အျပစ္မဲ့ ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦးအား ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အတင္းၾကပ္ ျပည္ႏွင္ ဒဏ္ေပးျပီးေနာက္ တူရကီႏိုင္ငံတြင္ ေထာင္ခ်ခံရ

ဆရာၾကီး ေဖြသြလႅာဟ္ ဂိုလန္အား ၾကည္ညိဳေလးစားသူမ်ားက တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ေက်ာင္း ႏွစ္ေက်ာင္းတြင္ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ တူရကီႏိုင္ငံသား ေက်ာင္းဆရာ မစၥတာ မိုဟာမဒ္ ဖူရ္ကန္ ဆြခ္မန္း [Muhammet Furkan Sökmen] မွာ ဆိုရွယ္မီဒီယာမ်ားေပၚတြင္ သူ႔အား အကူညီေပးၾကရန္ ငိုယိုကာ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့လင့္ကစား တူရကီႏိုင္ငံသို႔ အတင္းအၾကပ္ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ျခင့္ ခံခဲ့ရသည္။ သူ႔အား ေခတၱထိန္းသိမ္းထားျပီးေနာက္ ကိုးရက္အၾကာတြင္ တနလၤေန႔ က သူ႔အား ဖမ္းဆီးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ဟာေဌး တရားရံုး Hatay court က ဇူလိုင္လ ငါးရက္ေန႔တြင္ မစၥတာ ဆြခ္မန္းအား ဖမ္းဆီးရန္ အမိန္႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ေမလ ၂၆ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေလဆိပ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားက တူရကီ အာဏာပိုင္မ်ားထံ လႊဲေျပာင္းမေပးမီ မိနစ္ပိုင္း အလိုခန္႔တြင္ ဆြခ္မန္းမွ ကမၻာၾကီးက အကူညီေပးပါရန္ ဟစ္ေခၚေတာင္းပန္ေနေသာ သူကိုယ္တိုင္ရိုက္ကူးထားသည့္ ဗီဒီယိုတစ္ခုကို ဆိုရွယ္မီဒီယာေပၚသို႔ တင္ခဲ့သည္။

ထို႔ထက္ ေစာေစာ သူကိုယ္တိုင္ တင္ထားခဲ့ေသာ ေနာက္ထပ္ ဗီဒီယိုဖိုင္တစ္ခုတြင္လည္း မစၥတာ ဆြခ္မန္း၊ သူ႔ဇနီး အိုင္ရွာ ႏွင့္ သူ႔သမီးငယ္ေလး စပါယ္ ဆြခ္မန္းတို႔အား သူတို႔၏ ပတ္စပို႔မ်ားကို တူရကီ အစိုးရမွ ဖ်က္သိမ္းပစ္လိုက္သည္ဟု ေျပာ ျပီးေနာက္ ျမန္မာ လ၀က အရာရွိမ်ားက သူတို႔အား ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။

တူရကီ အစိုးရပိုင္ အနာဒိုလူ သတင္းဌာန၏ အဆိုအရ ဆြခ္မန္းမွာ ေမလ ၂၄ ရက္ေန႔က ထိုင္းႏိုင္ငံ ဗန္ေကာက္ ျမိဳ႕သို႔ ပထမဆံုး အတင္းအၾကပ္ ျပန္ပို႔ခံရသည့္ သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ေလသည္။

“သူတုိ႔ က်ေနာ့္ကို ဗန္ေကာက္ကို ေခၚလာတယ္။ အခု က်ေနာ္ ေလဆိပ္ကို ေရာက္ေနပီ။ တကယ္လို႔ သူတို႔ က်ေနာ့္ကို တူရကီ ျပန္ပို႔ခဲ့ရင္၊ က်ေနာ္ အက်ဥ္းခ်ခံရမယ္။ ေထာင္ထဲမွာ လက္ရွိအစိုးရကေန တစ္ျခား ႏွိပ္စက္ထားတဲ့သူေတြ အမ်ား ၾကီးလိုပဲ က်ေနာ္လည္း အႏွိပ္စက္ခံရမွာ ေသျခာတယ္။ . . . . . ႏိုင္ငံတကာကေန က်ေနာ့္ကို အကာကြယ္ေပးဖို႔ ေတာင္း ဆိုေနပါတယ္။ ” လို႔ မစၥတာ ဆြခ္မန္းက ေနာက္ထပ္ ဗီဒီယို တစ္ခုမွာ ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။

သူဘယ္ေလာက္ ငိုယိုေတာင္းပန္ေနေပမဲ့၊ တူရကီရဲေတြက သူနဲ႔အတူ တူရကီ ေလေၾကာင္းလိုင္းနဲ႔ သူ႔ကို အီစတန္ဘူလ္ျမိဳ႕ ကို ျပန္ပို႔ခဲ့ပါသည္။

The Horizon International Schools က စီမံခန္႔ခြဲေရး အရာရွိ တစ္ေယာက္ျဖစ္သူ မစၥတာ ဆြခ္မန္းမွာ Mediterranean International Education Services Co. Ltd ၏ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ တစ္ဦး ျဖစ္သည္။ ယင္းႏွစ္ခုစလံုးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေျခစိုက္ သည္။

#လူ႔အခြင့္ေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ႀကီး Human Rights Watch က ျမန္မာႏွင့္ ထိုင္းႏွစ္ႏိုင္ငံအား အတင္းအၾကပ္ ေနရပ္ျပန္ပို႔မႈ႔အတြက္ ပစ္ တင္ ရံႈခ်ျခင္း

ေမလ ၂၆ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ေသာ ေၾကညာခ်က္ထဲတြင္ လူ႔အခြင့္ေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔မွ အာရွဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ ဒါရိုက္တာတစ္ဦးျဖစ္သူ ဖီလ္ေရာ္ဘင္ဆင္က အခုလို ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“ျမန္မာနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုးမွာ မွန္မွန္ကန္ကန္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အခြင့္ေရးေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီ ေက်ာင္းအုပ္ခ်ဳပ္သူကို UNHCR ရံုးကို ေရာက္ေအာင္သြားႏိုင္ဖို႔ အကူညီေတြ ေပးခဲ့ရမွာပါ။ ဒါမွပဲ သူ႔ႏိုင္ငံျပန္ေရာက္ယင္ သူၾကံဳေတြ႔ ခံစားရေတာ့မဲ့ အလားလာရွိေနတဲ့ ညင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ႔ေတြ ၊ သတ္ျဖတ္ခံရႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ သူ႔ရဲ႕ အေတာမသတ္ ႏိုင္တဲ့ ေၾကာက္စိတ္ေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ေလ့လာစံုစမ္း စစ္ေဆးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို လုပ္လိုက္လို႔ရွိရင္ လူသားဆန္ပီး လူ႔အခြင့္ေရးကို ေလးစား လိုက္နာရာက်ေပမဲ့၊ တူရကီဟာ သူ႔တိုင္းျပည္မွာ သူ႔ႏိုင္ငံသားေတြကို ဘာလုပ္လုပ္ လုပ္ႏိုင္ခြင့္ ရွိတယ္ ဆိုၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရ စလံုးက ကိုယ္က်ဳိးရႈ႕ေထာင့္ကေနပဲ ၾကည့္ခဲ့ပံုရပါတယ္။ ဒါေတာင္ အဲဒီသူေတြက သူမ်ား တိုင္းျပည္ေတြမွာ တရား၀င္ေနထိုင္ေနတာေနာ္။ ”

“အဲဒီလို လုပ္ရမဲ့အစား ရန္ကုန္နဲ႔ ဗန္ေကာက္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြက တူရကီႏိုင္ငံက သူတို႔ရဲ႕ႏိုင္ငံသား ပတ္စပို႔ေတြကို ဖ်က္သိမ္းပစ္လိုက္တဲ့အထိ လူအခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ တူရကီႏိုင္ငံရဲ႕ အေစပါး ေတြအျဖစ္ စိတ္ပါလက္ပါနဲ႔ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အသံုးခ်ခံဖို႔လမ္းကို အရွက္တရားမဲ့စြာ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကၿပီး တူရကီႏိုင္ငံျပန္ေရာက္ရင္ ညည္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရႏိုင္ေခ်မ်ားတဲ့၊ အမႈ႔မစစ္ခင္ အၾကာၾကီး ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္း ခံထားရမဲ့၊ လြတ္လမ္းလည္းမျမင္၊ တရားမွ်တျခင္းလည္း ဘာတစ္မွမရွိတဲ့ တရားရံုးေတြ ေရွ႕ေမွာက္မွာ သူတို႔ကို လုပ္ၾကံလီဆယ္စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို အမႈ႔ရင္ဆိုင္ရေတာ့မဲ့ မျပန္လမ္း ကံၾကမၼာတစ္ခုဆီကို အတင္း အၾကပ္ ပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ”

“ဒီလို အက်ဳိးဆက္ေတြေၾကာင့္၊ မစၥတာ ဖူရ္ကန္ ဆြခ္မန္းဟာ ဒီႏွစ္ရဲ႕ ရမဇာန္ဥပုသ္လ အစပိုင္းမွာပဲ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲနဲသာ ရွိပီး မေရရာမေသျခာတဲ့ သူ႔ရဲ႕ ေမြးကင္းစ လူမမယ္ခေလးငယ္နဲ႔ သူ႔ဇနီးတို႔နဲ႔ ခြဲပီး အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ အထီးက်န္စြာ သြားေနရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ”

“သူ႔ကို တူရကီ ျပန္မပို႔ဖို႔ သူ႔ရဲ႕ အသနားရပ္ခံ တိုးရိႈးေတာင္းပန္ေနတဲ့ ဗီဒီယိုကို HRW နဲ႔ ကမၻာအရပ္ရပ္က အျခားေနရာ ေတြကို သူ၀႑ဘူမီ ေလဆိပ္ ေသာ့ပိတ္ခံ အခန္းငယ္ေလးထဲကေန ပို႔ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ အသံဟာ ဘာကို ျပ ေနသလဲဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးအရ သုတ္သင္ရွင္းလင္းမႈ႔ရန္ကေန ခိုလံႈအကာကြယ္ေပးဖို႔ လူသားတိုင္းရဲ႕ တာ၀န္ပဲဆိုတာကို ျမန္ မာနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔ကေန သံသာရွိစြာနဲ႔ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားအတြက္ အတၱဆန္ဆန္ ဆန္ဆန္ မိႈခ်ဳိးျမစ္ခ်ဳိး ေျပာေနတာကို ရံႈခ်ဖို႔ ထိုက္တန္ေၾကာင္း ရပ္တည္ျပလိုက္ျခင္းပါပဲ။”

ႏိုင္ငံရပ္ျခားအထိ လွမ္းလိုက္ေသာ တူရကီႏိုင္ငံ၏ လက္တံရွည္

လူေပါင္း ၂၄၀ ေက်ာ္ေသဆံုးပီး တစ္ေထာင္ေက်ာ္ ဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့ေသာ ဇူလိုင္လ ၁၅ ရက္ေန႔ စစ္တပ္၏ အာဏာသိမ္းရန္ ၾကံစည္မႈ႔မွ တူရကီႏိုင္ငံက လြတ္ေျမာက္သြားခဲ႔သည္။ အင္အားသံုး၍ အစိုးရအား ရုတ္တရက္ျဖဳတ္ခ်ရန္ ၾကံစည္မႈ႔အပီး သမၼတ ရီဆပ္ေတယပ္စ္ အာဒိုဂန္ ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရသည္ ဂိုလန္ အုပ္စုမ်ားက အာဏာသိမ္းရန္ ၾကိဳးစားခဲ့ေၾကာင္း စြပ္စြဲခဲ့ၾကသည္။

သမၼတ အာဒိုဂန္က ႏိုင္ငံရပ္ျခားတိုင္းျပည္ အစိုးရမ်ားသို႔ သူတို႔၏ တိုင္းျပည္တြင္ ရွိၾကေသာ ဂိုလန္အား ေထာက္ခံၾက သူမ်ားကို ျပတ္ျပတ္သားသား ပစ္ဒဏ္ေပးၾကဖို႔ ေစာေစာပိုင္းကပင္ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါသည္။ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ေဆာ္ဒီ၊ မေလးရွားႏွင့္ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံအနည္းငယ္ေလာက္သာ သူ၏ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္ကို လိုက္ေလ်ာေပးခဲ့ပံု ရသည္။

တူရကီႏိုင္ငံမွာ ၎၏ ႏိုင္ငံရပ္ျခားတိုင္းျပည္မ်ားသို႔ ေရာက္ရွိေနေသာ ဂိုလန္လူမ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ႏွိမ္နင္းမႈ႔မ်ား မလုပ္ခင္ သူ႔ျပည္တြင္း၌ အဆိုပါလႈပ္ရွားမႈ႔ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္သည္ဟူ၍ စြပ္စြဲကာ လူေပါင္း ၁၅၀,၀၀၀ ေက်ာ္ကို ဖမ္းဆီးထိန္း သိမ္းခဲ့သည္။

ဟိဇ္မသ္လႈပ္ရွားမႈ႔ဟု လူသိမ်ားသည့္ အၾကမ္းဖက္သည့္ နည္းလမ္းကို ယံုၾကည္ျခင္းမရွိေသာ အမ်ားအက်ဳိးေဆာင္ ပရဟိ တအဖြဲ႔ကို တည္ေထာင္ရန္ ဦးေဆာင္ေဆာ္ၾသခဲ့သူ ေဖြႆြလႅာဟ္ ဂိုလန္မွာ မေအာင္မျမင္ျဖစ္ခဲ့ရေသာ စစ္တပ္အာဏာ သိမ္းမႈ႔ကို ၾကိဳးကိုင္ခဲ့သည္ ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားကို ျပတ္ျပတ္သားသား ညင္းဆန္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သမၼတ အာဒိုဂန္ ကမူ ၀မ္းသာအားရ ယင္းစစ္တပ္က အာဏာသိမ္းမႈ႔မွာ ဘုရားေပးေသာ ဆုလဒ္ ဟု ေခၚတြင္ကာ------ တိုင္းျပည္တြင္းရွိ တည္ေထာင္ထားေသာ အဖြဲ႔စည္းမ်ားထဲမွ ဟိဇ္မသ္လႈပ္ရွားမႈ႔ကို အားေပးေထာက္ခံသူမ်ား၊ စာနာသနားသူမ်ားကို ရွင္း လင္းဖယ္ရွားပစ္ရန္ ရည္ရြယ္၍ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာျဖင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စတင္ သုတ္သင္ ရွင္းလင္းပစ္ခဲ့ပါသည္။ တိုင္းျပည္တြင္းရွိ နံမည္ၾကီး ပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုလည္း အရွက္တကြဲ အက်ဳိးနဲျဖစ္ေအာင္ လုပ္၍ အက်ဥ္းခ်ထားလိုက္ပါသည္။

ႏိုင္ငံပိုင္ အနာဒိုလူ သတင္းဌာန [Anadolu news agency] ၏ အဆိုအရ၊ မေအာင္မျမင္ျဖစ္ခဲ့ေသာ အာဏာ သိမ္းမႈအၿပီး ဂိုလန္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္ ဟူ၍ လူေပါင္း ၁၅၄,၆၉၄ ေယာက္ကို ဖမ္းဆီးျပီး လူေပါင္း ၅၀,၁၃၆ ေယာက္ကို ေထာင္ခ်ပစ္လိုက္ပါသည္။ ယခုအခ်ိန္ထိ အိမ္နီးခ်င္းတိုင္းျပည္မ်ားသို႔ တရားမ၀င္ ထြက္ေျပးရန္ ၾကိဳးပမ္းၾကေသာ လူေပါင္းရာႏွင့္ခ်ီကိုလည္း ဥပေဒသစ္ျပဌာန္းျပီး ဖမ္းဆီးခဲ့ပါသည္။ အခုလို ျဖဳတ္ထုတ္သတ္ ရွင္းပစ္ယံုျဖင့္ အားမရေသး၊ တူရကီအစိုးရသည္ လူေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာကို ခရီး သြားလာခြင့္ ပိတ္ပင္တားဆီးခဲ့ယံုမက၊ လူေပါင္း သိန္းႏွင့္ခ်ီေသာ ပတ္စပို႔စာအုပ္မ်ားကိုလည္း ဖ်က္သိမ္း ပစ္ခဲ့ပါသည္။

June 6, 2017

Credit:

https://turkeypurge.com/turk-sent-to-jail-after-forced-return-from-myanmar

http://stockholmcf.org/teacher-sokmen-sent-to-jail-in-turkey-after-forced-return-from-myanmar/