းမာလာ​ဆောင်​​ရှေ့ ယုဒသန်​ခန်​းမ​ဆောင်​တွင်​ စည်​ကားသိုက်​မြိုက်​စွာ ကျင်​းခဲ့​ကြောင်​းကိုလည်​း သိရှိခဲ့ပါသည်​။

ယခင်​​ခေတ်​များက လွတ်​လပ်​စွာလှုပ်​ရှား​ဆောင်​ရွက်​ခွင်​့ရခဲ့​သော်​လည်​း ​နောက်​ပိုင်​းကျွန်​​တော်​တို့​ခေတ်​တွင်​ အစဉ်​အလာမပျက်​ အခက်​ခဲများကြားမှ ကျင်​းပနိူင်​ခဲ့ပါသည်​။

ရိုဟင်​ဂျာ​ကျောင်​းသားများအသင်​း တက္ကသိုလ်​များရန်​ကုန်​သည်​ ညီ​နောင်​တိုင်​းရင်​းသားများနည်​းတူ အ​ရေးကြုံတိုင်​း တိုင်​းပြည်​၏အ​ပြောင်​းအလဲတိုင်း​တွင်​ ကျရာကဏ္ဍမှအမြဲပါဝင်​​လေ့ရှိသည်​ကအရှိတရားတစ်​ခု ဖြစ်​ပါသည်​။

ကျွန်​​တော်​တို့​သည်​ ယခင်​ယခင်​​နောင်​​တော်​ကြီးများ သယ်​​ဆောင်​လာသည်​့ အ​မွေ​ကောင်​းကိုကျွန်​​တော်​တို့မျိူ းဆက်​သစ်​များအ​နေဖြင်​့ ဆက်​လက်​သယ်​​ဆောင်​လာရာ ကျွန်​​တော်​အ​နေဖြင်​့ ၂၀၀၈ခုနှစ်​မှစတင်​၍ ထဲထဲဝင်​ဝင်​​ဆောင်​ရွက်​ခဲ့ပါသည်​။အထူးသဖြင်​့ ၂၀၀၉-၂၀၁၀ပညာသင်​နှစ်​ B.Tech ​နှစ်​​မှစတင်၍ ရိုဟင်​ဂျာ​ကျောင်​းသားများအသင်​း တက္ကသိုလ်​များရန်​ကုန်​၏ ECတစ်​​ယောက်​အဖြစ်​ပါဝင်​ခဲ့ပြီး ၂၀၁၆-၂၀၁ရခုနှစ်​ 5BE ​​​နှစ်​တွင်​ ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ်​တာဝန်​ယူခဲ့ပါသည်​။

ကျွန်​​တော်​တို့ ရိုဟင်​ဂျာ​ကျောင်​းသားအသင်​းသည်​Youth for future ဆိုသည်​့အမည်​နာမဖြင်​့ ပရဟိတလုပ်​ငန်​းများကိုပူးတွဲတာဝန်​ယူပြီး ​ဒုက္ခသည်​များကို သွား​ရောက်​ကူညီခဲ့သည်​့အစဉ်​အလာ​ကောင်​းများကိုလည်​း ထိမ်​းသိမ်​းနိူင်​ခဲ့ပါသည်​။

အ​မေရိကန်​သမတ အိုဘားမှာသည်​ပင်​ ရိုဟင်​ဂျာလူမျိူ းများနှင်​့ပတ်​သက်​၍ ဤတက္ကသိုလ်​၏ ဘွဲ့နှင်​းသဘင်​ခန်​းမမှာပင်​ ကမ္ဘာသိ ကိုယ်​ချင်​းစာနာမှုကို ပြသခဲ့သည်​့က ရန်​ကုန်​တက္ကသိုလ်​တွင်​ မှတ်​တမ်​းဝင်​သွားပါသည်​။

ရိုဟင်​ဂျာသမိုင်​း ရိုဟင်​ဂျာတို့၏အ​ထောက်​အထား ရိုဟင်​ဂျာတို့၏ဖြစ်​တည်​မှုသမိုင်​းသည်​ ပါးစပ်​ရာဇဝင်​မဟုတ်​ပဲ စာအုပ်​စာ​ပေ သမိုင်​းများဖြင်​့​ ​ခေတ်​နှင်​့မကင်​းကွာသည်​့ ​မော်​ကွန်​းတင်​ မှတ်​တမ်​းတင်​ထားသည်​့ အ​ကြောင်​းအရာများဖြစ်​​ကြောင်​့ မြန်​မာနိူင်​ငံတနံတလျားက ပြည်​သူများ ရိုဟင်​ဂျာလူမျိူ းများနှင်​့ပတ်​သက်​၍ သံသယကင်​းရှင်​း​အောင်​ ရန်​ကုန်​တက္ကသိုလ်​ရာပြည်​့ကို ဂုဏ်​ပြုကြိုဆိုယင်​း ရန်​ကုန်​တက္ကသိုလ်​ရိုဟင်​ဂျာ​ကျောင်​းသားများအသင်​း သမိုင်​းကို ​လေ့လာတင်​ပြခြင်​းဖြစ်​ပါသည်​။

အထက်​ပါ ရိုဟင်​ဂျာ​ကျောင်​းသားများအသင်​း တက္ကသိုလ်​များ ရန်က​ုန်​က ​မွေးထုတ်​​ပေးခဲ့​သော နိူင်ငံအကျိူ းပြု ကမာ​္ဘ့အကျိူ းပြုသား​ကောင်​း သမီး​ကောင်​း ရတနာများအ​ကြောင်​း သူတို့၏လူ့အဖွဲ့အစည်​းထဲမှ မြန်​မာနိူင်​ငံလွတ်​လပ်​​ရေးအတွက်​ ဗိုလ်​ချူပ်​​အောင်​ဆန်​းနှင်​့အတူ လွတ်​လပ်​​ရေးအတွက်​ တိုက်​ပွဲဝင်​ခဲ့သည်​့ပုဂ္ဂိုလ်​များ နိူင်​ငံတနံတလျားတွင်​ နိူင်​ငံအကျိူ းပြု ​ဆောင်​ရွက်​ခဲ့သူများ၏ အ​ကြာင်းတစ်ချိန်က ထိုလူ့အဖွဲ့​​အစည်း၏​သမိုင်းသည်လည်း မ​​သေးသိမ်​​​ခဲ့​​ကြောင်းကို ​တစ်​ဦးချင်​းအလိုက်​ အခွင်​့အခါသင်​့ပါက​ရေးသားတင်​ပြမည်​ဖြစ်​ပါ​သည်​။

မှတ်​ချက်​။ ။၁၉၉၀​ ​နောက်​ပိုင်​းမှစ၍ ရိုဟင်​ဂျာ​ကျောင်​းသားများ၏ ပညာ​ရေးအခွင်​့အလမ်​းများ လုံးဝဆုံးရှုံးပြီး ပညာသင်​ကြားခွင်​့ ရာခိုင်​နှုန်း ​ဇီရိုးနီးပါးဖြစ်​သွားပါသည်​။

အနည်​းအကျဉ်​းတက်​​ရောက်​ခွင်​့ရသည်​့သူများကိုပင်​ ဘွဲ့ချီးမြှင်​့ခြင်​း မရသည်​့ ဘွဲ့လက်​မှတ်​မ​ပေးသည်​့ ဖြစ်​ရပ်​များလည်​း ဒုနှင်​့​ဒေးရှိသည်​ကို ဝမ်​းနည်​းစွာ ​တွေ့ရ​ပေသည်​။ထို်​့အပြင်​ တစ်​ချိူ းတစ်​ချိူ း​သော တက္ကသိုလ်များတွင် ​ဘွဲ့တက်​ယူရန်​ ​လျောက်​လွှာတင်​သွင်း​သည်​့အခါတွင်​ မဆီမဆိုင်​​သော ခံဝန်​ချက်​များ​ပေးရခြင်​းမျာလည်​း ရှိသည်​ကိုစိတ်​မ​ကောင်​းစွာ​တွေ့ရပါသည်​။

(Zar Ni Ko FB account မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။)

႐ိုဟင္ဂ်ာ fresher welcome လုပ္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႕အိမ္မွာအစည္းအေဝးလုပ္ေလ့ရွိတယ္ fresher welcome ကို (Judson Hall) ယုဒသန္ေကာလိပ္မွာလုပ္တာမ်ားတယ္ မယ္လာလုပ္တာမ်ားတယ္( မယ္လာ= ႏြား?ျပီးအမဲသားနဲ႕ထမင္းေႂကြးျခင္း)

စေနတနဂၤေႏြဆိုရင္ အစ္ကိုေတြအစ္မေတြအေဆာင္က လာလည္ေလ့ရွိေတာ့ ကေလးဘဝကတည္းက ဒဂုံ၊ပဲခူး၊စစ္ကိုင္း၊အင္းလ်ားေဆာင္ဆိုတဲ့စကားေတြ ဦးၾကက္ဖထမင္းဆိုင္၊ ဦးယမ္းဘီလူးအေအးဆိုင္၊ အင္းလ်ားကန္ဘူးသီးေက်ာ္ဆိုင္, ဦးခ်စ္လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ ဆိုတဲ့ အသုံးအႏွုန္းေတြနဲ႕အကြၽမ္းတဝင္ရွိခဲ့တယ္ အခုေတာ့အားလုံးတစ္ကြဲတစ္ျပားစီ တစ္ေနရာစီေရာက္ေနက်ျပီ🙁

ဖူတီးစာေပနွင့္ ဖူတီးရြတ္ပြဲ

 

ဖူတီးစာေပႏွင့္ ဖူတီးရြတ္ပြဲ

|ေရးသား- လူထုဝဏၰ|

ဖူတီးရြတ္တယ္ ဆိုတာ ယေန႔ေခတ္လူငယ္တို႔ ၾကားေတာ့ၾကားဖူးမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ယေန႔ေခတ္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးျဖစ္တာမို႔ ျမင္ဖို႔ေတာ့ ခက္ခဲပါတယ္။ ဒါနဲ႔ မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္ေတြ ဗဟုသုတရေအာင္ ဖူတီးစာေပနဲ႔ ဖူတီးရြတ္ပြဲအေၾကာင္း နဲနဲ ရွင္းျပလိုပါတယ္။

ဖူတီးသည္ ပူတိမွ ဆင္းသက္လာသည္။ ေဒါက္တာ ဆူနတီ ဘူးခ်ာန္ ကူနင္ဂို ၏ ေဖာ္ျပခ်က္အရ ပူတိသည္ သကၠတဘာသာစကား “ပုစသကာ” မွ “ပိုဌာ” မွ “ပူတီ” ျဖစ္လာသည္။ အဓိပၸာယ္မွာ က်မ္း၊ စာအုပ္ျဖစ္သည္။ ဖူတီးလကၤာဆိုသည္မွာ ျပည္တြင္းျပည္ပ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုတို႔၏ ထင္ရွားေသာ အျဖစ္အပ်က္ ဇာတ္လမ္းမ်ားကို ဖြဲ႕ဆိုသည့္ လကၤာအဖြဲ႕တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ စာဆိုတို႔က ပံုျပင္ဇာတ္လမ္းမ်ား၊ ဝတၳဳမ်ား၊ ဘာသာေရးသမိုင္းေနာက္ခံဇာတ္လမ္းမ်ား၊ ရာဇဝင္မ်ားကို ဖူတီးကဗ်ာပံုစံနဲ႔စီကံုးဖြဲ႕ႏြဲ႕ေလ့ရိွခဲ့သည္။ ဖူတီးကဗ်ာမ်ားသည္ အာရ္ကာန္ျပည္သာမက အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလား စေသာ အာရွတိုက္တစ္ဝိုက္တြင္ ေတြ႕ရွိရပါသည္။ သည္ဖူတီးလကၤာေရးပံုေရးနည္းက ပါရွင္မွ အေမြရလာသည္ဟု စာေပပညာရွင္တို႔က ဆိုၾကသည္။ စာေပႂကြယ္ဝသည့္ ပါရွင္တို႔၏ စာေပမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာစကားသို႔ ျပန္ဆိုရာတြင္ သည္အေရးအသားပံုစံတစ္မ်ဳိးသည္လည္း တစ္ၿပိဳင္တည္း ေပၚေပါက္လာသည္ဟု အခ်ဳိ႕က ယူဆၾကသည္။ အေစာဆံုးဟု ယူဆရေသာ ဖူတီးမ်ားသည္ သားေရ၊ သစ္သား၊ ေပရြက္၊ ပုရပိုက္မ်ားမွာ ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ေရွးအလယ္ေခတ္ေလာက္မွာ အသံုးမ်ားခဲ့သည့္ ကဗ်ာရွည္တစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါသည္။ အလယ္ေခတ္ စစ္တေကာင္း စာဆိုပညာရိွတို႔၏ ဖူတီးလကၤာဖြဲ႕ဆိုမႈသည္ အထူး ေခတ္စားခဲ့သည္။ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဖူတီးလကၤာတို႔ကို စစ္တေကာင္းေက်းလက္ေဒသမွ ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။ အခ်ဳိ႕မွာ ပ်က္စီးခံခဲ့ရၿပီး အမည္မသိရေသးေသာ ေရွးစာဆိုတို႔၏ ဖူတီးလည္း အမ်ားအျပားရိွေသးသည္။

ဖူတီးသုေတသီ မုံရီွး အဗၺဒုလ္ေကာ္ရိမ္ သဟိတ်ာ ဝိႆရ ၏ တသက္တာ ႀကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ စစ္တေကာင္းတခြင္မွ ဖူတီးမ်ားကို ျပန္လည္ထိန္းသိမ္းႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အဗၺဒုလ္ေကာ္ရိမ္ သဟိတ် ဝိႆရသည္ သူ႕ဘဝ တသက္တာတြင္ ဖူတီးလကၤာ စုေဆာင္း သုေတသနျပဳရင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံကိုလည္း တစ္ဖက္တစ္ခ်က္က ေဖာ္ထုတ္ရန္ အစြမ္းကုန္ အားထုတ္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ “ဖူတီးလကၤာဟာ လူမ်ဳိးတစ္စုကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ၾကည္လင္တဲ့ ပံုရိပ္လႊာတစ္ခု ျဖစ္တယ္” ဟု ဆရာႀကီးက ဆိုခဲ့ဖူးသည္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ ေခတ္မီအေတြးအေခၚမ်ား မတိုးတက္မီအခ်ိန္၌ ဖူတီးလကၤာသည္ ေဖ်ာ္ေျဖမႈအတြက္ အဓိက က႑အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ထိုဖူတီးတို႔တြင္ ထံုးစံအတိုင္း အာရပ္ကြၽန္းဆြယ္၏ ျဖစ္စဥ္မွတ္တမ္း သို႔မဟုတ္ ဘာသာေရး ဆင့္ျပန္ခ်က္မ်ား ပါဝင္ခဲ့သည္။ အဆိုပါဇာတ္လမ္းမ်ားသည္ ခရီးသည္မ်ားႏွင့္ ကုန္သည္မ်ားမွတဆင့္ မဇၩိမေဒသတစ္ဝိုက္ ေရာက္ရိွလာသည္ဟု ယူဆရသည္။ ဖူတီးဇာတ္လမ္းမ်ားသည္ စစ္ပြဲတိုက္ပြဲမ်ားမွတဆင့္လည္း ေရာက္ရိွလာၾကသည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ဆိုစမွတ္ျပဳၾကသည္။ ဖူတီးဇာတ္လမ္းမ်ားသည္ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာအေလ်ာက္ ကြဲျပားျခားနား သြားသည္ဟု ဆိုသည္။ ေရွးက်ေသာ ဟိႏၵဴဂါထာမ်ားမွ ဇာတကာဝတၳဳမ်ား၊ ဗုဒၶဝင္ဇာတ္ေတာ္မ်ား၊ အိစၥလာမ္သမိုင္းမွ မဟ္ရမ္၏ သမိုင္းဝင္ဝတၳဳမ်ား စသည္ျဖင့္ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာအေလ်ာက္ ကြဲျပားေသာ ဇာတ္လမ္းမ်ားကို ေတြ႕ရသည္ဟု ေမရီ ဖရန္႔စ္ ဒန္ဟာမ္၏ 'မြတ္စလင့္ လကၤာရွည္' စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ 

ဘာသာေရး တန္ဖိုးထားမႈေၾကာင့္ ထိုဇတ္လမ္းမ်ားသည္ မိမိတို႔ ပိုင္ တစိတ္တေဒသ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဖူတီးလကၤာ ဖြဲႏြဲ႕စပ္ဆိုျခင္း ဓေလ့သည္ ေခတ္အတန္မွ် ထြန္းကားခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀ ရာစု အစပိုင္းေလာက္တြင္ တျဖည္းျဖည္း ဆုတ္ယုတ္သြားခဲ့သည္။

အာရ္ကာန္ျပည္မွာ ေျမာက္ဦးေခတ္ေလာက္(ဖာေတၱာရ္ကိလႅား ေဇာ္ဘနာ)က ဖူတီးအရးအသားမ်ား အတြင္က်ယ္လာခဲ့သည္။ ကိုလိုနီေခတ္ အေစာပိုင္းကာလတိုင္းေအာင္ ဖူတီးေရးဖြဲ႕ျခင္း ဆက္လက္ထြန္းကားခဲ့သည္။ ႐ိုဟင္းျပည္ေခၚ အာရ္ကာန္တြင္ေတြ႕ရိွရခဲ့သည့္ ဖူတီးအမ်ားစုမွာ နန္းတြင္းအေၾကာင္းအရာမ်ား၊ ေဒသအေျခအေနမ်ား၊ ေခတ္အေျပာင္းအလဲမ်ားအျပင္ ပံုျပင္ဇာတ္လမ္း၊ ဒ႑ာရီမ်ားလည္း ေတြ႕ရပါသည္။ ေရွး႐ိုဟင္ဂ်ာ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထံုးစံကိုလည္း ေဝေဝဆာဆာေတြ႕ရပါသည္။ အာရ္ကန္ျပည္တြင္ ေခတ္အေလ်ာက္ စာဆိုပညာရိွမ်ားလည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ‘ခတီပ္’ ဟုေခၚေသာ နန္းတြင္းခစားခဲ့သည့္ က်မ္းျပဳစာဆိုမ်ားလည္း ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ေရွးေခတ္ ထင္ရွားေသာ ဖူတီးေရး စာဆိုမ်ားမွာ ဒိုလတ္ကာဇီ၊ အာလာဝါလ္၊ ဆေယာဒ္ဆုလ္တန္၊ အဗၺဒုလ္ေကာ္ရိမ္ ခါန္ေဒါကာရ္၊ ႏူ႐ုဒၵိန္၊ မိုဟမၼဒ္ခါန္ စေသာ စာဆိုမ်ားသည္ ထိုေခတ္က ထင္ရွားေသာ စာဆိုမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ကိုယ္ပိုင္ဖူတီးကဗ်ာမ်ားအျပင္ ဘာသာျပန္ဖူတီးကဗ်ာမ်ားကိုလည္း စီကံုးဖြဲ႕ႏြဲ႕ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ 

အာရ္ကာန္ျပည္မွ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ ဖူတီးလကၤာမ်ားမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေဒဝနာဂရီအကၡရာ၊ အာရပ္-ပါရွင္အကၡရာမ်ားျဖင့္ ေရးသားထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ဘဂၤါလီအကၡရာျဖင့္ ေရးသားခဲ့ေသာဖူတီးမ်ားလည္းရိွသည္။ ဘာသာစကားကိုမူ ထိုခ်ိန္က ေဒသိယဘာသာစကားျဖင့္ ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ အာရ္ကာန္ျပည္မွ ဖူတီးစာေပ၏ တစ္မူထူးျခားခ်က္တစ္ရပ္မွာ အာရဗီ၊ ဖာရစီ၊ ဟိႏၵီ၊ ဘဂၤလာ၊ အုရ္ဒူ စေသာ ဘာသာစကားမွ စကားလံုးမ်ားကို ေရာေႏွာေရးဖြဲ႕ထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။

ဖူတီးစာေပမ်ားကို အေၾကာင္းအရာ ေနာက္ခံအေလ်ာက္ အမ်ဳိးအစား (၆) မ်ဳိး ခြဲျခားႏိုင္သည္။ 

(၁) ခ်စ္ေရးႀကိဳက္ေရးဇာတ္လမ္းဘြဲ႕

(၂) စစ္ေရးမက္ေရးဇာတ္လမ္းဘြဲ႕

(၃) တမန္ေတာ္အတၱဳပၸတၳိ  ႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ထူးပုဂၢိဳလ္မြန္ဘြဲ႕

(၄) ဒ႑ာရီပံုျပင္ႏွင့္ ပီရ္ဘြဲ႕

(၅) အိစၥလာမ္သာသနာ့ အဆံုးအမဘြဲ႕

(၆) ေခတ္ၿပိဳင္အျဖစ္အပ်က္အေၾကာင္းဘြဲ႕

ယူစြဖ္-ဇူေလခါ ႏွင့္ ဆိုက္ဖူလ္မုလႅဳခ္-ဘဒီအုဇၨာမာလ္ စေသာ အာရပ္ကြၽန္းဆြယ္ ႐ိုးရာပံုျပင္၊ ဒ႑ာရီ တို႔ကို အေျခခံထားသည့္ ဖူတီးတို႔သည္ ခ်စ္ေရးႀကိဳက္ေရးဘြဲ႕ ဖူးတီးမ်ားျဖစ္ပါသည္။ အာမီဟာမ္ဇား၊ ဟာတီးမ္တိုင္၊ ဟားနိဘား စေသာ သူရဲေကာင္းတို႔က တိုက္ခိုက္ နန္းသိမ္းေသာ ဖူတီးတို႔သည္ စစ္ေရးမက္ေရးဘြဲ႕ ဖူတီးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ကိုဆိုဆူလ္ အာမ္ဘီယာ စေသာ ဖူတီးသည္ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ပုဂၢိဳလ္မြန္တို႔၏ အတၱဳပၸတၳိ၊ စ႐ိုက္၊ သာသနာ့အားထုတ္မႈတို႔ကို ေရးဖြဲ႕ေသာေၾကာင့္ အမ်ဳိးအစား(၃)တြင္ အက်ံဳးဝင္သည္။ အမ်ဳိးအစား (၄)တြင္ ခ်ႁႏၵာဝတီ စေသာ ဒ႑ာရီပံုျပင္မ်ားႏွင့္ ပီရ္သူေတာ္စင္တို႔ အေၾကာင္းကို ေရးဖြဲ႕ေသာ ဒ႑ာရီဘြဲ႕အမ်ဳိးအစားျဖစ္ပါသည္။ အဗၺဒုလႅာရ္ ဟားဇာရ္ဆူဝါလ္၊  တိုဟ္ဖား၊ နဆီေယာတ္နာမာ စေသာ အိစၥလာမ္သာသနာ့ အဆံုးအမ တို႔ကိုေဖာ္ျပေသာ ဖူတီးတို႔သည္ အဆံုးအမဘြဲ႕ ဖူတီးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အမ်ဳိးအစား (၆)မွာမူ အျဖစ္အပ်က္ကိုေရးဖြဲ႕ေသာ ဖူတီးျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ အျဖစ္အပ်က္ဘြဲ႕ ဖူတီးမွာ ရွားပါးလွပါသည္။  

ဖူတီးအမ်ားစုတြင္ ေရွးေခတ္သမိုင္းမ်ား၊ ႐ိုးရာဓေလ့မ်ား၊ ရႊင္ျမဴဖြယ္ျဖစ္ရပ္မ်ားကို စိတ္ကူးယာဥ္ဇာတ္လမ္းမ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာ၍ ေရးဖြဲ႕ေလ့ရိွသည္။ အေရးအဖြဲ႕မွာ ကာရန္ခ်ိတ္လကၤာျဖစ္ပါသည္။ လကၤာဖြဲ႕နည္း ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးကိုလည္း ဖူတီးတစ္ပုဒ္တြင္ ေတြ႔ႏိုင္ပါမည္။ ဇာတ္လမ္းအသြားအရ ေတးသီခ်င္းမ်ားလည္း ထည့္သြင္းေရးဖြဲ႕ေလ့ရိွသည္။ အခ်ဳိ႕ပညာရွင္တို႔က ဖူတီးေရးဖြဲ႕သည့္ အေရးအဖြဲ႕ကို ပါန္ခ်ာလီ ဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ ပါန္ခ်ာလီသည္ ရွည္လ်ားေသာ ကဗ်ာရွည္ဖြဲ႕ပံုတစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါသည္။ 

ေရွးေခတ္႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔မွာ ဖူတီးရြတ္ပြဲမ်ား (ဖူတီးဂါအ္ မိုက္ဖဲလ္) ျပဳလုပ္သည့္အစဥ္အလာ ရိွခဲ့သည္။ အာရ္ကာန္ျပည္ ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ ယေန႔တိုင္ေတြ႕ရိွရေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတို႔၏ ဓေလ့ထံုးစံ တစ္မ်ဳိးလည္းျဖစ္သည္။ ေရွးေခတ္က အတြင္းေတာ္၌ ျပဳလုပ္႐ိုးျဖစ္သည့္ ဓေလ့တစ္ခုသည္ ယခုတိုင္ရွင္သန္ေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေကာက္႐ိုတ္သိမ္းခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါ လုပ္သားျပည္သူမ်ားသည္လည္း အလုပ္အားၾကသျဖင့္ ညေနဖက္တြင္ ဖူတီးရြတ္ပြဲမ်ားႏွင့္ ႏႊဲေပ်ာ္ခဲ့ၾကသည္။ တစ္ခ်ဳိ႕ဖူတီးပံုျပင္မ်ားကို တစ္ပတ္ႏွစ္ပတ္ေလာက္ၾကာေအာင္ ရြတ္ရသည္ဟု ဆိုသည္။ ဂီတပညာရွင္ က႐ူနာမာယာ ေဂါစ္ဝါမီ က ပူတီးရြတ္သည္ ဆိုသည္ ဖူတီးစာအုပ္တြင္ ပါရိွေသာ ဇာတ္ေၾကာင္းျပန္ လကၤာအဖြဲ႕မ်ားကို သံေနသံထားျဖင့္ သီဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ ေဖ်ာ္ေျဖသူမ်ားက သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ ညင္းသာေသာ ေတးလံုးမ်ားကို ထပ္ကာတလဲလဲ တီးခတ္လ်က္ ရြတ္ရသည္ဟု ဆိုသည္။ ဖူတီး လကၤာစာသားမ်ားကို "ဖူတီးပါဌ္/ဖူတီးေဖာတ္" ဟုေခၚၾကသည္။ ဖူတီးရြတ္ေသာအခါ အနည္းဆံုး ကြၽမ္းက်င္သည့္ ဖူတီးရြတ္ဆရာ (Futí Gaoyá) တစ္ဦးနဲ႔ ရွင္းျပေပးသည့္ ဖူတီးရွင္းဆရာ(Fondit) တစ္ဦးလိုအပ္ပါသည္။ ဖူတီရြတ္ဆရာက ကဗ်ာဆန္ဆန္ ရြတ္ဆို၍ ပိုဒ္ဆံုးတြင္ ေခတၱနားေလ့ရိွသည္။ ထိုရပ္နားသည့္ အေတာအတြင္း၌ ရွင္းျပတဲ့ဆရာက အမ်ားနားလည္ေအာင္ အက်ယ္ဖြင့္ရွင္းေပးရသည္။ နားဆင္ေနသူ ပရိသတ္တို႔ကလည္း "အင္း…အင္း…အမ္း…ျပီးေတာ့" စသည္ျဖင့္ အသံျပဳကာ မိမိတို႔ စိတ္ဝင္တစား နားေထာင္ေနေၾကာင္းအခ်က္ေပးရသည္။ ဤသို႔ အသံျပဳသည္ကို "ဩယာလ္ ေပးတယ္" ဟု ေခၚၾကသည္။ 

ဖူတီးရြတ္ပြဲကို ေအရွားနမာဇ္အၿပီးမွစ၍ ညဥ့္သန္းေခါင္အထိ ျပဳလုပ္သည္။ နာရီဝက္ ၊ တစ္နာရီ အၾကာတြင္ ရပ္နားကာ မုန္႔ပဲသေရစာမ်ား စားေသာက္ၾကသည္။ ပထမအခ်ိန္တြင္ ဖူတီးရြတ္ဆရာ တစ္ဦးက ရြတ္ဆိုလွ်င္ ေနာက္တစ္ခ်ိန္တြင္ ဖူတီးရွင္းဆရာက ဖူတီးရြတ္ဆရာ လုပ္ရသည္။ သို႔မဟုတ္ အျခားဖူတီးရြတ္ဆရာ တစ္ဦးက ရြတ္ရသည္။ ဤနည္းျဖင့္ တစ္ခ်ဳိ႕ဖူတီးရြတ္ပြဲကို မိုးတလင္းအထိ ျပဳလုပ္ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ 

ဖူတီးရြတ္ပြဲကို ရြာရိွဇရပ္၊ အရိပ္ရိွေသာေနရာ၊ အိမ္ေရွ႕အခန္းတြင္ ျပဳလုပ္ေလ့ရိွတယ္။ အထူးဆင္ႏႊဲေသာ ဖူတီးရြတ္ပြဲကို အိမ္၌သာ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဖူတီးရြတ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲေနသည့္အိမ္တြင္ လူတို႔သည္ ညေနထမင္းစားၿပီးခ်ိန္ကပင္ ေရာက္လာၾကေလ့ရိွသည္။ တစ္ခန္းလံုး မီးအိမ္၊ မီးခြက္မ်ား ထိန္ထိန္လက္လက္ထြန္းၾကသည္။ နာေနသူပရိတ္တို႔ကလည္း တစ္ခ်ဳိ႕က ဖူတီးဇာတ္လမ္းမွာ စိတ္ဝင္စားစြာ ေမွ်ာပါလ်က္၊ တစ္ခ်ဳိ႕က ၾကက္ႏိုးႏိုးငိုက္လ်က္ ၾကည္ႏူးဖြယ္ ျမင္ကြင္းကို ေတြ႕ရမည္။ အခ်ဳိ႕ပြဲမ်ားမွာ အတီးအမႈတ္မ်ားလည္း ပါရိွတတ္သည္။ zañs ႏွင့္ zuri ဟု ေခၚေသာ လင္းကြင္းအတီးမ်ားႏွင့္ ဇာတ္အရိွန္အလိုက္ ႏူးညံ့ညင္သာစြာ တီးခတ္ေပးၾကသည္။ 

ခ်မ္းသာကံုႂကြယ္ေသာသူတို႔က ဖူတီးရြတ္ပြဲမ်ားကို ခမ္းခမ္းနားနား ဆင္ႏႊဲၾကသည္။ ေရာက္ရိွလာသည့္ ပရိသတ္မ်ားကိုလည္း ေကာက္ညွင္းထမင္း၊ ထန္းလ်က္ စသည္ျဖင့္ ဧည့္ခံၾကတယ္။ ဤသို႔ျဖင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ မိမိတို႔၏ အားလပ္ေသာအခ်ိန္ကေလးမ်ားကို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ စုေပါင္းကုန္ဆံုးေစသည္။ 

ထူးျခားခ်က္တစ္ခုမွာ ဖူတီးဆရာမ်ားက ဖူတီးစာအုပ္မွ ၾကည့္၍ ရြတ္ျပသလို တစ္ခ်ဳိ႕က အလႊတ္ရြတ္ျပသည္လည္း ရိွသည္။ လြတ္လပ္ေရးေခတ္အစပိုင္းတြင္ အလႊတ္ရြတ္ျပေသာ ဖူတီးရြတ္ဆရာ မ်ားစြာ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ယေန႔ခ်ိန္အထိ အလႊတ္ရြတ္ျပေသာ ဖူတီးဆရာမ်ား ေတြ႕ရသည္။ 

ဖူတီးကဗ်ာရွည္သည္ နာသူတို႔အတြက္ စိတ္သာယာေစသလို  ဗဟုသုတစေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားကိုလည္း ရရိွေစသည္။ ဖူတီးကဗ်ာပါဇာတ္လမ္းမ်ားသည္ လူ႕ဘဝ၏ အျဖစ္အပ်က္ဘသာဝအေပၚ အေျခခံ၍ သ႐ုပ္ေဖာ္ၾကသည္။ ဇာတ္ေဆာင္တို႔၏ စိတ္ဓာတ္၊ ကိုယ္က်င့္စ႐ိုက္၊ အျပဳအမူတို႔မွ ေျပာင္းလဲလာေသာ အက်ဳိးဆက္ကို သတိျပဳကာ မိမိတို႔ဘဝကို ျပဳျပင္ႏိုင္သည္။ ယေန႔ေခတ္ကဲ့သို႔ စာအုပ္စာေပက်မ္းဂန္းမ်ား၊ ဗဟုသုတရရိွေသာ အထာက္အကူမ်ား မရိွခဲ့သည့္ ဟိုးေရွးေခတ္တြင္ မိဘမ်ားသည္ သားသမီးမ်ားကို အသိပညာဗဟုသုတေပးရန္အလို႔ငွာ ဖူတီးကဗ်ာႏွင့္ ပံုျပင္ဝတၳဳမ်ား၊ အိပ္ရာဝင္ပံုျပင္မ်ားကို အဓိကကရိယာအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ့သည္။ (အိပ္ရာဝင္ပံုျပင္အေၾကာင္းကို ေနာက္ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္တြင္ ေဖာ္ျပေပးမည္ျဖစ္ပါသည္။) ေဒါက္တာ ေဒဗစ္ကိန္း၏ သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ ဖူတီးရြတ္ဆိုမႈ စာတမ္းတြင္ ဖူတီးရြတ္ဆိုမႈမွတဆင့္ အိစၥလာမ္သာသနာသည္ မဇၩိမ၊ ဘဂၤလား ေဒသတစ္ဝိုက္ အလ်င္အျမန္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ႏိုင္ရန္ ယာဥ္တစ္စီးပမာ အေရးပါခဲ့သည္ ဟု ဖာ္ျပထားသည္။ ဟိႏၵဴဘာသာႏွင့္ အိစၥလာမ္ဘာသာအၾကား ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ စသည္တို႔လည္း အခ်င္းခ်င္းသင့္ျမတ္လာခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖူတီးကဗ်ာမ်ားသည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာစာေပတြင္ အလြန္အေရးပါေသာက႑မွ ပါဝင္ေနသည္။  

႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ စာေပအေမြအႏွစ္ျဖစ္သည့္ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါးျဖစ္ေနေသာ ဖူတီးစာအုပ္စာေပမ်ားကို တစ္မ်ဳိးသားလံုးက ဝိုင္းဝန္းေဖာ္ထုတ္ၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။  

(၂၈-၁၀-၂၀၂၀ ေရးသားၿပီးဆံုးသည္။)

မီွျငမ္းျပဳ

(၁) ေဒ ႐ိုဟင္ဂ်ာစ္၊ အဗၺဒူလ္ေကာ္ရိမ္

(၂) 'မြတ္စလင့္ လကၤာရွည္'၊ ေမရီ ဖရန္႔စ္ ဒန္ဟာမ္၊

(၃) အာရ္ကာန္နန္းတြင္း စာဆိုမ်ား

(၄) စစ္တေကာင္း သမိုင္း၊ ေဒါက္တာ ဆူနတီ ဘူးခ်ာန္ ကူနင္ဂို

(၅) အဗၺဒုလ္ေကာ္ရိမ္ ဝိႆရ ၁၄၅ ႀကိမ္ေျမာက္ေမြးေန႔ ေဆာင္းပါး

(၆) ဖူတီး မိတ္ဆက္၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာအႏုပညာဥယ်ာဥ္ 

(၇) ပူတီး ေပါရာ့ ၊ ေဒါက္တာ ေဒဗစ္ကင္း၏ ပါရဂူဘြဲ႕ စာတမ္း 

(၈) ပူတီး ဝီကီး 

Bainyonor Durús (ခရမ်းသီးနှပ်)

Bainyonor Durús (ခရမ်းသီးနှပ်)

ရေးသား- ရိုဟင်လေး

အမျိုးအစား- ရိုဟင်ဂျာ ရိုးရာအစားအစာ |

Bainyonor Durús (ခရမ်းသီးနှပ်) ဟာ ရိုဟင်ဂျာ ရိုးရာအစားအစာ တစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဘိုက်ယောင်ဒူရုစ် လို့ အသံထွက် Bainyon က ခရမ်းသီး၊ Durus ကတော့ အလုံးလိုက်၊ အကောင်လိုက် အကြော် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီခရမ်းသီးနှပ်ဟာ အရသာ အလွန်ကောင်းပါတယ်။ ခရမ်းသီးကြိုက်တဲ့ လူတွေ အတွက်ဆိုရင် အကြိုက်ဆုံးပါပဲ။

ဒီခရမ်းသီးနှပ်ဟာ မြန်မာပြည်မှာ တခြားလူမျိုးတွေကလည်း သူတို့ စိတ်ကြိုက်ပြုလုပ်ကာ ထမင်းနဲ့တို့ စားကြပါတယ်။ မြန်မာအစားအစာလို့ ဆိုရင်လည် မမှားပါဘူး။ တစ်မြေနေ၊ တစ်ရေသောက် လူမျိုးတွေဖြစ်တာကြောင့် အစားအသောက်များ တူညီကြတာလည်း များပါတယ်။ 

ဘိုက်ယောင်ဒူရုစ် လုပ်ရတာတော့ သိပ် မခက်ပါဘူး။ လိုအပ်တဲ့ ပစ္စည်းတွေက ခရမ်းသီရယ်၊ ငရုတ်ကြိတ်ရယ်၊ အသားခြောက် ဒါမှမဟုတ် ငါးခြောက်၊ ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ဆီ၊ ဆား၊ စတဲ့ဟာတွေ ဖြစ်တယ်။ 

အသားခြောက် (ဝါ) ငါးခြောက်မှုန့်ကို ငရုတ်ကြိတ်၊ ကြက်သွန်၊ ဆား၊ ဆီတွေနဲ့ သမပြီးတော့ ကြော်ရတယ်။ ငါးခြောက်မှုန့်နဲ့ ပုဇွန်ခြောက်တွေနဲ့ လုပ်ရင် အဲလောက်ကြော်စရာ မလိုပါဘူး။ သမလိုက်ရင် ရတယ်။ ရုတ်ပမာဏတော့ နဲနဲများရတာပေါ့။ အစပ်ကြိုက်တဲ့မိသားစုတွေဆိုရင် ငရုတ်ကောင်းပါ ထည့်တယ်။ အစာ အသင့်ဖြစ်ပြီဆိုရင် နောက်တဆင့် ပြင်ဆင်ရတယ်။

အလုံးကောင်းတဲ့ ခရမ်းသီးတွေကို ရွေးယူပြီးတော့ အပေါ်ပိုင်းချန်၍ အောက်ဘက်ကို လေးခြမ်း ခြမ်းရတယ်။ သတိထားရမှာက အပြီးမဖြတ်ရဘူး။ အစိတ်လေးကြားမှ အသားခြောက်မှုန့်နှဲ့ သပ်ထားတဲ့ အသုပ်ကြော်ကို ထည့်ပေးရတယ်။ ပြီးတော့ ရေအနည်းငယ်နဲ့ မီးသေးသေးမှာ နှပ်ရတယ်။ ခရမ်းသီးပျော့လာပြီဆိုရင် စားဖို့ အသင့်ဖြစ်သွားပြီ။

ဒါနဲ့ မိသားစုဝိုင်းမှာ မြိန်ရေရှက်ရေနဲ့ တို့စားပေါ့။ စားဖူးသူတိုင်း မေ့မှာမဟုတ်ဘူး။ တစ်ခါတည်း အသည်းစွဲသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာအစားအစာနဲ့ ပျော်ရွှင်နိုင်ပါစေ။ 

ဆက်လက် အခြား အစားအစာ အကြောင်း ဖော်ပြပါမယ်။

ပုံတွေကို အင်တာနက်နေ ကူးယူထားတာဖြစ်ပါတယ်။ .......

MOLFART

 

Molfart Checkers

Molfart is a popular Checkers board game of Rohingya. It is quite similar to the Arabic game Quirkat or Al-Qirq. It is also one of the  most popular games in South-East Asia like the game '16 Beads '. But, some playing rules and the shape of the board in the 'Molfart Game '  are different  from international checkers. In Arakan, you can find this game are played by boys and girls under the shady places.  From the olden ages to these days, Rohingya people have been playing Molfart to enjoy in their leisure hours. The word 'Molfart' means 'cross lines' . It is seemed to be inherited from Moguls during the Moguls Empire. 

The field of the board is divided into three parts. A big  square is drawn  in the centre of the board on which three horizantal and three vertical lines are drawn to make other 16 little squares within the big one. A diamond- like figure is also drawn on the square in such a way that the four corners of which are stretched amid the four lines of the big square respectively .Also,there are two triangles at both sides of the square ,and one horizontal and one vertical lines are drawn on each triangle. These drawings in the form of triangles are attached to the square in the opposite direction with each other. 

Molfart is played by two players sitting beside the two opposite sides of the gameboard. Each of the player has 16 uniform pieces but the colours or the shapes are different. Both of the players have turns alternately and they have to put their pieces at the intersection points of the lines.The pieces can be jumped  to and fro . A move consists of moving a piece diagonally or vertically to an adjacent, unoccupied square. But, a piece can be moved just one step. Each player can capture his or her opponent's piece with his or her piece jumping over it.  A single piece could capture a multiple pieces of his or her opponent if one of the two players  get a chance of unoccupied places to move his or her piece. But, capturing his or her opponent's pieces  is optional.

One can win the game when all the opponent's  pieces are captured or blocked by his or her pieces. 

By RohangKing

"ရေလှိုင်းစီးတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ သမီးလေး"

 

"ရေလှိုင်းစီးတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ သမီးလေး"

ကမ္ဘာ့ အရှည်လျားဆုံး ပင်လယ်ကမ်းခြေ တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ကော့စ်ဘားဇား ပင်လယ်ကမ်းခြေမှာ ရေလွှာလှိုင်းစီးသူ ရေကစားသူနှင့် ပင်လယ်ရေမှာ ရေကူးသင်ကြားသူများနဲ့  အမြဲစည်းကားလျက် ရှိတတ်ပါတယ်။ (ဘင်္ဂလားဒေ့ရ်ှနိုင်ငံမှာ အမျိုးသမီး ရေလွှာလျှော်စီးသူ မရှိသလောက်ပါ) 

ကော့စ်ဘားဇား ပင်လယ်ရေမှာ ထူးထူးခြားခြား ရေလွှာလျှော်စီးတဲ့ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် မိန်းကလေးကတော့ Saima ဆိုတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည် သမီးလေးဖြစ်ပါတယ်။ Saima က ရေလွှာလှိှိုင်းစီးတာကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် စီးနိုင်တဲ့အပြင် ရေလှိုင်းပေါ်မှာ ခုန်ကျော်နိုင်တဲ့ အထိ တတ်ကျွမ်းပါတယ်။

Saima လေးရဲ့ ရေလွှာလှိှိုင်းစီးမှုကို မြင်ရသူတိုင်း မချီးကျူးဘဲမနေနိုင်အောင် ဖြစ်ရပါတယ်။ ကော့စ်ဘားဇားခရိုင် ရေလွှာလှိုင်းစီးရေး အဖွဲ့အစည်းတခုက သူမကို အဆင့်မြင့်သင်တန်းပို့ ချပြီး နိုင်ငံတကာအဆင့် ရေလွှာလျှော်စီးသမား တစ်ယောက်ဖြစ်အောင် သင်တန်းပေးဖို့ ကမ်းလမ်းခံရပါတယ်။ 

မြန်မာနိုင်ငံမှာ သူမကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာများကို ပြန်လည်ကုစားနိုင်အောင် ပင်လယ်ရေပေါ်မှာ ရေလွှာလှိုင်းစီးကစားရင်းနှင့် အချိန်ပိုင်းစာသင်ရင်း ကုန်ဆုံးစေပါတယ်။ 

"WE SHALL OVERCOME ONE DAY"

Arif Kassim

27-10-2020

Flocavulary

 

Flocavulary (ဖလိုကတ္ျဗဴလရီ)

ဟစ္(ပ)ေဟာ့ ဒါမွမဟုတ္ ရက္(ပ)ဂီတလို႔ေခၚတဲ့ ဂီတဟာ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္လာက္က နယူေယာက္ၿမိဳ႕ရိွ လမ္းေတြနဲ႔ ကလပ္ေတြမွာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေန႔မွာေတာ့ ႏိုင္ငံမ်ားစြာမွာ ၎တို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ ဟစ္(ပ)ေဟာ့ ဂီတေတြ ရိွလာခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းဂီတအမ်ဳိးအစားရဲ႕မူလဇာတ္ျမစ္ဟာ ရက္ေဂး၊ ဒစၥကိုနဲ႔ ဖန္႔(ခ) ဂီတ တို႔ကေန ဆင္းသက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဂီတရဲ႕ ရစ္သမ္ကို စကားေျပာျခင္းလို႔ အဓိပၸာယ္ရတဲ့ ရက္(ပ)ဂီတဟာ ဟစ္(ပ)ေဟာ့ဂီတရဲ႕ အေရးပါးတဲ့ က႑တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ လူငယ္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ဘဝနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြမွာ ဘယ္လိုခံစားေနရတယ္ဆိုတာကို ေဖာ္ျပဖို႔ ရက္(ပ)ဂီတကို ဖန္တီးၾကတာပါ။ 

စာသင္ခန္းထဲမွာ ရက္ပဂီတကို ဖန္တီးျခင္း

သင္စာခန္းထဲမွာ ရက္ပဂီတကို ဖန္တီးခ်င္ပါသလား။ တကယ္ေတာ့ ဟစ္ပေဟာ့ ဂီတကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ေက်ာင္းေပါင္းတစ္ေသာင္းေက်ာ္မွာ ဖန္တီးေနၾကၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ပါလဲ။ "ဖလိုကျဗဴလရီ" လို႔ေခၚတဲ့ ေက်ာင္းပ႐ိုဂရမ္အသစ္တစ္ခု ရိွလာၿပီ။ အဲ့ဒီမွာ ဆရာေတြက ေက်ာင္းသင္ဘာသာရပ္မ်ားစြာကို သင္ၾကားရာမွာ အေထာက္အကူျပဳတဲ့ ျပ႒ာန္းစာအုပ္ေတြနဲ႔ ဟစ္(ပ)ေဟာ့ စီဒီခ်ပ္ေတြကို အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ သီခ်င္းစာသားေတြထဲမွာ ေက်ာင္းသားေတြေလ့လာေနတဲ့ဘာသာရပ္နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ ပါဝင္ပါတယ္။ အဲ့ဒါက လြယ္လြယ္ကူကူေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ေလ့လာသင္ယူေစခဲ့ပါတယ္။ စာေမးပြဲ ရမွတ္ေတြမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြကို ျမင္ေတြ႕ရတဲ့ခါ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ဆရာေတြဟာ အံ့ဩသြားခဲ့ၾကပါတယ္။ ဆရာတစ္ေယာက္က "ကြၽန္ေတာ့္ စာသင္ခန္းမွာ ဟစ္(ပ)ေဟာ့သီခ်င္းေတြကို အသံုးျပဳလိုက္ေတာ့ သမိုင္းဘာသာရပ္မွာ ဒီေလာက္စိတ္အားထက္သန္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို မျမင္ဖူးဘူး။ ကြၽန္ေတာ္သင္ၾကားတာေတြကို ေက်ာင္းေတြမွတ္မိတာ မယံုႏိုင္စရာပါပဲဗ်ာ။ အဲ့ဒါက ကြၽန္ေတာ္တို႔  ကိုယ္ပိုင္သီခ်င္းေတြ ေရးဖို႔ေတာင္ စိတ္ကိုလံႈေဆာ္ေပးပါတယ္"လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဖလိုကတ္ျဗဴလရီ က ဘယ္သူရဲ႕ အယူအဆပါလဲ။ 

အထက္တန္းေက်ာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဘလိတ္ဟာ ရစ္ဆန္ဟာ flocavulary ဆိုတဲ့ အယူအဆကို ပထမဆံုး စဥ္းစားမိခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ဖလိုကတ္ျဗဴလရီ ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရဟာ  flow နဲ vocabulary ေဝါဟာရေတြကေန ဆင္းသက္လာခဲ့တာပါ။ ဖလိုး ဆိုတာ စတိုင္ပံုစံအတြက္ေပးတဲ့ ရက္(ပ) ဂီတ စကားလံုးပါ။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ရက္(ပ) ဂီတသမားတစ္ေယာက္က သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ရဲ႕ စာသားေတြကို ေျပာျပတဲ့ပံုစံပါပဲ။ သူ ဒီလိုအယူအဆကို ဘယ္လိုရခဲ့တာလဲ။ ဟစ္(ပ)ေဟာ့ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ရဲ႕ စာသားေတြကို အလြန္လြယ္လြယ္ကူကူ မွတ္ႏိုင္တာကို သူသေဘာေပါက္ခဲ့တယ္။ ဒါဆို ေက်ာင္းသင္ခန္းစာေတြကို အဲ့ဒီသီခ်င္းထဲ ထည့္သြင္းလို႔ မရဘူးလားေပါ့။ ဒီေန႔မွာ ေတးေရးဆရာ အဲလက္(ပ္) ရီပါေပါ့နဲ႔အတူ ဘလိတ္ဟာ သခ်ၤာ၊ သိပၸံနဲ႔ စာေပဘာသာရပ္ေတြမွာ ဟစ္(ပ)ေဟာ့ သီခ်င္းေတြကို ဖန္တီးေနပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ဒါကို ေက်ာင္းေတြမွာ သံုးလာတာ ေအာင္ျမင္မႈႀကီးမားစြာ ရရိွေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ေရွးစကားေရႊအလား-၆

 ေရွးစကာေရႊအလား (6)

“Nir gun e daru, súré Ferainna zadu.”

ဤဆို႐ိုးစကားသည္ ေရွးအေမွာင္ေခတ္က ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ အယူအဆဓေလ့တစ္ခုကို ေဖာ္ျပေနသည္။ ေဆးဝါးအစြမ္းမတက္ေသာ ကေလးကို စြန္႔၍ ျပန္ေကာက္ယူလာျခင္းျဖင့္ ေရာဂါဘယ သက္သာေစသည္ဟု ဆိုုုလိုသည္။ ေရွးပေဝသဏီက ႐ိုဟင္္ဂ်ာတို႔သည္ ဤသိုုု႔ ယူဆခ့ဲဲ့ၾကသည္။ 

ေရာဂါဘယ မကင္းေသာ ကေလးသူငယ္မ်ားျဖစ္ေစ၊ စံုလတြင္ သြားေပါက္ေသာ ကေလးသူငယ္မ်ားကို ျဖစ္ေစ ဤဓေလ့ျဖင့္ ကုသေလ့ရိွသည္။ ဆရာသမားေတာ္မ်ား ထံတြင္ အႀကိမ္ႀကိမ္အထပ္ထပ္ ကုသ၍ ေရာဂါမေပ်ာက္ႏိုင္ေသာ ကေလးမ်ားကို ဤနည္းကို သံုးၾကသည္။ စံုလတြင္သြားေပါက္ေသာ ကေလးသည္ ေရာဂါမကင္း ျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စံုလသြားေပါက္ေသာကေလးကိုလည္း ဤဓေလ့ကို သံုးၾကသည္။

လုပ္သည့္္နည္းကေတာ့ ကေလးငယ္ကို အမိျဖစ္သူက သံုးခြလမ္းဆံုတြင္  ပစ္ခ်ရသည္။ ထိုပစ္ခ်ထားေသာ ကေလးကို အျခားမိန္းမ တစ္ဦးမွ ျပန္ေကာက္ယူရသည္။ ထိုေကာက္ယူထံမွ ျပန္ေတာင္းယူရသည္။ ထိုမိန္းမက  ေတာင္းခံေသာ ေငြကို ေပးေခ်ကာ ကေလးကို ျပန္လည္လက္ခံယူရသည္။ 

ထိုေကာက္ယူေသာ သားသမီး နာမည္မ်ားကိုေတာင္ “ေဖ႐ိုင္ႏၷာ၊ ေဖရာန္အလီ၊ ေဖ႐ိုင္ႏၷီ”  စသည္ျဖင့္ ေျပာင္းလဲ ေခၚေဝၚခဲ့ၾကသည္။ ယခုထက္တိုင္ ထိုနာမည္မ်ဳိးမ်ား အာရ္ကာန္ျပည္ တစ္ဝိုက္တြင္ ေတြ႕ရိွရသည္။

သို႔ေသာ္ ဤဓေလ့သည္ အီစၥလာမ္တရားေတာ္၏ ပညတ္ခ်က္ လံုးဝ လံုးဝ မဟုတ္ပါ။ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးတို႔၏ ေရွးေခတ္ ဓေလ့ထံုးတစ္ခုသာ ျဖစ္ေပသည္။

ေရွးေခတ္တြင္ ေရာဂါဘယမ်ားကို အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ေဒသထြက္ အပင္အျမစ္မ်ား၊ အျပားျပားေသာ ယံုၾကည္ခ်က္တို႔ျဖင့္ ကုသေလ့ရိွခဲ့သည္။ ယင္းကုသမႈတို႔သည္ သူတို႔၏ အားကိုးရာျဖစ္ခဲ့သည္။ လူတို႔၏ အသိတရား တိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် အေမွာင္ေခတ္က ယုတၱိမဲ့ေသာ၊ အယူသည္းေသာ အယူအဆ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားလည္း တေျဖးေျဖး ကြယ္ေပ်ာက္လာေလသည္။  ယေန႔ေခတ္တြင္မူ လံုးဝ ေပ်ာက္ကြယ္သြားသည္။ 

ေရွးေခတ္က ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ေနထိုင္မႈဓေလ့ထံုးစံမ်ား တစ္စိတ္တစ္ေဒသကို ယေန႔ေခတ္က လူငယ္မ်ား ေလ့လာသိရိွႏိုင္ရန္ တင္ျပေပးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ 

(႐ိုဟင္္ေလး ေရးသည္။)

Boil

 

Boil

Dánor tara zunaa loi bañdi 

Fara maijjé holát túli. 

Zúna goru muiyá di 

Dán uñrár sóu lele didi.

-RohangKing

(23-7-2020)

#RohingyaPoetry

Photo credit: Internet

ဂ်မီယာတုလ္ အိုလမာ ေပၚေပါက္လာျခင္းႏွင့္ ၎၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ား

ဂ်မီယာတုလ္ အိုလမာ ေပၚေပါက္လာျခင္းႏွင့္ ၎၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ား

(လူထုဝဏၰ)

ရခိုင္ျပည္နယ္၏ ပထမဆံုးေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ဂ်မီယာတုလ္ အိုလမာ အာရ္ကာန္-ေျမာက္ဘက္ကို ၁၉၃၂ ခုႏွစ္တြင္ ေမာ္လနာ အဗၺဒူ ဆူဘာဟာန္ မိုဇေဟရီက ဦးေဆာင္၍ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ေမာ္လနာ ဟာဘီဘူရာဟ္မာန္၊ ေမာ္လနာ အာမီရ္ဟာမ္ဇာဟ္၊ မုဖ္သီ ဆေယာဒူရာဟ္မာန္၊ ေမာ္လနာ ဆေယာတ္အာဇီမ္၊ ေမာ္လနာ ဆုလ္တာန္အဟ္မတ္၊ ေမာ္လနာ အဗၺဒူ႐ႈကၠဳရ္ ႏွင့္ ေမာ္လနာ အာဘူလ္ခိုက္ရ္ တို႔သည္ ထင္ရွားေသာ နာယက အဖြဲ႕ဝင္မ်ား (Majlis-e Shoura) ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဂ်မီေယာေတ ခူဒၵါမုလ္အိစၥလာမ္ (Jamiate Khuddamul Islam)အမည္ျဖင့္ အျခားေက်ာင္းသားအဖြဲ႕ တစ္ဖြဲ႕လည္းရိွခဲ့သည္။ ယင္းအဖြဲ႕သည္ ဂ်မီယတုလ္ အိုလမာ၏ အဖြဲ႕ခြဲတစ္ဖြဲ႕ ျဖစ္ပါသည္။ ခူဒၵါမုလ္အိစၥလာမ္ ကို ၁၉၃၇ ခုတြင္ ေမာ္လနာ မီရ္အဟ္မတ္(နာေဇမ္ဆာပ္)၊ မုဖ္သီဆုလ္တာန္အဟ္မတ္၊  ေမာ္လာနာ အဗၺဒူဂ်လိလ္ ႏွင့္ ေမာ္လနာ မိုဟာမတ္ရွဖီး တို႔က ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ 

၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ အဓိက႐ုဏ္းတြင္ လူေပါင္း တစ္သိန္းေက်ာ္ သတ္ျဖတ္ခံရၿပီး ၅ သိန္းေက်ာ္ခန္႔ကို မိမိေနရပ္မွ ေမာင္းထုတ္ျခင္းခံရေလသည္။ ယင္းမွ ၅ ေသာင္းခန္႔သည္ ၿဗိတိသွ်-အိႏၵိယရိွ ရာမ္ပူရ္ ဒုကၡစခန္း၌ ခိုလံႈခဲ့ရသည္။ 

႐ိုဟင္ဂ်ာ အိုလမာ၊ ပညာရိွမ်ား၊ စာတတ္ေပတတ္မ်ားႏွင့္ အျခားထင္ရွားေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို  လူယုတ္တို႔က ပစ္မွတ္ထား သတ္ျဖတ္လိုက္ျခင္းျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္မႈပိုင္းတြင္ ႀကီးမားေသာ ဟာကြက္ျဖစ္လာခဲ့သည္။  ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ မိမိတို႔ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ရန္ႏွင့္ မိမိတို႔ မည္သူမည္ဝါျဖစ္ေၾကာင္းကို သက္ေသခံရန္ ႀကံ႕ခိုင္ေသာ ေျခလွမ္း မလွမ္းႏိုင္ခဲ့ေခ်။ ယင္းသို႔ ျဖစ္ခဲ့ရေသာ္လည္း ဂ်မီယာတုလ္ အိုလမာသည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးအတြက္ ဂုဏ္သိကၡာရိွေသာ အဆင့္အတန္းတစ္ခု ရရိွေရးအတြက္ အစြမ္းကုန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ သီးျခားနယ္ပယ္ေဒသ ရရိွမွသာလွ်င္ လူမ်ဳိးျခားတို႔၏ ရန္မွ ကာကြယ္ႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။ ၁၉၄၂ ဇြန္လ ၁၀ ရက္တြင္ တရားဝင္ ေၾကညာခဲ့သည္။ 

႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔၏ ရက္စက္ယုတ္မာမႈကို ခုခံႏိုင္ေအာင္ Peace Committees ေခၚ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မတီ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ပထမေျခလွမ္း၏ အက်ိဳးဆက္ရလဒ္အျဖစ္ အာရ္္္္္ကာန္ေျမာက္ပိုင္းကို သီျခားနယ္ပယ္္္္အျဖစ္ ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့့့့သည္။ ၁၉၄၂ ခု ဇြြန္လ ၁၀ ရက္တြြင္ တရားဝင္ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ့ဲဲ့သည္။ ထိုခ်ိန္က ႐ိုဟင္ဂ်ာပညာရွင္မ်ားသည္ ေဒသေကာင္းစားေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အစြမ္းကုန္ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ ေမာ္လနာ ဟာဘီဘုလႅာသည္ ေရာန္ပူရ္မွ ဒုကၡသည္မ်ားကို ေနရပ္ျပန္ေခၚလာေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးအတြက္ အလြန္အေရးပါေသာ အခန္းက႑က ပါဝင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္သာ မယုျမစ္ႏွင့္ နတ္ျမစ္ၾကား ေဒသသည္ မြတ္စလင္တို႔၏ ေဒသျဖစ္ေၾကာင္း ၁၉၄၅ ခု ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္တြင္ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီအစိုးရက ေၾကညာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

၁၉၄၇ ခု ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္တြင္ ပင္လံုညီလာခံ၌ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔ကို ထိုညီလာခံ၌ ဖိတ္ေခၚျခင္းမျပဳဘဲ လ်စ္လ်ဴ႐ႈခဲ့သည္။ ဗမာမြတ္စလင္ကြန္ဂရက္(ဗမက) ဥကၠ႒ ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္သည္ ဗမာျပည္ရိွ မြတ္စလင္အားလံုး၏ ကိုယ္စားျပဳတက္ေရာက္သည္ဟု ဆိုခဲ့သည္။ အျခားတစ္ဖက္တြင္ ရခိုင္အမ်ဳိးသား ဦးေအာင္ဇံေဝသည္ ရခိုင္ျပည္ရိွ ျပည္သူ တစ္ရပ္လံုး၏ ကိုယ္စားျပဳ တက္ေရာက္လာသည္ဟု လိမ္လည္ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ထူးျခားခ်က္မွာ အဆိုပါ ကိုယ္စားျပဳဟု ဆိုသူသည္ ကိုယ္စားျပဳျခင္းခံရသူမ်ားထံမွ မည္သည့္ခြင့္ျပဳခ်က္မွ ရယူခဲ့သည္မရိွခဲ့ေခ်။ သေဘာတူညီခ်က္ ရရိွခဲ့သည္လည္း မရိွခဲ့ေခ်။ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔ကို ညီလာခံတြင္ မဖိတ္ေခၚျငားလည္းပဲ မြတ္စလင္မ်ားကို ထိခိုက္ေစမည့္ မည္သည့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား မခ်က္မွတ္ေစရန္ ဂ်မီယတုလ္ အိုလမာက ႐ိုဟင္ဂ်ာ ကိုယ္စားလွယ္ႏွစ္ဦး ေစလႊတ္ခဲ့သည္။ ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာအခ်က္က ဆက္သြယ္မႈ အဆင္မေျပမႈေၾကာင့္ ကိုယ္စားလွယ္ႏွစ္ဦး ေရာက္သြားခ်ိန္မွာ ညီလာခံၿပီးဆံုးခဲ့ၿပီျဖစ္ေလသည္။ 

၁၉၄၇ ခု မတ္လ ၇ ရက္တြင္ ဂ်မီယတုလ္ အိုလမာ သည္ ေရွ႕ေန ေဒါက္တာ ေမာ္လနာ ေဆာ္နာအုလႅာ ေခါင္းေဆာင္မႈႏွင့္ ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္အဖြဲ႕ဝင္၊ ႐ို႕စ္ ဝီလီယမ္ေကာ္မရွင္၏ ေခါင္းေဆာင္ ႐ို႕စ္ ဝီလီယမ္ႏွင့္ ေမၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ကုလားတန္ျမစ္ႏွင့္ နတ္ျမစ္ၾကားရိွ နယ္ပယ္ေဒသကို ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေသာ ျပည္နယ္အျဖစ္ ေၾကညာေပးသင့္သည္ဟု ေတာင္းဆိုခ်က္တစ္ရပ္ တင္သြင္းခဲ့သည္။ 

တစ္ဖက္က ဂ်မီယေတ ခုဒၵါမုလ္အီစၥလာမ္သည္လည္း အာရ္ကာန္ျပည္ မြတ္စလင္တိုင္းရင္းသားတို႔၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ရာတြင္ အေရးႀကီးေသာ အခန္းက႑က လႈပ္ရွားလာခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အေပါင္းအေဖာ္တို႔သည္ လန္ဒန္သို႔ ၿဗိတိသွ်ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ကေလမန္ အက္ထလီႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရန္ သြားသည့္ ခရီးစဥ္တြင္ ေဒလီၿမိဳ႕၌ ေခတၱရပ္နားခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔အဖြဲ႕သည္ အိႏၵိယလြတ္လပ္ေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ေသာ မိုဟာမတ္အာလီဂ်ိႏၷာဟ္၊ ဂ်ာဝါဟဲရ္လာလ္ ေန႐ူး တို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။

ဂ်မီယတ္ေတ ခုဒၵာမုလ္ အီစၥလာမ္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ လန္ဒန္သြားမည့္ ခရီးစဥ္ကို တစ္ပတ္အႀကိဳ သတင္းရရိွခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဂ်ီမီယတ္သည္ အဖြဲ႕ဝင္ေျခာက္ေယာက္ပါေသာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ကို အခ်ိန္မီ ဖြဲ႕စည္းကာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရန္ ေစလႊတ္ခဲ့သည္။ ထိုအဖြဲ႕တြင္ ပါဝင္ခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ-

(၁) ေမာ္လနာ အဗၺဒုလ္ကုဒၵဳစ္ မဇာေဟရီ (၁၉၂၄-၁၉၉၃)

ဂ်မီယတ္၏ ဥကၠ႒၊ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္။

(၂) ေမာ္လနာ ဆုလ္တာန္ အဟ္မတ္

ဂ်မီယတ္၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး

(၃) ေမာ္လနာ အဘူေဘာေကၠာရ္ ဆီဒၵီးက္

ဂ်မီယတ္၏ အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္

(၄) က်န္သံုးေယာက္မွ တစ္ေယာက္သည္ ရန္ကုန္မွ မြတ္စလင္ ပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သည္

တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ သူတို႔အဖြဲ႕သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔အဖြဲ႕ႏွင့္ ဂ်ဝါဟဲရ္လာလ္ေန႐ူး၏ ေနအိမ္တြင္ ေတြ႕ဆံုၾကရာ ၂၅ မိနစ္ ၾကာ စကားေျပာဆိုေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔အဖြဲ႕ကို သူတို႔က ေတာင္းဆိုခ်က္တစ္ေစာင္ တင္သြင္းေပးခဲ့သည္။ အဆိုပါ ေတာင္းဆိုခ်က္တြင္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားပါဝင္ခဲ့သည္။

(၁) ရက္စက္ညႇည္းပမ္းမႈေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္မွ စြန္႔ခြာ၍ ၿဗိတိသွ်အိႏၵိယ၏ ေရာင္ပူရ္၊ ဒီနာဂ်္ပူရ္ႏွင့္ အျခားျပည္နယ္မ်ားတြင္ ဒုကၡသည္အျဖစ္ခိုလံႈေနေသာ အာရ္ကာန္ျပည္မွ မြတ္စလင္မ်ားကို ျပန္လည္ ေခၚယူထူေထာင္ေပးရန္။

(၂) ဗမာျပည္တြင္ ဘာသာေရးေစာင့္ထိန္းျခင္း အခြင့္အေရးကို အၿမဲတေစ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးရန္။

(၃) ဒုတိယကမ႓ာစစ္ႀကီးတြင္ ပိတ္ပင္ခံရေသာ ဘာသာေရးခရီး ဟဂ်္ျပဳခြင့္ ကို ျပန္လည္ အသက္သြင္းေပးရန္။

(၄) ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ မည္သည့္ ဥပေဒကိုမွ လူနည္းစုမ်ား၏ သေဘာထား၊ သေဘာတူညီခ်က္မပါဘဲ မသတ္မွတ္ရန္။

(၅) အလုပ္ခန္႔ျခင္းတာဝန္ကို လူနည္းစုမ်ားႏွင့္ လူဦးေရ၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ အရည္အခ်င္းအေလ်ာက္ အခ်ဳိးတူ ထမ္းေဆာင္ခြင့္ေပးေဆာင္ရန္။

(၆) အစိုးရသည္ ဗမာျပည္ရိွ လူဦးေရဒုတိယအမ်ားဆံုးျဖစ္ေသာ မြတ္စလင္တို႔အား တန္းတူရည္တူထားရိွမႈ၊ တရားမွ်တမႈ၊ ဘက္မလိုက္ေသာဝါဒက်င့္သံုးမႈ အေပၚအေျခခံ၍ ပါလီမန္၌ တူညီေသာ ေနရာေပးသင့္သည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္မ်ားမွ နံပါတ္ (၁) မွ (၅) အထိကို ဗိုလ္ခ်ဳက္ေအာင္ဆန္းက လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးမည္ဟု ကတိေပးခဲ့သည္။ အခ်က္ နံပါတ္ (၆) ကိုမူ ေနာက္မွ ပါလီမန္တြင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားမည္ဟု ကတိေပးခဲ့သည္။ 

ဂ်မီယတ္၏ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔အဖြဲ႕ကို အနာဂတ္ဗမာျပည္မြတ္စလင္မ်ား အေရးကို က်ယ္က်ယ္ျပန္ျပန္ ေဆြးေဆြးေႏြးႏိုင္ေအာင္ ဒီေယာေဘာန္ရိွ ဗဟို႐ံုးတြင္ ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔အဖြဲ႕သည္ လန္ဒန္မွအျပန္တြင္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမည္ဟု လက္ခံခဲ့သည္။ ဂ်မီယတ္အဖြဲ႕သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔အဖြဲ႕ အျပန္ခရီးကို ေမွ်ာ္ခဲ့ေနေသာ္လည္း ႐ုတ္တရက္ လန္ဒန္မွ ေပးပို႔ခဲ့ေသာ ေၾကးနန္းတစ္ေစာင္ လက္ခံရရိွသည္။ ေၾကးနန္းတြင္ ဗမာျပည္လံႈၿခံဳေရးအေျခအေန ဆိုးဝါးလာမႈႏွင့္ ဖြံဳ႕ၿဖိဳးမႈလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ ခ်က္ခ်င္း ရန္ကုန္သို႔ တိုက္႐ိုက္ ဦးတိုက္သြားရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည္ ဟူ ပါရိွသည္။ ထို႔အျပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔အဖြဲ႕က ႏွစ္ဖက္သေဘာတူခဲ့ေသာ အခ်က္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ သင့္ေလ်ာ္သည့္အခ်ိန္တြင္ ရန္ကုန္သို႔ လာေရာက္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးရန္ ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ 

ဂ်မီယတ္အဖြဲ႕သည္ သူတို႔၏ အတိုင္အပင္ ေကာင္စီႏွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ၎ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေဒလီ၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္၊ ေၾကးနန္းကိစၥ စသည္တို႔ကို အက်ယ္တဝန္း ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ခဲ့သည္။ ရက္အနည္းငယ္ေဆြးေႏြးၿပီးေနာက္ အဖြဲ႕ဝင္ ေလးဦးပါဝင္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ ရန္ကုန္သို႔ေစလႊတ္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ ထိုအဖြဲ႕တြင္ ပါဝင္ခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ-

(၁) ေမာ္လနာ အဘူေဘာေကၠာရ္ ဆီဒီးက္

(အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္)

(၂) ေမာ္လနာ အဗၺဒူလ္ကုဒၵဳစ္ မိုဇာေဟရီ

(အဖြဲ႕ဝင္)

(၃) ေမာ္လနာ ဆုလ္တာန္ အဟ္မတ္

(အဖြဲ႕ဝင္)

(၄) ေမာ္လနာ ဇာေဖာ႐ုလ္အိစၥလာမ္ (ဘ) အဘုလ္ခိုက္ရ္

(အဖြဲ႕ဝင္)

တို႔ပါဝင္ခဲ့သည္။ 

သူတို႔ ရန္ကုန္သို႔ မထြက္ခြာမီ ေမာင္ေတာ၍ လုပ္သားျပည္သူ၊ အိုေလမာ၊ ထင္ရွားေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးအျဖာျဖာ က႑မ်ားျဖင့္ ေဆြးေႏြးကာ ျပည္သူတို႔၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို သိရိွခဲ့သည္။ သူတို႔အဖြဲ႕သည္ စစ္ေတြသို႔ ေရာက္၍ ျပန္တစ္ခါ လူတန္းစားအလႊာလႊာႏွင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျပန္သည္။

လမ္းခရီး၌ ျဖစ္ရပ္အခ်ဳိ႕ေၾကာင့္ သူတို႔အဖြဲ႕သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရန္ မျဖစ္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။ 

ထို႔ေၾကာင့္ ဂ်မီယတ္အဖြဲ႕သည္ အစီအစဥ္ကို ေရြ႕ဆိုင္းခဲ့၍ ႐ံုးခ်ဳပ္သို႔ အသီးစိတ္ အစီရင္ခံခဲ့သည္။ ဆီမ္လာ ရိွ ဗမာျပည္ ဘုရင္ခံထံ စာတစ္ေစာင္ ေပးပို႔ခဲ့သည္။ ေနာက္စာတစ္ေစာင္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းထံ အစီအစဥ္ပ်က္ရျခင္း ေတာင္းပန္စာအျဖစ္ ေပးပို႔ခဲ့သည္။ သံအဖြဲ႕လည္း ျပန္လာခဲ့ေလသည္။ 

၁၉၄၇ ဥပေဒျပဳေကာင္စီ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္မ်ားကို ႏိုင္ငံျခားသား၊ က်ဴးေက်ာ္လာသူ အျဖစ္ တံဆိပ္ကပ္ကာ မြတ္စလင္အမ်ားစုကို မဲစာရင္းမွ ပယ္ခ်ခဲ့သည့္ လိႈ႕ဝွက္ႀကံစည္မႈတစ္ရပ္ ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။  ဤႀကံစည္ခ်က္သည္ ကမ႓ာသူကမ႓ာသားမ်ား ေရွ႕ေမွာက္တြင္ လုပ္ေဆာင္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဂ်မီယတ္အဖြဲ႕သည္ ဤ ယုတ္မာေသာ ႀကံစည္ခ်က္ကို အမွန္တရားျဖင့္ ခုခံခဲ့သည္။ ထိုျပင္ မွန္ကန္ေသာ မဲစာရင္းကို ျပန္လည္တင္သြင္းႏိုင္ခဲ့သည္။ ဂ်မီယတ္၏ ဥကၠ႒ မစၥတာ ဆုလ္တာန္အမတ္ ႏွင့္ ဒုဥကၠ႒ မစၥတာ အဗၺဒူလ္ဂဖားရ္ တို႔သည္ ဗမာတိုင္းျပဳျပည္ျပဳ ေကာင္စီတြင္ အမတ္ေလာင္းအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရသည္။ 

ထို႔ျပင္ လြတ္လပ္ေရးရရိွၿပီးေနာက္ ဂ်မီယတ္အဖြဲ႕သည္ အထက္လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ခုစလံုးတြင္ တရားဝင္ အေရြးခံခဲ့ရသည္။ အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားနည္းတူ ႐ိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္မ်ားအတြက္လည္း အာရ္ကာန္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ သီးျခားျပည္နယ္တစ္ခုရရိွရန္ မ်ားစြာ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ယာယီၫႊန္႔ေပါင္းအစိုးႏွင့္လည္း ပူးေပါင္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အာဏာရအစိုးရ၏ ဖိအားေပးမႈေၾကာင့္ အေရြးခံ ဂ်မီယတ္အမတ္ေလာင္းမ်ားသည္ သူတို႔၏ ႏိုင္ငံေရးပံုရိပ္မ်ားကိုပင္ ေကာင္းမြန္စြာ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ျခင္းမရိွခဲ့ေခ်။ 

ဤျဖစ္စဥ္တြင္ မိမိတို႔ ဆံုး႐ံႈးခဲ့သည္ဟူသမွ်ကို ျပန္လည္အသက္သြင္းေပးရန္  ေမာ္လနာ အဗၺဒူလ္ကုဒၵဳစ္ သည္ အေတြးအေခၚအသစ္၊ ရည္မွန္းခ်က္အသစ္၊ စိတ္ဓာတ္အသစ္တို႔ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးေလာကသို႔ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာခဲ့သည္။ ၁၉၅၄ ခုတြင္ ဂ်မီယတုလ္ အိုေလမာ အာရ္ကာန္-ေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ ဂ်မီယေတ ခုဒၵာမုအီစၥလာမ္ အဖြဲ႕ႏွစ္ဖြဲ႕ကို ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဂ်မီယာတုလ္ အိုေလမာ အမည္ျဖင့္ ျပန္လည္ အသက္သြင္းေပးခဲ့သည္။ 

၁၉၅၆ ခုတြင္ ဂ်မီယတ္က တဖန္ ယူႏိုက္တက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေအာ္ဂႏိုက္ေဇးရွင္း (႐ိုဟင္ဂ်ာ ညီၫႊတ္ေရးအဖြဲ႕)ကို အသစ္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ထိုအဖြဲ႕အစည္း၏ ထီးေအာက္တြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ဟူသမွ်၊ လူမူေရးပါတီ ဟူသမွ် ဝင္ေရာက္လာခဲ့သည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာ တစ္မ်ဳိးသားလံုး၌ သင့္ျမတ္ေရး၊ ညီၫႊတ္ေရး၊ အခ်င္းခ်င္း နားလည္ယံုၾကည္မႈရိွေရး စေသာ ႀကီးမားေသာေအာင္ျမင္မႈမ်ားကို ရရိွခဲ့သည္။ ဗမာအစိုးရသည္ အာရ္ကာန္ေျမာက္ပိုင္းကို သီးျခားအုပ္ခ်ဳပ္မည့္ ေဒသအျဖစ္ေၾကညာရန္ အာ႐ံုစိုက္လာခဲ့သည္။ ယင္းသည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အတြက္ သီးျခားျပည္နယ္ရရိွေရးအတြက္ ပထမေျခလွမ္းျဖစ္ေပသည္။  ထို႔အျပင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ႐ိုးရာဓေလ့တို႔ကို အသိအမွတ္ျပဳလာခဲ့သည္။ သီးျခားရပ္တည္ေနေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးအျဖစ္ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့သည္။ အစိုးရ ေရဒီယိုအသံလႊင့္ဌာနမွ ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာစကားႏွင့္ အစီအစဥ္အမ်ဳိးမ်ဳိး ထုတ္လႊင့္လာခဲ့သည္။

ဤသည္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးသည္ မိမိတို႔၏ ရပ္တည္မႈ၊ ဘာသာစကား၊ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားကို ထိန္းသိမ္းႏိုင္ရန္ ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီ အားကုန္းယမ္းကုန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထို႔ႀကိဳးပမ္းမႈ၏ အႏွစ္သာရသည္ ေရရွည္တည္တံ့ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရိွခဲ့ေခ်။ ဗိုလ္ေနဝင္းအစိုးရ အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ထူးထူးျခားျခား ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္။ သူသည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလံုးကို ျပစ္ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ပင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ စသည့္အျပင္ အေျခခံလူ႕အခြင့္အေရးမ်ားကိုေတာင္ ႐ုတ္သိမ္းလိုက္ခဲ့သည္။ အာရ္ကန္ျပည္တြင္ေနထိုင္ေသာ မြတ္စလင္မ်ားသည္ တိုင္းတစ္ပါးသား၊ က်ဳးေက်ာ္သူမ်ား စသည္ျဖင့္ ကင္ပြန္းတပ္ကာ တဖည္းျဖည္းခ်င္း ေမာင္းထုတ္ခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အေျခအေနမ်ားသည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ တစ္မ်ဳိးသားလံုးကို အေမွာင္တြင္းသို႔ အဓမၼတြန္းပို႔ခဲ့ေလသည္။ 

ဂ်မီယတုလ္အိုလမာသည္ ေျမေအာက္ ပုန္းလွ်ဳိ႕ခဲ့ရေသာ္လည္း အဖြဲ႕ဝင္မ်ားသည္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားတြင္ လႈပ္ရွားေနဆဲျဖစ္သည္။ အာရ္ကာန္ျပည္မွ အသက္ကယ္စြန္႔ခြာလာေသာေသာ သူမ်ားသည္ မည္သည့္ေနရာတြင္ မဆို ခိုလံႈႏိုင္ရန္ သူတို႔တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိမ္နီးနားခ်င္း တံခါး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သို႔ ကမ႓ာ့ အႀကီးမားဆံုး အစုလိုက္အၿပံဳးလိုက္ ေနရပ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့သည္။ မိမိတို႔ လူမ်ဳိး၏ ယံုၾကည္မႈ၊ ဘာသာေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈစသည္တို႔ မိမိဘိုးဘြားေပးအေမြ အမိေျမတြင္ ေနထိုင္၍ ထိန္းသိမ္းေပးႏိုင္ရန္ မ်ားစြာေသာ အိုလမာမ်ားသည္ အရွက္ကြဲျခင္း၊ ႏိွပ္စက္ျခင္း၊ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း၊ ေႏွာင့္ယွက္တိုက္ခိုက္ျခင္း စသည္တို႔ကို ရဲရဲစြမ္းစြမ္းခံေနလ်က္ ရိွပါသတည္း။

(လူထုဝဏၰ ဘသာျပန္သည္)

Ref: The Emergence of Jamiatul Ulama and its Activities

Andha Códori (Rohingya Poetry)

 Andha Códori

Mone gorílam hoto acá,

Zinai zinai goríyúm nofá

Cókir hát goijjúm lalá

Baníyúm doñr cántir bahá

Atikká ailó zúlar docá

Arang gelgoi hóillá zañrá.

-Kuwaiccójja

(2-10-2020)

#RohingyaPoetry

#RK_Art

#RK_Poetry

ဝါထဖို့လည်း အချိန်ရောက်ပါပြီ

 

ဝါထဖို့လည်း အချိန်ရောက်ပါပြီ

 

တေးရေး - ဇေယျာကျော်ထင် ဗိုလ်မှူးကြီးဘရှင်

ကရုဏာတော် တိုးပါလို့ ၂

ရဟ်မသ်မိုးတွေရွာ

ဤရမဒွာန် အောင်စေကြောင်းလို့ ၂

ဒို့ ဆုမွန်တောင်း

သူတော်စင်အပေါင်းခင်ဗျား

ဝါထဖို့လည်း အချိန်ရောက်ပါပြီ

ရမဒွာန် ဆုမြတ်သည်

အိမ်ပေါက်စေ့လည်း ရပ်နားမည် ၂

စောင့်ထိန်းဖို့ နှိုးဆော်ပါသည်

ဝေနေယျအပေါင်းလည်း ငြိမ်းချမ်းစေရည်

သီလ၏အကျိုးမွန်သည်

သည်းခံသည် ချစ်ခင်

ခွင့်လွှတ်နှိမ့်ချနိုင်စေ

အို သီလလုပ်ငန်း လုံးပန်းဖို့ရာတိုက်တွန်းသည်

ဂျန္နသ်ဘုံနန်း ငြိမ်းချမ်းမှုမှာ

ဘယ်မဝေးတော့ပြီ ၂

ထလော့…ထလော့…

ဆွီယာ့မ်၏အကျိုးသည် မွန်မြတ်ပါလှသည်

ရှဖာအသ်ခရီးသည် 

ဥပုဒ်ရှင်အတွက် ပွင့်လန်းသာယာမည်

သူတော်စင်အပေါင်းခင်ဗျား

ဝါထဖို့လည်း အချိန်ရောက်ပါပြီ

ရမဒွာန် ဆုမြတ်သည်

အိမ်ပေါက်စေ့လည်း ရပ်နားမည်

စောင့်ထိန်းဖို့ နှိုးဆော်ပါသည်

ဝေနေယျအပေါင်းလည်း ငြိမ်းချမ်းစေရည်

သီလ၏အကျိုးမွန်သည်

သည်းခံသည် ချစ်ခင်

ခွင့်လွှတ်နှိမ့်ချနိုင်စေ

အို သီလလုပ်ငန်း လုံးပန်းဖို့ရာတိုက်တွန်းသည်

ဂျန္နသ်ဘုံနန်း ငြိမ်းချမ်းမှုမှာ

ဘယ်မဝေးတော့ပြီ ၂

ထလော့…ထလော့… ၂

ဆွီယာ့မ်၏အကျိုးသည် မွန်မြတ်ပါလှသည်

ရှဖာအသ်ခရီးသည် 

ဥပုဒ်ရှင်အတွက် ပွင့်လန်းသာယာမည်

ဝါနှိုးတေး                 ဇေယျာကျော်ထင် ဗိုလ်မှူးကြီးဘရှင်

ျမန္မာနိဳင္ငံ မြဖ္တီခ်ဳပ္ မြဖ္တီ မာဟ္မူဒ္ ဒါဝတ္ဟာရွင္မ္ ယူစြတ္

* ကမၻာသိ ျမန္မာနိဳင္ငံ မြဖ္တီခ်ဳပ္ မြဖ္တီ မာဟ္မူဒ္ 

ဒါဝတ္ဟာရွင္မ္ ယူစြတ္ * 

က်ေနာ့္ဖခင္ႀကီးရဲ႕မိတ္ရင္း က်ေနာ့ဖခင္ႀကီး ဆယဒ္မကၠဘူလ္အဟ္မဒ္

အစၥလာမ္အာဘာဒီဟာ သန္လ်င္ျမိဳ႕ဒါရ္ဂါရပ္ကြက္ရွိ အန္ဂ်ဴမန္ေနဇာမြလ္ အစၥလာမ္ဘာသာေရးေက်ာင္းကို ၁၉၁၂ ခုႏွစ္က တည္ေထာင္ခဲ့ျပီ သက္ဆံုးတိုင္သန္လ်င္ျမိဳ ႕ရွိ မြတ္စလင္မ္ကေလးမ်ားကို ၄၅ ွႏွစ္တုိင္ ေသြးေခ်ြးရင္းျပီး ဘာသာေရးပညာသင္ႀကားေပးခဲ့ပါတယ္။

ဖခင္ႀကီးရဲ႕ေမြးရက္အတိအက်မသိခဲ့ေပမဲ့ ၁၉၅၇ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၁၃)ရက္ေန႔ အသက္( ၉၂)ႏွစ္မွာ သန္လ်င္ျမိဳ႕ ဒါရ္ဂါရပ္ကြက္လမ္းေတာ္လမ္းအမွတ္ (၅)ေနအိမ္မွာ အလႅာဟ္အရွင္အမိန္႕ခံယူသြားပါတယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံ မြဖ္တီခ်ဳပ္ မြဖ္တီ မာမြတ္ဆပ္ရဲ႕ ဖခင္ဘက္အဆက္ ဒါဝတ္ ဟာရွင္မ္ယူစြတ္တ္ို႕ဟာ အစၹလာမ္သာသနာ့အက်ိဳးျပဳခဲ့ႀကသူမ်ားျဖစ္ျပီး ရန္ကုန္ျမိဳ႔ ဒါရြလ္အူလြန္ေက်ာင္းကို ၁၉၃၀ခုႏွစ္ခန္႕ကတည္ေထာင္ခဲ့ေႀကာင္းသိရပါတယ္။

မြဖ္တီဆပ္ရ႕ဲဖခင္ဟာ ေရႊဘိုကန္႔ဘလူေက်ာင္းရဲ႕ဆရာေတာ္ ( ဆရာႀကီးဇုံ ဆရာႀကီးလွ ဆရာႀကီးခြာ)သုံးပါးအား ဒါေဘလ္ကိုပညာသင္ရန္

ေစလႊတ္ခဲ့တယ္။

ျမန္မာျပည္အလယ္ပိုင္းကအမီရ္ဆပ္ဟာဖစ္ ဆြာေလဟ့္ ကာရီအလီဆပ္ ဆရာႀကီး ဃာဇီမိုဟမၼဒ္ ဟာရွင္မ္ ေမာင္လာနာဂ်မာလြဒၵင္း(မႏၲေလး)ေမာင္လာနာႏူရ္းမိုဟမၼဒ္ ( ကမၻာ့အလင္း)ေမာင္လာနာအဗ္ဒြလ္ဟကင္မ္ (ေပ်ာ္ဘြယ္)ေမာင္လာနာရွဖီကြတ္ဒင္(မုတၲမ)တို႕ကိုအိႏၵ္ိယသို႕ပညာသင္ေစလႊတ္ခဲ့ေႀကာင္းသိရတယ္။

ဆရာႀကီးလွ ဆရာႀကီးခြာမွအပ က်ေနာ္ဆရာႀကီးအားလုံးနဲ႕ရင္းခဲ့ရတယ္ ဖိုင္ဇ္လဲရခ့ဲတယ္။

ဒုတိယကမၻာစစ္ျပီး မြဖ္တီဆပ္ဟာ အမီရ္ဆပ္

ဟာဖစ္ဆြာေလဟ့္ရဲ႕အကူအညီနဲ႔ ဒါရြလ္အူလြန္ေက်ာင္းျပန္လည္ဖြင့္လွစ္ပါတယ္ ၁၉၅၂ခုႏွစ္ဇူလိုင္လမွာ ေဒါင္ရဟ္ဟဒီးတန္းဖြင့္လွစ္ပါတယ္။

ဟဒီးစ္ေက်ာင္းသားဆယ္ပါးမွေအာက္ပါ သုံးပါးက်ေနာ္နဲ႕ရင္းႏွီးခ့ဲရတယ္။ 

၁။ေမာင္လာနာအဗ္ဒြလ္ဟမီးဒ္

၂။ေမာင္လာနာအဗ္ဒြလ္ဝဟာဗ္

၃။ေမာင္လာနာမဟ္မြ တ္မမ္ဆာ

က်ေနာ့္ဘခင္ႀကီး တည္ေထာင္ႀကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့ ေနဇာမြလ္အစၥလာမ္ေက်ာင္းႀကီး တိုးတက္ဖို႕အတြက္ ဒုတိယကမၻာစစ္မတိုင္မီ မြဖ္တီဆပ္ရဲ႕ဘခင္ ဒါဝတ္ဆပ္နဲ႕မိတ္ေဆြမ်ားအေထာက္အကူျပဳ ေပးခ့ဲတယ္ ဒုတိယကမၻာစစ္ျပီး မြဖ္တီဆပ္လဲဆက္လက္အေထာက္အကူျပဳခ့ဲတယ္ ငယ္စဥ္ကဖခင္နဲ႔အတူမြဖ္တီဆပ္နဲ႔

ဆုံဘူးခ့ဲတယ္ဖခင္ႀကီးေျပာလို႔မြဖ္တီဆပ္နဲ႔ရင္းႏွီးေႀကာင္းသိရတယ္။

ဖခင္ႀကီးဟာ ၁၉၅၇ခုဒီဇင္ဘာလမွာက်န္းမာေရးယိမ္းယိုင္လာတာ ၁၃ ရက္ေသာႀကာေန႔နံနက္ပါပါ မြဖ္တီဆပ္ကိုေတြ႕ခ်င္သလားေမးေတာ့ ေတြ႕ခ်င္ေႀကာင္းေျပာလို႕ ၃၂ လမ္း အိုလမာရံုး ေဒါ ္ေရဂ်ဒီး 

သတင္းစာတိုက္ စာတိုက္ကဖံုးနဲ႕ေနထိုင္မေကာင္းေႀကာင္း ေတြ႔ခ်င္ေႀကာင္းသတင္းပို႔ခဲ့တယ္ (က်ေနာ္၂၂ ႏွစ္ပါ) အပါ ေသာႀကာေန႕ (၁၁)နာရီအလႅာဟ္အရွင္အမိန္႔ခံပါတယ္ မြဖ္တီဆပ္ကိုသတင္းပို႕ပါတယ္ ညေနအေဆြရ္ျပီး ဒဖၹနာဖို႔စီစဥ္ေနခ်ိန္ မြဖ္တီဆပ္နဲဲ႔အဖြဲ႕ျမင္းလွည္းနဲ႔ေရာက္လာျပီး ေနမေကာင္းသတင္းေမးလာတာအခုေတာ့ မယက္ဘဲရေတာ့တဲ့တယ္

ဂ်နာဇာကိုမြဖ္တီဆပ္ကိုယ္တိုင္ရပ္တယ္

ကဗရ္ထဲ မြဖ္တီဆပ္ကိုယ္တိုင္ဆင္းေမာ္လဝီတစ္ဥိး

အစ္ကိုႀကီးတို႕နဲ႕ေျမခ်ဒဖၹနာတယ္ မြဖ္တီဆပ္ဟာ အကိုႀကီးကို ဗလီဆရာခန္းေခါ ္ျပီး မင္းတို႕ပါပါရဲ႕ကဖန္ ငါတာဝန္ဆိုျပီး ၃၀၀ိ/-ေပးခ့ဲတယ္။

မြဖ္တီဆပ္နဲ႔အႀကာခဏဆံုပါတယ္ မွတ္မွတ္ရရ ၁၉၆၉ခန့္႔က က်ေနာ္အစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီနဲ႕ပတ္သက္ျပီးေက်ညာခ်က္တစ္ေစာင္ စာကူးနဲ႔ရိုက္ကူးေဝတယ္ ရန္ကုန္ဘူတာႀကီးမွာ

မြဖ္တီဆပ္ ေမာ္လဝီမက္ဆုူဒ္အပါအဝင္ေမာ္လဝီမ်ားနဲ႔ဆုံမိတယ္ မြဖ္တီဆပ္က်ေနာ့္ကိုေခါ ္နႈတ္ဆက္စကားေျပာခဲ့တယ္။

၁၉၈၂ခုဝန္းက်င္ကပါ ၂၈လမ္း အူလမာရုံးခန္းေရာက္တယ္ မြဖ္တီဆပ္အစည္းအေဝးထုိင္ေနတယ္

မြဖ္တီဆပ္ကိုေတြ႕ဖို႔ပါေျပာေတာ့ခ်က္ခ်င္းသတင္းပို႕တယ္ မြဖ္တီဆပ္အနားကုလားထိုးထိုင္ခိုင္းေမးစမ္းဝမ္သာေႀကာင္းေျပာတယ္ဖခင္ရဲ႕ဖခင္ရဲ႕သားသမီးမ်ားကို ဂရုစိုက္ျခင္းပါ မြဖ္တီဆပ္အလႅာဟ္အရွင္အမိန္႕မခံမီတစ္ႀကိမ္ နတ္ေမာက္လမ္းမွာေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။

အလႅာဟ္အရွင္ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုအေကာင္းဆုံး

အစားေပးေတာ္မူပါ အာမီင္းန္

UkyawPe Facebook မွ ကူူးယူေဖာ္ျပသည္။

နိုင္ငံေက်ာ္ ဓမၼကထိက ဝဏၰေက်ာ္ထင္ ေမာ္လဝီ ဟာဖစ္ဟစန္ရွား

နိုင္ငံေက်ာ္ ဓမၼကထိက ဝဏၰေက်ာ္ထင္ ေမာ္လဝီဟာဖစ္ဟစန္ရွား

( ၁၉၅၂ မတိုင္မီကထည္းကမိသားစုနဲ႔ရင္းႏွီးခ့ဲ)

ေမာ္လဝီဟာဖစ္ဟစန္းရွားဟာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ျမန္မာရည္လည္ သာသနာ့စာေပ ျမန္မာသမိုင္းမြတ္စလင္မ္သမိုင္းစတာ ကြ်မ္းက်င္တတ္ေျမာက္တဲ့ ထူးခ်ြန္တဲ့ ပုဂိၢလ္ျဖစ္သလို ျမန္မာနိုင္ငံေရးမွာလဲ ပါဝင္ခဲ့သူျဖစ္တယ္ ကြယ္လြန္ခဲ့တ့ဲ ၁၉၆၃ခုထိ ဆရာႀကီးကို ယွဥ္နိုင္သူရွိတာမေတြ႕ခ့ဲပါ။

ဆရာႀကီးရဲ႕ဘခင္အထက္အဆက္ကတမန္ေတာ္ျမတ္ရဲ႕ ေဆြမ်ဳိးဆုိင္ယဒ္္ႏြယ္ ပထန္မိ်ဳးႏြယ္ျဖစ္တယ္

ဆရာႀကီး မႏၲေလးျမဳိ ႔မွာ ဒုတ္ိယကမၻာစစ္မတ္ိုင္မီ စစ္တန္းေမာ္လဝီ ဂုိလာမ္အလီရွားနဲ႔ ေရႊဘိုကန္႕ဘလူ ဘုေတၱာသူေဒၚသီကေမြးတဲ့သား ၇ ေယာက္အနက္ ဒုတိယေျမာက္သားျဖစ္တယ္။

အခုတင္ျပမွာကက်ေနာ့ရႈ႕ေဒါင့္ကျဖစ္လို႕ အျပည့္အစံုသိလိုက ( ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအာင္ေဇာ္ ေရးခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းမြတ္စလင္မ္ စာျပဳ စာဆိုပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္မ်ား စာအုပ္)ေလ့လာနိုင္ပါတယ္။

ဆရာႀကီးရဲ႕ဘခင္အိႏၵိယနိုင္ငံသြားခိ်န္ဇနီးနဲ႔ သားႏွစ္ဦးဘုေတၱာရြာမွာအပ္ထားခဲ့တယ္။ဘုေတၱာရြာ ေက်ာင္းထိုင္ဆရာရဲ႕သမီးနဲ႕အေႀကာင္းပါတယ္။

ဆရာႀကီးဟာ ရြာမွာသုံးႏွစ္ေနထိုင္ျပီစာျပခ့ဲတယ္ ဆရာႀကီးစာသင္ေပးခ့ဲတဲ့တပည့္မ်ားမွာအထက္ျပည္မွာ ေက်ာ္ႀကားခ့ဲတဲ့ ဆရာႀကီးပုံ ဆရာခါြ ဆရာသိန္႔ ဆရာမွန္ ဆရာေအာင္ဒင္ ဆရာခန္႔ ဆရာဇံုတို႔ျဖစ္ႀကတယ္။ ( ဆရာႀကီးပုံ ဆရာႀကီးဇုံတို႔ဆုံခဲ့ဘူးတယ္

ဆရာႀကီးရဲ႕ညီ ေမာ္လဝီ ဟူစိန္ရွားကို မႏၲေလးအိုးဘိုဗလီမွာ ၁၉၅၅ခုက ဦးေလးေတာ္သူပို႔ေပးခ့ဲလို႔ေတြ႕ဆုံႏႈတ္ဆက္ခ့ဲရတယ္)။

ဆရာႀကီးေမာ္လဝီဟစန္ရွားဟာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ကန္ေတာ္ေလး မႏၲေလးလမ္း အမွတ္(၁၀)မွာေနထုိင္ျပီးပုံႏွိပ္စက္ေထာင္ကိုယ္တိုင္စာေရးစာအုပ္ထုတ္တဲ႕အျပင္အူရဒူသတင္းစာပါထုတ္ခ့ဲေသးတယ္။

ဆရာႀကီးဟာ ၁၉၅၂ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ၁၉၆၀ ထိ သန္လ်င္ဒါရ္ဂါအူရြတ္ပြဲေတာ္မွာႏွစ္စဥ္ပင္တိုင္တရားဓမၼလာေရာက္ေဟာပါတယ္။ဆရာႀကီးဟာက်ေနာ့ဖခင္နဲ႔ရင္းႏွီးလို႔ပြဲေတာ္ရက္အတြင္းမိသားစုကို က်ေနာ္တို႔အိမ္မွာတည္းေစတယ္။ ပထမအိမ္ေထာင္ေနာက္ဒုတိယအ္ိမ္ေထာင္ ေဒါ ္ရာဗီယာ (ေဒါ ္ျမင့္ျမင့္) ကိုလဲအိမ္မွာဘဲတည္းေစတယ္။

ဆရာႀကီးတရားေဟာတဲ႔အထဲ မွတ္မိတာတစ္ခုက " ငါေျပာသလိုလုပ္ ငါလုပ္သလိုမလုပ္နဲ႔ "

အေပၚယံႀကည့္နားမလည္နိုင္၊ ပညာရွိစကားေလးနက္တယ္ စဥ္းစားပါ ဆရာႀကီးေအမာမ္ေဆာင္တဲ႔အခါ စူရာဖါေတဟာ တစ္ပိုဒ္ခ်င္း ေအးေဆးစြာဖတ္တယ္ မသိခင္ဆရာႀကီးမဟုတ္လို႕ထင္ခ့ဲတယ္အေတြ႕အႀကံဳမရွိပါ ဗလီဆရာမ်ားကေတာ့ ဆြဲကာငင္ကာဖတ္ၾကတာပါ့ ေသခ်ာသိလာေတာ့ ဆရာႀကီးအဖတ္ေကာင္ပါ။

နိုင္ငံေရး ဆရာႀကီးဟာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ နန္းေရးဝန္ လုပ္ခ့ဲဘူးတဲ့ ေဒါက္တာဗေမာ္ရဲ႕ မဟာဗမာပါတီလူႀကီးပါ ၁၉၅၄ခု ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပန္းဘဲတန္းနယ္က အေရြးခံတယ္ သန္လ်င္နယ္မွာ မဟာဗမာပါတီက ဦပါ ဆိုတဲ့ပုဂိၢဳလ္အေရြးခံဖို႔ဆရာႀကီးနဲ႕ က်ေနာ့္အိမ္လာတယ္ က်ေနာ္က ၁၈ ျပည့္စ ခရုိင္ေရြးေကာက္ပြဲရုံးလိုက္ပါ ေထာက္ခံလက္မွတ္ထုိးေပးရတယ္ ဆရာႀကီးက ရန္ကုန္ေခၚသြားျပီး ဘားလမ္း ေဒါက္တာဗေမာ္ (ဝတ္လုံေတာ္ရ) မဟာဗမာပါတီ ဥကၠဌနဲ႔မိတ္ဆက္ေပးခ့ဲတယ္။

ဆရာႀကီးကြယ္လြန္ခ်ိိ္န္ထိအဆက္အသြယ္ရွိခဲ့တယ္ အမွတ္တရေတာ့ဆရာႀကီး အိ္မ္ေရာက္ခိ်န္ ဆရာႀကီးနဲ႔နံနက္စာ ဆိပ္သားဟင္းနဲ႔လက္ဆံုစားခဲ့တာမေမ့ပါ။ ေရးရင္အမ်ားသားပါ။

ဆရာႀကီးဟာ ၁၉၆၃ခုႀသဂုတ္လ(၇)ရက္ ၃၇ လမ္းဗလီ ညေအရွာဟ္ဆြလာတ္အျပီး အလႅာဟ္အရွင္အမိန္႔ခံယူသြားေႀကာင္းႀကားသိရတယ္ ထိုစဥ္ ဆရာႀကီး ဃာဇီဟာရွင္မ္နဲ့ဲ႕ခရီးအတူပါျပီး ဗန္းေမာ္ျမိဳ႕ေရာက္ေနခ်န္ပါ။ (Innahlillah hai winnaalai hi rajeoon)။ 

- အလ္ဟဂ်္ဆရာဦးေက်ာ္ေဖ