Rohingyár Boson Ókkol (႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆို႐ိုးစကားပံုမ်ား)

Boson Ókkol (ဆို႐ိုးစကားပံု)

-A-

1. Ada suronir monot gutgoti.

(ခ်င္းသူခိုး စိတ္ဒုန္ဒုန္)
2. Am gasót zam nodóre.

(သရက္ပင္မွာ သေျပမသီးဘူး)
3. Aarolloi bazí firolloi mockari.
4. Abastá buzí, bebastá goró.
5. Acá tailé rasta niyole. 
(လိုလွ်င္ ၾကံဆနည္းလမ္းရ)
6. Acár fól mirá bicí.
7. Áf maillé kessuá uré.
8. Age kéc, fisé dorvec.

9. Age za, age há, agor loot kiyé nofa.

(အဦးသြား အဦးစား၊ အဦးေနာက္ကို ဘယ္သူ႕လိုက္မီ)
10. Agor ál zikká fisór ál íkka.
( ေရွ႕ေဆာင္ႏြားလား၊ ေျဖာင့္ေျဖာင့္သြား၊ ေနာက္ႏြားစဥ္စိုက္၊ ေျဖာင့္ေျဖာင့္လိုက္။)
11. Agor loot fisé nofa.
12. Ahol oré icára, Biyakkol oré técará.
13. Ahol oré ahol dilé, aró ahol baré,
 Beyakkhol oré ahol dilé nezottú how tore.

14. Akyab pya ré fanir donk e nofucá.
15. Andayattú nái bútor dhor. 
(မ်က္ကန္း တေစၧမေၾကာက္)
16. Andayár decót hana Raza.

(မ်က္ျမင္ျပည္မွာ မ်က္ကန္း မင္းထလုပ္)
17. Arí yó sún, dari yó sún.

(ဖြတ္မရ ဓားမဆံုး)
18. Áñti zurai faille yó, hañsi zurai no faré. 
19. Ári nofaillé bañdir foddóré.
20. Átthá maitte fuçí más more.

-B-

1. Baac ó no-báñguok, boñrá yo no-moruok.
2. Baf sá fut sá, maa sá zíi sá.
3. Baiggo dorílé ziyor nati yó baf dake. 
4. Báiggo dorílé darit mazé modur bahá bane. 
5. Baái hotá hoi sai, sita gorí laf nái.

6. Bainnali bainnali, surali agori.

(ပန္းထိမ္ မတတ္ခင္၊ ေရႊခိုးသင္)
7. Bañdur zetóu burá óu, Étou gas becí baá.
8. Bañlor feçot gii hozóm noó.

9. Bánga theñg gañtot
(အနာေပၚ တုတ္က်)

10. Bari fisór hák hoñsu tuwailé fa, feçor fut-zii matailé fa. 

11. Bát balá khúda hó, foñt bála behañ zo.
12. Beec bírile siré, beec hoñc oilé bertáke.
(တင္းလြန္းလွ်င္ျပတ္၊ ေလ်ာ့လြန္းလွ်င္ပတ္)
13. Beec lalsi goillé aiñtar loot nofa.
(အလိုႀကီး အရနည္း)
14. Beçir baiggór dón, Berar baiggót zon.

15. Bekub suwar oilé, hana dhula loi baiyon tulé .

(အိတ္ေပါက္ႏွင့္ ဖားေကာက္)

16. Betor dhore bañdor nase.
17. Bo óre kil, Soñir óre gil.
18. Bóine musa bañdé, báiyé uñsa sañsé.
19. Boin lagilé bailoi biro.
(ႏွမလိုလွ်င္ ေမာင္ကိုေပါင္း)
20. Bole zare, buddi tare.
21. Bon or bagé no háite monor bagé há.

22. Boráiyár fun, só ráiya za.

23. Borat or baare hórat nái, Thuna tulár gun nái.
24. Borór bát hái morór muic sorar.
25. Buiggáttú mone sa, gan gai ballá.
(အေသာသူက ေတးဆိုခ်င္။ )
26. Buot kucít buot zala, olfo kucít moronai bala.

27. Burá áger moitto, fuwa áger toitto.
28. Burá burír hotá ekkán óilé fúna fore.
(သက္ႀကီးစကား၊ သက္ငယ္ၾကား)

29. Burá córme háñce, fuwa córme hande.

(ကေလးရွက္ေတာ့ ငို၊ လုႀကီးရွက္ေတာ့ ရယ္။)
30. Burár hotá kurár gú.
31. Buth bañgizái, zoloi feñrai laf nái
32. Buzílé túra, no buzilé náittóngór murá.

-C-

1. Cara náidé bera mazorttún nere.
2. Cíyalór dhore kurá nofali bó né?
3. Códor gíri utton giri.
4. Coit biraimmia no base.

5. Com e sinai cuddor bái, ocom e fouri háñre bol buddi hárai.

6. Cótur e Sotur Goré.
7. Cúk bat é duk laittá.
8. Cuná rufa túk, manúic sina duk.
(ေငြကဲေရႊကဲထက္၊ လူကဲခက္)

9. Cuornír Háñt só, Baánnír Ek só.”

-D-

1. Dágoidé mas dhoñr.

(လႊတ္တဲ့ငါး ႀကီးသည္)

2. Dáñc oré tába, muic oré náfa.
3. Decci gorom noité dánná gorom. 
(အိုးကမပူ၊ စေလာင္းကပူ)
4. Decór bola fiçót nase.
(တိုင္းျပည့္ေဘး၊ ေက်ာကုန္းႏွင့္သယ္)
5. Decór bolat fir no base.
6. Decór sinta gadá yé no goré.
7. Deikká góror bañdi, Adeikká góror bibi. 
8. Dhuwañ dorí guli mare. 
9. Dhúlor bari hoorot cóm noó.
(ဆင္ေသကို ဆိတ္ေရႏွင့္ဖံုး၍ မလံုႏိုင္)
10. Docor larí ekor fuzá.
11. Dón takíte kure kure, dón furailé duré duré. 
(ဥစၥာမရိွ လူမခင္၊ ဥစၥာရိွ သူ႕သခင္။) 
12. Dori síra goru ye, thiyañra báñge.

13. Dóroné hailé, forane base.

14. Duk sára cúk nái.
(အနာခံမွ အသာစံရမည္။)

15. Duurí berçár suk fool, bazá beçí fuwain fool.

-E-

1. Ehélá beçír hotá nái.
2. Ek bar e zodi hó, cót bar sou.
3. Ek beçillá moré, ek meçillá more.
4. Ek decór buli, ar ek decór gali.

5. Ek dhul tulá, oinot dilé ek muth nofa.

(ဝူာကြမ္း တစ္လွည္းစာ၊ မီးဖုတ္၍ တစ္ဆုပ္မရ။)
6. Elóm burá nái.
(ပညာလို အိုသည္မရိွ)
7. Ek háte tali no fúre.
(လက္ခုပ္တစ္ဖက္တီး၍ မျမည္)

8. Ek sulát tin rañdóni, furi moure fén gáloni.
8. Ek zonor daara doc zon more.
10. Eñraiya kela miçá nái.

-F-

1. Fani haçi lé dui bák nou. Bái boin honó síra nou.
2. Faníyó búl noó, mas ó doijjá o.
3. Faraillattú dóun ouk, Ótin óttu fut ouk.
4. Feth obuzá, Kanunor dára.

5. Feçe nosiné bāi horhora.

6. Foir nosiní tuwa sálam gore.

7. Fouktow foñsí toktó no siné.

(ေပါက္ေတာေရာက္၍ ေပါက္ေတာမသိ)

8. Fool kuñir or din ek duñijjá.

(ေခြး႐ူးေကာင္းစား တစ္မြန္းတည့္)
9. Forík ót takóyá, fattór loi no kélá.
10. Forullá re zaga dilé ad-khorá khó.

11. Foror fiçá mukót miçá. 
12. Fororlá gañt kurilé, zar gañrát te fore.
13. Foror súta ek maic, Muk or súta ek rait. 
(သူမ်ားေျပာတစ္လ၊ မယားေျပာတစ္လ)
14. Fuiñc fóri kuçoil báñgé.
15. Funot nái thena, miçádí bát haná.
16. Fuadór ek fúça, afuwadór guñra.

-G-

1. Gággua dé kuñir e no hoñre.
(ေဟာင္လြန္းသည့္ေခြး လူမေလး)
2. Gaite gaite gain, baité baité cain.
3. Gal gune beñg more.
(အသံေၾကာင့္ ဖားေသ)

4. Gal táite Nakot bát.

5. Gañtot foille maa maa goré.

(ခလုတ္ထိမွ အမိတ)
6. Gas e gular bór coo, gula ye gasór bór nocoo.
7. Gas sine bahole, Manúic sine ahole.
8. Gasór bahol, Mancór Ahol, Rosóm zator.
9. Gorib moille fúne, dóni foille fúne.
10. Goróyar sou gún, dahoyár doc gun.  
11. Gór lifi duarot asár há.

12. Góror cundór nari(zii), matá cúndor foori.
13. Góror goru gáñçár ker no há.
(ရြာနားက ျမက္၊ ရြာႏြားမစား)
14. Górot nái morisor guri, báaré dahár zutar mothmori.
15. Goroyár córom no, dekóyar córom.
(ယိုသူမရွက္၊ ျမင္သူရွက္)
16. Gura hale kul soré, doñr oré hátot dóre.
(ငယ္လွ်င္ခ်ီ၊ ႀကီးလွ်င္မီွ)

17. Gúwar log gúwot kúchi.

(ေခ်ဴခါထဲက ေလာက္ ေခ်ဴထဲေပ်ာ္သည္။)

-H-

1. Hái no-zainlé moribá, boi no-zainlé loribá.

2. Hál buzílé retí táke.

(ျမစ္ေပ်ာက္ေသာ္ သဲျပင္ က်န္ေစတယ္။)
3. Háli gorá mate bicí.
(မျပည့္သည့္အိုး ေဘာင္ဘင္ခတ္)
4. Hale ori hale bou.
5. Hál háçi kúñir gólai yé. 
6. Ham no tákile biyar zon bála.
7. Háñcor andha kurár um, foriyar fua loi na túñg túñg.
8. Háiñsá féçáñnír fúwá dulot soré, hon hon dec fusár góré.

9. Hái nozain lé kuwalor duch.

(လူမတန္ ကံခ်)
10. Hañsé taile fore mon, dure gilé thon thon.
(Out of sight, out of mind)
11. Haito dile neitto sa, ador goile mattat boi uin sa.
12. Háñt Doroní Fua Mare.
(လက္သည္မ်ား သားေသ)
13. Háñti lera oilé yó, doccúa goru fán také.
(ဆင္ပိန္လွ်င္ ကြၽဲေလာက္ က်န္ေသးသည္)
14. Háñti zurai fare, hañsí zurai no faré.
(ဆင္ဖိုးထက္၊ ခၽြန္းဖိုးကႀကီး)
15. Hárí faillé surí, Hárí no faillé mockarí.
16. Háñziya gom oiléyó, bair moza horé.
17. Háñzile finilé beri, lefilé fusilé meri.
18. Hátillá fuzá bór oilé yó luwa fore.
19. Hawaye hatthól háiyé, bogar fuñdot añçá bajjé.
20. Hírar kimot Murung e no buzé.
(ေငြအကဲ ပန္းပဲမသိ)
21. Hók hotá bafor kulot bōi ho.
22. Hoinjjar tunnur tannur bainar ek bari.

23. Hol bak, kholot fore.

24. Hombolor baaré théñg no thané.
25. Hoossá keñlá miçá nái. 
26. Hormo zodi bála óu, din duniyai foór ló.
27. Hounnór duwa ye, Goru no more.

28. Hóuñttu forí jumar gusól gore.

29. Hórati goru galsiri saá.
(အလကားရသည့္ႏြား သြားၿဖဲၾကည့္)
30. Horí yó sún, dari yó sun. 
31. Horé fúra fóil, Horé amor boil.
32. Horkot gorilé borkot aiyé.
33. Hóriyé báñgílé tára bone, bou é báñgílé biddánac goré.

34. Hótur e Sotur goré.

-K-

1. Keñra di tulé, keñra ré.
(one throne drives away another)
2. Kiyór kála, kiyór zala.

3. Kúch haal zivon, dukkó moron.

(ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေန ေသခဲ)
4. Kudal e vuk thane.

5. Kuilár bóda hawwar uum, forok só lói na túñg-túñg.
6. Kuroil maillé foot fore.
7. Kuwal baiggó hone zane.
8. Kuwal no bodolilé, Urán bodola fore.
(တရြာမေျပာင္း သူေကာင္းမျဖစ္)
9. Kúñrar bole sool nase.
10. Kuu hotá boyaror age.

-L-

1. Lac mari kúnít bazé.
2. Lal Kutta cíyalor Bai.

3. Lal samrar buddi, Nizor khó gúci gúci. 

4. Lalsír matát cóbo moré.
5. Latí haiya hattol lati no hailé nofage.
6. Laçí yó no bañgé, áf o no moré.
(ေျမြမေသ၊ တုတ္မက်ဳိး)

7. Lori-sori baró, górot bōi teró.
8. Luta kuíñre gú béci há.

9. Luwá ré luwadí hara fore. Hañti ré hañti di dórá fore.

-M-

1. Maa dileyó baf nafa. 
2. Maar gun oré, sam hó goillé yó no-fúzé.
3. Mélat zon agé, hoilot zon fisé.
4. Meittheillá ar Meittheilla hoil bazílé, Giróror ail usol gorê.
(ေျမတူးသမားခ်င္း ခိုက္ရန္ဖြား၊ ေျမရွင္အျမတ္သာ။)

5. Misá hotá hanor mozá, miçá miçá fún.

(မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာ)
6. Missirír bañga gór, holibar fara hor, boiddor górot nitti zoor. 

7. Mizzir górot muk dhain, háde gorót fuwain dhain.
8. Modu haité fukor hoñrani cúwa fore.
9. Mokkar manúic hójot loot nofa. 

10. Moniccór mon jin e yó bórai nofaré.

(လူအလို နတ္မလိုက္ႏိုင္)

11. Muicór laçáit loçí sára, háñt tiyañra fara.

(မရဲဘဲ ေကြၽးပျဲစီးခ်င္)

-N-

1. Nasi Nojanilé uçán beñha.
2. Nathá manúic age mate, nathá zobin age fáre.
3. Natir lá háñti more.

4. Nelezza tore, lazulla more.

5. Nidan bine foth nomile.

(ဆရာမျပ နည္းမက်)
6. Nir hákim e foran hó, nir buddí yé docá óu. 
7. Nim fúl matát de lai, nin gastala boi handa fore.
8. Noháilé toré, No sinílé moré.
(မရိွသူထက္ မသိသူခက္)
9. Nohande de fuwa ye dut no-fa.
(ငိုတတ္သည့္ကေလး ႏို႔စို႔ရ)
10. Notakattún aró no zaná dúk.
(မရိွတာတက္ မသိတာခက္)

-O-

1. Obággittár zaan or uorttú za, Bággíttár maalor uottún za.

2. Ocút out oíte farat gócilé, Ohotá hotá oíte luke gócilé.

3. Ókkol kuñír mokka gilé, decór g** hone háibou.
4. Omancór fouri no bóiyó, Bálá mancór zuta bóiyó.
5. Omancór soori goillé nofá meerbáni, baramas dúile nofa foon fani.
6. Óñttu fori, jumar gusól goré. 
7. Ori ré maari Bou óre cíka.
8. Órib ninnam gorib.
9. Óriyé maijjé gutá, Buo yé faiyé súta.
10. Oti hammuar bát nái, Oti cúndorír nek nái.
11. Ottór soil dola no goitte ruzar soil dola goror.

12. Oun or rátá, sāiyor thale.

(မီးခဲျပာဖံုး)

-R-

1. Raak e more, tandor tore.

2. Raçór bát feçot táke, nidanor hotá monot táke.
3. Raza ré rajjo ye nokula, Maa-baf oré fut-ziyan dé nokula.

4. Razar foran háñt biyán, fanír foran ek madán.

(မင္းအသက္ ခုႏွစ္ရက္၊ ေရအသက္ တစ္မနက္)
5. Rata náide decót kuñrí kurá bak de.
6. Riit buzí giit gaa.
7. Rot taite añro, combotti taite baço.

8. Rotór kurun foñtór bai, rot fúrailé kiyé nái.

9. Ruwáñgór hotti, ronge chúde ginní.

-S-

1. Sába ré hat laille, Sába yo hát lare.
2. Sáf miça hái hóndhár bari haile yó gomlage.

3. Sandar muic o muic, foktor muic o muic, follannyar goyal búc.
4. Sép cíçilé gaat fore, kuróil máilléyó foot fore.
5. Sikkáttu aró viddá bicí.
6. Sile mancór gusto há, silor gusto kiyé nohá. 
7. Sinóya kuri há, Osinóya diyáiñ zá.
(သိသူေဖာ္စား၊ မသိသူေက်ာ္သြား)
8. Suk hana goillé yó, dec hana no goijjó.
9. Suk tai añdá, Hát tai bena.
10. Sólluk ór no faar ottú sole, osólluk ór no doriyat dhufé. 
11. Sool mutité dorá fore.
12. Sur dai buddi baré.
(ရန္သူေျပးမွ ဒူးေလးျပင္)
13. Suror gola dhoñr.
14. Suror háñt rait, Girósór ek rait. 
15. Suror sur Kuwal, Giróssor bor kuwal.

-T-

1. Táka yo duk, No tá yó duk.
(မရိွဒုကၡ၊ ရိွဒုကၡ)
2. Telir matát tel,  ateilla matá gel.
3. Téñg sossorailé ek hát, gal sossorailé thard or sórat. 
4. Tik hotá tuittir mukót.

5. Tin gun berái lé dori, thañg thang mate hotti.

(သံုးလြန္းတင္မွ ျႀကိဳး၊ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္မွ အိုး)
6. Tuiñc hañri soil nofa.
(ဖြဲ႕ကိုေထာင္း၍ ဆန္ေကာင္းမရ)

-U-

1. Ulda sure kutuwal baá.

(သူခိုးက လူလူဟစ္သည္။ သူခိုးက လူျပန္ဟစ္သည္။)
2. Ūñ hotá mon bór, Bezainnà hotá han bór.

3. Una bátor duna bol, feth bóri háilé fuícca ból.
4. Undujjallá undurní, razallá rani, baccárlá madobi.
5. Uñre date hoñr há. 
(လင္ႏွင့္မယား၊ လွ်ာႏွင့္သြား။) 
6. Uñth haça háñcer fán lage. 

7. Uzar báñga gor, boiddo górot nitti zor.
8. Uzu oñllot gii no uré. 
9. Uzu gas baa duk, uzu hotá fúna duk. 

-W-

1. Waa giile assan súñwe.

2. Waccá gal e, horhora no mane.
3. Waccá fere niriccá no siné.

4. Wakiya fúní badcá nobone.

-Z-

1. Zaibo bandiri, aibó cúndorí.

(အဆိုးသြားလွ်င္ အေကာင္းလာ။)

2. Zaillar háñt zu, áillár ek zu.

3. Zák sirílé bagé há. 
(ႏြားကြဲ က်ားဆြဲ)
4. Zar Baforé Kuiñre hàiye te Deñ dekíle dhora. 
5. Zar bazu dúf, tar hotá kuroilór kuf. 
6. Zar goru fúñçót báijjé , tartún lesot aagae dóráfóré

7. Zar goruré te meitta teil di randi ha.

8. Zar bafe gúra nó-soré, te gúra dorí bobbo goré.
9. Zar hame taré cáñze, ofir hame lori sañsé.

10. Zamai háram, bilai háram.
11. Zar nun, tar f**. 
12. Zar sugót ál fore, te no deké nize.
13. Zat e zat kiyañrár gañt.
( သူေတာ္ခ်င္းခ်င္း၊ သီတင္းေလြ႕ေလြ႕၊ ေပါင္းဖက္ေတြ႕)
14. Ze decór é bou, Zuiñr funot di nou bou.
15. Ze kuñiror les beñha suñwat boillé yó é beñha
(ေခြးၿမီးေကာက္ က်ည္ေတာက္စြပ္)
16. Ze ailot há é ailot cíñg dará.

17. Ze meçit asár há, é meçit bordí urá fore.
18. Ze soun ót há, e soun hana goré.
19. Zeror keti goru ye há, zeror fuwa fore so. 
(ေကာက္ေႏွာင္းလွ်င္ ဆင္စာ၊ သားေႏွာင္းလွ်င္ ကြၽန္ရာ)

20. Zeen or heen.
21. Zeén galor eén suwar.
(က်ားႀကီး ေျခရာႀကီး)
22. Zeén muic or eén Goddona.
23. Ziit or bát kuiñr e há.
(Perversity brings losses.)

24. Ziiyór nati alok sáti, futor nati zivon ziyoñti.
25. Zodi fore khoor, tóu no sairjjó coór.
26. Ze zeddur lame, éddur bíze.
(ေရျမင့္လွ်င္၊ ၾကာျမင့္။)
27. Zór zikká zuñir íkká.
(မိုးရြာသည့္ဘက္ ခေမာက္ေဆာင္း)
28. Zotton e rotton.
29. Zuo háilé há, hímmót no háraic.

30. Zuu hale khó nái, moron hale uddár nái.


Collected by RohangKing