အန္တိုနီအို ဂူေတရဲစ္ (ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္သစ္)
 |
| ကုလသမဂၢ၏ (၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဂူေတရဲစ္ |
အန္တိုနီအို ဂူေတရဲစ္ သည္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၃၀ ရက္တြင္ လစ္ေဘာ္န္ၿမိဳ႕၊ ေပၚတူဂီ ႏိုင္ငံ၌ အဖ Virgílio Dias Guterres (1913–2009) ႏွင့္ အမိ Ilda Cândida de Oliveira တို႔မွ ေမြးဖြားခဲ့ေသာ ေပၚတူဂီႏိုင္ငံသား ႏိုင္ငံေရးသမား ႏွင့္ သံတမန္ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ အမည္ အျပည့္အစံုမွာ အန္တိုနီအို မႏူအဲလ္ ေဒ အိုလီေဗရာ ဂူေတရဲစ္ [António Manuel de Oliveira Guterres] ျဖစ္သည္။
ဂူေတရဲစ္သည္ Camões Secondary School ေက်ာင္းတြင္ပညာသင္ခဲ့၍ ထိုေက်ာင္းမွပင္ ဘြဲ႕ရရိွခဲ့သည္။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး၏ အေကာင္းဆံုးေက်ာင္းသားအျဖစ္ National Lyceums Award ခ်ီးျမႇင့္ခံရသည္။ ႐ိုမန္ကသလစ္ ခရစ္ယာန္ ဘာသာဝင္တစ္ဦး ျဖစ္ျပီး ဘာသာေရးကိုင္း႐ိႈင္းသူျဖစ္သည္။ ၁၉၇၁ ခုတြင္ Instituto Superior Técnico တကၠသိုလ္မွ Physics and Electrical Engineering ဘြဲ႕ရရိွခဲ့သည္။ ၿပီးေနာက္ သင္ျပမႈစနစ္ သီအိုရီႏွင့္ အခ်က္ျပ ဆက္သြယ္ေရး (Teaching System Theory and Telecommunications Signals) တြဲဖက္ ပါေမာကၡအျဖစ္ ဆရာဘဝစတင္ခဲ့သည္။ ဂူတာရဲစ္သည္ ၁၉၇၄ ခုတြင္ ဆိုရွယ္လစ္ ပါတီ၏ အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္လာၿပီးေနာက္ ဆရာဘဝႏွင့္ လမ္းခြဲခဲ့သည္။
၎သည္ ကမ႓ာ့ ကုလသမဂၢ (၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရာထူးကို ဒီဇင္ဘာလ ၁၂ ရက္တြင္ က်ိန္သစၥာဆိုၿပီး ဆက္ခံခဲ့သူျဖစ္သည္။ ဂူေတရဲစ္သည္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ (Socialist Party) ၏ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ၿပိဳင္ရာ ေပၚတူဂီႏိုင္ငံ၏ ၁၁၄ ႀကိမ္ေျမာက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ (၁၉၉၅- ၂၀၀၂)ျဖစ္ခဲ့သည္။ သူသည္ ႏိုင္ငံတကာ ဆိုရွယ္လစ္အဖြဲ႕ (Socialist International) ၏ ဥကၠဌအျဖစ္ ၁၉၉၉ မွ ၂၀၀၅ ခုအထိ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ UNHCR ( United Nations High Commissioner for Refugees ) အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ၁၀ ႀကိမ္ေျမာက္ မဟာမင္းႀကီး အျဖစ္ ဇြန္ ၂၀၀၅ ခု မွ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အထိ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၆ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွ ၂၀၁၆ တြင္ သက္တမ္းကုန္ဆံုးမည့္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း၏ ေနရာကိုဆက္ခံမည့္သူ အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ဇႏၷဝါရီလ ၁ ရက္ေန႔မွ ႐ံုး ထိုင္မည္ ျဖစ္သည္။
ဂူတာရဲစ္သည္ ၁၉၇၂ တြင္ ကေလးစိတၱဇအထူးကု Luísa Guimarães e Melo ႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့ၿပီး အိမ္ေထာင္ဘဝ စခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ကံဆိုးမႈျဖင့္ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ ေမလိုသည္ ကင္ဆာေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္ ခဲ့ရွာသည္။ ထို႔ေနာက္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္ ၿမိဳ႕ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အတြင္းေရးမႉးေဟင္း Catarina Marques de Almeida Vaz Pinto ႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့သည္။ Pedro ႏွင့္ Mariana သားသမီး ၂ ဦးထြန္းကားခဲ့သည္။
သူရရိွခဲ့ေသာ အမ်ဳိးသား ဂုဏ္ေဆာင္ဆုမ်ား ႏွင့္ ခ်ီးျမႇင့္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား
၁။ ေပၚတူဂီ ⏩Grand Cross of the Order of Liberty (2 ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၀၁၆)
၂။ စပိန္ ⏩Collar of the Order of Isabella the Catholic (၁၄ ဇြန္လ ၂၀၀၂)
၃။ ေပၚတူဂီ ⏩Grand Cross of the Order of Christ (၉ ဇြန္လ ၂၀၀၂)
၄။ ျပင္သစ္ ⏩Grand Cross of the National Order of Merit (၄ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၀၀၂)
၅။ ဘရားဇီလ္ ⏩Grand Cross of the Order of the Southern Cross (၂၀၀၂)
၆။ ဂ်ပန္ ⏩Grand Cordon of the Order of the Rising Sun (၂၀၀၂)
၇။ တူနီရွား ⏩ Grand Cordon of the Order of the Republic (၂၀၀၂)
၈။ ယူကရီန္း ⏩ Order of Prince Yaroslav the Wise, First Class (၂၀၀၂)
၉။ အီတလီ ⏩ Grand Cross of the Order of Merit of the Italian Republic (၃ ဒီဇင္ဘာလ ၂၀၀၁)
၁၀။ ခ်ီလီ ⏩ Grand Cross of the Order of Merit (၃၀ စက္တင္ဘာလ ၂၀၀၁)
၁၁။ ကိပ္ ဗာေဒ ⏩ First Degree of the Order of Amílcar Cabral (၂၇ ဧၿပီ ၂၀၀၁)
၁၂။ ဘလ္ဂ်ီယန္ ⏩ Grand Cordon of the Order of Leopold (၉ ေအာက္တိုဘာလ ၂၀၀၀)
၁၃။ စပိန္ ⏩ Grand Cross of the Order of Charles III (၈ စက္တင္ဘာလ ၂၀၀၀)
၁၄။ ဂရိ ⏩Grand Cross of the Order of Honour (၁၇ မတ္လ ၂၀၀၀)
၁၅။ မကၠစီကို ⏩Sash of Special Category of the Order of the Aztec Eagle (၂ ဇူလိုင္လ ၁၉၉၉).
၁၆။ ဥ႐ုေကြး ⏩Grand Officer ot the Order of the Oriental Republic of Uruguay (၁၀ ဒီဇင္ဘာလ ၁၉၉၈).
၁၇။ ပိုလန္ ⏩Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland (၂၃ စက္တင္ဘာလ ၁၉၉၇).
၁၈။ ဘရားဇီလ္ ⏩Grand Cross of the Order of the Southern Cross (၂၃ ဇူလိုင္လ ၁၉၉၆).
ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါရဂူဘြဲ႕မ်ား
၂၀၁၀ – ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႕, University of Beira Interior
၂၀၁၄ – ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႕ , Meiji University
၂၀၁၆ – ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဥပေဒ ေဒါက္တာဘြဲ႕ , Carleton University
၂၀၁၆ – ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႕, University of Coimbra
အျခားဆုမ်ား
၂၀၀၅ – Personality of the Year by the Associação de Imprensa Estrangeira em. Portugal (AIEP)
၂၀၀၇ – Freedom Award
၂၀၀၉ – Calouste Gulbenkian International Prize (shared with the Peace Research Institute in the Middle East)
၂၀၀၉ – Forbes List of The World's Most Powerful People in 2009
၂၀၁၅ – W. Averell Harriman Democracy Award
၂၀၁၅ – The National German Sustainability Award
No comments:
Post a Comment